I.
Tamm neud hir pe hiroc'h.
Lakaat un neudenn en nadoz. Un neudenn zo aesoc'h da derriñ eget ur gudenn, en em unanit eta.
&
Trl.
Na vezañ un neudenn sec'h warnañ : bezañ gleb-holl gant ar glav, h.a.
II.
Dre skeud.
1. Steud.
N'eo ket diviet c'hoazh an neudenn a ra ar vugale o kerzhet.
2. Poell ar soñjoù.
Koll a ran ma neudenn. Kollet eo bet penn e neudenn gantañ. An hini kentañ e voen oc'h adkavout ma neudenn.
3. (db. ar romantoù)
Urzh, dibun an darvoudoù.
Taolennoù a vefe gallet distagañ hep dienez evit neudenn ar romant.
4. Trl. skeud.
Neudenn ar vuhez : dibun ar vuhez.
An Ankoù, krog en e falc'h da droc'hañ neudenn ar vuhez.
&
Na vezañ un neudenn eeun en ub., na vezañ un neudenn eeun oc'h ober ub., bezañ un neudenn gamm, un neudenn torret en e wiadenn : bezañ disleal, dizonest e pep keñver.
Ne oa ket un neudenn eeun enno ha ne oa nemet fallagriezh ha gevier ouzh o heul.
&
Bezañ o nezañ e neudenn ziwezhañ : bezañ e par ar marv.
&
Terriñ e neudenn : mervel.
&
Alaouriñ an neudenn da ub : e lakaat da asantiñ d'un dra gant komzoù troet-brav.
N'en doa ket alaouret an neudenn din, ur bourmenadenn dispar a rejomp.
&
Kerzhet gant an neudenn eeun : sentiñ hep enebiñ.
&
Bezañ (udb.) hed an neudenn : penn-da-benn.
Anezho a oa Leonad hag egile Tregeriad hed an neudenn.
&
Penn-da-benn an neudenn : penn-da-benn.
Al laouenidigezh-se a ren penn-da-benn an neudenn.
&
Bout àr an hevelep neudenn : bezañ a-du an eil gant egile.
&
Trl. kv.
Skañv evel un neudenn : skañv-kenañ.
5. Impl. da rag. am.
Tamm.
N'ouzon ket gwelloc'h, neudenn ebet.
Hep diwiskañ neudenn dilhad.
Ne lavare ket gaou : pep den, deut d'an oad-se, / Dioc'h taol fest ar bed-mañ mont laouen a dlefe, / 'N ur drugarekaat ha graet e bakadenn ; / Rak pegeit e c'heller, o tennañ war 'n neudenn, / Dale c'hoazh d'he zerriñ ? — « Perak 'ta klemm, den kozh ? »
Ne lavare ket gaou : pep den, deut d'ann oad-ze, / Dioc'h taol fest ar bed-ma mont laouen a dlefe, / 'Nn eur drugarekaat ha great he bakaden ; / Rak pegeid e c'heller, o tenna war 'nn neuden, / Dale c'hoaz d'he zerri ? — « Perak 'ta klemm, den koz ? »
1867
Daveenn :
MGK
p102-103
Kement-se a badas ken na'z eas ar wrimennad ouelec’hioù o c’hourizañ ar vro-Wenn, war-bouez strishaat, ker moan hag un neudenn pe ur vlevenn-blac’h, ken na zeuas ar vevenn en-dro da zouar mibien Vanos da gejañ ha da vont en unan gant bevenn bro an diavaezidi.
Kement-se a badas ken na deas ar wrimennad ouelec’hiou o c’houriza ar vro-Wenn, war-bouez strisaat, ker moan hag eun neudenn pe eur vlevenn-blac’h, ken na zeuas ar vevenn en-dro da zouar mibien Vanos da geja ha da vont en unan gant bevenn bro an diavaezidi.
1923
Daveenn :
SKET
p.76-77
Laouenedigezh dispar, a-viskoazh, ar [v]ourkiz a oa bet eno en em unanet evit ren ur vuhez all, disheñvel, gweet gant un neudenn,neudenn arc’hantet an hunvreoù, hag an neudenn-se an holl Vretoned o deus hi kavet er c’havell, en pehini int bet luskellet gant kroz ar mor ha kanaouenn an avelioù.
Laouenedigez dispar, a-viskoaz, ar bourkiz [sic] a oa bet eno en em unanet evit ren eur vuhe all, dishenvel, gweet gant eun neudenn,neudenn arc’hantet an hunvreou, hag an neudenn-ze an holl Vretoned o deus hi kavet er c’havell, en pehini int bet luskellet gant kroz ar mor ha kanaouenn an aveliou.
1924
Daveenn :
BILZ1
Niv. 47, p.1122 (Miz Du 1924).
A-hed ar pevar c’han kentañ ur glav-beuz a gouezhas war an douar ha war an dour ma n’en devoa Vindosetlos blevenn en e benn na neudenn en e doneg a gement na voe ket glebiet.
A-hed ar pevar c’han kenta eur glao-beuz a gouezas war an douar ha war an dour ma n’en devoa Vindosêtlos blevenn en e benn na neudenn en e doneg a gement na voe ket glebiet.
1924
Daveenn :
SKET.II
p.49
koll poell e neudenn
1931
Daveenn :
VALL
pg bourder (rester court)
koll e neudenn
1931
Daveenn :
VALL
pg bourder (rester court)
Ar fest-noz a oa c'hoazh goude, ha goude hanternoz, ar "Soubenn-Laezh". An daou bried, aet en o gwele, a rank dre vrav pe dre heg degemer un nebeut mignoned a zeu da ginnig dezho ur skudellad-laezh, a zo tremenet un neudenn en tammoù bara anezhi.
Ar fest noz a oa c'hoaz goude, ha goude hanter-noz, ar "Soubenn-Laez". An daou bried, aet en o gwele, a rank dre vrao pe dre heg degemer eun nebeut mignoned a zeu da ginnig d'ezo eur skudellad-laez, a zo tremenet eun neudenn en tammou bara anezi.
1944
Daveenn :
EURW.1
p.168-169
Met d'ar Judaz, hep daleañ, / ' Vo krennet berr, gant tennoù puilh, / Neudenn re hir e vuhez truilh, / Rak e dorfejou ' rank paeañ !
Met d'ar Judaz, hep dalea, / ' Vo krennet berr, gant tennou puilh, / Neudenn re-hir e vuhez truil, / Rak e dorfejou ' rank pêa !
