Dezverkoù all

Distagadur

Stankter implij : 

Testeniekaet e : 
NDBF
GBAHE

Stummoù pleget : 
3
Diskwel ar stummoù pleget

Termenadur :  Kuzhat an termenadur

I. (db. oberoù, buhez an dud) 1. Doar. Na c'haller ket tremen hep e ober. Bezañ ret d'ub. ober udb. Ret eo dezho labourat evit bevañ. Mervel zo dimp ret. Ret eo tevel. Ret eo e tebrfec'h. Grit ar pezh zo ret. Ret-mat, ret-holl eo ober an dra-se. & Bezañ bet ret da ub. ober udb., bezañ ret d'ub. bezañ graet udb. : na vezañ gallet tremen hep e ober. Ret e oa dezhañ bout lazhet e gi. Ret eo bet dimp pellgomz d'e dud. 2. Zo da vezañ graet dre zever, war gourc'hemenn ub. Ret eo d'ar vugale karet o zud. Ret eo ma karint o bro. II. 1. Stn. Na c'haller ket tremen hep e ober. Un dra ret, an traoù retañ. & Ar pep retañ : ar pezh zo da gaout, da ober da gentañ. Ne oa ket ar pep retan gantañ. [1923] Rak ma kavint ennañ ar pep retañ-holl da bep pobl evit he bleniañ war-du hec’h Amzer-da-zont [...]. [1949] [...]pa n'ouzez ket ar pep retañ. 2. (dirak ur v. en doare-div.) Na c'hall bezañ nemet (an dra-mañ-tra, evel-se). Ret eo e vefen priñs bras: ne c'hall bezañ nemet ur priñs brase vefen. Ret eo ma vefe kollet e benn gantañ : ne c'hall ket an traoù bezañ a-hend-all. & (dirak un av.) Ret eo deoc'h bout sot ! : sot oc'h, ne c'hall ket bezañ mod all. Emañ ret dezho gounit arc'hant ! : pinvidik int a-dra-sur ! & Ret eo deoc'h bout gwelet anezhañ : e welet hoc'h eus, ne c'hall ket bezañ a-hend-all. 3. (dirak un ak.) Na c'haller ket tremen hep kaout. Ret eo un den evit ober war-dro ar vugale. Ret eo plijadur a-wechoù. An droug-se zo ret outañ ul louzoù nerzhus : anez kaout ul louzoù nerzhus ne c'haller ket e bareañ. [1878] Lezer a ris anezhi da riklañ goustadik er puñs : mes pa gouezhas er foñs e oa ret dezhi da nebeutañ tri zroatad evit tizhout an nec’h. Ha me diaes va fenn o welet n’oa ket hir a-walc’h va skeul. III. Tr. adv. 1. DRE RET, OUZH RET, DIWAR RET : abalamour d'ur redi bnk. Gwerzhet en deus e di dre ret. Ned ay d'o zi nemet ouzh ret. & (impl. da stn.) Ar servij soudard dre ret : na c'haller ket tremen hep e ober. 2. DIOUZH RET : mar bez ret. Diouzh ret e teuin d'he skoazellañ. 3. RET EO, RET (HA) MA VEFE, RET EO MA VIJE, MA VE : moarvat. Da dreid zo gwenn gant ar boultrenn, eus pell e teuez, ret eo ? Aet eo d'ober ur gefridi, ret eo ma ve ! Ar merc'hed, ret ha ma vefe, ne blijo ket seurt doareoù dezho.

Skouerioù istorel : 
118
Kuzhat roll ar skouerioù

ret eo

1499
Daveenn : LVBCA p36, 175 (il couuient)

[«]Ha rak-se, ret [eo] ez sakrifiez hiziv pe me a ray da zibennañ[.»]

1576
Daveenn : Cath p23

Ha ret eo pediñ ar Sent ? Ya, abalamour ma'z int mignoned da Zoue e c'hellont kalz hor sikour dre o fedennoù hag o intersesionoù.

1622
Daveenn : Do. p20

D. Ret eo ober tri zra : da gentañ, digas da goun an pec'hedoù, en em egzaminañ diligant war gourc'hemennoù Doue ha re 'n Iliz ha war an seizh pec'hed marvel.

1622
Daveenn : Do. p42

M. Hag-eñ nan eo ret ivez egzersiñ an euvroù a drugarez ? D. Ya, rak an hini pehini n'o gra ne verit ket bezañ anvet kristen.

1622
Daveenn : Do. p32

M. Goude bezañ gwelet ganeomp ar mad pehini zo ret deomp da ober, petra a rest deomp-ni bremañ da c'houzout ? D. An droug pehini zo ret deomp tec'het dioutañ. M. Peseurt droug a zleomp-ni tec'het dioutañ ? D. Pec'hed. M. Petra eo pec'hed ? D. Kement a lavarer, kement a zezirer, pe kement a reer a-enep al lezenn pe volontez Doue.

1622
Daveenn : Do. p34

Goude bezañ gwelet ganeomp ar mad pehini zo ret deomp da ober, petra a rest deomp-ni bremañ da c'houzout ? An droug pehini zo ret deomp tec'het dioutañ. Peseurt droug a zleomp-ni tec'het dioutañ ?

1622
Daveenn : Do. p34

M. Goude bezañ gwelet geneomp ar mad peheni zo ret deomp da ober, petra a rest deomp-ni bremañ da c'houzout ? D. An droug peheni zo ret deomp tec'het dioutañ.

1622
Daveenn : Do. p34

ret eo

1659
Daveenn : LDJM.1 pg (il) faut

pa'z eo ret diskoublañ-holl

1659
Daveenn : LDJM.1 pg (puis qu'il faut) dire (tout)

ret eo

1659
Daveenn : LDJM.1 pg ret (eo)

M. Ha ret eo reseviñ alies sakramant an aoter ? D. Ya, abalamour ma hon unis hag hor c'hoñjoent gant Doue, ouzh hor prezerviñ diouzh pec'hed, hag o komunikañ ouzhomp kalz a zonezonoù hag a c'hrasoù all.

1677
Daveenn : Do. p45

D. Ret eo ober tri dra: Da gentañ, digas koun eus hor pec'hedoù, ouzh en em egzaminañ dilijamant war gourc'hemennoù Doue, ha re an Iliz, ha war ar seizh pec'hed marvel.

1677
Daveenn : Do. p43

Pa vezo ret lezel ar bed, / Grit ma vezin fortifiet / Gant ar groaz sakr ha binniget / Enep an diaouloù milliget.

1677
Daveenn : Do. p70

rak-se p'en em santomp klañv-bras eo ret kaout rekours d'ar Sacramant-mañ

1677
Daveenn : Do. p47

Ret eo e frotañ un nebeud.

1732
Daveenn : GReg pg friction (Il faut lui faire une friction.)

ret eo kaout arc'hant evit

1732
Daveenn : GReg pg (il est) besoin (d'avoir de l'argent pour)

n'ed eo ket ret

1732
Daveenn : GReg pg (il n'est pas) besoin

Ret eo lakaat ar gouestloù e tredeog.

1732
Daveenn : GReg pg gage (Il faut mettre les gages en main tierce.)

Ret eo ober penn d'e inklinasionoù dizordren, ha trec'hiñ dezho

1732
Daveenn : GReg pg (il faut) combattre (ses passions, & les vaincre)

redd eo

1732
Daveenn : GReg pg (il) faut

bezañ ret

1732
Daveenn : GReg pg falloir (être important, être necessaire, être contraint)

ret eo en em zerc'hel da gement-se, war gement-se

1732
Daveenn : GReg pg (il faut en) demeurer (-là, s'en tenir à ce qui est conclu)

an dra-se a zo mat da ober, a vez profitapl e ober, a zo ret da ober

1732
Daveenn : GReg pg (cela est) expedient

ret

1732
Daveenn : GReg pg expedient (ce qu'il est expedient de faire)

Ret ma eo ez veze evet dezhañ, rak terrupl e vesteode o parlant.

1732
Daveenn : GReg pg fourcher (Il falloit qu'il eût bû, car dans l'entretien la langue lui fourchoit beaucoup.)

berralaniñ a zo bet ret ganti

1732
Daveenn : GReg pg ahaner

Ret eo kiañ outi.

1732
Daveenn : GReg pg fortune (Courir fortune d'être pendu, burlesquement.)

Ret eo ober ur frotadurezh dezhañ.

1732
Daveenn : GReg pg friction (Il faut lui faire une friction.)

Ret eo kas an dra-se d'an deuzerezh.

1732
Daveenn : GReg pg fonte (Il faut porter cela à la fonte.)

ret eo karet Doue a-greiz e galon hag e nesañ evel e-unan

1732
Daveenn : GReg pg aimer

ret eo e envel Yann

1732
Daveenn : GReg pg appeller

ret eo adoriñ Doue

1732
Daveenn : GReg pg adorer

ret eo e zic'haouiñ

1850
Daveenn : GON.II pg dic'haoui

ret

1850
Daveenn : GON.II pg réd, rét

bremañ eo ret anneuiñ

1850
Daveenn : GON.II pg anneuiñ

n'hoc'h eus ket graet mat ma zae, ret eo he adober

1850
Daveenn : GON.II pg adôber

setu petra a zo ret din

1850
Daveenn : GON.II pg réd, rét

ret eo

1850
Daveenn : GON.II pg réd, rét

ret

1850
Daveenn : GON.II pg réd, rét

Koustet pe gousto, ret eo prenañ anezhañ

1850
Daveenn : GON.II.HV pg kousta

Ret e vezo kranellañ ar voger

1850
Daveenn : GON.II pg kranella

Ret eo dibriñ pe evañ.

1850
Daveenn : GON.II p.94, livre second, « Il faut manger, ou boire ».

Ret eo ober ar mad evit an droug.

1850
Daveenn : GON.II p.83, livre second, « Il faut faire le bien pour le mal ».

Ret eo plegañ ar wezenn e-pad ma eo yaouank.

1850
Daveenn : GON.II p.83, livre second, « Il faut plier l’arbre pendant qu’il est jeune ».

Ret eo din prenañ ur vuoc’h.

1850
Daveenn : GON.II p.83, livre second, « Il faut que j’achète une vache ».

Ret eo d’ho kwreg dont ganeoc’h.

1850
Daveenn : GON.II p.83, livre second, « Il faut que votre femme vienne avec vous ».

Ret e oa dezhañ tevel.

1850
Daveenn : GON.II p.83, livre second, « Il fallait qu’il se tût ».

Ret e vezo deoc’h komz outo.

1850
Daveenn : GON.II p.83, livre second, « Il faudra que vous leur parliez ».

Yen eo, ret eo ober tan.

1850
Daveenn : GON.II p.84, livre second, « Il fait froid, il faut faire du feu ».

Ret eo din ober an dra-se.

1850
Daveenn : GON.II p.82, livre second, « Il faut que je fasse cela ».

Ret eo d'ho preur dont amañ.

1850
Daveenn : GON.II p.82, livre second, « Il faut que votre frère vienne ici ».

Ret e oa d'am zad komz outañ.

1850
Daveenn : GON.II p.82, livre second, « Il fallait que mon père lui parlât ».

Ret e vezo dit mont kuit.

1850
Daveenn : GON.II p.82, livre second, « Il faudra que tu t’en ailles ».

Lavarout a rit ez oc'h kreñv, ret eo gwelet.

1850
Daveenn : GON.II p.82, livre second, « Vous dites que vous êtes fort, il faut voir ».

Ret eo kas an dra-se ganeoc'h.

1850
Daveenn : GON.II p.82, livre second, « Il faut porter cela avec vous ».

Ret eo reiñ kelenn da'z mibien.

1850
Daveenn : GON.II p.67

Va botoù a zo re vihan, ret eo din kaout re all.

1850
Daveenn : GON.II p.75

Perak emañ 'l lezenn, / E ve ret da zaou zen / Hag a zo reuzeudik an eil gant egile, / En em gasa gwashoc'h evit ar c'hi ar c'hazh, / Evel fust ha gwalenn / O sachañ a bep tu, noz ha deiz en em lazh ; / Ya, perak m'er goulenn, / Ne c'hellfent ket terriñ pe droc'ha ar skoulm-se, / Bezañ vak anezho hag eürus adarre ?

1867
Daveenn : MGK p65

Tro a glask war an olifant; ha kaout, diwar e benn, da damall ne oa koant, a-raok, a-dreñv, e giz ebet; hag, emezañ, bez' e ve ret, da ober mat, troc'hañ diwar bep skouarn dezhañ ur grennbennad evit stagañ ouzh beg e lost; e bevar droad a zo pevar bost; e berr : e oa re bezh fetis, pounner, piltosek, gourt, iskis.

1867
Daveenn : MGK p11

"Lennerien, emezañ, e kentskrid e vojennoù, va brezhoneg-me, ned eo ket brezhoneg naetaet a bep kemmeskadurezh eo; komz a ran evel ma ra an dud hep deskadurezh. C'hoant am bize bet da lakaat e-barzh va labour gerioù gwir vrezhoneg hepken, ha da deurel er-maez ar re c'hallek, pa oan evit kaout ur ger brezhoneg bennak gouest da zisplegañ mat ar pezh am boa em spered. Hogen ar vent hag ar rim a oa ret din sentiñ outo; ken a ris dre heg ar pezh na'm bize ket graet dre gaer. Kement-se a gavis kalet evelkent; setu penaos ez a hor brezhoneg ker da goll !"

1867
Daveenn : MGK Rakskrid VIII

Tizhet en e galon gant ur bir askellek, / Ul labous o ouelañ war e stad truezus, / Dre ma washae dezhañ, a lavare doanius : / — « Ha ret eo e vemp-ni eus hor marv kiriek !

1867
Daveenn : MGK p106

Mard eo ret e varvin, 'velato e kredan E tle en em damall eveldon pep unan, Rak evit bezañ leal, hennezh a dle mervel en deus war e goustiañs brasañ pec'hed mervel."

1867
Daveenn : MGK p25

Pa weloc'h al lizherenn s, paket e-kreiz ur ger, e vezo ret atav lavaret anezhi evel pa ve ss : eveshaat

1867
Daveenn : MGK Rakskrid XIV

Ur bleiz, deuet e eskern er-maez eus e groc'hen, o vezañ ma veze ar c'has ouzh en diarbenn, a gavas, war e hent, un hordenn gi nerzhus, lart-toaz ha flour e lêr, ki distailh galloudus. Lammet gant e gilpenn, en tagañ, en dispenn, hen diskolp' a-bezhioù, a oa micher Gwilhoù, panevet, a-raok e sammañ, oa ret outañ en em gannañ.

1867
Daveenn : MGK p7

N’o c’hredan ket, rak el lec’h m’oa ret ha d’ar c’houlz m’oa ret, e kouezhent warnomp ker brav, ma ne c’hellemp ket mont war o lerc’h.

1877
Daveenn : EKG.I. p.312

Da vihanañ, eme Job, e lezoc’h ac’hanon da gas deoc’h un dorzh vara pe ziv er sizhun, hag an traoù a vezo ret deoc’h, ken na deuy un eost nevez en douar.

1877
Daveenn : EKG.I. p.51

Ret eo en em zifenn, den n’en deus c’hoant da vezañ sammet gant an teuz.

1877
Daveenn : EKG.I. p.133

Mat, bennozh deoc’h, — ne grede ket lavaret : bennozh Doue, dirak ar republikaned, — lavarit dezhañ diwall na deufe ket dimerc’her d’ar Pennkêr-Bras, e parrez Pluzuned, ha lavarit dezhañ digas gantañ kement a zo ret evit skrivañ.

1877
Daveenn : EKG.I. p.93

Gwelloc’h, a gav din, eo mont d’ar gêr, d’an nebeutañ d’ar re a zo dimezet, ha d’ar re all a zo muiañ ezhomm anezho. Pa vezo ret, me ho kalvo adarre.

1878
Daveenn : EKG.II p.6

Ret eo deoc’h bezañ bet hoc’h-unan, e kreiz an noz, dirak ur bern ludu tan-gwall lakaet gant tud fallakr ha disakret, evit gellout santout ar pezh a yae neuze dre va spered-me.

1878
Daveenn : EKG.II p.46

Lezer a ris anezhi da riklañ goustadik er puñs : mes pa gouezhas er foñs e oa ret dezhi da nebeutañ tri zroatad evit tizhout an nec’h. Ha me diaes va fenn o welet n’oa ket hir a-walc’h va skeul.

1878
Daveenn : EKG.II p.50

Ne voe ket ret er lavaret div wech : an Aotrou Krenn hag an Aotrou Goachet a ziskennas d’ar red an delezioù, ha, dre an nor en tu all e lammjont er-maez.

1878
Daveenn : EKG.II p.59

Ret e oa, mont a ranken da veñjiñ ar c’homper Herve Soutre, Katell Eukat hag o bugale ; ya, ret e oa.

1878
Daveenn : EKG.II p.86

Sevel a ris buanañ ma c’hellis d’ar garidoù gant ar soñj da sevel war-eeun war beg an tour, ma’m bije amzer, evit stagañ va riblennad lian du, ha da vervel goude, ma vije ret.

1878
Daveenn : EKG.II p.125

Ret eo din en anzav, ar furnez a gomz drezout.

1898
Daveenn : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.1

[A]et Yann en-dro, ‘n [a]otro[u] person / ‘N eus c’hoarzhet e-leizh e galon : / Evidon kozh, biskoazh ‘klevis / ‘Ve c’hoarvezet tra ken iskis ; Evit krediñ, ret en gwelet : / Ul laer gant al laerezh tapet ! /

1898
Daveenn : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.2

Ar pezh a sellez 'vel treo santel, ar govizion, ar Pask, ha treo all, evit ar gelaouenn-se, n'eo [sic] nemet hunvreoù "klerikaled" pe Jezuisted ; hag ar pezh a zo un droug dirak da zaoulagad, 'vel laerezh mado ar c'houentcho, lakat un dorn skraper war beadra an ilizo, an treo-se-holl a zo un dra ret, un dra vat, diouzh klevet ar memes "Démocrate".

1898
Daveenn : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.1

Ret eo d'ar geder Awenez kaout a-du gantañ mouezhioù an hanter hag unan eus ar Varzhed bedet, a-benn bezañ digemeret Awenez.

1909
Daveenn : REZI p. 13

Da brenañ re all dioc'h ret

1909
Daveenn : REZI p.17

Ar GWISK. ART. IX - Pep Barzh en deus ur sae ret dezhañ da gaout.

1909
Daveenn : REZI p. 5

An naetded a oa ar sked anezhi war bep tra : kêr hag arrebeuri, tud ha loened, dilhad ha korf. Ret-holl ha m’edo !

1923
Daveenn : SKET p.63

Merc’hed Manos a freuzas an dour etre o daouarn biziet-skañv, hag e voe ret dezho kemer kelornioù d’e zigas [d’e gerc’hat] da gêr o zud.

1923
Daveenn : SKET p.77 (+ p.198, "Da reiz[h]a[ñ]" : "P. 77, kenta[ñ] dilinenna[ñ], eil lin. kent an dibenn, e lec’h « d’e zigas » lenn « d’e gerc’hat » kentoc’h").

Rak ma kavint ennañ ar pep retañ-holl da bep pobl evit he bleniañ war-du hec’h Amzer-da-zont, - evel ar Steredenn a vlenias gwechall ar rouanez-Vajed war-du ar Silvidigezh- : taolenn o Ganedigezh, ma kemerint diouti Emskiant o Broadelezh keltiek.

1923
Daveenn : SKET p.6

Hi eo he deus goloet Baltia hag an enezennoù er reter da Valtia gant an nevedoù ker brudet, red ha ma ve ! ez eus anv anezho en henzanevelloù hag a oa dreist da re broadoù all Keltia dre o niver, dre binvidigezh o listri aour, o arouezintioù aour, o c’hornioù aour hag o arrebeuri.

1923
Daveenn : SKET p.124

E mare Manos ha Bena, n’oa gwaz na maouez all ebet, ha ret-holl e oa e timezje ar gwaz n’oa nemetañ d’ar vaouez n’oa nemeti da gaout bugale.

1923
Daveenn : SKET p.45

Izabel a oa plac’h a-benn hag a galon. Ret eo d’ei bevañ, arabat eo d’ei en em leuskel da vont gant ar glac’har. Nann ! nann ! Ret eo d’ei delc’her penn, enebiñ, stourm, gounit he bara hag hini he bugale.

1924
Daveenn : BILZ1 Niverenn 38, p.840 (Miz C'hwevrer 1924)

Ret eo evelkent mont da gaout an aotrou person, eme an amiegez. — Ya, ya, deomp, a lavaras ar plac’h kozh — Marc’harid a oa he hanv, mamm-gozh ar bugel, mamm e dad — ret eo mont. Ar paotr a ranko bezañ badezet, hag ar vamm sebeliet… Ne zebro ket ac’hanomp !…

1924
Daveenn : BILZ1 Niverenn 37, p.808 (Miz Genver 1924), ("an amiegez" reizhet e Niv. 38, "ERRATA" p.846).

Ma ! petra oc’h-c’hwi ganet ? Leve hoc’h eus-c’hwi ? Marteze den a wad uhel ? Ket. Ma ! ret eo neuze deoc’h gounit ho para gant c’hwezenn ha skuizhder ho korf : ret.

1925
Daveenn : BILZ2 p.104

— Ma ! petra ’faot dit, paotr. Pa vez ret e vez ret. Met arabat, te ’oar, koll an nord, hañ, paotr !

1925
Daveenn : BILZ2 p.147

mar bez ret

1931
Daveenn : VALL pg (au) besoin

ret eo amzeriñ

1931
Daveenn : VALL pg attendre (il faut attendre (laisser passer du temps))

dioc'h ret

1931
Daveenn : VALL pg (au) besoin

Ne oa ket diouzh ret ul lamm-skorn er c'hember, rak a-live e veze gorre ar skorn en draonienn vihan gant hini an draonienn veur.

1943
Daveenn : TNKN p42

Ha gant an daouarn savet da grec’h, pemzek kant a dud bodet en deltenn a ouestlas enebiñ ouzh ar gouarnamant ha difenn o frankiz betek ar marv ma vije ret.

1944
Daveenn : EURW.1 p.207

Leanez e vije bet, ne vije ket bet muioc'h devot, plediñ a reas gant an Iliz, ober a reas katekizoù d'ar vugaligoù : katekiz brezhonek n'eo ket ret lavarout.

1944
Daveenn : EURW.1 p13

Nann, ne oa ket brav bezañ skoliad d'ar c'houlz-se : ar vugale a sponte pa lavare o zud dezho : « Paotr bihan, ret e vo dit mont d'ar skol ».

1944
Daveenn : EURW.1 p22

Pell a-raok an deiz merket evit ar « rantre », e oa prez du-mañ gant an dilhad, ar c'hrezioù, al loeroù, hag an dilhad-gwele, rak ret e veze da bep familh pourveziñ ur c'holc'hed, peder liñsel, daou ballenn-wele, ur pennwele, hag ur golo-treid da bep skoliad.

1944
Daveenn : EURW.1 p29

Ar re n'o deus feiz ebet, n'o deus ket an aergelc'h ret da lakaat ar « burzhud » da c'henel.

1944
Daveenn : EURW.1 p77

Evit kavout d’am goulenn ur respont dereat e vefe ret bezañ gouiziek e kement gouiziegezh, hag a-boan ma ’m eus-me uzet foñs ur bragoù war skiñvier ar skolioù.

1944
Daveenn : ATST p.8

Lukaz, avat, en doa un dra bennak nevez da lavarout dezho, daoust ma oant mezv, rak ur c’heloù eus ar seurt a zo ur pouez re bounner, ha ret eo disammañ an teod dirak an den kentañ a vo kavet war an hent, na pa vefe roue pe pilhaouer.

1944
Daveenn : ATST p.13

Lom a reas un abadenn grozal : — « Amañ », emezañ, « ne c’hell ket unan diskuizhañ e begement ; bremaik e vezo ret labourat bemdez ha bemnoz evit plijadur ar merc’hed ! »

1944
Daveenn : ATST p.70

Rak, kerkent graet an testamant, ar voereb a yelo davet he zadoù kozh er bed all, gant div pe deir nozvezh satanazet ; mes ret eo kaout ur galon yac’h, tanfoeltr ! » — « Yac’h eo va c’halon, Job. »

1944
Daveenn : ATST p.94

Ni 'zo ret dimp dioueriñ plijadurezhioù saotret an douar, stignañ ma rankomp hon holl strivoù davet ur Peurvad, mennet ivez gant Doue.

1949
Daveenn : SIZH p.54

- Gouzout a rez pep tra ervat, hervez al levrioù, douetus ; ha netra hervez ar vuhez. Desket out... ha dizifenn, pa n'ouzez ket ar pep retañ.

1949
Daveenn : SIZH p.50

Eil pec'hed graet ganeoc'h : ur pec'hed a lontegezh. Dav eo debriñ, a-dra-sur ; maget e rank ar c'horf bezañ. Reiñ dezhañ, avat, dres ar pezh a zo ret. Moarvat n'ho poa ket da zioueriñ e ti ho kerent, ha d'ho lontegezh eo, - pec'hed al loen mut ! - e raec'h bod, pa 'z aec'h da skrapañ frouezh hoc'h amezeien.

1949
Daveenn : SIZH p.60

Ret eo, dreist-holl, e lârfen ne oa nep kure e Gouezeg d'an ampoent. An aotrou beleg Bozeg, ginidik eus Lotei, o terc'hel kent ar garg-se er barrez, a oa o vevañ en harlu, e Bro-Spagn, pa voe lazhet ar person.

1960
Daveenn : PETO p9

Setu ma chomin d'ober ged / Hag hon tud da spia, dre ret. (Setu ma chomin d'ober ged / Hag hon tud da spiañ, dre ret.)

1960
Daveenn : GReg p70

Ur wech echu al labour-se e vije aes heuliañ ar c'hefioù hag o dispegañ diouzh ret.

1985
Daveenn : DGBD p183

Ur wech en em gavet war va lec'h labour, setu ma taolan evezh em eus ankounac'haet er gêr va nadoz-kompas, ar benveg retañ evit va labour.

1985
Daveenn : DGBD p57

An tourioù a voe ensellet pizh gantañ ha kreñvaet diouzh ret.

2013
Daveenn : LLMM Niv. 399, p. 19

M'emaoc'h o terc'hel sez sokial un embregerezh hag a zo kablus eus un dra spontus war dachenn an endro, eo ret d'an arvesterien, pe d'ar c'hazetenner deuet da dennañ ar poltred da glokaat e bennad, kompren ster an obererezh e-korf ul lajadig, a-drugarez d'ur skeudenn nemetken [...]

2015
Daveenn : DISENT p81

Abalamour d'an traoù-se, hag a zo bet dielfennet mat-kenañ gant ar skiantoù sokial, ez eo ret dimp gwelet hon obererezh en ur mod hollek, an abegoù hag an heuliadennoù a zo dezhi, evit dibab diouzh hor gwellañ ha kas da benn oberezhioù omp prest da sammañ tra ken.

2015
Daveenn : DISENT p62

Bewech neuze e vo embannet gant ar strollad peseurt reolennoù a dalvezo e-pad an obererezh. Da skouer : "ne vo ket kunujennet an enebourien" pe "sammañ kiriegezh a reomp ma vez ret da stourmerien zo troc’hañ ar roued-orjal evit mont tre en dachenn soudard".

2015
Daveenn : DISENT p66

Dav eo ober anv amañ deus un dra all : abred pe ziwezhat e vo embannet gant ur stourmer entanet ez eo ret sevel obererezhioù feulsoc'h-feulsañ peogwir e vez graet gant feulster (ha feulster bras a-wechoù) gant an enebourien.

2015
Daveenn : DISENT p66

Ret e vo dit bezañ difazi ha direbech neuze, betek ma vo echu mare an herouezadurioù.

2015
Daveenn : EHPEA p22

A-benn ar fin, dilavar atav, e oan pignet da'm c'hambr-wele, lakaet em boa ar pep retañ en ur valizenn ha kuitaet em boa an ti.

2015
Daveenn : EHPEA p58

Arabat deoc'h ankouaat eo gwelloc'h nac'h reiñ digor d'ar poliserien evit bezañ tapet fall... ar pezh a vo tu d'ober, ar wech kentañ bepred, pa zeufont diniverus hag hep ar binvioù ret.

2015
Daveenn : DISENT p171-172

Ofis publik ar brezhoneg

Rouedadoù sokial