Dezverkoù all

Distagadur

Stankter implij : 

Testeniekaet e : 
NDBF
GBAHE

Termenadur :  Kuzhat an termenadur

I. 1. Pezh koad hir ha moan. Paotred ar gwindask o vountañ war bep a sparl o doa en em lakaet da dreiñ. Sparl bras ar presouer. Sparl ar puñs : pezh prenn a zalc'h ar sailh a-uc'h ar puñs. & Ent strizh Barrenn pe ahel a dalvez da zelc'her kloz an dorioù, ar prenestroù. DHS. prenn. HS. barrenn. 2. Barrenn a dalvez da zibradañ traoù pounner o kemer harp war ur skor. HS. loc'h, loc'henn. 3. Barrenn a stager outi sugelloù al loened-tenn ha, diouzh an tu all an arar pe un ardivink all. Ur sparl bihan a oa pa laboured gant ul loen-kezeg hag ur sparl bras pa veze daou kichen-ha-kichen. & Gwalenn-sparl, bazh-sparl : ar varrenn-se end-eeun. & Trl. skeud. (db. an dud) Bezañ war ar sparl bihan : na vezañ er c'hentañ renk evit a sell ouzh al labour, na vezañ ar mestr ken, bezañ aet gwanoc'h. War ar sparl bihan emaon. 4. Pezh koad hir staget ouzh gouzoug ul loen evit mirout outañ a dreuziñ ar girzhier. Ober sparloù d'ar saout laer. & Trl. skeud. Bezañ berr war e sparl : kaout poan oc'h analañ, o vale ha, dre skeud., bezañ en ur gwall blegenn, bezañ berr an arc'hant gantañ. Kaer en deus ober e chom berr an den war e sparl. Ni eo berr war hon sparloù ha berr ivez hon divesker. & (db. ub. klañv) Bezañ ar sparl oc'h astenn war ub. : bezañ aesoc'h dezhañ analañ, bale. Astenn a ra ar sparl warnoc'h. & Sparl-moc'h, sparl-ki : sparl evit ar moc'h, ar chas. & DIZOARE Sparl-moc'h : doare arched a implijed evit ar re baour, anezhañ daou blankenn staget a bep tu d'ar c'helan gant ibiloù koad. DHS. hual, minell, nask. 5. Dre ast. Gwikefre evit skoilhañ rodoù ar c'hirri. 6. A-WECHOÙ Barrenn hir a-blaen zo staget outi holl al lodennoù eus un ardivink. Sparl an arar, an droc'herez. DHS. lazh. 7. Skoilh a vir ouzh an tremen. Ar sparl drez a stouve dor ar vered zo kouezhet. & Sparl-tro : draf-tro. 8. Sparll-berr : ere da hualiñ. & Sparl-kroug : benveg boureviañ, anezhañ un dro-c'houzoug a vez stardet. & Sparl-oc'hen : yev bihan evit kas an oc'hen d'ul lec'h bnk. & Sparl-treuz : gwalenn sanket a-dreuz e korzenn ur siminal evit lakaat udb. da sec'hañ, hag a-wechoù, sparl-berr. II. Dre skeud. A. 1. Lodenn eus ur c'hoef zo savet en daou du d'ar penn. & Koef-sparl : koef gant seurt kinkladurioù. HS. stolikenn. 2. Koef eus broioù Landerne ha Sizun. Ur sparl bradet ganti. HS. sparlenn. 3. Bouchad blev a stag an divabrant. HS. talgen. B. Difetis 1. Tra a dalvez da drec'hiñ eneberezh, d'ober udb. Ur sparl da zibradañ an Iliz. 2. Tra a vir a vont war-raok, a ober udb. E Bro-Saoz e talc'her start d'ar gizioù kozh, pa n'int ket ur sparl evit an araokaat. En em ren hep sujidigezh na sparl ebet. Ne gavot eno sparl ebet. HS. skoilh.

Skouerioù istorel : 
24
Kuzhat roll ar skouerioù

sparl

1499
Daveenn : LVBCA p187 (barre, épar)

sparl an nor

1499
Daveenn : LVBCA p20, 63, 178 (fermeture de huys)

sparl

1659
Daveenn : LDJM.1 pg barre, tribart

sparl treuz

1732
Daveenn : GReg pg barre(s de bois, ou de fer, qu'on met de travers dans la cheminée, pour soûtenir des atelles, à secher)

sparloù treuz

1732
Daveenn : GReg pg barre(s de bois, ou de fer, qu'on met de travers dans la cheminée, pour soûtenir des atelles, à secher)

ar sparl

1732
Daveenn : GReg pg charrue (le traversier)

sparloù treuz

1732
Daveenn : GReg pg garrot (gros bâton court pour serrer les cordes sur un fardeau en une charrette, &c, p.)

sparl treuz

1732
Daveenn : GReg pg garrot (gros bâton court pour serrer les cordes sur un fardeau en une charrette, &c)

sparl

1732
Daveenn : GReg pg barre (levier de métal, de bois), (de bois)

sparloù

1732
Daveenn : GReg pg barre (levier de métal, de bois)

sparloù

1732
Daveenn : GReg pg barre (levier de métal, de bois), (de bois)

sparl krenn

1732
Daveenn : GReg pg barre (de bois, grosse & courte)

sparloù krenn

1732
Daveenn : GReg pg barre (de bois, grosse & courte)

sparl

1850
Daveenn : GON.II pg bardel, barren, harz, sparl

sparloù

1850
Daveenn : GON.II pg sparl

likit ar sparl ouzh an nor

1850
Daveenn : GON.II pg sparl

distaget eo ar sparl eus a c'houzoug ar vuoc'h

1850
Daveenn : GON.II pg sparl

na gavfot eno sparl ebet

1850
Daveenn : GON.II pg sparl

« Gorroit ar gwakolioù, / Ar stern hag ar sparloù. »

1867
Daveenn : MGK p44

sparl

1909
Daveenn : BROU p. 422 (barre de bois. Se dit de la barre qu'on fixe aux jambes d'une bête pour la suspendre)

Tud an devezh, hervez ar c’hiz, a ranko gortoz ma vo savet ar sparl drez, ha paeet o c’hopr d’ar sparlerien.

1925
Daveenn : BILZ2 p.156

sparloù

1931
Daveenn : VALL pg barre

sparl ouzh

1931
Daveenn : VALL pg barrière

sparl

1931
Daveenn : VALL pg anicroche, barbe, barre, barrière

Ofis publik ar brezhoneg

Rouedadoù sokial