Dezverkoù all

Distagadur

Stankter implij : 

Testeniekaet e : 
NDBF
GBAHE

Stummoù pleget : 
3
Diskwel ar stummoù pleget

Termenadur :  Kuzhat an termenadur

I. A. Fetis 1. GWECHALL Bannadell a dalveze da c'hloazañ pe da lazhañ a denned gant ur wareg pe gant un arm damheñvel outi. Ur saezh pe un tenn. HS. bir. 2. BREMAÑ Klozenn, enni ur vannadell ha poultr, a garger ganti armoù zo - evel ar pistolennoù, ar fuzuilhoù, mindrailherezioù. Ur c'hasedad, ur voestad tennoù. An armoù hag an tennoù. & Gouriz-tennoù : a renker e dennoù ennañ. 3. Gwechad tennañ gant un arm-tan. Daou denn fuzuilh am eus klevet. Pakañ un tenn. Diskar ub. gant un tenn. Un tenn kanol a darzhas, a strakas, a grozas. Ur fuzuilh a zaou denn : a c'haller tennañ gantañ div wech diouzh renk. [1877] Ha ne d’eo ket an dra-se reiñ d’an enebour bazhad evit bazhad, pe, evit lavaret gwell, tenn evit tenn ? [1878] [...] ha, buanoc’h eget n’her lavaran deoc’h, e voe laosket warnañ daou-ugent tenn fuzuilh en un taol... & Trl. Bountañ, leuskel un tenn en ub. : tennañ warnañ. Rankout a reas leuskel un tenn e penn ar marc'h gloazet. Leuskel un tenn bir, fuzuilh, kanol. Leuskel ur barrad tennoù. HS. strak, taol (G.). & Trl. kv. Eeun-tenn : eeun-kenañ, evel un tenn bir pe fuzuilh. & Redek, sevel, tremen evel un tenn : trumm, gant herr. HS. klevet kement-se e savas evel un tenn ha d'an nor. [1923] Ha Derkeia sevel evel un tenn ha lammat er-maez. & Trl. Mervel evel un tenn : trumm. 4. (en e furm lies) Hollad bannadelloù leusket gant un arm pe gant armoù. Stankaat a rae an tennoù. Bezañ dindan tennoù an enebour. 5. Hent bann ur vannadell zo kaset gant un arm bnk. Lavar dezho berraat o zenn. & Trl. skeud. Ober tenn gwenn : c'hwitañ war ar pal. [1878] Tennañ a ris un tenn-all c’hoazh goude hennezh, hag adarre em boa diskaret va den. Ne raen tenn gwenn ebet. & Mont an tenn er c'hleuz, da fall : c'hwitañ war udb. 6. (er sportoù) Gwechad bannañ ur vell, ur bellenn, h.a. Plantañ un tenn e-barzh. Un tenn eeun, kreiz, a-dreuz. HS. bann, taol (G.). B. Difetis, dre skeud. 1. Gwech. Ar c'hentañ tenn ma welis anezhañ. HS. taol (G.), tro. 2. Aridennad hir a gomzoù distaget en un taol. Pebezh tenn ! & Trl. Ober udb. en un tenn : en ur wech, buan-tre. Dibunañ udb. en un tenn : en ur bomm, hep tennañ e anal. & Tenn anal : kementad aer a zegaser er skevent en un analadenn. HS. taol (G.). 3. Dre skeud. Ned afent ket di evit un tenn : ha pa vefe tennet warno. & Trl. Na dalvezout un tenn : na dalvezout netra. An den-se ne dalvez ket un tenn. HS. bramm, louf. II. Rideoz. An tennoù diabarzh a daolenne ar vuhez war ar maez.

Skouerioù istorel : 
61
Kuzhat roll ar skouerioù

tenn

1499
Daveenn : LVBCA p192

tenn kanol

1659
Daveenn : LDJM.1 pg coup (de canon), canonade

tenn

1659
Daveenn : LDJM.1 pg dard, fleche

steuziañ un tenn

1659
Daveenn : LDJM.1 pg empaner (un traict)

an tennadur, an tenn, eus ar maen-gravell

1732
Daveenn : GReg pg extraction (action d'extraire des essences)

ober un tenn bir

1732
Daveenn : GReg pg fléche (Decocher une fléche.)

tennoù bir

1732
Daveenn : GReg pg fléche (Un coup de fléche, p.)

un tenn bir

1732
Daveenn : GReg pg fléche (Un coup de fléche.)

ober un tenn fuzuilh

1732
Daveenn : GReg pg fusil (Tirer un coup de fusil.)

laosket un tenn fuzuilh

1732
Daveenn : GReg pg fusil (Tirer un coup de fusil, pp.)

leuskel un tenn fuzuilh

1732
Daveenn : GReg pg fusil (Tirer un coup de fusil.)

graet un tenn fuzuilh

1732
Daveenn : GReg pg fusil (Tirer un coup de fusil, pp.)

tenn skloped

1732
Daveenn : GReg pg arquebusade

tenn kanol

1732
Daveenn : GReg pg (coup de) canon

tennoù kanol

1732
Daveenn : GReg pg (coup de) canon, canonade

tenn kanon

1732
Daveenn : GReg pg (coup de) canon

tennoù kanon

1732
Daveenn : GReg pg (coup de) canon

emgannañ a dennoù kanol

1732
Daveenn : GReg pg canoner (battre à coups de canon)

tenn

1732
Daveenn : GReg pg coup (de fusil, de canon)

tenn fuzul

1732
Daveenn : GReg pg coup (de fusil, de canon)

leuskel un tenn bir

1732
Daveenn : GReg pg fléche (Decocher une fléche.)

leuskeul un tenn bir

1732
Daveenn : GReg pg decocher (tirer, lancer une flèche &c.)

graet un tenn bir

1732
Daveenn : GReg pg fléche (Decocher une fléche, pp.)

tennoù

1850
Daveenn : GON.II.HV pg tenn

Gant un tenn fuzuilh em eus e ziskaret.

1850
Daveenn : GON.II.HV pg fuzil, fuzul (Je l'ai abattu d'un coup de fusil).

tenn

1850
Daveenn : GON.II pg tenn

tennoù

1850
Daveenn : GON.II pg tenn

tenn

1850
Daveenn : GON.II.HV pg tenn

A dennoù bir eo bet lazhet.

1850
Daveenn : GON.II pg bîr (Il a été tué à coups de flèches).

tenn eo warnon

1850
Daveenn : GON.II.HV pg tenn

tenn skloped

1850
Daveenn : GON.II.HV pg tenn (-skloped)

tenn

1850
Daveenn : GON.II p.16, livre premier, "trait".

tennoù

1850
Daveenn : GON.II p.16, livre premier, "des traits".

« Hu ! hu ! hu ! harz ar bleiz ! Kreier ha ferc'hier houarn / A zispak en-dro din ; hag en-dro d'am divskouarn / E klevan an tennoù, bolodoù o voudal, / Ar bizhier o terriñ hag ar vein o froumal ».

1867
Daveenn : MGK p83

Oc'h e glevet, / Piltrotig en un toull, ar goulm en ur wezenn / Hag an heizez er c'hoad a dec'h evel un tenn.

1867
Daveenn : MGK p48

Ha ne d’eo ket an dra-se reiñ d’an enebour bazhad evit bazhad, pe, evit lavaret gwell, tenn evit tenn ?

1877
Daveenn : EKG.I. p.298

Tostaat a reas goustadik, ur forc’h houarn en e zorn, hag, ouzh e skoaz, ur fuzuilh a zaou denn, hag hi karget.

1877
Daveenn : EKG.I. p.152

Un dervezh zoken e lavaras d’an daou baour a laboure er memes park gantañ, en ur glevet an tennoù fuzuilh a denned pe war-lerc’h ar c’had pe war-lerc’h al louarn : — Daoust perak e teu an dud-se d’am direnkañ-me amañ ?

1877
Daveenn : EKG.I. p.54-55

Kerkent e voe klevet an tennoù o krozal ; ar venec’h paour, toullet o c’horf, torret o fenn gant ar bouledoù a ruilhe diwar o gwele kalet war al leur-zi : ar gwad a rede war an douar hag a bouloudenne un tamm larkoc’h en o c’hichen...

1877
Daveenn : EKG.I. p.39

Me a yoa atav va lagad o parañ warnezho e-pad m’edo va daouarn o kargañ va fuzuilh. En un taol, e welis seizh pe eizh o lammet er park o tont war-zu ennon hep m’am boa gellet, en dro-mañ, reiñ va zenn da hini anezho.

1878
Daveenn : EKG.II p.91

Tennañ a ris un tenn-all c’hoazh goude hennezh, hag adarre em boa diskaret va den. Ne raen tenn gwenn ebet.

1878
Daveenn : EKG.II p.91

P’en em gavjomp e Kergidu, e oa sioul an traoù, ne dregerne ken an draonienn gant ar youc’herezh, an tennoù fuzuilh hag an tennoù kanol ; n’oa den war vale e neblec’h ; ne weled nemet gwez dibennet, kleuzioù freuzet, parkeier turiet evel pa vije bet e pep hini kant penn-moc’h-gouez oc’h ober o ebat.

1878
Daveenn : EKG.II p.1-2

E gwirionez, ne zalejont ket d’en em gaout e Berven, ha, dioc’htu m’oant en em gavet, hep reiñ amzer da Yann Prijant da lavaret un tamm peden zoken, e voe staget ouc’h tour an iliz, ha, buanoc’h eget n’her lavaran deoc’h, e voe laosket warnañ daou-ugent tenn fuzuilh en un taol...

1878
Daveenn : EKG.II p.19

Gouzout a raen bremañ ar pezh em boa c’hoant da c’houzout ; edon e-touez ar balan ; sevel a ris va fuzuilh dreist ar bleñchoù, bizañ a ris e-pad m’edo Brutus an Normant o komz en ur sakreal hag en ur bec’hiñ ouc’h [ouzh] unan eus e gamaraded ; an tenn a strakas, ha pec’hed Brutus a voe troc’het dre an hanter.

1878
Daveenn : EKG.II p.88-89

en aior ag an tennoù

1904
Daveenn : DBFV pg aior ([ombre, ombrage] à l'abri des coup)

Ha Derkeia sevel evel un tenn ha lammat er-maez.

1923
Daveenn : SKET p.104

Edo o paouez teurel e zourgon d’an douar hag en em astenn war ar geot e-kreiz an enezenn ; setu ma klev, a-greiz-holl, ur c’halvadeg hag ur vlejadeg a ra dezhañ sevel evel un tenn.

1923
Daveenn : SKET p.134

amplder un hed tenn

1931
Daveenn : VALL pg amplitude (d'une trajectoire)

tenn akebutenn

1931
Daveenn : VALL pg arquebusade

karrad tennoù

1931
Daveenn : VALL pg batterie

digor un hed tenn

1931
Daveenn : VALL pg amplitude

Lom a gemeras ur skourjez, ha, dao ! an duchenn a zraskas tennoù er glud, a-hed hag a-dreuz.

1944
Daveenn : ATST p.129-130

E-giz armoù, hor boa bet fuzul, baionetezenn, ur sac’h-kein lien, sterniet gant koad ; tri bisac’h-tennoù hag o lêrennoù, hag ouzhpenn… un nebeud seier bihan-bihan a oa enno ar boued-mir, hag [a] oa difennet groñs o zañva dindan boan a gastiz spontus.

1944
Daveenn : EURW.1 p.194

Ne zaleas ket da stouiñ e benn, rak bolodoù un tenn fuzuilh a c’hwitellas dreist ar c’hleuz, hag a nijas tost dezhañ. — « Manket ! » a lavaras un den.

1944
Daveenn : ATST p.78

Un tenn a strak ha, tizhet en e wal-gein, e kouezh Pêr an Hir d'an douar, ar gwad o poulladañ dindanañ.

1960
Daveenn : PETO p51

O welout o ofiser o kemeret e gouch war hemañ gant e bistolenn, e hastont d'ober hent dezhañ da leuskel e denn.

1960
Daveenn : PETO p51

Met ma fistolenn, 'dreñv e benn, / Er peurechuo gant un tenn.

1960
Daveenn : PETO p79

Che ! ma tigorfe dor ar sal, / Gant tizh e tilammfen raktal ; / Tro 've da dec'hout ac'halenn / Pe, diganto, da gaout... un tenn.

1960
Daveenn : PETO p50

Da zilammat ken krenn / Hag ar bijoc'h a stenn / O tec'hout diroll 'raok an tenn, / An tenn, ganas, a lazh pa dizh.

1960
Daveenn : PETO p21

Ha kalz ivez o deus dizesket ober gant doareoù hemolc'h ar re gozh ; ha strizh eo ouzhpenn lezennoù ar Gouarnamant war ar chase, ha diaes bras eo d'ur morian kaout an tu da vezañ fiziet ennañ ur fuzuilh koulz ha da gaout tennoù da lakaat e-barzh p'en devez unan.

1985
Daveenn : DGBD p75

O lezel [ar gazetennerion] da aloubiñ ma burev ha da zispakañ evel tennataerion. Azezañ a ran ha gortoz e strakfe an tennoù kentañ.

2015
Daveenn : EHPEA p71

Urzh al lizherennoù

Ofis publik ar brezhoneg

Rouedadoù sokial