Dezverkoù all

Distagadur

Stankter implij : 

Testeniekaet e : 
NDBF
GBAHE

Stummoù pleget : 
7
Diskwel ar stummoù pleget

Termenadur :  Kuzhat an termenadur

I. Doar./Stn. 1. (db. an traoù) Bras e devder, e dreuz. Skourroù tev, ur voger dev. Ar c'hrampouezh zo tevik. & Lakaat a ra amanenn tev war e vara : ur gwiskad tev anezhañ. & (er c'heñveriadennoù) E vrec'h n'eo ket tev, met tevoc'h eget ma hini eo. Pehini an tevañ eus an daou blankenn ? & Kunuj. Penn tev ! : den aheurtet. ES. moan, tanav. & Trl. skeud. Bezañ tev e voned : bezañ pennek. & Bezañ tev a spered : na vezañ speredek. 2. (db. an dud, al loened) Zo kalz, peotramant re, a lard pe a gig outañ hag eñ korfek evel-se. Mat e vefe d'ar paotr tev ober embregerezh-korf. Deuet eo tev ar c'hi. DHS. kuilh. HS. fetis, lart. ES. moan, treut. 3. Ken bras pe dost diouzh e lec'hed, e uhelder ha ma'z eo diouzh e hed. Mein tev zo eus ar peulvanoù-se. Tev evel ma oa, ne oa ket aes an den da ziskar. HS. krenn, tuzum. ES. munut. 4. Dre ast. Stank an elfennoù anezhañ. Gant an tev ma'z eo ar moged n'eus ket tu da welet. Aet e oa ar moc'h-gouez a-dreuz ar brouskoad tev. ES. rouez, tanav. 5. Dre ast. (db. an dourennoù, an danvezioù a red) Na red ket mat dre ma'z eo stank an elfennoù anezhañ. An eoul a vez tevoc'h pa vez yen. O tebriñ avaloù-douar gant laezh-tev : laezh goet. DHS. fetis, gludek. ES. tanav. 6. Dre ast. (db. ar boued, an diedoù) Aozet gant muioc'h a zanvez sonn eget boas. Da soubenn zo gwall dev. Graet ez eus kafe re dev : re greñv. 7. Dre ast. Na weler ket a-dreuz an danvez anezhañ. Gwer tev zo e tu an nec'h eus an nor. Gant ar strabouilh ez eo deuet tev dour ar poull. ES. boull. 8. N'eo ket aozet munut. Ur pallenn tev. II. Adv. A. 1. E doare da ober ur gwiskad bras e devder. Ho kerc'h a c'holoy tev al leur. 2. En un doare stank, puilh. Ar glav a gouezho puilh ha tev. Arat don ha hadañ tev. B. G. pouez. Termen a dalvez da c'heriañ an tevder. Korfet-tev : zo dezhañ ur c'horf tev. Askornet-tev : zo dezhañ eskern tev. Kroc'henet-tev : zo dezhañ ur c'hroc'hen tev.

Skouerioù istorel : 
72
Kuzhat roll ar skouerioù

tev

1499
Daveenn : LVBCA p193 (espes)

tev

1659
Daveenn : LDJM.1 pg dru (& espais), epais, gros

aer tev

1732
Daveenn : GReg pg air

un den tev ha lart

1732
Daveenn : GReg pg gros (Un homme gros, & gras.)

aer tev

1732
Daveenn : GReg pg air

kof tev

1732
Daveenn : GReg pg bedaine (gros ventre)

keuneudenn tev

1732
Daveenn : GReg pg buche (gros morceau de bois propre à brûler)

rabank tev

1732
Daveenn : GReg pg cable (cordage d'ancre)

tev

1732
Daveenn : GReg pg crasse (visqueux, grossier), epais (épaisse, solide, fort), figé (Qui est figé), gros (-se, large, & épais)

An umorioù tev, stagus ha gludennek eus a gorf an den, a zo kiriek d'an darn vuiañ eus e gleñvejoù

1732
Daveenn : GReg pg (les humeurs) crasses (du corps de l'homme causent la plûpart des maladies)

plac'h lart ha tev

1732
Daveenn : GReg pg dondon (gaguy)

tev

1732
Daveenn : GReg pg épais (épaisse)

tev

1732
Daveenn : GReg pg épais (épaisse)

ur vur tev

1732
Daveenn : GReg pg (un mur) épais

un den tev

1732
Daveenn : GReg pg épais (Une personne épaisse), gros (Un gros homme.)

ur boulouard tev ha ledan

1732
Daveenn : GReg pg (un boulevard) épais

krampouezh tev

1732
Daveenn : GReg pg (des crêpes) épaisses

plac'h yaouank lart ha tev-onestamant

1732
Daveenn : GReg pg gagui (fille jeune, jolie & qui a beaucoup d'embonpoint)

tev

1732
Daveenn : GReg pg gros (-se, large, & épais.)

tev

1732
Daveenn : GReg pg gros (-se, large, & épais, Van.)

tevoc'h

1732
Daveenn : GReg pg gros (-se, large, & épais.)

tevañ

1732
Daveenn : GReg pg gros (-se, large, & épais.)

tevañ

1732
Daveenn : GReg pg gros (-se, large, & épais.)

tevoc'h

1732
Daveenn : GReg pg gros (-se, large, & épais.)

tevañ

1732
Daveenn : GReg pg gros (-se, large, & épais.)

tevañ

1732
Daveenn : GReg pg gros (-se, large, & épais.)

tud tev

1732
Daveenn : GReg pg gros (Un gros homme, p.)

ur c'hwreg tev ha lart

1732
Daveenn : GReg pg gros (Une grosse femme.)

un den re dev

1732
Daveenn : GReg pg grossier (Un homme d'une taille grossiere.)

tud re dev

1732
Daveenn : GReg pg grossier (Un homme d'une taille grossiere, p.)

un aer tev

1732
Daveenn : GReg pg grossier (Un air grossier.)

un aer re dev

1732
Daveenn : GReg pg grossier (Un air grossier.)

n'eo ket tev a-walc'h koarelloù va botoù

1850
Daveenn : GON.II pg koarel

Ur vazh dev

1850
Daveenn : GON.II p.13, introduction, "un gros bâton".

tev

1850
Daveenn : GON.II pg tévard, téôard

tev

1850
Daveenn : GON.II pg téô, tev, téu

tev

1850
Daveenn : GON.II p.23, livre premier, "gros".

tevoc'h

1850
Daveenn : GON.II p.23, livre premier, "plus gros".

an tevañ

1850
Daveenn : GON.II p.23, livre premier, "le plus gros".

gwall dev eo evit e oad

1850
Daveenn : GON.II pg téô, tev

re dev eo ar c'hrampouezh-se

1850
Daveenn : GON.II pg téô, tev

tev

1850
Daveenn : GON.II pg téô, tev

tev

1850
Daveenn : GON.II pg tév

re dev eo ar genn-se

1850
Daveenn : GON.II pg genn

tev

1850
Daveenn : GON.II pg fétiz, stañk, téô, tev, téôder, téu, tév, tévaat, tevardez, téôardez, tolzennek

Re dev eo an neud-se evit an anneuenn.

1850
Daveenn : GON.II pg anneûen (Ce fil est trop gros pour la trame.)

Kaset gant e galon ha deut dall e spered, / E skiant a zo ken tev, m'en deus bec'h o welet / Evit piv ez eo graet, hag e tle e ene / Mont, dre istrenn e gorf, da vezañ perlez en Neñv.

1867
Daveenn : MGK p122

N’em boa ket gellet terriñ dor an iliz, kaer am boa bet en em [h]ortañ outi ; diaesoc’h e oa din c’hoazh terriñ dor an tour, rak houmañ a zo un nor vihan, derv tev oc’h ober anezhi, ha ne blege ket ar pleñch enni.

1878
Daveenn : EKG.II p.119

Bez’ e oa dezhañ, emezo, ur pennad blev hir ha tev liv-aour ha rodellaouet-holl evel ur c’hreoñad maout-tourc’h, hag en e dro ur vantell varellet vras e lakae uheloc’h c’hoazh da welout.

1923
Daveenn : SKET p.42

"P. 50, trede dilinennañ, lin. 5, e lec’h « e vlev melen tev » lenn « e vlev melen stank ».

1923
Daveenn : SKET p.197, "Da reiz[h]a[ñ]".

Geunioù divent, stêrioù diniver, koadoù ec’hon ha tev a oa da dreuziñ.

1923
Daveenn : SKET p.139

Betek hed un den war varc’h e kreske an ed hag e pep penn-ed alaouret gant bannoù an heol e veze tri-c’hant pemp-ha-tri-ugent greunenn, tev ha pounner, a roe ul livrad bleud eus an uhelañ begenn.

1923
Daveenn : SKET p.74

E doiñ a reas gant un doenn raoskl ha palenniñ al leurenn-ziabarzh gant ur strewad tev a c’heot krin a c’hwez-vat.

1923
Daveenn : SKET p.54

A-douez e vlev melen tev ha rodellek e tiboufe ur re gerniel kole-tarv (3), lemm ha gwariet-sebezus, a luc’he evel arc’hant ouzh bannoù al loar.

1923
Daveenn : SKET p.50 (p.197, "Da reiz[h]a[ñ]" : "P. 50, trede dilinenna[ñ], lin. 5, e lec’h « e vleo melen teo » lenn « e vleo melen stank »).

— Un dakenn, Mari-Janig !… Hag an aotrou barner evurus, evurus, hantervezv, ma veze skañv a spered, gwall bounner e veze a dreid, ha tev e deod.

1924
Daveenn : BILZ1 Niv. 43-44, p.1031 (Gouere-Eost 1924)

Rak-tal en a-dreñv dezhañ setu en em gloz, en ur drouzal, toull-dor ar vougev, hag eñ e-kreiz an devañ teñvalijenn.

1924
Daveenn : SKET.II p.57

D’an navet kan-dour setu o tont eus ar mor war ar stêr ul lusenn dev en em astennas war an div c’hlann anezhi.

1924
Daveenn : SKET.II p.56

Peurc’holoet eo ar vro en he diabarzh gant koadoù tev a vezv, a dilh, a zerv.

1924
Daveenn : SKET.II p.67

— Ya. Antreit en ti, eme ar garabasenn, ul Leonardez talfasek, un dorgosenn a blac’h, tev ha ledan. Antreit, antreit.

1924
Daveenn : BILZ1 Niverenn 37, p.808 (Miz Genver 1924)

Gwelet em eus, emezañ, en arvor ar mor-Bras, diouzh tu reter ar bed, meuriadoù tud o c’hroc’hen melen evel lêr nevez, o daoulagad treuz a-veskell, o blev du-pod ha tev ha sonn evel reun-marc’h ; brizhellet o c’horf noazh gant tresadennoù naered hag erevent (1).

1924
Daveenn : SKET.II p.64-65

ha dindan ar volz-se eo e tremenas ivez va zud-kozh a-raok diskenn e douar yen ar bez, ha da vezañ disheoliet ha doureget-benniget gant skourrigoù mildeliek ar wezenn-ivin he c'hef tev-mantrus.

1929
Daveenn : SVBV p.17

kof tev

1931
Daveenn : VALL pg bedaine

El lec'hioù all, ar skorn, kalz tevoc'h ha fetisoc'h a zispenn muioc'h-mui an draonienn.

1943
Daveenn : TNKN p44

Seul zonoc'h e teu houmañ da vezañ, seul vuanoc'h e labour ar skorn d'he c'hleuzañ, rak seul devoc'h eo.

1943
Daveenn : TNKN p44

C'hoari ar c'hilhou : Nav gilhenn goad begoù moan, savet teir-ha-teir, hag ur voul dev a veze stlapet warno, diouzh ar pal, evit o diskar.

1944
Daveenn : EURW.1 p23

Goude-se e veze skrivet war ur c'haier tev a-ratozh : ur wech pe ziv am eus bet an enor da welout ma dever eilskrivet war ar c'haier a enor.

1944
Daveenn : EURW.1 p52

Ur penn tev en doa, gant lunedoù bras war e fri ruz ; lart e oa evel un Turk ; mes e vouezh ne oa ket stummet diouzh e gorf pounner ; komz a rae flour, mes skeiñ a rae kalet.

1944
Daveenn : EURW.1 p50

O chom edo, e gwirionez, en un tour, klozet diouzh an diavaez - diouzh ar bed -, gant mogerioù kozh, uhel, fetis, ha strizh-kenañ digoroù e brenistri houarn-barrennet [sic, "houarnvarrennet"]. Ha skoret, ouzhpenn, e vogerioù mein tev, gant harpelloù-mein ken tev all.

1949
Daveenn : SIZH p.46

Evel azen ar gouent, yaouank e oa ar manac’h, etre c’hwezek ha seitek vloaz : anat an dra diouzh flour e zremm, hag ivez diouzh e c’haoliadoù bras hag an tizh, a lakae e soutanenn wenn stardet en-dro d’e zargreiz gant ur gouriz neud tev gwenn, plañsonet da stlakal en-dro d’e zivesker.

1949
Daveenn : SIZH p.37

E sujidi nemeto a oa ar mul Alejandro ha daou gi-bleiz o mouezhioù braouac'hus. N'o doa da amezeien nemet ar brini, tev e-giz yer, ha guped an oabl, hag ivez poblad safronus gwenan an dousenn koloennoù bennak, a lakae buhez er c'hloastr, e lec'h ar venec'h aet davet Doue.

1949
Daveenn : SIZH p.52

Hag un arvest dispar eo a-wechoù gwelout ar c'hoabrennoù tev sklerijennet dre an adreñv.

1985
Daveenn : DGBD p17

An div er pezh dirak a zo loeroù tev ha botoù du plat o seulioù en o zreid.

2015
Daveenn : EHPEA p11

Ofis publik ar brezhoneg

Rouedadoù sokial