Dezverkoù all

Distagadur

Stankter implij : 

Testeniekaet e : 
NDBF
GBAHE

Stummoù pleget : 
8
Diskwel ar stummoù pleget

Termenadur :  Kuzhat an termenadur

I. A. (db. ar bronneged) 1. Bronneg daskirier doñv eus ar c'herentiad Bovidae, e anv spesad Bos taurus ; parez an tarv. 2. Ent strizh Anv a lakaer war an annoar goude he leue kentañ. Emañ ar vuoc'h o c'houlenn kole, e reuz kole : o c'houlenn bezañ sailhet gant an tarv. Ar vuoc'h-mañ zo c'hwec'h miz leue enni. Emañ ar vuoc'h gant (war) droug he leue : war-nes genel he leue. Halet eo ar vuoc'h, ur vuoc'h nevez-hal(et) : ganet he deus he leue. & Buoc'h laezh : buoc'h desavet evit he laezh ha neket evit he c'hig. Buoc'h aet da hesk : na ro mui a laezh. & An ejened hag ar buoc'hed. Ar buoc'hed o taskiriat. B. Dre ast. 1. Buoc'h-derv : c'hwil-derv. 2. Buoc'h-lart : melc'hwedenn. DHS. bioc'h. II. Dre skeud. (db. an dud) 1. Maouez lezirek. Honnezh zo ur vuoc'h. 2. Impl. da doar. Den berr e spered. Me n'on ket gouest da zeskiñ mann ebet : me zo buoc'h ! 3. Trl. skeud. Bezañ kollet e vuoc'h vrizh : bezañ lakaet diaes gant udb., ha dre-se, imoret fall. & Kas e vuoc'h d'ar solier : suc'hellat en un doare trouzus. 4. Estl. Kern ma buoc'h ! : estlammadell a lezer diwar dipit ha fulor. III. Dre skeud. (db. an traoù) 1. Tra, arouez - ur votez koad prl. - a veze lakaet gwezhall e kerc'henn ar vugale tapet o vrezhonegañ er skol hag a dalveze dezho da vezañ kastizet diwar-sav an devezh skol. 2. Dre fent Buoc'h vesk : barrikennad win pe died alkoolek all.

Skouerioù istorel : 
65
Kuzhat roll ar skouerioù

buoc'h pe ejen

1499
Daveenn : LVBCA p45, 68, 158 (vache ou beuff)

buoc'h

1499
Daveenn : LVBCA p45 (vache)

buoc'h leun pe hemolc'het

1659
Daveenn : LDJM.1 pg vache (pleine)

buoc'h hemolc'het

1659
Daveenn : LDJM.1 pg (buoc'h) emolc'het

buoc'h gaonac'h

1659
Daveenn : LDJM.1 pg vache (sans lait)

buoc'h hañveskenn

1659
Daveenn : LDJM.1 pg vache (qui passe vne année sãs veau)

portezad ar vuoc'h

1659
Daveenn : LDJM.1 pg portée (d'vne vache)

buoc'h

1659
Daveenn : LDJM.1 pg vache

buoc'henned

1659
Daveenn : LDJM.1 pg vache

buoc'h beskorn

1732
Daveenn : GReg pg dagorne (vache qui a une corne rompüe)

kig buoc'h

1732
Daveenn : GReg pg chair (de vache)

hemolc'h a ra ar vuoc'h

1732
Daveenn : GReg pg chasse (poursuite des bêtes courantes & gibier)

ul lezr ejen, ul lezr buoc'h

1732
Daveenn : GReg pg (un) cuir (de boeuf, de vache)

bioc'h beskornet, diskornet

1732
Daveenn : GReg pg (vache) écornée (à qui on a rompu les deux cornes)

bioc'h yaouank

1732
Daveenn : GReg pg genisse (jeune vache qui n'a point porté)

ur c'hroc'hen ejen, ur c'hroc'hen buoc'h

1732
Daveenn : GReg pg (un) cuir (de boeuf, de vache)

Ur vuoc'h a zo bet foultret er park.

1850
Daveenn : GON.II pg foultra, foeltra, foueltra (Il y a eu une vache foudroyée dans le champ).

ret e vezo gwalc'hiñ pennoù-bronn ar vuoc'h a-barzh he goro

1850
Daveenn : GON.II.HV pg penn (-bronn)

Unan eus a gerniel ar vuoc'h a zo torret

1850
Daveenn : GON.II pf korn

Ur c'hroc'hen buoc'h am eus da werzhañ

1850
Daveenn : GON.II pg kroc'hen

Na waskit ket kement war bronnoù ar vuoc'h.

1850
Daveenn : GON.II pg bronn (Ne pressez pas tant les trayons de la vache, - les pis de la vache. H.V).

buoc'h

1850
Daveenn : GON.II pg bû, bugenn

buoc'h

1850
Daveenn : GON.II pg bû

buoc'h

1850
Daveenn : GON.II pg bioc'h, bû, buc'h, buoc'h (Vache, bête à cornes, la femelle du taureau).

buoc'h vouchek

1850
Daveenn : GON.II pg bouchek (Vache dont les cornes se joignent par la pointe).

buoc'hed

1850
Daveenn : GON.II pg bioc'h (Vache, bête à cornes, la femelle du taureau. Pl.)

buoc'henned

1850
Daveenn : GON.II pg bioc'h (Vache, bête à cornes, la femelle du taureau. Pl.)

Blejañ a ra ar vuoc'h evel pa he defe kollet he leue.

1850
Daveenn : GON.II pg bléja (La vache beugle comme si elle avait perdu son veau).

buoc'h

1850
Daveenn : GON.II pg bioc'h, buc'h (Vache, bête à cornes, la femelle du taureau).

buoc'h

1850
Daveenn : GON.II pg bioc'h, buoc'h (Vache, bête à cornes, la femelle du taureau).

buoc'hed

1850
Daveenn : GON.II pg bioc'h (Vache, bête à cornes, la femelle du taureau. Pl.)

buoc'henned

1850
Daveenn : GON.II pg bioc'h (Vache, bête à cornes, la femelle du taureau. Pl.)

Alet he deus ar vuoc'h zu.

1850
Daveenn : GON.II pg bioc'h (La vache noire a vêlé).

diforc'het eo ar vuoc'h zu

1850
Daveenn : GON.II pg diforc'ha

n'eo ket c'hoazh dilaezh ar vuoc'h zu

1850
Daveenn : GON.II pg dilez

dilaezhañ a ra ar vuoc'h

1850
Daveenn : GON.II pg diléza

div vuoc'h

1850
Daveenn : GON.II p.12, introduction, "deux vaches".

Pemp puoc'h

1850
Daveenn : GON.II p.12, introduction, "cinq vaches"

buoc'h

1850
Daveenn : GON.II p.20, livre premier, "vache".

Kaset em eus, eme ar mevel, ho puoc'h d'ar marc'had.

1850
Daveenn : GON.II p.61, livre second, "J'ai envoyé, dit le valet, votre vache au marché".

Gwerzhit 'ta ho puoc'h din.

1850
Daveenn : GON.II p.94, livre second, « Vendez-moi donc votre vache ».

Bihanañ buoc'h !

1850
Daveenn : GON.II p.85, livre second, " Quelle petite vache ! "

Ret eo din prenañ ur vuoc’h.

1850
Daveenn : GON.II p.83, livre second, « Il faut que j’achète une vache ».

Klevet em eus penaos ho poa prenet ur vuoc’h ; unan am eus prenet ivez.

1850
Daveenn : GON.II p.61, "J’ai ouï dire que vous aviez acheté une vache ; j’en ai aussi acheté une".

Dek buoc’h

1850
Daveenn : GON.II p.63

War an hent e oa ur paotrig a zaouzek pe drizek vloaz o tiwall e vuoc’h. Yann Prijant a yeas d’her c’haout hag a lavaras dezhañ : — Ro peoc’h, va faotr ; lez da vuoc’h ganen-me. N’en em gavo droug ebet ganti : me eo maer Gwitevede.

1878
Daveenn : EKG.II p.17-18

beoc'h

1909
Daveenn : BROU p. 206

Gant ur roeñvadenn hepken e reas d’e vag kilañ war-hed ugent "leuga" en a-dreñv, betek e-kreiz al lenn ; ha neuze, o kregiñ en e vouc’hal-vann, he stlepel a eure gant kement a nerzh ma treuzas war he hed ar speurennad rec’hier ha menezioù ha ma ’z eas da gouezhañ er pradoù en tu-hont, en ur lazhañ tri-ugent buoc’h a oa o peuriñ eno (2).

1923
Daveenn : SKET p.43

En em gavet en o herberc’hva, e veze kinniget dezho gant ar renerien hag an henaourien ar buoc’henned a [z]leje o laezhañ, an heiz, an oc’hen, an deñved a dalvezje d’o magañ keit ha ma vijent e-touez an dud.

1923
Daveenn : SKET p.61

Bepred, en holl varevezh-se, a vez graet anezhañ gant an henzanevellourien Marevezh an nav rummad gwenvidik a Ouenn Vanos, ne voe na kleñved na merventi war al loened ; ar buoc’hed, an deñved hag ar givri a roas dizehan ur builhentez a laezh.

1923
Daveenn : SKET p.66

Pennoù-chatal tud Vanos n’em eus ket argaset diwar ar peurvan ; n’em eus ket skrapet anezho ; lakaet n’em eus ket, dre garmoù-hud, an tarv disperius hag ar vuoc’henned hañvesk ha dilaezh.

1923
Daveenn : SKET p.71

Ra vo laezh d’e vuoc’hed, mel d’e wenan, trevad d’e barkoù, mez d’e zervenned, pesk d’e zourioù.

1923
Daveenn : SKET p.25

Barnour-meur ar Bagadoù sakr, Pulluc’her ar fallakred, Kadour dihun atav, o varc’hegezh War an harzoù, tok-houarnet e benn, Gwarezour ar maouezed hag ar buoc’hed, Hennezh e vezo an ostiziad a zeu hiziv !

1924
Daveenn : SKET.II p.11

Gwellañ buoc’henned laezh a gement a oa e buorzh Vissurix ha Velia ez oant-i, ha souezh n’eo ket o vezañ anat e raent o-zeir holl dorad "Glazenn ar Gov".

1924
Daveenn : SKET.II p.15

N’he doa ken kefridi er buorzh nemet goro an teir buoc’h hag ober amann ha keuz.

1924
Daveenn : SKET.II p.16

Flastret ar patatez, ar melchon ; ar vuoc’h a zic'hwriziennas ur gaolenn-sklej.

1924
Daveenn : BILZ1 Niv. 45, p.1066 (Gwengolo 1924)

Nemet e teue al laezh-se eus nav zezh an teir buoc’h a anved Vinda, Rouda, hag Udra (3).

1924
Daveenn : SKET.II p.15

brezhoneg saout

1931
Daveenn : VALL pg (mauvais) breton

halet eo ar vuoc'h

1931
Daveenn : VALL Rakskrid p XXIV

buoc'h tevez

1931
Daveenn : VALL pg amortissement

O ! n’eo ket Lom en doa graet meû-eûh, kredit ac’hanon ! Ur vuoc’h en o c’hichen, ne lavaran ket. Ur vuoc’h du gant kerniel gwenn deuet eno en ur beuriñ ar c’hlizenn.

1944
Daveenn : ATST p.22

Koulskoude, em eus bet, ouzhpenn ur wech, tro da c’houzout ar wirionez diwar-benn an nor-se, rak, da beder eur, goude ar skol, ez aen di da ziwall va buoc’h.

1944
Daveenn : ATST p.45

Brasoc'hik eo ar vuoc'h Melen-Gwinizh eget ar vuoc'h brizh-Du

1944
Daveenn : ARVR Niv. 164, p. 2

An normandenn a gaver war-dro Bro-Roazhon, a zo ur vuoc'h vras, mat evit al laezh, nemet laezh hep kalz a zienn warnañ.

1944
Daveenn : ARVR Niv. 164, p. 2

War uhelzouaroù ar C'hameroun, en enep, e vez savet leizh a saout Afrika, dezho ur bos pe un dorgenn war o chouk.

1985
Daveenn : DGBD p20

Notennoù studi

S.o. ar stummoù lies "bioù" ha "saout" ivez.

Ofis publik ar brezhoneg

Rouedadoù sokial