Dezverkoù all

Distagadur

Stankter implij : 

Testeniekaet e : 
NDBF
GBAHE

Adstummoù istorel pe rannyezhel testeniekaet : 
3
Diskwel an adstummoù

Stummoù pleget : 
123
Diskwel ar stummoù pleget

Termenadur :  Kuzhat an termenadur

I. (impl. gant un av. degaset gant an ar. "da" pe gant ar rn. v. "o", en e stumm nac'h, prl.) Bezañ pell amzer. Daleañ da zont. Daleañ a rae da ober e zibab. Daleañ oc'h erruout. Hennezh ne zaleo ket da vervel. Ne zaleas ket da vezañ kaset da Vrest ma voe barnet d'ar marv. [1878] Abafet e voen ur pennadig gant va lamm, mes ne zaleis ket da zont ennon va-unan. & Trl. Goude dale e ranker bale : goude bezañ daleet d'ober udb. e ranker mont buanoc'h c'hoazh. II. V.g. 1. Bezañ diwezhat o tont. Na zaleit ken ! Evel ma talee an den en em roas an holl da gousket. [1924] Ar valtouterien a zo du-hont o tommañ, a respontas Jarlig, ha Bilzig ne zaleo ket. 2. Chom pell pe belloc'h en un tu bnk. Ne'm boa ket c'hoant da zaleañ eno. Mar n'emañ ket er gêr ne zalein ket hiroc'h. Hep daleañ nemeur e nep lec'h. [1878] Ar gwel eus an traoù-se a c’hlac’hare hor c’halon, ha ne zalejomp ket pell el lec’h m’oamp en em gannet ker kalonek dioc’h ar mintin. 3. Gortoz. Ar c'hentañ ar gwellañ / Na zale ket d'ober da dra. 4. Trl. Kaout amzer da zaleañ : kaout amzer da chom el lec'h m'emeur. Ya da, paourkaezh den, komzit hep aon ebet, evit bezañ ne'm eus ket amzer da zaleañ. III. V.k.e. 1. (db. obererezhioù an dud) Kas da belloc'h en amzer. Reiñ a reas urzh da zaleañ ar vodadeg. 2. Lakaat (ub.) da goll e amzer. Ne zaleit ket ac'hanon. Pelec'h oc'h bet daleet ? 3. Trl. Daleañ e amzer : koll e amzer. An emgavioù en doa daleet e amzer enno. IV. V. em. EN EM ZALEAÑ : koll amzer. An hini zo prest ne zle ket en em zaleañ kalz d'en em fichañ en e wiskamant.

Skouerioù istorel : 
57
Kuzhat roll ar skouerioù

dale

1499
Daveenn : LVBCA p49 (tarder)

daleet

1659
Daveenn : LDJM.1 pg atendre

ne zale ket

1659
Daveenn : LDJM.1 pg (il ne) tarde pas

dale

1659
Daveenn : LDJM.1 pg amuser, atendre, muser, retarder, tarder

daleañ

1732
Daveenn : GReg pg arrêter (retarder), differer (remettre à un autre tems, prolonger)

daleañ ur re bennak

1732
Daveenn : GReg pg amuser

daleout

1732
Daveenn : GReg pg (faire) delay (remettre, differer, retarder)

daleiñ

1732
Daveenn : GReg pg (s')amuser, arrêter (retarder)

dale

1732
Daveenn : GReg pg (s')amuser, arrêter (retarder), differer (remettre à un autre tems, prolonger)

dale ur re

1732
Daveenn : GReg pg amuser

ar pezh a zo daleet ne deo ket kollet

1732
Daveenn : GReg pg (ce qui est) differé (n'est pas perdu)

daleañ a-zeiz-e-deiz da ober pinijenn

1732
Daveenn : GReg pg differer (sa conversion de jour en jour)

daleiñ

1732
Daveenn : GReg pg differer (remettre à un autre tems, prolonger)

daleout

1732
Daveenn : GReg pg differer (remettre à un autre tems, prolonger)

daleiñ

1732
Daveenn : GReg pg (faire) delay (remettre, differer, retarder)

daleiñ

1732
Daveenn : GReg pg (faire) delay (remettre, differer, retarder)

daleet

1732
Daveenn : GReg pg amuser

daleiñ

1732
Daveenn : GReg pg amuser

daleet

1732
Daveenn : GReg pg amuser, arrêter (retarder), (faire) delay (remettre, differer, retarder), differer (remettre à un autre tems, prolonger)

Pelec'h hoc'h eus-hu daleet keit amzer ?

1850
Daveenn : GON.II pg daléa (Où avez-vous tardé si longtemps ?)

Na zaleit ket ac'hanon.

1850
Daveenn : GON.II pg daléa et dalé (Ne me retardez pas).

daleet

1850
Daveenn : GON.II pg daléa et dalé (Tarder, différer à faire quelque chose. Retarder, empêcher d'aller, de partir, d'avancer. Causer du retard, du délai. Part.)

daleañ

1850
Daveenn : GON.II pg daléa et dalé (Tarder, différer à faire quelque chose. Retarder, empêcher d'aller, de partir, d'avancer. Causer du retard, du délai), davéein, goulerc'hi, gourzéza

Ne lavare ket gaou : pep den, deut d'an oad-se, / Dioc'h taol fest ar bed-mañ mont laouen a dlefe, / 'N ur drugarekaat ha graet e bakadenn ; / Rak pegeit e c'heller, o tennañ war 'n neudenn, / Dale c'hoazh d'he zerriñ ? — « Perak 'ta klemm, den kozh ? »

1867
Daveenn : MGK p102-103

Pe ma ne roe netra, ur ger mat eus hor bro ? / — « N'em em zaleit, paourkaezh, ur wech all ho pezo ! » / Nann ! nann ! ne voa Breizhad, hennezh ne voa kristen, / Ar c'hentañ gavas diaes, skoaz-oc'h-skoaz gant peorien / Bale dindan an neñv, oc'h an heol benniget.

1867
Daveenn : MGK p118-119

Piv a zo aze o c’houlenn digor ? — Tud hag o deus ezhomm bras da gomz ur gerig ouzhoc’h, ha dioc'htu zoken, rak n’hellont ket dale.

1877
Daveenn : EKG.I. p.111

D’ar mare-se, n’oa ket brav doare an dud war an douar. Doue, droug ennañ o welet pec’hedoù ar vro, a lezas e vugale da ober o fenn o-unan. Dall evel ma’z eo an dud hep skoazell an Aotrou Doue, ne zalejont ket da vont dre an hent fall, fall e pep giz : fall evit traoù ar bed-mañ kerkoulz hag evit traoù ar bed-all.

1877
Daveenn : EKG.I. p.1

Ha n'eo ket marzh kement-se, rak daou zen dall, pa rankont en em heñchañ an eil egile, ne zaleont ket da gouezhañ o-daou war o fenn e foz an hent.

1877
Daveenn : EKG.I. p.1-2

An diaoul, n’eus nemet trubarderezh ha korvigell en e gorf, a alias anezho da skeiñ da gentañ war ar penn, rak pa vez torret ar penn, e vez marv ar c’horf ; pa vez troc’het gwrizioù ar wezenn, ar skourroù ne zaleont ket da zisec’hañ.

1877
Daveenn : EKG.I. p.7

Kerkent pep hini a ya da ober ar pezh a zo gourc’hemennet dezhañ ; unan a oa o purañ ar podoù, un all o sec’hañ ar pladoù, un all o rinsañ an oaled ; un all a yeas da gerc’hat koad d’ar bern keuneud a oa en tu-all d’ar porzh a-ziadreñv, e kichen ar c’hraou-moc’h ; ar sakrist, skañv e c’har, a yae d’ar c’hav, hag a deue gantañ, [b]ep tro, ur vriad boutailhadoù gwin kozh. Koan ne zaleas ket da vezañ dare.

1877
Daveenn : EKG.I. p.123

Ne zalejont ket d’en em gaout gant ar Maris-Stella, a yoa o neuennat ouc’h o gedal, un nebeudig lian hepken warnezhi.

1877
Daveenn : EKG.I. p.226

Abafet e voen ur pennadig gant va lamm, mes ne zaleis ket da zont ennon va-unan.

1878
Daveenn : EKG.II p.135

Ar gwel eus an traoù-se a c’hlac’hare hor c’halon, ha ne zalejomp ket pell el lec’h m’oamp en em gannet ker kalonek dioc’h ar mintin.

1878
Daveenn : EKG.II p.2

Da gentañ-holl, ne deus ket a lec’h da zaleañ pell gant an danevelloù o redek e-touez Kreisteiziz diwar-benn hon Amzer-gent, rak ma ’z int mojennoù diskiant, ya, pa na vezont dismegañsus ouzhimp-ni.

1923
Daveenn : SKET p.31-32

Ar valtouterien a zo du-hont o tommañ, a respontas Jarlig, ha Bilzig ne zaleo ket.

1924
Daveenn : BILZ1 Niv. 43-44, p.1027 (Gouere-Eost 1924)

Pell amzer a oa, abaoe ma oa ar bagoù all er porzh. Pelec’h e oa daleet ar Gwennili ? Pelec’h ?… Petra ’zo erruet gantañ ? Ha dindan ar wezenn-dilh ar prezegennoù ac’h ae en-dro : pelec’h eo chomet ar Gwennili ?

1925
Daveenn : BILZ2 p.113

Eno, an tren a zaleas ur pennadig, ha setu me da sellout dre ar prenestr ha peuzkerkent, e welis adarre un den gwisket pimpatrom ouzh an hini a youc'has en Arles : "Les voyageurs pour Marseille!...

1929
Daveenn : SVBV p11

War-dro mareoù seizh eur diouzh an noz e tegouezhis er gêr-benn, hag, hep daleañ e neblec'h, a [sic] kerzhis etrezek ar gar, hini Lyon, ar sac'h war va chouk. A-barzh ma kimiadis diouzh Pariz ez is da ober ur weladennig e kêr, hag o vezañ graet ur c'hofad stalioù e lâris yao ! En tren adarre. Kerkent ha m'edon degouezhet em bagon, e stagis da lenn hag a-greiz lenn e vanjen kousket. Huniañ mat a ris war ar bank-keinok, rak skuizh-marv edon.

1929
Daveenn : SVBV p8

hep daleañ neblec'h

1931
Daveenn : VALL pg (sans s')arrêter (nulle part)

dale

1931
Daveenn : VALL pg (s')attarder

en em zale

1931
Daveenn : VALL pg (s')attarder

en em zaleañ gant

1931
Daveenn : VALL pg (s')attarder

daleañ

1931
Daveenn : VALL pg ajourner, arrêter (retarder, s'attarder, faire des arrêts), (s')attarder

en em zaleañ da ober

1931
Daveenn : VALL pg (s')attarder

Ne zalejont ket da vezañ beuzet e stêriad tud ar vro, o tec'hout, a oa goloet gant an engroez stank anezho an hent-bras broadel.

1941
Daveenn : ARVR niv.6, p4

Ne gredomp ket e vefe pouezus dale war an dra-se; ar ganienn-se a zo anezhi, marteze, un draonienn gozh dre deuzerezh a zo o leuniañ tamm-ha-tamm.

1943
Daveenn : TNKN p78

N’ouzon ket penaos e c’hoarvezas goude, rak, pa vez krabiñset unan bennak gant ivinoù ur c’hazh, ne zale ket da wintañ anezhañ dioutañ ar pellañ ma c’hell.

1944
Daveenn : ATST p.64

Ar skouer gaer-se ne zaleas ket da vezañ heuliet gant kolaj Gwengamp.

1944
Daveenn : EURW.1 p59

Ne zaleis ket da welout ne oa ket touellet ma raksañtoù.

1944
Daveenn : EURW.1 p83

Ar Fiñv evit kelennadurezh ar brezhoneg ne oa ket merket en Emsav lennegel ha barzhoniek boulc’het gant remziad ar Gonidec-Villemarqué. Ar Fiñv -se a zo deiziadet : 1895. Ar Fiñver a zo anvet : Frañsez Vallée. Perak e taleas keit ar Fiñv kelennadurel ?

1944
Daveenn : EURW.1 p.105

Ne zaleas ket da stouiñ e benn, rak bolodoù un tenn fuzuilh a c’hwitellas dreist ar c’hleuz, hag a nijas tost dezhañ. — « Manket ! » a lavaras un den.

1944
Daveenn : ATST p.78

Daleañ en dije talvet kement ha biken.

1949
Daveenn : SIZH p.59

Met d'ar Judaz, hep daleañ, / ' Vo krennet berr, gant tennoù puilh, / Neudenn re hir e vuhez truilh, / Rak e dorfejou ' rank paeañ !

1960
Daveenn : PETO p76

Selaouit ! Mall eo difreañ ; / Re bell omp bet o taleañ.

1960
Daveenn : PETO p69

Truez ouzhin, o ma Salver. / Ha na zaleit d'am galver.

1960
Daveenn : PETO p52

Ne'm boa ket da zale pell e Port-Gentil na d'en em chalañ evit bremañ gant ar pourvezioù o vezañ ma tleen dont en-dro a-benn ur miz evit mont d'an dachenn labour hag a oa merket din pelloc'h en Norzh : ar rann en tu-hont da bleg-mor ar Gabon a oa da vezañ neuze va c'hreizenn enklask.

1985
Daveenn : DGBD p27

Bepred e veze [an den-se] prest ha kontant, evel-just, ha pa vefe evit reiñ an dorn en ur festival enepnukleel, kemer perzh en ur staj hag en un obererezh a disenterezh keodedel a-enep tennadenn an M51 -un "enselladenn keodedel" an hini e oa, da lâret eo mont e-barzh kreizenn an arme hep aotre ha daleañ tennadenn ar misil ar pellañ ar gwellañ.

2015
Daveenn : DISENT p137

Ofis publik ar brezhoneg

Rouedadoù sokial