Dezverkoù all

Distagadur

Stankter implij : 

Testeniekaet e : 
NDBF
GBAHE

Stummoù pleget : 
7
Diskwel ar stummoù pleget

Termenadur :  Kuzhat an termenadur

I. 1. (db. an traoù, an oberoù) A c'houlenn strivoù korf pe spered, a zegas poan. Ur gentel ziaes. Diaes eo bevañ. Diaes a-walc'h eo da gompren, da grediñ. Bezañ diaes d'ub. ober udb. N'eus ket diaesoc'h eget kaout riv. Me a gav diaes deskiñ ar yezh-se. 2. (db. an tachennoù studi, an tachennoù obererezh) Kavout diaes udb. : kaout poan o pleustrin warnañ. Kavout a ra ar jedoniezh diaes. HS. labourus, poanius, start, tenn. ES. aes. 3. Dre ast. (db. an hentoù) Digompez pe serzh. Mont gant ur wenodenn ziaes. II. A. 1. Trl. (db. stadoù bred an dud) Lakaat e benn diaes : en em chalañ. Perak lakaat e benn diaes evit un dra ken dister. Bezañ (lakaet) diaes e spered, e benn : bezañ (lakaet) nec'het. [1877] O c’hlemmoù a laka a-wechoù diaes penn ar micherour, mes ne viront ket outañ avat da ober ar memes tra ar sizhun war-lerc’h. & Bezañ diaes e galon : bezañ enkrezet. & Bezañ lakaet diaes e galon : dont da vezañ enkrezet. & Lakaat ub. diaes : e nec'hiñ, e lakaat etre daou soñj. & Bezañ lakaet diaes gant ub., udb. : bezañ etre daou soñj abalamour dezhañ. & Bezañ tapet diaes : na vezañ en e aez. & KAVOUT DIAES : kaout poan-galon. 2. (db. santadoù ha santadurioù an dud) Fall e gorf, lakaet nec'het gant udb. Me a vez diaes en ti-se : ne vezan ket em aez ennañ. B. (db. stad korf an dud, al loened) Klañv pe hanter glañv. Diaes on diwar an tamm kig am eus debret. Mar debran diouzh an noz e vezan diaes goude. E gavet am eus diaesoc'h : gwashaet d'e yec'hed. HS. dihet. C. (db. an dud) Start ober outañ, kintus. Un den diaes hag enoeüs bezañ gantañ.

Skouerioù istorel : 
67
Kuzhat roll ar skouerioù

diaes

1659
Daveenn : LDJM.1 pg difficile, incommode

diaes

1659
Daveenn : LDJM.1 pg diaes

un afer diaes da gunduiñ

1732
Daveenn : GReg pg (une affaire) épineuse

diaes

1732
Daveenn : GReg pg aisé, aisément, difficile (malaisé, penible), difficultueux (euse)

diaes da gavout

1732
Daveenn : GReg pg a

diaesañ

1732
Daveenn : GReg pg aisé

diaesoc'h

1732
Daveenn : GReg pg aisé

skritur diaes da lenn

1732
Daveenn : GReg pg griffonnage

diaes-bras

1732
Daveenn : GReg pg (très-difficilement)

ez-diaes

1732
Daveenn : GReg pg difficilement

donet da vezañ diaes, rekulus, figus

1732
Daveenn : GReg pg (devenir) difficile

drouk, diaes da gontantiñ

1732
Daveenn : GReg pg difficile (à contenter)

kement-se a zo diaes da grediñ, da lavaret, da ober

1732
Daveenn : GReg pg (cela est) difficile (à croire, à dire, à faire)

ur c'housker diaes oc'h

1732
Daveenn : GReg pg (vous êtes un coucheur incommode)

un den a zo diaes tostaat outañ

1732
Daveenn : GReg pg abord

e diaes

1732
Daveenn : GReg pg aisément

un diksioner evit disklêriañ ar guerioù diaes da entent eus a ul langaj a zo er-maez a uzaj

1732
Daveenn : GReg pg glossaire

ne vezo ket diaes da zistammañ

1850
Daveenn : GON.II pg distamma, didamma

diaes

1850
Daveenn : GON.II pg diésa, diésaat, diésoc'h, diez

diaesoc'h

1850
Daveenn : GON.II pg diésoc'h, diez

na vezo ket diaes da ober

1850
Daveenn : GON.II pg diez

diaes-bras eo

1850
Daveenn : GON.II pg diez

diaesoc'h eo eget na gredit

1850
Daveenn : GON.II pg diez

diaes

1850
Daveenn : GON.II pg diez

roit an diaesañ din

1850
Daveenn : GON.II pg diez

ar wezenn-mañ a zo diaes da zigoc'hennañ

1850
Daveenn : GON.II pg digoc'henna

diaes e vezo distlabezañ an ti

1850
Daveenn : GON.II pg distlabéza

an douar-mañ a vezo diaes da zistrouezhañ

1850
Daveenn : GON.II pg distrouéza

ne vezo ket diaes da faezhañ

1850
Daveenn : GON.II pg faéza, féaza

« N'eus aked anezho, kaer a zo lavaret : / Setu gwiad-kevnid ! Ha diaes ve o lamet ? »

1867
Daveenn : MGK p44

Bremañ 'mañ gant he c'hoar : diaes e ve lavaret pegen eürus o-daou int oc'h en em garet.

1867
Daveenn : MGK p20

Ha diaes oc'h ma'z it kuit ? E-keñver ar poanioù a zigas ranngalon, hini n'eo ken doanius ha ouelañ ur mignon !

1867
Daveenn : MGK Rakskrid p.XIV

Pe ma ne roe netra, ur ger mat eus hor bro ? / — « N'em em zaleit, paourkaezh, ur wech all ho pezo ! » / Nann ! nann ! ne voa Breizhad, hennezh ne voa kristen, / Ar c'hentañ gavas diaes, skoaz-oc'h-skoaz gant peorien / Bale dindan an neñv, oc'h an heol benniget.

1867
Daveenn : MGK p118-119

— « Er bloaz a zeu, 'mezañ, evel-se ne vezo, / Ha nemet diaes e ve, e kredan em bezo / Ar priz bras zomuiken evit va labouroù. »

1867
Daveenn : MGK p89

Kemeret madoù an Iliz, evitañ da vezañ un torfed eus ar re vrasañ, rak ouc’hpenn ma’z oa ul laeroñsi, a ioa c’hoazh ur "sakrilaj" ; n’oa ket diaes dezho, rak an Iliz n’he deus nag archerien na soudarded da zifenn he zra.

1877
Daveenn : EKG.I. p.2

Setu perak ez a diaes e benn, o welet ne gav hini ebet er gêr eus a veleien Ploueskad.

1877
Daveenn : EKG.I. p.248

Petra ’ta, va den mat, eme egile, un dra bennak a ziaes a c’hoari ganeoc’h, diouzh ar pezh a welan ? — Ya-da, ha nec’het-bras on zoken.

1877
Daveenn : EKG.I. p.91-92

O c’hlemmoù a laka a-wechoù diaes penn ar micherour, mes ne viront ket outañ avat da ober ar memes tra ar sizhun war-lerc’h.

1877
Daveenn : EKG.I. p.64

Derc’hel ar biz en tan da zeviñ a zo diaes-meurbet ; klevet kontañ deoc’h o toareoù fall n'eo ket kalz aesoc’h.

1877
Daveenn : EKG.I. p.57

Neuze ez eas diaes va fenn ; sevel a ranken da veg an tour, an Aotrou de Kerbalaneg [sic] en doa er gourc’hemennet din, ha n’oan ket evit mont e-barzh !

1878
Daveenn : EKG.II p.120

— Mat, diaes e kavomp ho kuitaat. — Soublit ho penn, ha sentit ouzhin.

1878
Daveenn : EKG.II p.8

Mat, an traoù-se a lakeas diaes va spered. Dont a ris da gaout aon, nann abalamour din va-unan, rak va fuzuilh a yoa ganen, hag, a-raok mervel, me am bije c’hoariet ar vazh ha diskabellet meur a hini, mes abalamour d’am c’homper Herve Soutre, abalamour d’e bried, Katell Eukat, ha d’an daou aelig binniget o bugale.

1878
Daveenn : EKG.II p.37-38

Diaes e oa va fenn ; ret e oa din koulskoude gouzout petra a yoa c’hoarvezet, hag evit se e ranken mont en ti.

1878
Daveenn : EKG.II p.41

pa vez diaes ar mor, ar rekas ouzh ar garrek

1909
Daveenn : BROU p. 391

An hirañ hag an diaesañ jediñ

1923
Daveenn : SKET p.182, « Geriadur ar "Skelta Segobrani" (an daou levr kenta) » "Les calculs les plus longs et les plus difficiles".

— Goût a ouzout lenn ? — Ya. Met skrivañ a zo diaesoc’h : erru on evelkent da skrivañ mat.

1925
Daveenn : BILZ2 p.167

ken diaes-se

1931
Daveenn : VALL pg aussi

mont diaes e benn

1931
Daveenn : VALL pg (devenir) anxieux

diaes

1931
Daveenn : VALL Rakskrid p XVI, ardu (difficile)

ken diaes all

1931
Daveenn : VALL pg aussi

ken diaes hag all

1931
Daveenn : VALL pg aussi

bezañ diaes

1931
Daveenn : VALL Rakskrid p XXVII

Bennozh Doue ivez d'an Ao. dieller eus an Aodoù-an-Hanternoz hag en deus roet din alioù fur a-zivout meur a anv-lec'h diaes da dreiñ e brezhoneg.

1944
Daveenn : SAV niv. 30, p84

Ar vrezhonegerien a oa pell diaesoc'h kaout an ober outo eget ar c'hallegerien.

1944
Daveenn : EURW.1 p40

Ar maezioù a zo frank ha n'eo ket diaes kaout digarez d'en em ziarbenn.

1944
Daveenn : EURW.1 p45

Amañ 'z eus kêriadennoù sioul kuzhet a-drek ar c'hleuzioù uhel, na zigouezher enno nemet dre c'haridennoù enk ha teñval, dre wenodennoù moan ha kamm-jilgamm ; er c'hêriadennoù, ez eus tier kozh, gant o dorioù bolzet, merket ur bloaz warno alies, evel 1590, pe 1675, pe 1730 : peadra da soñjal atav er re aet kuit ; amañ 'z eus menezioù moal ha kragek ; saonennoù klenk lec'h ma hiboud ur wazhig-dour ; hag er c'hornad-se e vev ur ouenn gouerien pennoù-fall, distag a bep tu, disfizius ouzh an aotrounez, hanterourien hag emsikourerien dre dreuzlavar, stag d'o zra o-unan dre voazadur, mignoned d'ar frankiz soñjal, d'ar frankiz donemonea, diaes dezho dougen yev beleien ha noblañs, ha nag evit-se tud a relijion, a urzh vat, a zoujañ evit ar galloud leal, sentus ouzh ar Red, dispont ouzh ar re vev met leun a aon rak an teuzoù, ar seblantoù, ar bed all : tud hag a zo pimpatrom c'hoazh, e deroù an XXvet kantved, ar re a veve araozo mil bloaz 'zo.

1944
Daveenn : EURW.1 p15-16

Tro am bez da fallgaloniñ / Rak ankouaat eo an diaesañ. / Met Hor Salver 'lâr pardoniñ / D'ar re 'noazo ouzh o nesañ.

1960
Daveenn : PETO p31

A-vec'h ho poe touet dezho / M'en em gavjoc'h ganto diaes.

1960
Daveenn : PETO p58

AR PERSON -berr warnañ ha diaes dezhañ komz-

1960
Daveenn : PETO p81

Kint : Doare spered eus un den kintus, diaes en em ober outañ.

1960
Daveenn : PETO p86

Diaes eo avat displegañ perak e kaver tarzhioù a seurt-se etre Kap ar Palmez ha delta an Niger, ar pezh a laka an aod-se da vezañ unan eus ar re ziaesañ a oufed kavout.

1985
Daveenn : DGBD p19

Ar peurrest eus ar familh, ha Fanis da gentañ, a glask lakaat anezhi war he zu gant usreerioù a-seurt gant "al loc'hañ eo an diaesañ, Katerina" pe "dre forzh poaniañ eo e teuer a-benn", met Katerina ne seblant ket bezañ kendrec'het.

2015
Daveenn : EHPEA p19

Un tamm diaesoc'h eo ar "c'hoariva-traktiñ" e-lec'h ma vez leurennet ar pezh a vez diskuliet, evel ur varnadenn c'hoariet war an ton bras.

2015
Daveenn : DISENT p55

Evel-se [gant bezañ hardizh] e vo miret ouzh goulennoù diaes a c’hallfe bezañ savet gant un den en degemer, ur vijil pe ur poliser bennak, dreist-holl ma seblantit bezañ e kreizig-kreiz ur gaozeadenn ouzh ho pellgomzer-hezoug…

2015
Daveenn : DISENT p74

Deizioù hag eurioù digoradur al lec'h, deoc'h da c'houzout da bet eur e vez digoret ha serret an dorioù, pegoulz e vez diaesoc'h d'ar vijiled evezhiañ al lec'h abalamour d'an niver bras a dud a zo ennañ, pegoulz e c’hall an dud bezañ degemeret e-barzh al lec'h a fell deoc'h tizhout, hag all, hag all...

2015
Daveenn : DISENT p75

N'heller ket e dizhout ken, diaes e vo skarzhañ anezhañ dizañjer [...].

2015
Daveenn : DISENT p97

Diaes eo sammañ an traoù-se war tachenn ar politikerezh, rak broudañ a ra an dud d'en em vac'hañ e-barzh ur sistem e-lec'h ma ra fae an eil renkad sokial ouzh egile, ur sistem a ouennelouriezh a spered, ur mod boutin da gevredigezhioù direizh an hiniennoù d'en em lakaat da varnerien kalet [galet], strizh ouzh dislavaroù ar re all met morse ouzh o dislavaroù dezhe o[-]unan.

2015
Daveenn : DISENT p64

Ofis publik ar brezhoneg

Rouedadoù sokial