Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Variantes historiques ou dialectales attestées : 
1
Afficher les variantes

Formes fléchies : 
22
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

I. A. 1. (gant ur verb a denn d'an dilec'hiañ ; en egor) Araogenn a dalvez da c'heriañ un dilec'hiadenn eus ul lec'h a vezer warnañ. Diskenn diwar varc'h. Sevel ur sac'had avaloù diwar an douar. Lammet e oa ar c'hazh diwar ar voger. Kemer ur gontell diwar an daol. Kouezhet eo er stêr diwar ar pont. & Mont, distreiñ diwar an hent : kuitaat an hent. 2. Dre ast. (hep ur verb a denn d'an dilec'hiañ dirazañ) Termen a dalvez d'ober anv eus lec'h orin udb. Tud diwar ar maez ha tud kêr. Avel diwar ar mor. Glav o sevel diwar vor. Ar mein a voe dastumet diwar ar park. Sevel e zaoulagad diwar e levr. [1877] An dud diwar ar maez a [z]euas e kêr hag a yeas war-eeun d’an eskopti da gaout an eskob, o zad [...]. [1924] An dud diwar ar maez n’int ket kizidik evite o-unan, ha pegen nebeut evit ar re all !… 3. Ger a dalvez d'ober anv eus lec'hiadur ub., udb. Diwar toull ma dor e welan pep tra. An dorgenn-se a weler teir lev bennak war-dro. 4. (hep ober dave war-eeun d'an egor, d'an amzer) Araogenn a dalvez d'ober anv eus orin udb. komzet pe skrivet. Ne gouezh ket ur glemmadenn diwar e vuzelloù. Diwar o diweuz e terede ur brezhoneg flour. Dastum notennoù diwar rolloù kozh. An traoù-se hoc'h eus desket diwar levrioù, diwar lenn. Ul levr troet diwar ar rusianeg. B. 1. Araogenn a dalvez da c'heriañ an dispartiañ, an diframmañ. Diframmet e voe al lestr diwar e eor. Lemel ar glorenn diwar ar c'histin. Diframmañ ar c'hroc'hen diwar ar c'hig. Ul lodenn eus e zouaroù a oa bet kemeret diwar re e amezeien. 2. Difetis (db. ar santadoù, ar santadurioù, ar soñjoù) Termen a dalvez da c'heriañ ul lamadenn. Argas ar sonjoù-se diwar da spered. Kas an enkrez diwar e galon. Ne lami ket diwarnañ e sotoni. Distroit diwarnomp ar c'hleñvedoù pegus. 3. (dirak un ak. pe un av.) Araogenn a dalvez d'ober anv eus orin un disoc'h. Diwar kendeuzadur ar c'houevr hag ar staen e vez arem. Sevel diwar an had. Diwar ar studi e savo sklêrijenn. Diwar magañ loened e teu an darn vrasañ eus o gounid. 4. (db. ar yec'hed, ar soñjoù) Termen a dalvez d'ober anv eus un abeg. Daou vil den zo marvet diwar o goulioù. Diwar boued re bounner, ar bugel a dapas red-kof. Bezañ klañv diwar debrin re, diwar e voued. Klañv e oa bet diwar he faotr : da heul he gwilioud. • Darbet e voe dezhi lezel ur griadenn diwar he estlamm. Diwar e gounnar e roe taolioù d'e vreur. Diwar un netraig e savo bec'h etrezo. 5. A-wechoù Diwar-benn. Lavaromp ur ger diwar bep tra. Tabut a voe etrezo diwar o mab. 6. Araogenn a dalvez d'ober anv eus udb. a ro tu da vastañ d'un ezhomm. Ober ur pred diwar boued-mor. Bevañ diwar dour ha bara sec'h. Bevañ diwar an aluzen. Bevañ diwar e leve. 7. (db. an dud hag al loened) Termen a dalvez da c'heriañ al lignez. Un ebeul kaer deuet diwar ur gazeg vat. Lavaret e vez laer diwar laer, mezvier diwar mezvier. 8. A-wechoù Hervez. Diwar dent ar c'hezeg, ez anavezer e oad. N'eo ket diwar da lavaroù e kredomp an dra-se. C. 1. (en amzer ; dirak ur ger a denn d'ur mare) Adalek. Diwar hiziv e vo kresket ar priz. Diwar vremañ e serri da veg pa vi ouzh taol. Diwar neuze e voent mignoned eus an dibab. Diwar ar bloaz-mañ ne feurmin kambr ebet. Diwar se e kreskas an dizunvaniezh etre ar re yaouank hag ar re gozh. 2. (dirak un niver ; db. an dud pe an traoù) Araogenn a dalvez d'ober anv eus ur c'heñver etre niveroù. Nav diwar zek anezho a oar lenn. N'eus nemet un annezad diwar bevar zo gouest da gomz yezh ar vro. Diwar an holl dud dilabour zo e Breizh, un drederenn zo tud yaouank. 3. (dirak un ak. pe ur rag.) Ger a dalvez da sevel troiennoù a verk un neuz. Bezañ diwar aon : bezañ spontet. Diwar yun edo-en d'ar mare-se tra m'edo egile diwar e walc'h. Bezañ diwar zour : bezañ evet dour, bezañ divezv. Bezañ diwar re : bezañ mezv. & Trl. Mont diwar wel : na vezañ gwelet ken. Mont diwar nij : en ur nijal. 4. (dirak un ak. pe un av.) Termen a dalvez da sevel troiennoù a denn d'an doare ma reer an ober. Ul lochenn savet diwar herr : savet buan. [1878] Goude bezañ furgutet dre bevar c’horn an ti, a-dreuz hag a-hed, ez ejont diwar herr d’ar c’hrevier, d’ar grañjoù ha d’ar sanailhoù [...]. Lavaret udb. diwar c'hoap. An tamm labour graet diwar sav : graet fall ha buan. Klevet diwar hanter. II. Stl. isur. A-wechoù Stagell a dalvez da zegas un islavarenn abegiñ. Diwar zo bet merket diaraok e komprener perak.

Exemples historiques : 
269
Masquer la liste des exemples

tud diwar ar maez

1659
Référence : LDJM.1 pg (gens des) champs

diwar fae

1659
Référence : LDJM.1 pg (dioar) faë

diwar

1659
Référence : LDJM.1 pg diouar

tud diwar bloue

1659
Référence : LDJM.1 pg (tut dioar) ploue

bevañ diwar an aluzen

1659
Référence : LDJM.1 pg aumosme

tud diwar ar maez

1659
Référence : LDJM.1 pg (tut) diuoar (ar maes)

ur vorenn diwar an douar

1699
Référence : Har. pg an, diwar, douar, morenn, ur (une exhalaison de la terre)

strinkañ divar e galoun

1732
Référence : GReg pg gorge (Rendre gorge, vomir ce qu'on a pris de trop.)

ar gwir bloaziek diwar ur garg

1732
Référence : GReg pg (le droit) annuel (la paulette qu'on païe tous les ans aux parties casuelles, pour conserver sa charge à ses héritiers)

diàr

1732
Référence : GReg pg après

diàr arc'hoazh

1732
Référence : GReg pg après

diskar ur marc'heger diwar e varc'h

1732
Référence : GReg pg (faire perdre les) arçons (à un cavalier)

diskiñ diwar e goust

1732
Référence : GReg pg apprendre

diwar fae

1732
Référence : GReg pg acquit

ar gwir a baer bep bloaz diwar ur garg evit he miret d'e hêred

1732
Référence : GReg pg (le droit) annuel (la paulette qu'on païe tous les ans aux parties casuelles, pour conserver sa charge à ses héritiers)

mont diwar vor ha diwar zouar

1732
Référence : GReg pg aller

neb a zo tremenet pell zo an heol diwar e dreuzoù

1732
Référence : GReg pg agé

sevel ur somm diwar pep hini

1732
Référence : GReg pg boursiler (fournir sa quote part d'une somme pour achever ce qu'on a entrepris), (se) cotiser

komps diwar fae oc'h ur re

1732
Référence : GReg pg braver (insulter, se moquer)

gwechall edo ker stank ar sent e Breizh-Veur, e-c'hiz pa zeuzient diwar had

1732
Référence : GReg pg (la Grand') Bretagne (étoit autrefois une pepiniere de Saints)

distreiñ diwar un diviz

1732
Référence : GReg pg briser (rompre un discours commencé)

dijentil diwar ar maez

1732
Référence : GReg pg campagnard (gentilhomme qui n'a point hanté le beau monde des Villes)

dijentil diwar ar ploue

1732
Référence : GReg pg campagnard (gentilhomme qui n'a point hanté le beau monde des Villes)

intron diwar ar maez

1732
Référence : GReg pg campagnarde

demezell diwar ar ploue

1732
Référence : GReg pg campagnarde

den diwar ar ploue

1732
Référence : GReg pg (homme de la) campagne

den diwar ar maez

1732
Référence : GReg pg (homme de la) campagne

diskenn diwar varc'h

1732
Référence : GReg pg (descendre de) cheval

diwar ar maez

1732
Référence : GReg pg de (la campagne)

diwar ar ploue

1732
Référence : GReg pg de (la campagne)

kemerit diwar al lein

1732
Référence : GReg pg (de) dessus

diwarnon, diwarnon-me; diwarnout, diwarnout-te; diwarnezhañ; diwarnomp; diwarnoc'h; diwarnezho.

1732
Référence : GReg pg (de) dessus (moi; toi; lui; nous; vous; eux; elles)

louzoù evit ober restituiñ, evit strinkañ diwar ar galon

1732
Référence : GReg pg emetique (ou hemetique, remede violent)

e vamm o vezañ brazez diwarnezhañ

1732
Référence : GReg pg (sa mere étant) enceinte (de lui)

taolet diwar e galon

1732
Référence : GReg pg gorge (Rendre gorge, vomir ce qu'on a pris de trop, pp.)

teurel diwar e galon

1732
Référence : GReg pg gorge (Rendre gorge, vomir ce qu'on a pris de trop.)

strinket divar e galoun

1732
Référence : GReg pg gorge (Rendre gorge, vomir ce qu'on a pris de trop, pp.)

ul leve diwar an douar-font

1732
Référence : GReg pg foncier (Rente fonciere.)

ur rent a baeer bep bloaz d'an aotrou diwar an douar

1732
Référence : GReg pg foncier (Rente fonciere.)

An avel a zeuas da freskaat diwar ar reter da'r c'hornôg.

1732
Référence : GReg pg fraichir (Le vent vint à fraîchir de l'est à l'ouest.)

bevañ diwar al laezh ha diwar ar frouezh

1732
Référence : GReg pg fruitage (Vivre de laitages & de fruitages.)

bevet diwar al laezh ha diwar ar frouezh

1732
Référence : GReg pg fruitage (Vivre de laitages & de fruitages, pp.)

koad diwar rann

1732
Référence : GReg pg futaie (grand bois au-dessus de 40 ans)

Doue ra bellay gwallfortun diwarnomp.

1732
Référence : GReg pg garder (Dieu nous garde de malheur.)

diwar vremañ n'oc'h ankounac'hain ket

1850
Référence : GON.II pg diwar -vrémañ

Doue a gar an dud diwar ar maez.

1850
Référence : GON.II p.79

An dud diwar ar maez a gar Doue.

1850
Référence : GON.II p.79

Na espernomp ket diwar hon boued.

1850
Référence : GON.II pg espernout (N'épargnons pas sur notre nourriture).

diwar fae

1850
Référence : GON.II pg faé

diwar benn

1850
Référence : GON.II p.7, introduction ; "touchant"

diwar dro

1850
Référence : GON.II p.7, intro. "à peu près"

diwar c’horre

1850
Référence : GON.II p.7, introduction (de dessus la surface).

diwar zour

1850
Référence : GON.II p.7, introduction ; de dessus l'eau

diwar varc’h

1850
Référence : GON.II p.7 introduction, "de cheval"

diwar win

1850
Référence : GON.II p.7, introduction "de dessus le vin"

Komz a rin outañ adarre diwar ho penn, pa en gwelin.

1850
Référence : GON.II p.94, livre second, (Je lui parlerai encore de vous, quand je le verrai).

E vamm o vezañ brazez diwarnezhañ.

1850
Référence : GON.II pg brazez (Sa mère étant enceinte de lui).

Diskennet eo diwar varc’h.

1850
Référence : GON.II p.95, livre second, « Il est descendu de cheval ».

Doue a zo karet gant an dud diwar ar maez.

1850
Référence : GON.II p.79

Diwar vremañ n'hoc'h ankounac'hain ket.

1850
Référence : GON.II pg. diwar-vremañ (Désormais, je ne vous oublierai point.)

Tec'hit diwar bez va zad.

1850
Référence : GON.II pg béz (Retirez-vous de dessus la tombe de mes parents).

Diwar an aluzen e vev.

1850
Référence : GON.II pg aluzen (Il vit d'aumône).

Diwar vremañ

1850
Référence : GON.II p.7, introduction ; "désormais"

diwar

1850
Référence : GON.II p.56, Table des Prépositions composées, "de dessus".

deuet on c'houlenn ali diwar-benn an dra-se

1850
Référence : GON.II pg ali

Dastumit ar bruzun bara diwar an daol.

1850
Référence : GON.II pg bruzun (Ramassez les miettes de pain de dessus la table).

koazhañ a ray an dour, ma n'en tennit ket diwar an ta

1850
Référence : GON.II pg koaza

diàr

1850
Référence : GON.II pg diar

diwar

1850
Référence : GON.II pg diar, diwar, dioar, divar

diskennet eo diwar varc'h

1850
Référence : GON.II.HV pg diskenni

va distroet en deus diwar va hent

1850
Référence : GON.II pg distrei

ur reuz bras en deus distroet diwarnomp

1850
Référence : GON.II pg distrei

diwar

1850
Référence : GON.II pg diwar, dioar, divar

un den diwar ar maez

1850
Référence : GON.II pg diwar, dioar, divar

diwar ho penn

1850
Référence : GON.II pg diwar, dioar, divar

diwar fae

1850
Référence : GON.II pg diwar-faé

na rit ket an dra-se diwar fae

1850
Référence : GON.II pg diwar-faé

diwar vremañ

1850
Référence : GON.II pg diwar

diwar gein

1850
Référence : GON.II p.7, intro. "de dessus le dos"

D'ar mare deiziadet, diwar ar maez[,] e-leizh / En em gavas eno.

1867
Référence : MGK p87

Koulm baour, gwelet e voe gant ur gup krabanek o sachañ war e lerc'h, evel ul laer tec'het, ur pennad reun torret. Ar gup a ya dezhi, digor ha lemm e veg, pa gouezh warnañ, d'e dro, evel ur maen pounner, eus a-greiz an neñvoù, ur pezh labous, un er. E-pad m'edo an daou-mañ oc'h en em gribinat, ar goulm a ya kuit e-biou. Diwar nij e tiskenn e liorzh un tiig-soul oa eno e-kichen, o krediñ evit mat oa er wech-mañ diouti distag he gwallstropad, pa deu ur c'hozh tamm paotr, dezhañ pemp pe c'hwec'h vloaz - d'an oad-se ur bugel ne oar pe zroug ra c'hoazh - da sinklañ eeun outi ur maen gant e vatalm.

1867
Référence : MGK p20

Neuze ar prezeger, gant ur vouezh a oa kre, hag en devoa lakaet kreñvañ er c'halonoù; evel a ra 'r gurun, pa dregern en neñvoù, a groze a-zioc'h an dud, en ur youc'hal outo : "Ned oc'h ket diwar ouenn ho tud-kozh zo marv [...]".

1867
Référence : MGK p2

Tro a glask war an olifant; ha kaout, diwar e benn, da damall ne oa koant, a-raok, a-dreñv, e giz ebet; hag, emezañ, bez' e ve ret, da ober mat, troc'hañ diwar bep skouarn dezhañ ur grennbennad evit stagañ ouzh beg e lost; e bevar droad a zo pevar bost; e berr : e oa re bezh fetis, pounner, piltosek, gourt, iskis.

1867
Référence : MGK p11

N'eus mare dioc'h mare, bepred emañ 'n amzer / Da vont diwar ar bed : hiriv, warc'hoazh, e-verr.

1867
Référence : MGK p100

atav Breizhad kristen, diwar c'hoari 'gelenn

1867
Référence : MGK Rakskrid III

Goude aotrounez vras, krinet ganto o fri, A deuas pep eil tro, diouzh ma oa hir o dent, Da ziskargañ o gor : holl emezo 'oant sent : an tigred, ar bleizi, bete'ar c'hozh chas bihan A dlee d'ar Baradoz mont diwar hanter vann.

1867
Référence : MGK p25

Ar prezeger neuze, droug ennañ a-zevri, a lavaras dezho : pa'z oc'h holl deuet ker bailh, me ya diwar ma c'hraf da gontañ ur marvailh.

1867
Référence : MGK p3

hag am bo daouzek krouadur, hag holl diwar an avantur; me 'm bo dezhe abid satin gwenn, o c'haso d'ar skol en ur vandenn

1874
Référence : GBI.II p226

Marteze ivez emaoc’h o vont d’al leandi-se, hag oc’h kollet diwar hoc’h hent ?

1877
Référence : EKG.I. p.45

An arched a voe lamet e c’holo diwarnañ, hag unan anezho a voe lakaet da azezañ e-barzh.

1877
Référence : EKG.I. p.31

Siwazh ! ne oa eskob ebet ken enni, aet e ranke bezañ kuit diwar nij...

1877
Référence : EKG.I. p.14

— Her lavaret a zo bet graet deoc’h a-raok bremañ ; abalamour ne fell ket deoc’h sentiñ ouc’h lezennoù ar c’houarnamant. Alo ! savit diwar ho kador, ha deuit ganeomp.

1877
Référence : EKG.I. p.14

An dud diwar ar maez a [z]euas e kêr hag a yeas war-eeun d’an eskopti da gaout an eskob, o zad ; tud kêr a yae ivez war o lerc’h : holl e lavarent : — Aotrou’n eskob, chomit ganeomp !

1877
Référence : EKG.I. p.12

Soñjal a rae dezho e c’hellent bezañ dinec’h en ur chapel evel Santez Berc’hed, distro diwar pep hent-bras, pell diouc’h pep bourk.

1877
Référence : EKG.I. p.157

— Ai !... ai !... ai !... Me eo Loull ar Bouc’h. — Loull ar Bouc’h, person "intru" Plouared ? — Ya, ya, me eo. Tennit ho ki diwarnon.

1877
Référence : EKG.I. p.140

Edo er c’hiz-se e-kreiz an hent pa glevas, o tiskenn eus a gostez ar C’hozhvarc’had, un den hag a valee prim, evel diwar nij, digor e zivesker, ramp gantañ, dibreder ha skañv e droad, ur penn-bazh en e zorn hag e wentle a-zindan e vrec’h, o vont en tu bennak da glask pemp gwenneg d’e zervezh.

1877
Référence : EKG.I. p.131

Ha bremañ n’en deus da evañ nemet an aezhenn fresk, ha sklaset zoken, a sav diwar an dour !

1877
Référence : EKG.I. p.129

Mes pa vez diwar an dour, n’eus ket gwelloc’h kristen egetañ, rak neuze e lavar e bedennoù ganen-me ha gant va bugale, evel ma oa ar c’hiz da ober a-raok ma oa deuet ar person "intru" da ober kement a freuz dre ar vro.

1877
Référence : EKG.I. p.113

Ar sklerijenn-se ne bade ket pell ; mont a rae kuit, ha prest goude ar c’hloc’h a sone adarre, ha neuze ne gleved nemet son ar c’hloc’h e-kreiz trouz ar biliennoù a ruilhe hag a ziruilhe diwar an eil roc’h war eben.

1877
Référence : EKG.I. p.95-96

— Da vihanañ, Per, emeve, amañ ne dapimb ket a c’hwen. — Nann, mes moui, pe gelien-[m]orz, diwar ar c’hezeg, ne lavaran ket avat. — Ne pezo nemet skrabat un tamm hag e nijint kuit.

1877
Référence : EKG.I. p.72-73

Abalamour da se ne leverjont grik da zen : ne raent nemet goulenn an hent da vont eus ar bourk-mañ da ur bourk all, eus an eil kêr d’eben, ha traoù all diwar nij er c’hiz-se ne oant na du na gwenn.

1877
Référence : EKG.I. p.36

Mac’h oufec’h an dra-se, ne ve ket kement a c’hlabous ganeoc’h diwar gont ar veleien.

1877
Référence : EKG.I. p.293

Treiñ a reas diwar an hent-bras gant ul lodenn eus e dud, evit mont a-biou Begavel, da vaner Kergidu.

1877
Référence : EKG.I. p.280

Daou zen hag ul loan a chomas war an hent-bras ; un all a yoa a-ispilh ouc’h e varc’h, un troad dezhañ er stleug hag e benn o ruilhañ hag o lammet war an douar diwar an eil maen war egile.

1877
Référence : EKG.I. p.278

Ar re-se a Vrest a gav dezho eo ken aes galoupat ar vro-mañ adalek an Aber-Ildud betek Landunvez ha Kersent, dre-greiz ar pri hag ar vouilhenn, evel ma’z eo skrivañ urzhoù diwar ur gador vourell ; me garfe o gwelet en ho[l] lec’h-ni.

1877
Référence : EKG.I. p.222

Ret eo karout ar c’habiten amañ hag e soudarded kement ha m’her gran, evit distreiñ evel-hen diwar va labour.

1877
Référence : EKG.I. p.220

E c’hwreg, an Itron Feburier, a yoa e prenestr he zi o sellet outañ, ha n’oa ket evit tennañ e daoulagad diwarnañ. Petra a yae dre he c’halon o welet, er c’hiz-se, he fried war-var da vezañ lazhet ?

1877
Référence : EKG.I. p.185

Goude bezañ furgutet dre bevar c’horn an ti, a-dreuz hag a-hed, ez ejont diwar herr d’ar c’hrevier, d’ar grañjoù ha d’ar sanailhoù : klask a rejont e-touez ar foenn hag e-touez ar c’holo : kement a yoa a voe furchet, mes ne voe ket kavet muioc’h er-maez eget en ti.

1878
Référence : EKG.II p.69

Pebezh vad a rae din fenoz ar pennad gouloù koar-se, deuet ganen diwar fae, hag hep gouzout perak, eus a goad Kervengi !

1878
Référence : EKG.II p.51

— Mat, ni a yoa deuet pevar, ha n’eus lazhet nemet unan ac’hanomp. Mes eus ar barrez a-gichen avat e oant deuet nav ; eizh a zo bet lazhet ; an navet a yoa aet dec’h en un ti aze e-kichen, da esa digeriñ un armel, hag en deus bet un taol pal diwar e benn ken don, ma weler e empenn dre ar faout ; me 'gred eo graet gantañ ivez.

1878
Référence : EKG.II p.128

Mes Maner al Liorzhoù n’emañ e-kichen hent-bras ebet, ha soudarded Canclaux a dle gouzout dija pegement a goust dezho dont en hentoù bihan diwar an hentoù-bras. Paotred Landeboc’her o doa roet dezho ur gentel vat en derc’hent.

1878
Référence : EKG.II p.36

— Ha paotred Landeboc’her, daoust ha n’o deus-i ket ivez skubet ur guchenn all diwar douar Breizh-Izel ?

1878
Référence : EKG.II p.101

Polidor a yae hag a deue, dre-douez ar raoz, a lamme dreist ar gouerioù bihan hag a biltrote dre an dour kement, ma rae dudi ar soudarded a selle outañ diwar ar pont.

1878
Référence : EKG.II p.27

Kerkent ha ma voemp savet diwar hor c’huchenn golo, an Aotrou de Kervalaneg a lavaras adarre ar pedennoù a vouezh uhel, evel m’ho leverer e pep ti kristen.

1878
Référence : EKG.II p.12

Distreiñ a rejomp neuze diwar an hent-bras evit mont da vourk Trelaouenan.

1878
Référence : EKG.II p.2

Hirie na gomzin dac'h nemet eus an temz neve[z] a ve[z] groet ane[zh]añ "kaoc'h-houarn fosforet" ("scories" en gallek). Unan eus hon mignoned an neus bet ar vadelezh da skrivañ dimp diwar se un diviz a gavfet pelloc'hik.

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.1

En devezh e klevis ma ferson o lâret : ur we[z]enn, eme[z]añ, a ve[z] anveet diwar ar frouezh a doug ; evel-se ive[z] un den hag a deu da glask hon mouezhio, anveet eo, pe diwar e obero, pe diwar obero ar re zo pleustret gantañ. Ar Gouarnamant, gallout a reomp ive[z] barn ane[z]añ diwar e lezenno.

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.1

Pehini ac'hanoc'h, ma lennerien, en ur lakaat an tan war un alumetezenn, d'an noz, er devalijenn, na'n neus ket gwelet, o sevel diwar e voest chimikez, evel ur vogedenn lugernus ?... Se a c'hoarvez peurvuiañ pa ve[z] gleb an amzer ha mouest an alumetez.

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.1

Difenn a ra an [a]otro[u] Doue, en e gourc’hemenno[u] laerezh e dra diwar an nesañ : hag al laer a ve tizhet abred pe diwezhat.

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.2

D’an daol sakr ec’h eas ive[z], / Ha digemer korf e Zoue ; / Ha diwar neuze, cheñchet-krenn, / En neus bevet en gwir kristen.

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 30 janvier 1898, p.1

Ar fosfor a zo oc'h ober hon eskern a deu dimp diwar hon magadurezh, dreist-holl, diwar ar bara a debromp bemde[z].

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.1

ha pa lamfes va fenn diwar va divskoaz

1909
Référence : BROU p. 404 (lors même que tu m'enlèverais la tête de sur les épaules)

Galloud en deus da ginnig dezhañ [d'ar Poellgor] diverkañ diwar ar rolloù henn-ha-henn war an digarezioù merket en artikl XXXIII.

1909
Référence : REZI p. 9

An Drouized a vez graet diwar gelennerien uhel, skrivagnerien war danvez an doueelezh, an eneelezh, ar speredelezh, hag all.

1909
Référence : REZI p. 5

"Kaourantin" a zo diwar an henvrezoneg "Kobrant", "Kovrant", ha hemañ a zo da geñverata marteze gant an iwerzhoneg "cobair" « skoazell », hengeltieg "kobro-".

1923
Référence : SKET p.118

Penaos ha pe dre hent ez eo deuet an danevelloù diwarnañ betek ennomp, kement-se avat n’ouzomp ket ; … hag, a zo gwazh, n’her gouezimp biken, steuziet-mik ma’z eo an Tarzek, ha kollet da viken evel eus kel lies hini all er brezel, pep roudenn anezhañ !...

1923
Référence : SKET p.5-6

Marzhioù all am eus gwelet c’hoazh en Ejipt a vo dezrevellet ganin diwezhatoc’h diwar o fenn dre ar munud, mar bez youl an doueed, rak ur vro eo eus ar marzhusañ ha disheñvel e pep tra diouzh ar re all.

1923
Référence : SKET p.17

C’hoazh e tigouezh ez afe hini pe hini ez trumm diwar ar bed-mañ, en ur gas kuit gantañ kement en doa desket drezañ e-unan, ha kement a oa bet desket dezhañ gant e c’hourdadoù.

1923
Référence : SKET p.20

Ha neb a venno gwelout anezho, ha lenn al lizherennadur diwarno, ha dont da anaout an darvoudoù, a yelo di.

1923
Référence : SKET p.23

Dis Atir r’e zevo, r’e vougo, r’e veuzo, r’e gaso da get, r’e skubo a ziwar c’horre an douar, r’e denno a-dre ar re vev, ra stlapo e gorf e kondonioù an douar, ra wano anezhañ, ennañ e-unan kerkoulz hag en e vibien, en e verc’hed, en e vevelien, en e chatal, en e vinvioù, en e barkoù, en e bradoù, en e goadoù hag en e zourioù !

1923
Référence : SKET p.27

Neuze e teñvaas an aezhennoù diwar Aedobitus hag, o kouezhañ e glaveier berv, e c’holojont gorre an douar gant ur gwiskad dour ma vordrouze, ma rede-direde dibaouez warnañ, an eil war-lerc’h egile, koummoù, tonnoù ha gwagennoù.

1923
Référence : SKET p.28 (p.197, "Da reiz[h]a[ñ]" : "3e dilinenna[ñ], lin. 4, e lec’h « tenvaas » lenn « tevaas » kentoc’h". )

Adaqi, mamm Bena, a oa anezhi ur gaer a vaouez, ha dezhi bout diwar gouenn ramzed an Noz.

1923
Référence : SKET p.41

Hogen, diwar se, ne voe abeg mat ebet ken evit ober kemend-all.

1923
Référence : SKET p.45-46

Er feur-se ivez e vezo bet Atir ha Mâtir ur melezour deomp d’e lakaat dirak selloù o gourvibien, ar re, o treiñ kein d’an evadurioù a oa diwarno hon tadoù yac’h hag evurus (da lavarout eo an dour hag al laezh), n’hellont ken hiziv kavout a-walc’h ar mez hag ar bier, hag a werzh kement o deus, a ro kement a biaouont, da gaout digant marc’hadourien estren ul lestrad hepken eus an evaj-se, ruz ha dinerzhus, a vez farlotet gant dorn ganas Kreisteiziz (2).

1923
Référence : SKET p.49 (p.197, "Da reiz[h]a[ñ]" : "P. 49, [...] lin. 4 kent an dibenn, e lec’h « kement o deus » lenn « kement o devez ». )

Ijinet e voe gantañ ar bigell, hag eñ eo a rogas, ar c’hentañ, tonnenn c’hlas an douar gant beg kromm e venveg, hag a fizias en irvi an had, an edenn veur, magadur an doueed, an heizenn, a vez diwarni gwazed kreñv ha kadarn, merc’hed kenedek ha fur.

1923
Référence : SKET p.53

Omios a gavadennas teuziñ kouevr ha staen a-gemmesk, ha diwar an anv anezhañ eo ez anvomp "omion" kemmeskadur an daou vetal.

1923
Référence : SKET p.56-57

Diwar gelenn Lugus e voe strollet kentañ stern-gwiader.

1923
Référence : SKET p.59

Neuze n’oa ket anv c’hoazh a laeradennoù, a beilhadegoù chatal, a skrapadennoù merc’hed, a emgannoù etre gwazed kenwad ha kenvro, a vrezelioù diwar orged, direizhvennad, droukyoul, gwallc’hoant d’an emvrud, d’ar preizh, d’ar pennoù troc’het, pa na glaske den en em uhelaat dreist ar re all.

1923
Référence : SKET p.68

Ha, p’en devoa ar paotr yaouank kemeret an aval deus o dorn, ne glaskent ken diwar-se plijout da zen all ebet nemet dezhañ hepken.

1923
Référence : SKET p.68

D’un alarc’h gwenn ez ae neuze (1). Hemañ, oc’h enaouiñ diwar vrennid an hini marv, a flape e ziwaskell hag a gemere e nij war-du ar C’huzh-heol.

1923
Référence : SKET p.70

Aet evel-se d’un alarc’h gwenn-kann, e tiraeze an ene mor ar C’hornog hag e treuze anezhañ war-lerc’h an heol, gwech diwar-neuñv, gwech diwar nij.

1923
Référence : SKET p.70

Pennoù-chatal tud Vanos n’em eus ket argaset diwar ar peurvan ; n’em eus ket skrapet anezho ; lakaet n’em eus ket, dre garmoù-hud, an tarv disperius hag ar vuoc’henned hañvesk ha dilaezh.

1923
Référence : SKET p.71

Diwar se e nac’has o armoù hag o binvioù sentiñ ken ouzh mibien Vanos ; sevel ha mont d’o c’herc’hat a rankjont ; an arc’houereed a baouezas a bigellat, a hadañ, a vediñ evito.

1923
Référence : SKET p.76

Ha betek en diabell-pellañ en em astennent dirazi, tagellus ha kerseüs, riblennet a spern hag a [z]rez, a zouaroù gwastet, a goadoù peurlosket gant an tan-kurun pe gant tanioù-gwall diwar zorn an den.

1923
Référence : SKET p.79

Ha, da noz, e tiskennont diwar varc’h war an aodoù skoet gant an donvor hag e puront o c’hlezeier, o goafioù, o holl glavioù-brezel.

1923
Référence : SKET p.80

Pa n’o doa ken a saout, bevañ diwar gig gouez, gwrizioù ha frouezh a rankjont ober, a-skign amañ hag ahont dre diegezhioù kevre ebet kenetrezo ; war zisleberiñ ez ejont gant an dienez, oc’h ankounac’haat tamm-ha-tamm kement o doa desket digant o zadoù, kement a oa bet kelennet dezho gant an doueed.

1923
Référence : SKET p.86-87

Setu aze istor ar vro-Wenn evel em eus gallet e verr-zastum diwar ar c’hanennoù kozh hag an danevelloù a zo bet miret gant henaourien ha gouizieien pobladoù ha meuriadoù Keltia.

1923
Référence : SKET p.87

Hag e tigouezhas ivez, — gwashoc’h boaz hemañ, moarvat, eget an hini kentañ ! — pa veze gaonac’h ar bried, pe pa na c’hane nemet merc’hed, e tibabe an ozhac’h un hêr dezhañ a-dre ar vugale bet diwar ar serc’hed.

1923
Référence : SKET p.89

Bez’ e voe, erfin, bagadoù n’hall den danevellañ ken diwar o fenn.

1923
Référence : SKET p.91

Diwarno e tiskenn drouized, roueed, pennrenerien, brezelourien, beleien, diouganerien, gouizieien, barnerien, gwerzaouerien, sonourien, barzhed Keltia.

1923
Référence : SKET

Hogen kened glan ha lugernus merc’hed Manos, ken disheñvel diouzh kened leskidik ha teñval merc’hed o bro, o sebezas diwar an taol kentañ hag o hoalas dre an nevezded anezhi.

1923
Référence : SKET p.100

Mibien Vanos, ha dezho hanter-grediñ kement a zezrevelle an tri breur, a voe troet madik a-walc’h o spered dezho diwar an emweladenn gentañ-se.

1923
Référence : SKET p.101

An darempredoù ouzh an dud estren o deus kreñvaet er vroidi, dreist-holl er verdeidi hag er varc’hadourien, ar boaz da ziguzhat diwar ar c’hentañ sell tro-spered an dud m’o devez d’ober ganto.

1923
Référence : SKET p.102

D’an diwezh, Kadra ha Daga, diwar un damc’hoant-gwelout, ken-ha-ken ha dre m’o doa aon rak anoaziñ an tri roue deut a geit-all, a blegas, hag, o tigas o c’herniel-evañ, o hanter-leugnjont eus an died du m’en em skigne ar c’hwezh-vat anezhañ dre al logell.

1923
Référence : SKET p.103

N’edo ket ar boaz d’ar gwerc’hezed gouestlet d’an Heol dougen ar gouriz arem hag ar gourgleze. Nemet troet ar boaz diwar an nozvezh-mañ ! Ma vije bet ganen un arm bennak, biskoazh ne ve c’hoarvezet ar pezh a zo en em gavet henozh.

1923
Référence : SKET p.106

Mousc’hoarzhin a reas an doue diwar fae ha taerijenn.

1923
Référence : SKET p.112

Diwar an taol kentañ o dije argaset gant euzh an Ermaeziad, kuit a lezel da zihuniñ en o c’halon, e-kerzh emweladennoù re stank, ar fiziañs outo hag ar vignoniezh.

1923
Référence : SKET p.112

Diwar he c’halon d’he diweuz e savas eilgeriadenn Derkeia, nemet n’he doe ket amzer d’he mouezhiañ.

1923
Référence : SKET p.113

A-denn-askell e tizhjont aod kornôg enezenn Albio, an hini a sav rag-eeun d’an tir-Meur, hag eno, a-ziwar beg-douar Belerion en em strinkjont er c’hoummoù, kas mont diwar neuñv betek aodoù Aballo.

1923
Référence : SKET p.113 (p.199, "Da reiz[h]a[ñ]". P. 113, lin. 11 kent an dibenn, e lec’h « aod kornog » lenn « aod-kornok ».)

Taolet en doa pled ez oa truilhennek dilhad ar merc’hed yaouank, ma ’z oant hanternoazh ha ma krenent gant ar riv er goañv ; n’oa dezho, ouzhpenn, ar c’hregin-mor nemet ur bevañs treut ha difonn, hag he devoa alies plac’h he gouriz arem hag he gougleze poan vras o tanañ, gant ur maen-kailhastr hag un dornad bezhin sec’h, prenn-keuneud glep diwar ar peñseadoù.

1923
Référence : SKET p.115

Honnezh eo danevell an teir « Kassiteras », evel m’hen dezrevell an dud kadarn a vevas gwechall en aber an Albis ha war ribloù glasvezh-holl ar Stura hag an Dravinna, evel m’her c’hlever en tiadoù brezelgar ar Belgion (1) hag en-dro d’an oaledoù ma tomm outo Breizhiz an henveuriadoù, o dremm vrizhellet hag o izili livet e glas, evel m’hen desker e santualoù hag e skolioù an drouized en enez Pretanis (1), evel em eus, erfin, me va-unan her c’hlevet diwar diweuz Esumopas, an drouiz.

1923
Référence : SKET p.117

Ur bras a vrud a zeuas da Vomoros diwar e furnez, e gadarnded, e drec’hioù-brezel.

1923
Référence : SKET p.122

D’al labour sevel e greñvlec’hioù e lakeas ar brizonidi kemeret gantañ diwar ar Skaled hag a save an niver anezho da veur a zek-kant.

1923
Référence : SKET p.127

taolenn diwar vojenn

1923
Référence : SKET p.186, « Geriadur ar "Skelta Segobrani" (an daou levr kenta) » "tableau légendaire".

Ur vojenn diwar faltazi An Tarzek n’eo ken savidigezh Londinion gant an Ibered, nemet an hadenn anezhi a gaver e Philippon, les Ibères, pp. 70-1.

1923
Référence : SKET p.129

Treiñ diwar e garnoù

1923
Référence : SKET p.160, « Geriadur ar "Skelta Segobrani" (an daou levr kenta) » "Faire volte-face (quadrupède à sabots)".

An daouzek Erkuniad gant o rener o tec’hout diwar herr, ganto Ambia ha Kinge, ereet treid ha brec’hioù, e strad ar bilprennenn anezho, e-keit ha m’emañ an div ounner dilezet o leñvadenniñ.

1923
Référence : SKET p.134

Hir, tenn ha risklus, diouzh m’heller er meizañ diwar an henzanevelloù, ez oa an hent eus ar vro-Wenn d’an Albis.

1923
Référence : SKET p.139

Diwar amzer Momoros ez oa bet al labour diskiñ ha barrekaat-se, evel boulc’het gant ar bugel ez eus bet anv anezhañ amañ c’hoazh, ar bugel-se a vennan lavarout a oa bet poket dezhañ ha stardet war he c’halon gant Derkeia, VINDOSETLOS, mab Kintus (1).

1923
Référence : SKET p.141

Sammañ a raent war girri o doa stummet e-pad ar goañv an holl draoù o doa [o deveze] ezhomm, anezho evit un darn binvioù diwar o dorn o-unan, evit un darn all traezoù-eñvor profet dezho gant kerent ha keneiled.

1923
Référence : SKET p.87 (+ p.198, "Da reiz[h]a[ñ]" : "P. 87, lin. 6 kent an dibenn, e lec’h « o doa » lenn « o deveze »".

An dud diwar ar maez n’int ket kizidik evite o-unan, ha pegen nebeut evit ar re all !…

1924
Référence : BILZ1 Niv. 45, p.1066 (Gwengolo 1924)

Distreiñ diwar e hent a reas da dremen dre he c’hichen.

1924
Référence : SKET.II p.36

Diwar besked eo e vevont, ha diwar dibourc’h al loened-mor eo en em wiskont.

1924
Référence : SKET.II p.63

Gwiañ gloan deñved ne reont ket, nag evañ laezh saout ; diwar vioù brein, preñved, pesked, kregin, bezhin eo en em vevont.

1924
Référence : SKET.II p.65

[...] skeudennoù 1, 4-8, 22 ha pajennoù 20-8 (tennet diwar ar Rev. arch. 1910, I, pp. 1-65) ; [...].

1924
Référence : SKET.II p.72, Notenn 4

Ha gant ar berv diwar an emgann he doa renet hag ar redadenn edo o paouez ober, edo ruziet-holl ha flamm-skedus he divjod.

1924
Référence : SKET.II p.57

Dindan ar vouc’hal, bet diwanet diwar deuzadur teir zolzennad arem ha gouest an dremm anezhi da droc’hañ ur vlevenn war zour ha da dennañ gwad d’an avel, e kouezhas neuze hanterglopennoù, hanterbennoù, brec’hioù ha garoù distaget ha korfoù faoutet dre hanter eus ar skoaz d’ar c’haol.

1924
Référence : SKET.II p.55

Neuze e lammas war tost-kreiz ar vag ha, savet war veg e dreid, en em soublas en adreñv ken na zeuas ar c’huchennadoù skedus diwar e gern da stekiñ ouzh e seulioù.

1924
Référence : SKET.II p. 53

Ken n’en devoe tizhet e dri bloaz, e vevas Vindosêtlos diwar laezh Velia hepken.

1924
Référence : SKET.II p.15

Un teñv marzhus eo a ra diwanañ ha kreskiñ en neb a vev diwarnañ ar pevar ferzh mat a ra an dud peurreizh : nerzh, glanded, furnez, madelezh.

1924
Référence : SKET.II p.15

Boazañ a reas Vindosêtlos, diwar e bempet bloaz, d’ober bep beure tro an enezenn gant e gelc’hig.

1924
Référence : SKET.II p.21

Hennezh, eme an drouiz, eo an ebeul ganet gand Andepa diwar Belinatepos.

1924
Référence : SKET.II p.21

C’hoant ganto da c’henel ar magadur ma teu diwarnañ ar broadoù galloudek.

1924
Référence : SKET.II p.62

Hounnezh eo c’hoazh pennreolenn kelennadurezh an Amerikaned : "learning by doing" « diskiñ diwar ober » [...].

1924
Référence : SKET.II p.23, notenn (3)

Diwar-benn an touelloù spered diwar an diveradurezh-c’herioù treuzembreget evel-se gant tud diouiziek war ar yezhoniezh, sellout Hovelacque, la Linguistigue, 4vet mouladur, pp. 16-21.

1924
Référence : SKET.II p.27, Notenn (3)

Evel-hen e klozas Velia he c’helennadur : « Diwar an naetoni emañ ar yec’hed, diwar ar yec’hed an nerzh, diwar an nerzh ar gened [...] ».

1924
Référence : SKET.II p.28

Er feur-se, n’oufe den en em veuliñ diwar ur skiant-desket par d’o hini.

1924
Référence : SKET.II p.29

— Divin dit — homañ a zo diaesoc’h, eme ur plac’h kozh azezet war ar fornigell : "Brazez ar vamm Brazez ar verc’h diwar he mamm ?" Tapet berr ar vugale, hag ivez ar re vras.

1924
Référence : BILZ1 Niv. 41, p.946-947 (Mae 1924)

Pa savas war ar pont, e welas ar Vran entre div garreg uhel : unan anezhe a roe skoazell d’ar Vran eus tu ar maez hag he devoa miret na vije bet dismantret krenn gant an taolioù-mor ; eben a dorre nerzh an avel diwar an douar.

1925
Référence : BILZ2 p.173

Evurus, sioul, ec’h event o bannac’h gwin-ardant en osteleri ; evurus e c’houzañvent ar joausted a save a-nebeudoù war o spered hag a zispege diwar o c’halon ar moustrer a oa bet darbet dezhañ o mougañ.

1925
Référence : BILZ2 p.113

Diwar an aod ne oad ket evit kas dezho sikour : an taolioù-mor a frege re rust war ar c’herreg. Neb en dije esaet sikour anezhe a vije bet brevet e izili kent kuitaat ar bord.

1925
Référence : BILZ2 p.143

Ne oa ket diaes dezhañ, a lavare an holl, tapout pesked diwar goust ar re all.

1925
Référence : BILZ2 p.141

Bilzig a dapas diwar ar bouteg ar vozad raden a c’holoe ar pesked.

1925
Référence : BILZ2 p.125

Ha kement a zo a wragez dougerezed el lez-mañ a raio ur c'holl hag ar re ned int ket a vo sammet gant un droug ken bras ma troio ar vamm enno e doare ma ne vint biken brazez diwar hiziv

1929
Référence : KUHL-GWAL1 niv. 19 p. 47

klañv diwar emvezviñ

1931
Référence : VALL pg (malade) alcoolique

diwar evaj

1931
Référence : VALL Rakskrid p XXVI

diwar c'hoari

1931
Référence : VALL pg amuser (faire qqch en s'amusant)

diwar bouez e arzou

1931
Référence : VALL pg a

diwar an daol

1931
Référence : VALL Rakskrid p XXVI

diwar

1931
Référence : VALL Levrlennadur p VII, après (marquant le point de départ ou la cause)

distreiñ diwar e veno

1931
Référence : VALL pg avis

digareziñ diwar ezvezañs

1931
Référence : VALL pg (invoquer un) alibi

diforc'hidigezh diwar vugale

1931
Référence : VALL pg avortement

dibriñ e eost diwar e c'har

1931
Référence : VALL pg (manger son) blé (en herbe)

tennañ an dour diwar prad ub.

1931
Référence : VALL pg (marcher sur les) brisées

diwar skoultr

1931
Référence : VALL pg (venu de) bouture

evit disteurel diwarnañ ar selloù

1931
Référence : VALL pg attention

diwar zegouezh

1931
Référence : VALL pg aléatoire

diwar vremañ

1931
Référence : VALL pg avenir

diwar fae

1931
Référence : VALL pg (par manière d')acquit, arrogamment

diwar zorn henn-ha-henn

1931
Référence : VALL pg autographe

diwar zorn den

1931
Référence : VALL pg artifice

diwar zegouezh

1931
Référence : VALL pg accidentel

diwar se

1931
Référence : VALL pg après (cela)

diwar zarvoud

1931
Référence : VALL pg accidentel

diwar yun

1931
Référence : VALL Rakskrid p XXVI

diwar taol-chañs

1931
Référence : VALL pg aléatoire

pellder diwar gogn

1931
Référence : VALL pg (distance) angulaire

diwar re gofad

1931
Référence : VALL pg (malade) après (avoir trop mangé)

mont diwar e labour

1931
Référence : VALL pg abandonner (son travail)

diwar neuze

1931
Référence : VALL pg après (cela)

diwar neuz

1931
Référence : VALL pg (par manière d')acquit

diwar ma

1931
Référence : VALL pg aussitôt

diwar harp

1931
Référence : VALL pg appuyer (marcher en s'appuyant)

mont diwar-dro ub.

1931
Référence : VALL pg abandonner (qqn)

krennañ diwar an dachenn tro-dro

1931
Référence : VALL pg arrondir

diwar guzulig

1931
Référence : VALL pg acroamatique (enseignement ; Philos.)

diwar genemglev

1931
Référence : VALL pg (à l')amiable

kemer skouer diwar u.b.

1931
Référence : VALL Rakskrid p XXVI

kae diwar va zro

1931
Référence : VALL pg aller

Harpet eo meno Gregory war labourioù Bailey Willis diwar-benn kenframmadur Chipr; eilgeriet en deus hemañ, avat, e oa kalz brasoc'h ar fiñvadennoù o deus lakaet kompezenn an enezenn da c'houzizañ eget a re a zeuje ar ganienn diwarno.

1943
Référence : TNKN p63

Diwar-vremañ e c'heller diskontañ goulakadurioù a zo, ar pezh a zo un dra bennak atav: strishaet eo evel-se tachenn an enklask.

1943
Référence : TNKN p63

En eil e oa bugale ar berc'henned diwar ar maez, ar genwerzhourien, an aotrounez vihan, houmañ a gouste 400 lur.

1944
Référence : EURW.1 p32

Ne chom ganto nemet un tamm skiant-prenet… ha prenet alies diwar o c’houst ha diwar o brasañ damant.

1944
Référence : ATST p.8-9

Rak un aezhenn beurbadus a frankiz a c'hournij a-us da Garnoed, pignet war un dosenn frank, a skub an avel anezhi hañv-goañv, hag a weler diwarni pemp lev tro-dro.

1944
Référence : EURW.1 p15

An eil diaoul. — « Pe pedennoù lavaret diwar beg an teod, hag ho spered o nijal war an avel noz. »

1944
Référence : ATST p.57

Soñj am eus eus hiniennoù a oa ganin er gevrennad ispisial hag a dalvez ar boan lavarout ur ger berr diwar o fenn, rak ober a rejont o hent…

1944
Référence : EURW.1 p.198

Gwelout a reer diwar ar gorre ur vro eus ar re gaerañ a vez kavet e Bro-Gernev : ar stêr Aon o treiñ hag o tistreiñ lezirek en un draonienn c’hlas, tour Sant Iduned, war an tu kleiz ; war an tu dehou tour bras hag hini bihan Pleiben ; dirak, du-hont, pell, tuchenn Sant Mikael, ar menez uhelañ e Breizh ; ha, tro-war-dro, douaroù pinvidik evit brasañ plijadur ar gouerion.

1944
Référence : ATST p.44

Raktal m'en em weljomp e tiwanas etrezomp mignoniezh tost ; en em glask a raemp da vont da c'hoari a-gevret war an aod, da vont da vrañsigellat er jardin, hag a-wechoù e tec'hemp diwar ar selloù evit ober hon-daou pourmenadennoù en-dro da Berroz.

1944
Référence : EURW.1 p44

Talvoudegezh espar e kave d'he fistilh lirzhin. Kement-se a oa diskenn diwar al leinoù, war e veno, da vevañ ganto, e-pad ur reuziad, e korn o oaled, buhez uvel, divennad, tud ar Bed... ha dastum ur prizius a skiant-prenet.

1949
Référence : SIZH p.57

Barn a rez, hep gouzout. Rak biskoazh n'eo bet dalc'het ganit war da zaoulin ur vuiañ-karet, ha te ouzh he cherisañ, ouzh he strizhañ, o teuziñ hag o veuziñ, hag o vezviñ, e plijadurezh ar pokoù, e bam da ene, betek koll da skiant, diwar re levenez.

1949
Référence : SIZH p.57

An tan-se, a zeve e izili, gwashoc'h eget pebr ruz, ha c'hwez an ifern gantañ el lazhañ a ray, ha pa ranko en em zismegañsiñ, betek mervel gant ar vezh, ha bezañ barnet diwar c'haou ha didruez gant e genvreudeur hag an Tadoù-Renerien.

1949
Référence : SIZH p.59

Ma kav, a-drak, e kouezh e soutanenn diwar e zivskoaz, hag e tiskouez e gorf noazh, e ene saotret, d'e genskolidi : - Tad, faziet am eus !...

1949
Référence : SIZH p.60

Edo ar breur Arturo o verzout e oa ret dezhañ he gwelout, ur wech diwezhañ... Alc'houez ar Skiant... Alc'houez Skiant ar Vuhez... Pezh a ouie, eñ, n'oa nemet deskadurezh diwar levrioù, skiant diwar c'horre : hel lavaret he doa...

1949
Référence : SIZH p.64

Ober a ra ul lamm. Ha diskenn a ra, en ur pennad tizh, gant an diri. Ma voe darbet dezhañ mont a-benn, en ur c'horn-tro, en Tad Frederico, sonnañ ha parfetañ den a oa. Ma krizas hemañ e dal diwar e feuk.

1949
Référence : SIZH p.45

- (...) Del ! kemer ar vleunienn-mañ e koun ! Distagañ a reas diwar he brennid ur pezh jenoflenn ruz-gwad.

1949
Référence : SIZH pp.50-51

An Tad-Mestr, avat, keit ha ma tisplege e gentel diwar-benn Merc'hed Eva, ne denne ket e selloù diwar ar paotr kaezh.

1949
Référence : SIZH p.40

–… Padout a ra ar stourm, ha padout a ray betek Deiz ar Varn, etre ar Vaouez – Merc’h da Eva –, a zo Kig, Materi, Tra berrbad, ken eo, mignonez da blijadurezhioù diwalc’hus an Douar, hag etre uhel-strivoù an ene davet ar Peurvad, a zo diwar Doue, hag adc’hounidigezh ar Baradoz, da lavarout eo Buhez Divarvel ar Wenvidien.

1949
Référence : SIZH p.40

Daoust hag e oa anat war e dal ar c'hevrin a vleunie en e galon ? Pe ha gwelet e vije bet, diwar solier an ograoù, gant ur c'hloareg bennak ?...

1949
Référence : SIZH p.44

N'eo ket gant al langiz [sic, langis] e oa ar breur Arturo, gant an hiraezh, ar c'hleñved-se, a vez kemennet d'ar gloer yaouank disfiziout dioutañ, peogwir e sav diwar an Drouk-Spered.

1949
Référence : SIZH p.47

Hi an hini a'n em denn kuit, diwar c'hoari, evit stouiñ warnañ adarre, ouzh e atizañ, ouzh e cherisañ gant he blev war e dal, gant pennoù he divronn reut kinniget d'e vuzelloù, gant he melloù daoulagad oriad, gant holl fiñvoù ur c'horf yac'h, gwevn ha kaer.

1949
Référence : SIZH p.52

- Te a zo diwar ar maez, Sezni, hag eus bro-Leon ar gatolikañ. Em c'hêr c'hinidik, avat, du-mañ, war vordig mor Kernev-Izel, eo douget, ouzhpenn dreist, ar merc'hed yaouank d'al lammoù ha d'an dañsoù, ha, 'm eus aon, e karont ivez kompagnunezh ar baotred yaouank.

1949
Référence : SIZH p.53

- Ha gouzout a rez petra eo karantez ar c'hig ? - Eu !... Douetiñ a ran : an darempred etre priedoù, diwar goust an diantegezh.

1949
Référence : SIZH p.54

Un dirouestl d'ar gudenn am eus kavet 'velkent : / Ur pezh ofiser gall, e penn e c'hamached, / Du-se, war-zu ar vourc'h, 'oa o tont gant an hent / Ha setu, diwar e varc'h, pezh en deus ragachet / En e safar iskis a zisplegas din reizh / Unan eus e baotred ginidik a Vreizh.

1960
Référence : PETO p33

Met allas ! rak droulañs garv / An Nasion griz on nec'het, / Hag e krenan rak ar marv / Hep distreiñ diwar ma fec'hed.

1960
Référence : PETO p34

Ha ne c'houzez ket eo da gure kozh / A glaskan, hep ehan, da graouiañ kloz / Evit bezañ, da c'houde, barnet tenn / Ha, diwar e zivskoaz, lamet e benn ?

1960
Référence : PETO p36

Ganet diwar ar c'hoñvers, e verv ennañ ar vuhez pa vez kresk war briz an okoume, hag e koazh pa rank an droc'herien souzañ pe dec'hout dirak an diskar-briz, pa vez karget skiberioù bras Europa.

1985
Référence : DGBD p27

Diwar penn kentañ miz genver e voen eta gopret er Skol-Veur, ar c'hentañ labour da reiñ din un tammig gounid diwar va studioù.

1985
Référence : DGBD p5

Ha gwir eo ne weler ket paot a ilizoù evelti, peurechuet en un doare unvan a-walc'h, adkavet ganto o livioù flamm ha laouen a-ziabarzh, hag o sevel dreist ar c'harter ha n'eo ket peurziverket diwarnañ tres hag ardamez an amzer gozh.

2013
Référence : LLMM niv. 399, p5 (YF Dupuy)

Adalek ar penn-kentañ eo, ha diwar un abeg a chom da gompren, e oa bet divizet cheñch pennahel an iliz.

2013
Référence : LLMM Niv. 399, p. 23

Ur perzh dibar all a zo d'an nebeud absidennoù en ilizoù hor bro, war-bouez re Redon hag ar Salver e Dinan : krommenn an absidenn 'zo graet diwar teir fastell voger p'emañ ar boaz e lec'h all da rannañ anezhi etre pemp pe seizh pastell.

2013
Référence : LLMM Niv. 399, p. 13

Pa zeraou chantele Sant-Kaourintin da sevel diwar an douar, gant poan hag amzer, adalek ar bloavezhioù 1240, ez eus anezhañ a ranker lavarout, n'eo ket ar chanter gotek kentañ-holl e goueled Breizh marteze, met an hini kentañ war an ampl a-dra-sur.

2013
Référence : LLMM Niv. 399, p. 8

Ur wech arruet re uhel d'ar boliserien e sav ar stourmer ur weurt gwele a-ispilh gant an daou damm lien [a servij da gordenn], betek gallout mont diwar wel er boupenn ma fell dezhañ, koulz ha bezañ goudoret diouzh ar yenijenn hag ar glav.

2015
Référence : DISENT p97

Diwar neuze ne'm eus adwelet na Tanos na ma div verc'h. Er penn-kentañ, peogwir ne'm boa ket aotre digantañ.

2015
Référence : EHPEA p58

Pa oant bet erskrivet deomp a-benn ar fin e oa bet lavaret deomp en apotikerezh ne roent ken louzeier peogwir emañ hor c'hilezennoù en o dle hag e vije ret deomp paeañ diwar hon leveoù krennet.

2015
Référence : EHPEA p12

Teuler a ra ur sell dre laer ouzh ar reuzied, diwar e elloù, hep stouiñ un disterañ.

2015
Référence : EHPEA p35

Diwar neuze, diskuliañ dibaouez e fallagriezh; skeiñ tartezennoù; strimpañ gwad faos -zap-.

2015
Référence : DISENT p56

Gantañ [feulster an ensavadurioù] e skuizh an nen tamm-ha-tamm, cheñch a ra an darempredoù gant an dud en-dro dezhañ, koulz hag ar mod en deus d'en em welet ha d'en em briziañ, ha diwar-neuze [diwar neuze] e vod da soñjal e[n e] amzer da zont.

2015
Référence : DISENT p61-62

Ur wezh tremenet mare an darempredoù feuls ha lazhus, setu ma oa deuet hini an deskiñ an eil diwar egile, ha ma krogas skrivagnerien broadoù nevez Europa da sevel e latin, pe en o yezh c'henidik, oberennoù liesseurt, en o mesk stummoù romanekaet, eeunaet ha krennet eus oberennoù Homeros, Platon, Haristot...

2016
Référence : ILIAS p8

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux