Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Variantes historiques ou dialectales attestées : 
1
Afficher les variantes

Formes fléchies : 
6
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

I. V.k.e. A. (db. ar pezhioù dilhad hag an traoù damheñvel outo) 1. Goleiñ e gorf pe ul lodenn anezhañ gant dilhad, gant ur pezh dilhad. Gwiskañ e vantell, e loeroù, e votoù. & Trl. skeud. Gwiskañ porpant* ub. & Gwiskañ e vanegoù* war an tu gin. & Gwiskañ botoù ront ar c'hi* du. & Gwiskañ bonedoù* da ub. 2. Lakaat e zilhad da ub. Gwiskañ ur babig, ur bugel. Gwiskañ a reas dezhañ dilhad e vreur. 3. Paeañ dilhad da ub. Hag e ran kement a c'hallan evit o bevañ hag o gwiskañ. Gouzout a ran en deus bugale da vagañ ha da wiskañ. 4. (db. an dilhad) Goleiñ korf ub. Ur sae hep gwri he gwiske eus he fenn d'an treid. B. Dre heveleb. 1. Lakaat ur wiadenn war udb. evit e wareziñ. Eno e vez gwisket an arrebeuri evit ma ne gouezho ket an heol warno. 2. Bezañ war-c'horre. Ar c'hinvi a wiske an douar gant ur pallenn glas-gwer fetis ha flour. C. Dre ast. 1. Gwiskañ e armoù : kemer e armoù. Ne gavas ket an impalaer nevez an amzer da wiskañ e armoù. 2. Gwiskañ an daol : lakaat warni kement tra zo ezhomm evit debriñ (toal, pladoù, stalioù, h.a.). Piv a aoz ar pred, piv a wisk an daol ? HS. staliañ, sterniañ. 3. [2015] Ober. [2015] Goude e wiskimp sin ar groaz en hon c'herc'henn. 4. RELIJ. Gwiskañ an oferenn : he deraouiñ. D'an taol a hanternoz e wisker an oferennoù. 5. (db. al loened) Cheñch liv d'e bluñv, d'e vlev. En ur goshaat e teu ar brini da wiskañ pluñv louet. D. Dre skeud. (db. an dud) 1. Droukkomz. O wiskañ anezhañ emeur. HS. peñseliat. 2. (db. dremm an dud) Dont da vezañ anat warnañ. Gwiskañ un neuz : dont an neuz-se warnañ. [1878] Gwiskañ a reas liv ar marv ; krediñ a raed edo, eñ ivez, o vont da gaout ur fallaenn. II. V. em. En em wiskañ : lakaat dilhad. Ne felle ket dezhi en em wiskañ. III. V.g. 1. (db. an oferinier) Deraouiñ. Edo oferenn an hanternoz o vont da wiskañ. Gwisket eo an oferenn-bred ur pennad zo.

Exemples historiques : 
89
Masquer la liste des exemples

gwisket en burell

1499
Référence : LVBCA p45, 70, 93 (vestu en bureau)

gwisket

1499
Référence : LVBCA p93 (vestu)

gwiskañ

1499
Référence : LVBCA p93 (vestir)

M. Pet zo a'n euvroù a drugarez ? D. Seizh spirituel ha seizh korporel. M. Livirit ar re spirituel. D. 1. Kelenn ar re ignorant. 2. Korrijañ ar re a fazi. 3. Reiñ kuzul mat d'ar re o devez ezhomm. 4. Koñsoliñ ar re dezolet. 5. Dougen pasiantamant an injuroù. 6. Pardoniñ an ofañsoù. 7. Pediñ evit ar re vev hag ar re varv hag evit ar re a zeu d'hor persekutiñ. M. Livirit ar re gorporel. D. 1. Reiñ da zebriñ d'ar beorien o devez naon. 2. Reiñ da evañ d'ar re o devez sec'hed. 3. Gwiskañ ar re noazh. 4. Delivrañ ar brizonerien. 5. Vizitañ ar re glañv. 6. Lojañ ar belerined hag an estrañjerien. 7. Enteriñ ar re varv.

1622
Référence : Do. p32 & 34

gwiskañ

1659
Référence : LDJM.1 pg vestir

guiscas [sic]

1659
Référence : LDJM.1 pg guiscas

M. Leveret ar re [an Euvroù a drugarez] korporel. [D.] Reiñ da zibriñ d'ar re o deus naon, / Reiñ da evañ d'ar re o deus sec'hed, / Gwiskañ ar re noazh, / Delivrañ ar brizonerien, / Vizitañ ar re glañv, / Lojañ ar birc'hirien hag [an] estrañjourien, / Enteriñ ar re varv.

1677
Référence : Do. pp 33 & 35

gwiskañ

1732
Référence : GReg Rakskrid, pg couvrir (vétir), habiller (vétir)

gwiskañ e zilhad

1732
Référence : GReg pg habit (Prendre ses habits, ses hardes.)

gwisket e zilhad

1732
Référence : GReg pg habit (Prendre ses habits, ses hardes, pp.)

gwisket

1732
Référence : GReg pg habiller (vétir)

gwiskañ gwall liv

1732
Référence : GReg pg blemir (devenir blême, pâlir, changer de visage par l'émotion de quelque passion)

gwisket-mat evel ar bourev pa ez a da ober e bask

1732
Référence : GReg pg (brave comme un) bourreau qui fait ses Pâques)

gwiskañ e galoteñ

1732
Référence : GReg pg calotte (prendre sa calote)

gwiskañ o vragez

1732
Référence : GReg pg (prendre ses) chausse(s, ou, haut-de-chausses)

ar wreg a wisk ar bragoù

1732
Référence : GReg pg (la femme porte le haut-de-) chausse(s)

gwiskañ meur a liv

1732
Référence : GReg pg (prendre différentes) couleurs

gwiskiñ meur a liv

1732
Référence : GReg pg (prendre différentes) couleurs

gwisket

1732
Référence : GReg pg couvrir (vétir)

gwiskiñ

1732
Référence : GReg pg couvrir (vétir), habiller (vétir, Van.)

em wiskañ

1732
Référence : GReg pg (se) couvrir (se vétir), habiller (S'habiller.)

em wisket

1732
Référence : GReg pg (se) couvrir (se vétir), habiller (S'habiller.)

kemeret, lakaat, gwiskañ, e abijoù Sul

1732
Référence : GReg pg (s') endimancher

gwiskañ e vanegoù

1732
Référence : GReg pg ganter (Se ganter.)

gwisket e vanegoù

1732
Référence : GReg pg ganter (Se ganter.)

gwuskiñ e vanegoù

1732
Référence : GReg pg ganter (Se ganter, Van.)

em wiskiñ

1732
Référence : GReg pg habiller (S'habiller, Van.)

Me en em wisk.

1850
Référence : GON.II p.53, grammaire bretonne, livre premier, "Je m'habille".

En em wiskit.

1850
Référence : GON.II p.53, grammaire bretonne, livre premier, "Habillez-vous".

Koueriadezed ar barrez-mañ a zo gwisket brav.

1850
Référence : GON.II pg kouériadez (Les paysannes de cette paroisse sont bien habillées).

En em wisk.

1850
Référence : GON.II p.53, grammaire bretonne, livre premier, "Habille-toi".

En em wiskeñt.

1850
Référence : GON.II p.53, grammaire bretonne, livre premier, "Qu'ils s'habillent".

En em wiskomp.

1850
Référence : GON.II I p.53, grammaire bretonne, livre premier, "Habillons-nous".

En em wiskan.

1850
Référence : GON.II I p.53, grammaire bretonne, livre premier, "Je m'habille".

En em wisket.

1850
Référence : GON.II p.53, grammaire bretonne, livre premier, "Qu'il s'habille".

En em walc'h eta, en em lard gant louzoù c'hwezh-vat, gwisk da gaerañ dilhad, ha diskenn d'al leur.

1850
Référence : GON.II p. 103, Buez Ruth. (Lave-toi donc, parfume-toi avec des huiles de senteur, mets tes plus beaux habits et descends dans l'aire).

En em wiskez.

1850
Référence : GON.II p.53, grammaire bretonne, livre premier, "Tu t'habilles".

Livirit d'ho c'hoar en em wiskañ.

1850
Référence : GON.II p.81, "Dites à votre soeur qu'elle s'habille".

an demezell-se n'eo ket gwisket er c'hiz nevez

1850
Référence : GON.II pg démézel

En em wiskañ a ra diouzh ar c'hiz.

1850
Référence : GON.II pg diouc'h, diout, diouz (Elle s'habille à la mode).

gwiskiñ

1850
Référence : GON.II pg guskein, gwiska (En Van. "guskein").

gwiskañ

1850
Référence : GON.II pg guskein, gwiska (Vêtir. Habiller. - Encroûter, couvrir d'un enduit. H.V.), pourc'ha

gwisket

1850
Référence : GON.II pg gwiska (Vêtir. Habiller. - Encroûter, couvrir d'un enduit. H.V. Part.)

Gwiskit ar bugel.

1850
Référence : GON.II pg gwiska (Habillez l'enfant).

E du e oant gwisket.

1850
Référence : GON.II pg gwiska (Ils étaient vêtus de noir).

en em wiskañ

1850
Référence : GON.II pg gwiska (se vêtir, s'habiller).

N'hellan ket en em wiskañ va-unan.

1850
Référence : GON.II pg gwiska (Je ne puis pas m'habiller seul).

En em wiskañ a ran.

1850
Référence : GON.II p.53, grammaire bretonne, livre premier, "Je m'habille".

« Atav oc'h lojet tost da neizh filip an doenn ; / Gwisket e miz Kerzu, evel e miz Even ; / En hañv evel er goañv[,] c'hwi a zo hoc'h-unan, / Ho skeud[,] ho mevel bras hag ho mevel bihan.

1867
Référence : MGK p123

Hogen, o wikañ er c'hiz breizh-Izel mojennoù ar broioù all, n'eo ket hepken lakaat an dud da c'hoarzhin a fell d'an aotrou Milin, war zigarez farsal ha marvailhat, e tistag kentelioù eus ar re wellañ.

1867
Référence : MGK Rakskrid XI

un abid manac'h he deus gwisket

1874
Référence : GBI.II p552

Delande 'vel m'en deus klevet, abijoù gwarnizon en deus gwisket ha 'trezek Plouilio eo aet gant nav pe dek eus e baotred

1874
Référence : GBI.II p212

mar gwiskomp hon abid satin gwenn, ni 'vo en Lannuon evel div fleurenn, mar gwiskomp hon abid satin bleuñv, mar kollomp hon enor hor bo keuz

1874
Référence : GBI.II p150

An aotrou Delande, pa glevas, e abid hernaj en deus gwisket; e abit hernajet en deus gwisket, etrezek Plouilio ez eo aet

1874
Référence : GBI.II p204

un abid paour en deus gwisket evit mont er bloaz-mañ da glask e voed

1874
Référence : GBI.II p236

Bremañ, gwazed, eme ar mestr, daou ac’hanoc’h a chomo amañ d’an traoñ ; n’eus forzh petra ziskenno, loan pe zen, rak tud an ti-mañ a c’hell en em wiskañ e meur a c’hiz, loan pe zen, daou denn dezhañ raktal ma ne chom ket a-sav, ker buan ha m’ho pezo lavaret dezhañ ; ha diwallit ne sentfec’h ket ouc’h va urzh.

1877
Référence : EKG.I. p.121

C’hwec’h pe eizh a wiskas dilhadoù oferennañ ar veleien hag o chapoù, ha ker buan an arched a yeas er-maez eus an iliz douget gant pevar all.

1877
Référence : EKG.I. p.31-32

Abalamour da se, en em gavet e-kichen an treuzoù, e tistroas truezus war-zu ar penn uhelañ da sellet ur wech c’hoazh da vihanañ ouc’h Anna Roue, astennet war barlenn Janed ar Go, hag e chomas ur pennad mantret ha dilavar : Gwiskañ a reas liv ar marv ; krediñ a raed edo, eñ ivez, o vont da gaout ur fallaenn.

1878
Référence : EKG.II p.76-77

Derkeia a ziwiskas he gouriz aour kizellet-ampart hag a wiskas en e lec’h ar gouriz arem.

1923
Référence : SKET p.105

Dibaouez e kouezhe an delioù diouto en dour sioul ha splann, o wiskañ anezhañ en ur vantell-roue.

1923
Référence : SKET p.124

En em wisket goude, e tebrjont an teir c’houistoc’henn a oa dezho a-zilerc’h an daouzek o doa digaset ganto.

1923
Référence : SKET p.110

Ra zeuio Aulerka Vimpis, a wisk war he rodelladoù blev melen tog-brezel arem an Aulerked (4), da stouiñ ouzhin he fenn brezelourez kaer ha her, da ren va dorn, da sklêrijenniñ va spered, da gadarnaat va c’halon !

1923
Référence : SKET p.23

Un tad-kozh ez oa-eñ, leun a vadelezh, o dieube diouzh o c’horf aet teuc’h ha kozh, d’o gwiskañ en ur c’horf nevez, peurbadus ar yaouankted, ar gened hag an nerzh anezhañ.

1923
Référence : SKET p.70-71

Brigia (2), merc’h da Vissurix, a wias evit ar bugel ur vanegig a oa graet holl a vailhoù arc’hant, ha hi ker gwevn hag ur vaneg c’hloan. Da waregañ e wiske ar bugel ar vaneg-se (3).

1924
Référence : SKET.II p.19

Skav-gwrac’h an Norvej (acer platanoïdes, L.) ma wisk an deil anezhañ en diskar-amzer ul liv melen flamm-tre, Bon Jardinier, 1882, eil kevrennad, p. 135.

1924
Référence : SKET.II p.75, Notenn 5

Diwar besked eo e vevont, ha diwar dibourc’h al loened-mor eo en em wiskont.

1924
Référence : SKET.II p.63

En Henamzer e wiske ar waregerien ur vaneg veskenek evit en em ziwall ouzh stokadenn ar gordenn.

1924
Référence : SKET.II p.19, Notenn (3)

E-pad an holl varevezh-se ne wiskas na botoù, na bodreoù, na bragoù, na toneg vilginek ha kougoulek, na tro-c’houzoug, na tog na kabell ebet.

1924
Référence : SKET.II p.18

— N’o c’huita ket, n’o zilez ket ! a gemenne Izabel d’ar paotr. Ro he sugell da Gatellig… gwisk e zilhad da Yannig… ha taol evezh mat dezho… Diwall anezho !…

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 38, p.841 (Miz C'hwevrer 1924)

A-barzh an abardaez, archedet Janedig, Marc’harid a wiskas he mantell, ha, dindan, paket ar bugelig.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 37, p.810 (Miz Genver 1924)

Biskoazh, eta, ne voe lakaet gant Vindosêtlos kabestr en e benn na dibr war e gein. Biskoazh ne wiskas an ebeul an disterañ harnez.

1924
Référence : SKET.II p.22

Me ’m bo ur vatezh vihan a ouio ar galleg, A gaozeo evidon ken am bo en disket, Am wisko, am ziwisko, ’zibrenno va botoù, Am lakaio da gousket e-keñver va aotrou.

1925
Référence : BILZ2 p.160

"Dihun ar re all… Savit, paotred !" An daou vartolod a wiskas o forpant.

1925
Référence : BILZ2 p.110

gwiskañ war

1931
Référence : VALL pg appliquer

gwiskañ ouzh

1931
Référence : VALL pg appliquer

Ar re ac’hanomp o doa sae[où] gwenn, glas, pe wer, o gwiskas, hag ul lid drouizek a voe graet war ur maen, dirak nebeut a-walc’h a dud, rak ne oa ket bet brudet an dra-mañ, gant aon da feukañ hiniennoù, zoken e Kevredigezh Vreizh.

1944
Référence : EURW.1 p.206

Lom a wiskas e zilhad, goustad, evel ma rae pep tra, hag e kavas gras pa welas e pare an heol er porzh.

1944
Référence : ATST p.27

Ar C'hreisteiziad a dremenas un dakennig dour war veg e fri, hag e oa gwisket en tri munut.

1944
Référence : EURW.1 p80

Mont a ris da lakaat ma fri, ha me dizanvez d'an holl, betek banell an teatr 'lec'h ma oa ar c'hoarierien oc'h en em bentañ hag oc'h en em wiskañ.

1944
Référence : EURW.1 p70

–…Ar Vaouez ? Ijinusañ skoazellerez an Toueller da gas ar Bed da goll… Skoazellerez an Diaoul an hudurañ, enebourez priziusañ vertuz mab-den, ar c’hlanded… Vas iniquitatis, puñs ar c’hadaliezh… Bez gwenn ha flamm e ziavaez, ha brein e ziabarzh : dont a ra a-benn da wiskañ hetus ar Pec’hed Hudur !

1949
Référence : SIZH p.40

- Ar garantez a wisk un dremm nevez d'an dra garet, un hoal... Ha netra ne dalv mui nemet an dra garet...

1949
Référence : SIZH p.57

Ar paotr a save d'e fronelloù frond pounner al lili hag an elestr voulouz a wiske al leurenn en he fezh, gant o fetis a ballenn liesliv.

1949
Référence : SIZH p.44

Kablus eus maro Per an Hir / Eo da galon gwisket a zir, / P'ac'h eus mezus e drubardet / Oc'h e werza d'ar soudarded. (Kablus eus marv Pêr an Hir / Eo da galon gwisket a zir, / P'ac'h eus mezhus e drubardet / Oc'h e werzhañ d'ar soudarded.)

1960
Référence : PETO p75

Du-mañ 'kavoc'h bara, ur c'holc'hed ha pell / Ha dilhad da wiskañ. Dizale 'z aimp di. / Da skoachañ dibreder ne gavoc'h ket gwell, / Ha diarvar ' vezoc'h ganin ha ma zud.

1960
Référence : PETO p24

Kavout a rae din em bije bet da dremen va amzer o c'hwiziñ, ha padal, pa zeu ar mare da vont da azezañ en ti-debriñ, ar "popote" evel ma vezer boas da lavarout du-se, e kavan gras kas ganin va chupenn da wiskañ gant aon da chom da grenañ gant ar riv.

1985
Référence : DGBD p33

Goude e wiskimp sin ar groaz en hon c'herc'henn evit chom hep kavout luziasenn ebet war an hent betek Psic'hiko

2015
Référence : EHPEA p123

Nac'h paeañ e dailhoù, gwiskañ arouezioù difennet, sevel ur gambr labour-douar evit ar stourmerien hag evel-se mont a-enep-krenn monopol kambroù al labour-douar, reiñ bod da dud dibaper -felladenn a genskoazell-, krouiñ ha skignañ ur moneiz er-maez lezenn, implijout sielloù melestradurel, nac'h bezañ harzet...

2015
Référence : DISENT p57

Ar sae-gambr a lakae anezhe da wiskañ. An hevelep hini e oa atav. P'he roe din da walc'hiñ em beze doñjer o stekiñ outi. Kemer a raen anezhi gant pennoù ma bizied hag he zeuler er gannerez.

2015
Référence : EHPEA p75

Ha war un dro e welan Katerina o wiskañ un neuz nec'het.

2015
Référence : EHPEA p64

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux