Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Définition :  Masquer la définition

I. 1. Tr. stl. (dirak un ak., ur rag., un islav.) KEMENT HA : termen a dalvez da c'heriañ ur geñveriadenn etre daou ober, daou fed, h.a., a lakaer da gevatal. Ober a rin kement ha ma c'hallin. Labourat kement ha daou zen. N'hoc'h eus ket labouret kement hag em eus-me. 2. (hep ar stl. ha) Termen a dalvez da c'heriañ kevatalder un dra a veneger hag unan all na zispleger ket. Ne santez ket kement ar yenijenn bremañ. & Trl. Kement-se, kement all. Ne zebr ket kement-se. Ne gounnarit ket kement all ! Da ober petra krenañ kement all ? 3. Tr. stl. (gant an ar. a heuliet gant un anv hollek, stroll pelies) KEMENT A... HA : troienn a dalvez da c'heriañ ur geñveriadenn etre daou zen, daou dra, daou stroll elfennoù, h.a., a lakaer da bar a-fet ment, niver pe gementad. Bez' e oa kement a saout hag a gezeg. Ne ra ket kement a c'hlav e miz Eost ha ma ra e miz Du. 4. (hep ar stl. ha) Ger a dalvez da c'heriañ kevatalder un dra a veneger hag unan all ne zispleger ket. Biskoazh n'en doa gwelet kement anezho. Hiziv n'eus ket kement a boan. & Trl. Kement-se, kement all. Un troatad hanter a ledander, kement all a hed. N'eus ket kement-se a dud. [1878] Kaout a ra deoc’h e c’hell bezañ kement-se a vignoniaj etre un aotrou a ouenn uhel, evel an Aotrou de la Tour ha me, labourer-douar diwar ar maez ? [1878] Evit merenniañ kement all a dud e oa ret kaout ur podad mat a yod [...]. II. (en ur bennlav. heuliet gant un islav. degaset gant ar stagelloù ma pe ken, a dalvez da c'heriañ un heuliad) 1. (e-unan) Ger a dalvez da c'heriañ e tizher un derez uhel-kenañ war ur skeul talvoudegezhioù a denn d'ar vent, d'ar c'hementad. Kement en deus labouret ken eo skuizh bremañ. Kement ho kar ma ne c'hall ket bevañ hepdoc'h. & Trl. [1944] Kement ha ken bihan, kement ha ken brav : troiennoù a dalvez da greñvaat an heuliad. [1924][...] krial a raent, ha c’hoarzhin ha skrijal ! Kement ha ker bihan, ken ma deuas ar sakrist kozh, hanter bouzar koulskoude, d’o c’hlevet. Dispign a rae e arc'hant kement ha ken bihan ken e tebras e holl stal. E bediñ a reas kement ha ken brav ma asantas erfin. 2. (gant ar v. ober dirak ar m. v. o pe ouzh) Ger a dalvez da c'heriañ e tizher ul live uhel-kenañ war ur skeul talvoudegezhioù a denn d'un ober, d'un argerzh. Kement a ris o klask ma erruis warnezho. Kement a ra o vont, hep sellet nag ouzh e dreid na ouzh e hent ! 3. (dirak an ar. "a" heuliet gant un ak. hollek, stroll pe lies) Ger a dalvez da c'heriañ e tizher un niver pe ur c'hementad bras-tre. Kement a c'hlav a oa bet en hañv-se ma oa bet breinet an eost er parkeier. Kement a stered zo en oabl ma n'omp ket evit anavezout an niver anezho. Kement a gaozioù a glevez ken ne rez ken a van. III. Trl. (dirak un av.) KEMENT HA. 1. Evit, war-zigarez. Kement hag ober evel ar re all. Anavezout a ran honnezh kement ha gwelet anezhi : diwar welet hepken. 2. Trawalc'h evit. N'eus ket graet kalz a c'hlav met kement ha lazhañ ar boultrenn.

Exemples historiques : 
147
Masquer la liste des exemples

kement

1499
Référence : LVBCA p112 (tant)

[«]Hogen bremañ me c'houlenn ouzhit : pe da dra [da betra] ec'h eus-te asamblet kement-mañ a bobl en ven evit azeuliñ ar sotoni a'n idoloù ?[»]

1576
Référence : Cath p6

5. And eus ur c'hristen ken digar, / N'en deve na keuz na glac'har, / O welet kement aflijet / Ar vamm d'hor Salver binniget ?

1622
Référence : Do. p66

M. Goude bezañ gwelet ganeomp ar mad pehini zo ret deomp da ober, petra a rest deomp-ni bremañ da c'houzout ? D. An droug pehini zo ret deomp tec'het dioutañ. M. Peseurt droug a zleomp-ni tec'het dioutañ ? D. Pec'hed. M. Petra eo pec'hed ? D. Kement a lavarer, kement a zezirer, pe kement a reer a-enep al lezenn pe volontez Doue.

1622
Référence : Do. p34

Goude-se, goulenn kont digant hon ene eus a gement pec'hed nag ofañs en deus graet a-enep Doue an deiz-se, en soñjezonoù, er c'homzoù, en euvroù hag en ankounaat ouzh en em aretiñ priñsipalamant war ar pec'hedoù pe da re omp muiañ subiet.

1622
Référence : Do. p54

M. Petra a dle ur gwir gristen da ober bemdez pan sav [ag] e wele ? D. 1. Dleout a ra [en] em lakaat d'an daoulin devotamant, ouzh harz e wele, hag eno rentañ grasoù da Zoue eus a gement mad en deves resevet digantañ.

1622
Référence : Do. p50

Hon tadoù santel Pius pempet e anv ha Gregorius trizekvet, o deus pep hini anezhe roet kant vloaz ha kant daou-ugent deiz a induljansoù da gement a asisto en Katekismoù hag en Doktrin ar Gristenien, koñfirmet bet gant an Tad santel Klemañ eizhvet a anv

1622
Référence : Do. p2

kement ha ma c'hallan

1659
Référence : LDJM.1 pg tant (que te peux)

kement den

1659
Référence : LDJM.1 pg quiconque

e kement hag a livirit

1659
Référence : LDJM.1 pg quant (a ce que vous dites)

kement ha

1659
Référence : LDJM.1 pg equiualent

kement ha ma c'hallan

1659
Référence : LDJM.1 pg autant

e kement ha ma c'hallan

1659
Référence : LDJM.1 pg (e)quement (ha ma hallân)

kement

1659
Référence : LDJM.1 pg tous

kement a ra ouzh ho karet

1659
Référence : LDJM.1 pg quement (a ra ouz ho caret)

kement all a roan

1659
Référence : LDJM.1 pg autant

kement ha ker kre

1659
Référence : LDJM.1 pg tant (& si fort)

kement ha keit

1659
Référence : LDJM.1 pg tant (& si long-temps)

e gement all

1732
Référence : GReg pg d'autant

c'hwi ha kement a aparchant ouzhoc'h

1732
Référence : GReg pg appartenir

digor eo atav an nor da gement a ya hag a zeu

1732
Référence : GReg pg allant

pa'z eus bet e-leizh a gêrioù isfontet gant ar c'hrenoù-douar, perak tra ne ve ket arru kemend-all gant ar gêr a Iz

1732
Référence : GReg pg abyme

kement

1732
Référence : GReg Rakskrid, autant (comme, aussi, de même)

kement tra a zo er bed-mañ ned int nemet vended hag enkrez eme Salomon ar fur

1732
Référence : GReg pg affliction

reiñ a reer dezhañ da grediñ kement a garer

1732
Référence : GReg pg accroire

kement

1732
Référence : GReg pg autant (comme, aussi, de même)

kement ha ma ez eo bras an hed a zo entre an neñv hag an douar, kement ez eo bras hag infinit an drugarez a Zoue en andred ar re a deu da doujañ anezhañ)

1732
Référence : GReg pg autant (qu'elle est vaste l'étenduë qui est entre le ciel et la terre, autant est grande et infinie la misericorde de Dieu sur ceux qui le craignent)

kement hag eñ

1732
Référence : GReg pg (j'en donne) autant

kement a goust evel egile

1732
Référence : GReg pg (il coûte) autant (que l'autre)

kement ha kement a roan anezhañ

1732
Référence : GReg pg (j'en donne) autant (tant)

kement ha ma c'hallan

1732
Référence : GReg pg autant (que je puis)

pinvidigezh en deus kement hag a gar

1732
Référence : GReg pg (il a beaucoup de) bien(s)

ned eus nemet Doue a gement a vez mat dre natur, pe, parfet drezañ e-unan ; eme Jezuz-Krist

1732
Référence : GReg pg (il n'y a que Dieu seul qui soit) bon

kement en deus evet, ne ra nemet horjellat o vonet d'ar gêr

1732
Référence : GReg pg branler (il a tant bû, qu'il en branle)

ned eus tra a gar kement ar merc'hed, evel kaout lorc'h, ha bezañ kañjolet

1732
Référence : GReg pg cageoller (la faiblesse des femmes, c'est d'aimer qu'on les flate, & qu'on les cageole)

kement evel pa vez un den war al lec'h

1732
Référence : GReg pg censé (présent)

kement a zoug an inventor

1732
Référence : GReg pg (le) contenu (de l'inventaire)

kement all

1732
Référence : GReg pg d'autant

Me hoz kray kuit a gement all

1732
Référence : GReg pg (je vous serai quitte) d'autant

me a lezo ganeoc'h e kement, e gement all

1732
Référence : GReg pg (je vous serai quitte) d'autant

en kement ha

1732
Référence : GReg pg en (tant que)

Jezuz-Krist en kement ha ma ez eo Doue, hag en kement ha ma ez eo den

1732
Référence : GReg pg (Jesus) en tant (que Dieu, & en tant qu'homme)

an den en kement ha ma'z eo den

1732
Référence : GReg pg (l'homme) en tant (qu'homme)

kement a dal kement-se

1732
Référence : GReg pg (cela est) équipollent (proportionné)

talvezout kement evel un all

1732
Référence : GReg pg équipoller (à quelque chose)

kement

1732
Référence : GReg pg fort (Si fort, tant.)

Ned eus nemet Doue a gement a enev ar grevusder eus ar pec'hed.

1732
Référence : GReg pg grandeur (Dieu seul connoît la grandeur du peché.)

didalvez eo kement en deus graet

1850
Référence : GON.II pg didalvez

difazi eo e kement a ra

1850
Référence : GON.II.HV pg difazi

Kalz difrae a laka e kement a ra.

1850
Référence : GON.II pg difraé, difré (Il met beaucoup de précipitation à tout ce qu'il fait).

difrouezhus e vezo kement a reot

1850
Référence : GON.II pg difrouez, difrouézus

Kement en deus diouganet a zo c'hoarvezet.

1850
Référence : GON.II pg diougani (Tout ce qu'il a prophétisé est arrivé).

diskouezet en deus deomp kement en devoa

1850
Référence : GON.II pg diskouéza

dislonkañ a ra kement ha ma tebr

1850
Référence : GON.II pg dislouñka

disteurel a ra kement a zebr

1850
Référence : GON.II pg disteûrel

kement a c'hellin a rin evit e zizenoiñ

1850
Référence : GON.II pg dizénoui, dizinoui

dornata a ra kement a wel

1850
Référence : GON.II pg dournata

ne c'hell ket endevezout kement ha ma livirit

1850
Référence : GON.II pg eñdévézout, eñdévout

estlammiñ a ra gant kement a wel

1850
Référence : GON.II pg estlammi

kement a lavar a zo faos

1850
Référence : GON.II pg faoz

Event kement ha ma karint, gant na vezvint ket.

1850
Référence : GON.II p.81, "Qu'ils boivent tant qu'ils voudront, pourvu qu'ils ne s'enivrent pas."

Gwelet hoc’h eus-hu ar bugel eus a behini e komzer kement amañ ?

1850
Référence : GON.II p.74

kement

1850
Référence : GON.II p.57, Table des Conjonctions simples, "tant".

kement

1850
Référence : GON.II p.56, livre premier, "autant".

Anaoudek-bras on eus a gement hoc'h eus graet evidon.

1850
Référence : GON.II pg anaoudek (je suis très reconnaissant de tout ce que vous avez fait pour moi.)

Amparfal eo e kement a ra.

1850
Référence : GON.II pg amparfal (Il est lent, maladroit dans tout ce qu'il fait).

anavézed en deûz ann anadurez eûz a gémeñt-sé

1850
Référence : GON.II pg anadurez

n'eo ket hep bre eu deuet a-benn a gement-se

1850
Référence : GON.II pg bré

Kement tra link a zo anouedus.

1850
Référence : GON.II pg anouéduz (Tout ce qui est poli, uni, donne du froid, est froid.)

war gement-se

1850
Référence : GON.II pg kémeñt

kement ha me

1850
Référence : GON.II pg kémeñt (autant que moi).

Kement a dud a zo, n'hellan ket tremenout.

1850
Référence : GON.II pg kémeñt (Il y a tant de monde que je ne puis passer).

kement

1850
Référence : GON.II pg kémeñt (Tant. Autant. D'égale grandeur ou quantité).

kement all

1850
Référence : GON.II pg kémeñt

e kement ha

1850
Référence : GON.II pg kémeñt (En tant que).

brellañ a ra kement a ran

1850
Référence : GON.II pg brella

kement ha ma

1850
Référence : GON.II p.57, Table des Conjonctions composées, "en tant que".

un dianzav eo eus a gement hon eus graet

1850
Référence : GON.II.HV pg diañsav, diañsao

E verer tieg avat en devoe peadra, / Kement hag a oa ret en e zouar da hadañ.

1867
Référence : MGK p89

Anezhi 'rejont goap; nemet re a beadra er parkeier ne oa. Deuet glas ar ganabeg, ar wennili ouiziek 'lavaras a-nevez d'al laboused disent, penn-skañv ha dievezh : tennit 'ta breunenn ha breunenn, ar pezh a sav war pep greunenn, pe ez afoc'h hep mar da goll, hep na chomo unan a gement ma'z oc'h holl.

1867
Référence : MGK p14

Setu eno ho kefridi. Mar he grit mat, e c'hellot kaout kant tra : pastelloù kig, bevin-ejen ha maout, kement d'ho koan evel d'ho lein

1867
Référence : MGK p8

Distreiñ rin hepdale, ha neuze hed-da-hed c'hwi a glevo ganin kement vo c'hoarvezet. An displeg a vo kaer; neb ne wel nemeur a dra, n'en deus nemeur ivez da lavaret da zen. O klevet va zroioù, c'hwi a drido laouen; ne vezo ket avat, ne vezo 'vit netra, rak emeve deoc'h-hu, setu a c'hoarvezas, p'edon el lec'h-mañ-lec'h; eno c'hwi hoc'h-unan, c'hwi gavo deoc'h bezañ, c'hwi ganin ken unvan !

1867
Référence : MGK p18

Neb piv bennak o lenno a dommo e galon evit an aotrou Doue, evit ar wirionez, evit e vro, evit kement tra a zo mat, ha c'hwek, ha dereat, hag a rank da vezañ meulet.

1867
Référence : MGK Rakskrid XI

Nebeut a dra eo c'hoazh evit kement a vad / A skuilh eus he c'halon [sic, eus kalon] ur c'hrweg war he ziad.

1867
Référence : MGK p142

Abaoe eo deuet e relegoù da Gastell, hag hiriv emaint e kreiz ar re a gare kement, hag a gare ivez kement anezhañ.

1877
Référence : EKG.I. p.25

Mes ar moc’h, evel pa vije droug enno, evel pa vijent kounnaret o welet Loull o chom en o zouez, a doc’he, a soroc’he hag a oc’he kement ha kement ma o doa an aer da c’hervel ar chouanted, ha da lavaret dezho edo ar person "intru" er c’hraou ganto.

1877
Référence : EKG.I. p.125-126

Ar c’hi a skrabe hag a razailhe gwashoc’h-gwazh : n’oad ket evit hen derc’hel, kement a gounnar a oa ennañ.

1877
Référence : EKG.I. p.139

Pebezh tristidigezh ne voe ket evit an daou zen-mañ ar gwel eus a gement all a grizder !

1877
Référence : EKG.I. p.48

Dec’h da noz n’oa nemet ur c’hozh banne soubenn hag un tamm bara sec’h, hag er mintin-mañ, er gamprig vihan-mañ, war an daol, ez eus ur banne soubenn ar c’hik eus ar re wellañ, kig poazhet en dour, kig poazhet en amann, sistr ha gwin da evañ kement ha ma karer.

1877
Référence : EKG.I. p.80-81

An Aotrou de la Fruglaye, eus a vaner [Kerarrouz], e Plouyann, el lec’h m’emañ bremañ o chom he vab-bihan, an Aotrou de Champagny, a ra kement a vad dre ar vro, a gasas ur mevel kalonek en doa en e di da lavaret dezhañ bezañ war evezh, rak deuet oa da Vontroulez urzh da gregiñ ennañ.

1877
Référence : EKG.I. p.11

War-dro eizh eur e voe dijuniñ. Un daol a yoa savet e porzh ti-kêr ; kement tra vat a voe kavet e pep ti a voe digaset di : gwin ha gwin-ardant a voe a-forzh, ha, pa savas ar soudarded diouc’h an daol, e oa ker ruz o fenn ha kribell ur c’hilhog.

1877
Référence : EKG.I. p.234-235

Lod a lavar eo c’hwezh ar poultr eo a ra kement-se. Koulskoude gwechall, a-raok m’oa poultr, fuzuilhoù ha kanolioù, ec’h en em ganned gant kement a gounnar ha bremañ.

1877
Référence : EKG.I. p.287

Etrezomp e kaozeemp, ha c’hoant hor boa da c’houlenn petra a rae kement a nec’hamant dezhañ ; mes hini ne grede goulenn.

1878
Référence : EKG.II p.100

Evit merenniañ kement all a dud e oa ret kaout ur podad mat a yod ; hag evit aozañ ur podad mat a yod, eo ret kaout un tantad mat a dan.

1878
Référence : EKG.II p.69-70

Kaout a ra deoc’h e c’hell bezañ kement-se a vignoniaj etre un aotrou a ouenn uhel, evel an Aotrou de la Tour ha me, labourer-douar diwar ar maez ?

1878
Référence : EKG.II p.66

Gouzout a ran, Yann, emezañ din adarre, ec’h eus graet traoù burzhudus en dervezhioù tremenet ; mes gwashoc’h, a gav din, eo ar pezh ec’h eus da ober en noz da zont eget kement tra ec’h eus graet betek-hen.

1878
Référence : EKG.II p.112

Treiñ a ris va alc’houez ; ar gleizenn a deuas ganen, evel un dudi, war he c’hiz en ur wigourat evelato kement, ma krozas an iliz evel pa vije laosket enni un tenn fuzuilh.

1878
Référence : EKG.II p.124

Digeriñ a ris ; an nor, en ur dreiñ war he muduren, a c’hrigoñsas kement, ma rae muioc’h a drouz c’hoazh eget gwigour an alc’houez.

1878
Référence : EKG.II p.124

Kement-mañ a dud ned eont james war un dro da Vaner al Liorzhoù ; hag ar groaz a zo du-hont bruzunet er C’hroazhent !

1878
Référence : EKG.II p.38

Trouz ha chaok a yoa ganto kement, ma vezent klevet, e-kreiz sioulder an noz, un hantereur vale dioc’h [diouzh] an hent-bras.

1878
Référence : EKG.II p.87

Lâr din Job ; se, koulskoude, na sell ket ac'hanon, mes kement ha kaozeal, bepred e teue, d'ar Sadorn, ur gelaouenn, he hanv "an Democrate ?"

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.1

Koustout a ra pa na'n neus mann 'vit mann ; mes na goust ket kement ha ma soñj dit.

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.1

Ac'hanta ! ma mignon, petra rafes, lâr din, d'un den fall a zeufe da'z ti da zispenn, dirazout, en e gomzoù, ur vamm e teus karet hag a garez kement ?

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.1

kement ha dont, deus abred

1909
Référence : BROU p. 213 (tant qu'à venir, viens de bonne heure)

kement ha ma

1909
Référence : BROU p. 212 (si bien que)

kement hag a ran eo...

1909
Référence : BROU p. 213 (tous juste si je...)

Ar Gorsedd anvet neuze Gorsedd digor, a vez dalc'het dirak an heol, dindan lagad an deiz, kement ha gallout, e-barzh ur c'hrommlec'h a zaouzek peulven, un daol-vaen en o c'hreiz.

1909
Référence : REZI p. 10

Kement ha ma vezo gallet, al lizheroù-kelc'h, hag ar paperoù all, a vezo moullet en hevelep stumm ha, dreist-holl, en hevelep ment, ma vezo gallet o gwriat a-gevret.

1909
Référence : REZI p.17

Evelato, kement ha diwall na vefe tamallet din lezel er-maez un dra bennak, ez an da ziskuilhañ e berr gomzoù ar pezh am eus klevet diwar-benn se er C’hres hag en Iberi.

1923
Référence : SKET p.32

Ha, bep ma troe o doare d’an div c’hoar e troe kement all doare an tri breur.

1923
Référence : SKET p.103

Pa guiteis, ez yaouank c’hoazh, bro al Lingoned da heul mab uhelwad Albiorix, ez oa eus an tiad-tud-se, a-gevret gant an tad, c’hwezek paotr e barr o oad a dalveze kement ha kant war an emgannlec’h pe er guzuliadeg, c’hwec’h plac’h ha tregont hogos holl yaouank, gant tost da hanter-kant a vugale.

1923
Référence : SKET p.21

En hanternoz d’an hent, em eus gwelet dismantroù, kement anezho ha kêrioù.

1923
Référence : SKET p.14

En un enskrivadur roet gant Seignobos e kaver implijet an daou c’her asiriek a dalveze kement ha « roue », "sar" ha "siltan" : "Hanunu sar ir Haziti" « Hanon, roue kêr Gaza », "Sabe siltan mat Musuri" « Sebecchus, roue Bro-Ejipt », Hist. narrative et descriptive des anciens Peuples de l’Orient, p. 202.

1924
Référence : SKET.II p.(71-)72, Notenn 3

Pesked a oa eno hag i kement ha krec’hiennoù.

1924
Référence : SKET.II p.40

Seblantout a eure dezhi pa savas he daoulagad, penaos ar vamm he devoa un tammig troet he fenn evit sellet outi, evit trugarekaat mamm hini he devoa kement karet, mamm-gozh he bugelig, eus he c’harantez hag eus he madelezh.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 37, p.809 (Miz Genver 1924), ("bugelig" reizhet e Niv. 38, "ERRATA" p.846).

Mat evit ar paotr a oa ivez Izabel ; ha Bilzig a gare anezhi. Kement hag e vamm-gozh ? Nann. Evelkent e kare anezhi mat, hag he gwaz muioc’h-mui.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 37, p.811 (Miz Genver 1924)

Hag holl evurus, ankouaet gante o laeroñsi, ha trefuet, krial a raent, ha c’hoarzhin ha skrijal ! Kement ha ker bihan, ken ma deuas ar sakrist kozh, hanter vouzar koulskoude, d’o c’hlevet.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 39, p.865 (Miz Meurzh 1924)

Kement ha kement evelkent o deus chachet war ar grelink, seblantout a ra dezhe penaos an drag a zo diskrog.

1925
Référence : BILZ2 p.110

Marteze ar garantez-se kiriek a oa bet m’en devoa Bilzig kement poaniet, ken pell kendalc’het da ziskiñ lenn, skrivañ, evit prenañ levrioù, kiriek ivez m’en devoa Bilzig moustret kement war e imor ha ken alies trec’het warni.

1925
Référence : BILZ2 p.179-180

kement bev a zo

1927
Référence : Geri.Ern pg bev

Poanius ha glac'harus oa din kimiadiñ diouzh bro va c'havell, dreist-holl, pa garen-hi kement evel ma kar ur bugel e vamm.

1929
Référence : SVBV p.13

kement

1931
Référence : VALL pg autant

kement ha neb all ebet

1931
Référence : VALL pg autre

kement ha neb all ebet

1931
Référence : VALL autre

kement ha ma oufen

1931
Référence : VALL pg autant

kement ha ma c'hell

1931
Référence : VALL pg autant

kement ha dihuniñ ar marc'h hepken

1931
Référence : VALL pg assez

kement ha

1931
Référence : VALL pg assez

Dre-se, darn a gavo da zeren din bezañ en em [ur ger a vank amañ, -gontet ?-] e 24 bloaz bevet ent gwir kement ha tud arruet da 50 vloaz, e respontin c'hoazh n'eo ket tre ma istor ma-unan eo e fell ganin dezrevelliñ, mes istor an traoù souezhus a zo bet digouezhet e Breizh em amzer yaouank, hag on bet evel ur benveg graet gant an tonkadur evit o seveniñ.

1944
Référence : EURW.1 p5

Job a starde gouzoug Lom hag a strilhe e benn dezhañ kement ha me [sic, "ma"] c’helle. Lom, flastret dindan ilinoù an hini all, a rae bec’h, a dabac’he, a ziskrape, a razailhe, en em ziswinke kement ha ma c’helle.

1944
Référence : ATST p.21

D'ar wastell, e voe distoufet champagn, ha graet prezegennoù e galleg, saozneg, kembraeg, hag un tammig bihan a vrezhoneg a voe disklipet gant ar Rener Anatol ar Braz. O, nebeut-tre, kement ha reiñ da grediñ da Gembreiz e oad stag ouzh ar yezh kozh evelto.

1944
Référence : EURW.1 p.132

Ur palez a oa hemañ, gant e dri estaj hag e deir askellad lojeiz, unan e-keñver ar straed, gant ar porrastell hag an nor-dal, ar pondalez hag an diri a enor daou vann ; an div askellad all a bep korn, war adreñv, hag etrezo ar chapel, kement hag un iliz.

1944
Référence : EURW.1 p47-48

Ma mamm a zeuas da'm ambroug ; fellout a rae dezhi gwelout penaos e oa ar golaj-se, ha kement a draoù a oa da brenañ, da beurachuiñ ma bisac'h skoliad...

1944
Référence : EURW.1 p47

Dleet e oa d’ar vignonez-se en em zirenkañ un tammig, peogwir en em zarempredont kement.

1944
Référence : ATST p.38

E vamm intañvez en dizalias start, kement ha ken bihan, ma sentas outi ; mes ne oa ken e soñj gant al labour-douar ; uheloc'h en doe c'hoant da sevel.

1944
Référence : EURW.1 p11

Job a grafignas e benn hag a zigoras e c’henou, hag ober a reas kement a drouz en ur zigeriñ anezhañ, ma voe dihunet Lom, kousket en ti all.

1944
Référence : ATST p.27

Pouezañ a reas war ar pennwele, kement ha ma c’hellas, evit pladañ he skouarn, ha, war he skouarn all, e sachas ar c’holc’hed, gant aon da glevout trouz.

1944
Référence : ATST p.50

Biskoazh ne oa bet ar varzhed vreton gant kement a arc’hant etre o daouarn.

1944
Référence : EURW.1 p.190

« A ! peoc’h deomp gant ar c’hazh, ’benn ar fin. Daoust hag e welit kement ha ma klevit ? » — « Ne welan netra. »

1944
Référence : ATST p.63

« N’ouzon ket perak e kavit kement a blijadur gant ur c’heloù ken trist », a lavaras dezho ar skluzier.

1944
Référence : ATST p.14

Ha gant e vouezh unton, diaskorn un disterañ, e tisvante saezhennoù lemm, evel,[sic] kement a rebec'h [sic, "rebech"] hag a c'hourdrouz, a yae da sankañ e kig e galon.

1949
Référence : SIZH p.40

Daleañ en dije talvet kement ha biken.

1949
Référence : SIZH p.59

Al loen-se eo ho kure fall ! / Ho tispenn 'ra kement a c'hall / Oc'h isañ ouzhoc'h hon hentez / Bemdez warnoc'h 'sach paourentez.

1960
Référence : PETO p60

Bez' e c'hellan gwelout evel-se an iliz-veur nevez hag a zo bet graet kement a vrud diwar he fenn gant kazetennoù ar Frañs, hag a gavan digened a-walc'h.

1985
Référence : DGBD p16

Tour iliz ar Folgoad - unan all eus ilizoù hollgaret an dug Yann V -, hag a oa mennet sevel anezhañ diouzh patrom tourioù iliz-veur Kastell da zigentañ, a voe cheñchet an tres anezhañ da zegas patromoù deuet war-wel ouzh tourioù Kemper : kurunennet e voe gant garidoù diavaez dindan ar beg-tour evel e penniliz Kernev ha diwar he skouer ivez e voe gwisket kornioù an tour gant skoazennoù pikernek kement ha diaraogiñ fuadenn piramidenn ar beg-tour.

2013
Référence : LLMM Niv. 399, p. 18

Evit an dra-se e ranker plantañ reuz, derc'hel pe serriñ lec'hioù a c'halloud pe broduiñ, peotramant an takadoù a servij da vont deus an eil re d'ar re all -da skouer, mont ha dont ar vinistred, peotramant kas-degas ar marc'hadourezhioù, ar rouedadoù-pellgehentiñ pe peulioù al linennoù Tredanvarr Uhel-Tre, ha kement zo...-.

2015
Référence : DISENT p54

Ne'm eus kavet den betek bremañ a gement hag en dije lavaret din ur poz hegarat bennak diwar-benn Korasidis.

2015
Référence : EHPEA p56

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux