Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Formes fléchies : 
11
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

1. (db. an dud) Rann a-raok ar c'horf, dindan ar brusk, m'emañ ar stomog hag ar bouzelloù. Kaout poan gof, droug kof. Ur c'hof tev. Kouezhañ war e gof, a-dreuz-kof, a-hed e gof. & Trl. Dornañ (ub.) a gof da gein : e bilat penn-da-benn. Sevel kof ouzh ub. : dont da vezañ tev er rann-se eus e gorf. Bezañ e gof en e gein : bezañ treut-kenañ. Ober kofig rous : chom da rouzañ dindan an heol. & Trl. skeud. (db. an traoù) Ober poan gof da ub. : e lakaat diaes. & Trl. KOF BIHAN : lodenn draoñ ar c'hof ha, dre elevez, organoù revel. & Dre ast. (db. al loened) An hevelep rann gorf gant al loened. Kof ar pemoc'h, ar pesk. HS. tor. 2. Ent strizh Stroll ar stomog hag ar bouzelloù. Leun eo ma c'hof : ma gwalc'h am eus debret. Debriñ leizh e gof. [1878] [...] ha p’edo ar soudarded, leun o c’hof, o vont a-biou dezho [...]. & Trl. Bezañ douget d'e gof, mignon d'e gof : kavout mat ar boued. Ober kof(ig) moan : tremen hep debriñ. Bezañ moan e gof, goullo e gof: bezañ gant an naon. Bezañ don e gof : bezañ lontek. Ober kof bras : debriñ kalz. Kof bras o doa graet goude pilat boued a-c'hoari-gaer. & Trl. skeud. Kaout ur c'hof stamm : bezañ barrek da zebriñ forzh pegement. & Gouelañ, c'hoarzhin leizh e gof : forzh pegement. & Trl. skeud. (dre gunuj. prl. dirak un anv boued pe died) Kof yod : den a zebr kalz a yod. Kof gwin, sistr : den a ev kalz a win, a sistr. & Dre eilp. Kof dour : mezvier. 3. (db. ar merc'hed ha parezed ar bronneged) Rann eus ar c'horf ma vez douget ar re vihan betek o ganedigezh. Gwele ar bugel e kof e vamm. Kof bras ar giez dougerez. & Trl. skeud. Kemer kof : bezañ dougerez. Bezañ he c'hof betek he lagad : bezañ brazez-ac'hub. DHS. mammog. HS. tor. 4. Trl. (gant ur spizer) Kof ar c'har : ar c'hof-gar. Kof ar vrec'h : rann gigek ar vrec'h. 5. Dre skeud. (db. an traezoù) Lodenn volzek ur pod, ul lestr pe ur benveg. Ar grek-mañ zo don he c'hof. Kof ar bodez. & Trl. (db. ar mogerioù) Tapout kof : kinnig kouezhañ. & Kof ul levr*.

Exemples historiques : 
69
Masquer la liste des exemples

gwele ar bugel e kof e vamm

1499
Référence : LVBCA pp21, 44, 67, 70, 90, 117, 138 ('délivre de l'enfant dans le ventre de sa mère')

kof an c'har

1499
Référence : LVBCA p21, 82, 117 (le gros de la iambe)

kof

1499
Référence : LVBCA p117 (ventre)

kof an hoc'h

1499
Référence : LVBCA p20, 99, 117 (ventre de porc)

kof gwerc'hez

1499
Référence : LVBCA p91, 117 (ventre de vierge)

kof al lestr

1499
Référence : LVBCA p22, 117, 132 (ventre de neff)

Sin ar C'hristen eo sin ar Groaz hag a zle da ober pa sev [sav] ha pan a da gousket, pan a er-maez a'n ti, pan antre en Iliz, pand eo kestion a zibriñ, nag a evañ, pan komañser pidiñ Doue hag en komañsamant hon holl euvroù, pan en em gaver en un nesesite bennak, dañjer pe temptasion : o kas an dorn dehoù d'an tal, en ur lavaret : In nomine Patris; goude d'ar c'hof, en ur lavaret : Et filii; ha goude d'ar skoaz kleiz, hag er fin en hini dehoù, en ur lavaret : Et Spiritu Sancti, Amen.

1622
Référence : Do. p56

M. Petra a gredit-hu someramant eus hon Aotrou Jezuz Krist ? D. Me gred ez eo mab da Doue an Tad, ken puisant, ken gouiziek, ken mat hag an tad, hag ez eo en em graet den evidomp-ni e kof ar Werc'hez glorius Mari hag evel-henn ez eo gwir Doue ha gwir den.

1622
Référence : Do. p14

kof

1659
Référence : LDJM.1 pg ventre

leizh e gof

1659
Référence : LDJM.1 pg leis (e goff)

M. Petra a gredit-hu sommeramant eus hon Aotrou Jezus-Krist? D. Me gred ez eo Mab da Zoue an Tad Hollgalloudek ker gouiziek ha ker mat hag an Tad ; en deus en em graet den evidomp e kof ar Werc'hez glorius Vari, hag evel-henn ez eo gwir Doue ha gwir den.

1677
Référence : Do. p15

kof ar vrec'h

1732
Référence : GReg pg (la partie charnuë du) bras

kalediñ ar c'hof

1732
Référence : GReg pg constiper

eürus mil ha mil gwech ar c'hof en deus bet douget mab Doue hag ar poull-galon pehini en deus e vaget

1732
Référence : GReg pg alaiter

gwele ar c'hrouadur e kof e vamm

1732
Référence : GReg pg arriere(-faix)

gof

1732
Référence : GReg Rakskrid

kof ar c'har

1732
Référence : GReg pg gras (Gras de jambe, le gras de la jambe.)

kof ar c'har

1732
Référence : GReg pg gras (Gras de jambe, le gras de la jambe.)

ar furmidigezh eus a ur c'hrouadurig en kof e vamm.

1732
Référence : GReg pg formation (La formation d'un fétus.)

flus kof

1732
Référence : GReg pg flux (Flux de ventre.)

kof, kalon an douar

1732
Référence : GReg pg (les) entrailles (de la terre)

lienenn gig pehini a zisparti ar galon, poull-ar-galon, ar skevent, diouzh ar c'hof

1732
Référence : GReg pg diaphragme (membrane qui separe la poictrine d'avec le bas ventre)

gourvez, kousket war e gof

1732
Référence : GReg pg (se) coucher (à dents)

badezañ en ti, pe, e kof e vamm

1732
Référence : GReg pg baptiser (dans la maison, ou dans le sein de la mere)

kof tev

1732
Référence : GReg pg bedaine (gros ventre)

kofoù tev

1732
Référence : GReg pg bedaine (gros ventre)

flus kof a zeu anezhañ e-unan

1732
Référence : GReg pg benefice (de ventre)

skejañ kof ur wreg e poan vugale, evit tennañ he bugel anezhi

1732
Référence : GReg pg (faire l'operation) Cesar(ienne)

kofioù

1850
Référence : GON.II pg kôf, kôv

kofioù

1850
Référence : GON.II pg kôf, kôv

kofoù

1850
Référence : GON.II pg kôf, kôv

kofoù

1850
Référence : GON.II pg kôf, kôv

droug kof em eus

1850
Référence : GON.II pg kôf, kôv

klañv-bras eo bet e vamm keit ha m'he deus e zouget en he c'hof

1850
Référence : GON.II pg kôf, kôv

Kof

1850
Référence : GON.II p.16, livre premier, "ventre".

Kofoù

1850
Référence : GON.II p.16, livre premier, "des ventres".

re a gof he deus ar bodez-se

1850
Référence : GON.II pg kôf, kôv

Un taol kleze en deus bet en e gof.

1850
Référence : GON.II.HV pg klézé (Il a reçu un coup d'épée dans le ventre).

kof

1850
Référence : GON.II pg kôf, kôv

kof

1850
Référence : GON.II pg kôf, kôv

Kof a savas outañ [ar razh] : Doue a ro e vadoù, / A-vozadoù, / D'ar re o deveus roet dezhañ o c'halounoù.

1867
Référence : MGK p116

Aotrou, eme 'l louarn, re vras eo ho morc'hed, C'hwi a zo kalz re vat ; n'ho pezet poan spered; rak m'er goulenn amañ, piv zo 'vit lakaat e ve deoc'h-hu pec'hed debriñ meur [a] benn-dañvad ? Krediñ a ran zoken e voe dezho enor Kaout en ho kof, aotrou, dre ho kouzoug digor. Hag evit ar pastor, e c'heller lavaret E tlee, dre'n hent-se, mont da glask e zeñved. Ha perak 've truez ouzh ur ouenn [a] dud ker kriz, N'o deus evit hor ren ken stur 'met o diviz ?

1867
Référence : MGK p25

« Sed a' [aze] boued da zebriñ ; debrit, torrit ho naon ! » / Leun o c'hof e kouskont, an neizhiad hag ar vamm.

1867
Référence : MGK p53

— « Pa vez bouron e gof, ne ra forzh eus a zen. »

1867
Référence : MGK p104

Ya, gwir a livirit, eme Ber, deuit, Yann, rak me zo goullo va c’hof ; ne ouzon ket da belec’h eo aet ar banne soubenn am boa bet dec’h da noz.

1877
Référence : EKG.I. p.79-80

— Treiñ a ris war va c’hof da sellet e ginou ar puñs, ha goude bezañ lakaet va dorn war va skouarn evit selaou gwelloc’h, e klevis ar c’homzoù-mañ : — Piv bennak e vec’h, e teuit a-berzh Doue. Deuit da reiñ sikour d’an neb en deus poan hag a varvo amañ anez.

1878
Référence : EKG.II p.49

E Landeboc’her, paotred Gwilhoù Berthou hag o amezeien, da c’hedal anezho da vont kuit, a yoa en em guzhet a-dreñv ur c’hleuz, e kichen an ti, ha p’edo ar soudarded, leun o c’hof, o vont a-biou dezho, a-hed an hent, a laoskas warnezho pep a denn hag a ziskaras un dek pe zaouzek.

1878
Référence : EKG.II p.16

etre va c'hof ha va stomok

1909
Référence : BROU p. 231 (stomok désigne la poitrine)

Heñvel ouzh gofed o brec’h nerzhek, e skoont hep skuizhañ gant ar goaf hag ar c’hleze ; e tiskogellont, e tiskaront strolladoù an enebour ; o distrobañ a reont, un tremen ledan ha gwadek a zigoront a-dreuz d’ar renkadoù anezho ; pulluc’hañ a reont o difennoù, o c’hreñvlec’hioù, kement harz o devoa savet outo war an hent.

1923
Référence : SKET p.80

Pesked a vo fenoz da zibriñ en ti Izabel, ar vugale n’ac’h afont ket d’o gwele goullo o c’hof.

1924
Référence : BILZ1 Niv. 42, p.977 (Even 1924)

— Ha n’ankouait ket, mar plij ganeoc’h, an anduilh ! eme Saig Fañch Lar, pehini a oa gwall douget d’e gof.

1925
Référence : BILZ2 p.135

Hag e c’hoarzhe an aotrou barner, hag e gof a ruilhe war e zivorzhed.

1925
Référence : BILZ2 p.164

Me a sant va bouzellenn vras o c'hourlammat e kostez dehoù va c'hof ! M'eus aon emañ-hi o c'hoari penn-tourtig !... – Ma ! lop war ar boued 'ta neuze, Yann, da c'hedal ma vo distouvet ar boutailhoù ganin-me ! a droc'has paotr Gouenoù.

1929
Référence : SVBV p9

War an taol e sentis, ha bec'h dezhi ! Da gentañ, e tapis krog en ur choanenn hag, o vezañ graet ur groaz gant beg va c'hontell war gof an dorzh vara, e troc'his ur mellad tamm diouti. Goude-se, e faoutis ur pezhiad riblennad kig-moc'h du bet e-pad pemp pe c'hwec'h vloaz o vogediñ e kimin va mamm-guñv, hag ar c'harvanoù - va re-me - a yeas en-dro ken na zifindaone ! Ur pennad da c'houde, e stagis ar voutailh leun a win ruz ouzh va fenn ha bec'h ivez dezhi, da gas ar c'hig-sall hag ar bara kras da stankañ he genoù da'm bouzellenn vras!

1929
Référence : SVBV p9

kof bras

1931
Référence : VALL pg bedaine

kof

1931
Référence : VALL pg abdomen

kof

1931
Référence : VALL pg abdominal

me zo blank va c'hof

1931
Référence : VALL pg (j'ai grand) appétit

kof diangell

1931
Référence : VALL pg (poisson) apode

bez' ez eus un eostig en e gof

1931
Référence : VALL pg (il fait des) borborygme(s; en parlant d'un cheval)

me zo goullo va c'hof

1931
Référence : VALL pg (j'ai grand) appétit

kof yod

1931
Référence : VALL pg (mangeur de) bouillie

kof tev

1931
Référence : VALL pg bedaine

War seulioù ar superior e teuas kerkent ur beleg all, un den gros hag uhel, un dremm ruz dezhañ, ur gouzoug tarv, ur c'hof hag a venne strakal e soutanenn.

1944
Référence : EURW.1 p31

— « Gwell eo ur voutailhad jistr eget al louzoù-mañ, a reas an aotrou Huerou-Kerizel, a oa ur bever brav hag un den karget a yec'hed, gant ur min ruz, un divjod bougennek, ur c'hof enorapl. »

1944
Référence : EURW.1 p77

Ar pesked avat, eno evel en traoñ, a oa leun o c’hof, hag hini ebet anezho, d’ar mare-se eus an deiz, ne zeuas da bismigañ higenn ar pesketaer.

1944
Référence : ATST p.12

He brozh, stegnet pervezh war he digroazell hag he morzhedoù leun, a ziskenne betek hanter kofoù he divhar o neuz flour, un hoal.

1949
Référence : SIZH p.66

Ne oan ket prederiet gant va c'hof, rak soñjal a rae din e vije bet graet an dro en ur ober ur peder eur bennak hepken, tra ma padas tost d'un hanter pelloc'h.

1985
Référence : DGBD p68

Daou vorian a zo aet e-barzh betek o c'hof hag a furch anezhe gwashañ ma c'hallont.

2015
Référence : EHPEA p15

Note d'étude

An droienn "coff an gar" roet gant Gregor a Rostrenen (1732) a ra dave d'ar C'hatolikon (1499).

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux