Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Variantes historiques ou dialectales attestées : 
1
Afficher les variantes

Formes fléchies : 
55
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

I. V.k.e. A. (db. an dud) 1. Termen a dalvez da c'heriañ sevenidigezh ur gread. Ober e labour. Gouest eo d'ober an dra-se. Petra a rit, petra emaoc'h oc'h ober aze ? & Trl. Ober udb. a-bempoù : hep aket. & Ent krenn, trl. Ober hag ober zo : meur a zoare zo da seveniñ an traoù. 2. (gant un ak.) Trl. (gant un anv unan degaset gant ar gm. a.) Ober ur jestr, ober ur sell ouzh ub., udb. Ober ur vad d'ub. : rentañ servij dezhañ. • (gant un anv hollek) Ober anv, keal, meneg a, eus udb. : e venegiñ, lavaret udb. diwar e benn. Ober gaol : kerzhet a gammedoù bras, skarañ. • (gant un anv degaset gant ur g. perc'h.) Ober e annez en ul lec'h bnk. : dont di da chom. Ober e rann, e lod, e gerz eus udb. : e gemer, e skrapañ. Ober e ziarbennoù, e zifennoù, e gempennoù, e ziwalloù : ober ar pezh zo dleet ober evit en em ziwall diouzh ub., udb. & (e yezh ar vugale) Ober pav(ig) d'ub. : skeiñ gantañ. 3. Termen a dalvez da c'heriañ obererezh ub. Hennezh ne ra netra : ne labour ket, ne vez war-dro netra. Ober e stal e-unan : bezañ o labourat war e gont e-unan. Ober ar mad : seveniñ oberoù evit mad an nesañ. & N’ober netra a vat : seveniñ oberoù didalvoud hepken. 4. Embreger udb. Petra a raimp-ni ? Deus da'm c'haout a-barzh ober netra. & (goude ur v.) D'OBER : da seveniñ, da echuiñ. Trl. Aze n'eus netra d'ober, n'eus micher ebet d'ober : ne c'haller embreger netra evit enebiñ ouzh an dra-mañ-tra. Kaout udb. d'ober : da seveniñ. Lezel udb. d'ober: da seveniñ, da echuiñ. & Ober seurt pe seurt, ober seul pe eneb : mennout embreger udb. & Trl. PEMDEZ Na c'hallout, na c'houzout ober na kriz na poazh : na c'hallout, na c'houzout ober netra. & Na c'hallout ober na sec'h na glas gant udb. : na c'hallout tennañ splet ebet anezhañ. & Trl. estl. Petra a ri, a reot ! : troienn a reer ganti evit lavaret e ranker kemer an traoù evel m'emaint. B. (db. an dud) 1. Termen a dalvez d'ober anv eus ar gwered a vez degaset gant obererezh ub., gant udb. Ober tan. Ober trouz. Al louzoù-se a ray mil vad deoc'h. & Trl. Ober krampouezh : skejañ an dour gant mein plat. 2. Termen a dalvez d'ober anv eus an disoc'h a zeu diwar labour, obererezh ub. Graet en doa arc'hant eus an ti-se : kalzik a arc'hant en doa bet ouzh e werzhañ. Graet em eus kant lur eus ma saladenn : kant lur am eus bet ouzh o gwerzhañ. 3. Trl. Ober e c'hounid(egezh), e vad eus udb. : tennañ e vad anezhañ. & Ober taol : dont a-benn eus e daol. Ober taol gwenn, tro wenn, tro c'houllo, kazeg : ober un dro, un taol didalvoud. C. (db. an dud, gant un ak., un ag.) 1. Termen a dalvez da c'heriañ emzalc'h ub. Seurt traoù ne vezont ket graet : n'eo ket dereat en em ren evel-se. • (gant un anv degaset gant ur gm.) Ober un doue eus e gof, eus e yalc'h : na vevañ nemet ar blijadur a vez degaset dezhañ gant ar boued, an arc'hant. Ober an heg ouzh ub. : klask trouz outañ. Ober al lu gant, eus ub. : c'hoarzhin goap warnañ. Ober an diaoul hag e gern(iel), hag e bevar : bezañ da vat o c'hoari e ziaoul. • (gant un anv hollek) Ober fae eus, ouzh, war ub. : bezañ faeüs outañ. N'ober van, forzh ouzh ub., udb. : na vezañ tamm nec'het gantañ. • (gant un anv lies pe un ag. lakaet en e furm lies) Ober lezennoù d'ub. : c'hoari e vestr e-keñver an den-se. Ober pismigoù, ardoù, digarezioù, lentigoù : lakaat an dud all d'e aspediñ a-barzh asantiñ d'ober udb. • (gant un ak. pe un ag. degaset gant ur g. perc'h.) Ober e (wall) baotr, e vestr, e vailh : c'hoari e (wall) baotr, e vestr, e vailh. Ober e aez : azezañ, gourvez, h.a., a-benn bezañ en e aez. Ober e vennozh, e zezev, e zisentez a ober, da ober udb. : mennout ober an dra-se. Ober e lavarioù d'ub. : seveniñ pep tra dres diouzh an urzhioù roet gant an den-se. Ober e wir wellañ : strivañ evit kas da benn diouzh e wellañ ar pezh zo da seveniñ. Ober e vraz : c'hoari e damm aotrou. 2. Trl. Ober anezhi gant ub. : klask e dremen da sot, c'hoarzhin goap warnañ. & Ober anezhi : klask kalz a blijadur. Ar vugale o deus tremenet an hañv oc'h ober anezhi : o c'hoari, o kaout plijadur. 3. Termen a dalvez d'ober anv eus an disoc'h a zeu diwar emzalc'h ub. Ober mizoù d'ub. : e lakaat da zispign arc'hant. Ober mizoù gant ub. : dispign kalz a arc'hant evit reiñ un degemer a-zoare dezhañ. Ober plijadur d'ub. : reiñ plijadur dezhañ. Ober droug d'ub., ober gaou ouzh ub. : noazout dezhañ. Ober diaez d'ub. : e lakaat da vezañ diaezet. D. 1. (db. an dud, al loened, ar plant) Termen a dalvez da c'heriañ ur saviad. Ober anaoudegezh gant ub. : dont d'e anavezout e degouezh pe zegouezh. Ober e dreuz : dont a-benn gant poan da vastañ d'e ezhommoù evit bevañ. Ober berzh, ober struj : dont a-benn eus e aferioù. Ober yalc'h*, ober gar*. Ober freuz-stal : bezañ rivinet. Ober e dalaroù : bezañ war e dremenvan. Ar plant-se a ra berzh, a ra brud : kreskiñ a reont brav. 2. (db. an dud, an traoù) Termen a dalvez da c'heriañ ar gwered a zeu diwar ur saviad. Ober diouer d'ub. : bezañ diouer dezhañ. Ober freuz : degas freuz. Emañ ar c'hleñved oc'h ober e reuz, e varead : o werediñ war ar c'hlañvour. 3. (db. aferioù an dud) Ober ampled : ober berzh. 4. (db. stad an dud) Dont da vezañ. Mar roan evaj dezhañ, emañ e riskl d'ober ur mezvier. 5. (db. stad an traoù) Treiñ da. Emañ an avaloù-douar oc'h ober teil gant an dud : o vont da goll ganto. & Trl., dre ast., pemdez (db. an traoù) D'ober teil : ne vern pegement. Er bloaz-mañ ez eus kistin d'ober teil. E. (db. an dud, al loened) 1. Oberiañ. Ober ur bragoù d'ub. Ar gwenan ne reont ket o mel met ar c'hoar a vez graet ganto. Lakaat ober ur gwiskamant. & Trl. skeud. Ober ar chaoser diouzh al lenn : dispign diouzh ar pezh a c'hounezer. 2. Krouiñ. Doue a reas an douar hag an neñv. F. (dirak un ak.) 1. (db. an dud) Pleustriñ war (ur vicher). Ober ur vicher. Ober mezegiezh : pleustriñ war ar vezegiezh. Ober kenwerzh : bezañ war-dro ar c'henwerzh. A-raok edo oc'h ober paotr al lizheroù er gêr-mañ. 2. (db. an traoù) Talvezout da (seveniñ ur gefridi bnk.). Bremañ emañ an ti-se oc'h ober marchosi, oc'h ober un ti skol. Kemeret en doa un tamm lien d'ober un torchouer. Al liñselioù-mañ n'int mat nemet d'ober pilhoù. G. 1. (db. an dud, an traoù) C'hoarvezout en udb., tizhout un niver, ur gont. Ar skorn a oa oc'h ober pont war ar frailh. Ober kae d'ub. : en em vodañ war div steudad a bep tu dezhañ. Setu ur pezh all, d'ober kant lur. [1878] Pemp vras ha daou vihan a yoa : Herve, Katell, Ion an Deniel, Goulc’hen Abolier, an daou aelig bihan hag an Aotrou Krenn, ar pezh a rae seizh den krouet gant Doue. 2. Mont d'ober, bezañ oc'h ober ub., udb. : bezañ un elfenn, elfennoù anezhañ, an danvez anezhañ. An danvezioù a ya d'ober pluskenn an douar. Mont a ra kouevr ha staen d'e ober. Ar c'hevredad-se zo teir c'hevrenn ouzh e ober. & Trl. skeud. An den-se zo koad tro ouzh e ober : gwidreüs eo. H. 1. (db. an dud) OBER UN ANV A, EUS, OUZH UB. : implij un anv evit komz ouzh ub., evit komz diwar e benn. Gurvan a reer a, eus, ouzh an den-se. Hi a rae he zad anezhañ. Pe anv a vez graet eus ar vaouez-se ? [1878] ha bezañ e oan bet zoken, tri miz a yoa, paeron d'an diwezhañ eus e vugale, a raed an Didik anezhi, abalamour ma’z oa Mac’harid hec’h anv. [1949] Graet e vo ur viltañs anezhañ, ma anzav... 2. (db. an dud) OBER... EUS, GANT UB. : tremen ub. da. Ober ur paotr mat gant ub. Ober ul laer eus, gant ub. Un den fur a ran eus, gant an den-se. Ober a rez un itron ganin-me ? 3. (db. an traoù) Lakaat un anv war udb. An Hengêr a reer eus al lec'h-se. Graet e vez an drevad eus an edeier. I. (dirak un ak., un av.) Termen a implijer e lec'h ur verb all. (dirak un ak. pe un av. degaset gant ar gm. a.) Ober ur goulenn : goulenn udb. Ober ur sel! war udb. : sellet outañ e-pad ur pennad. Ober un diskuizh : diskuizhañ e-pad ur pennad. Ober un hej d'e zivskoaz: hejañ e zivskoaz. Ober ul lemm d'ar gontell : he lemmañ un tamm. Ober ur gwalc'hiñ d'an dilhad : o gwalc'hiñ un tamm. • (dirak ar gm. a. heuliet gant tamm, pennad, h.a. hag un av.) Ober un tamm birviñ d'udb. : e virviñ un tamm. Ober ur pennad lenn : lenn e-pad ur pennad. Ober ur frapad marvailhat gant ub. : marvailhat gantañ e-pad ur frapad. • (dirak un anv hep ger-mell dirazañ) Ober goap a, eus, gant, ouzh ub. : c'hoarzhin goap warnañ. Ober trouz d'ub. : e c'hourdrouz. II. EN UR OBER. 1. (dirak un anv a verk ur prantad) Dindan. Eizh bugel he deus bet en ur ober seizh vloaz. 2. (dirak un ak. a denn d'un ober) En ur wech hepken. Poazhañ a reont en ur ober ur berv. III. (gant un av. da renadenn eeun) 1. OBER + AV. : lakaat ober. Ober sevel un ti. Ober astenn ub. war an douar. 2. OBER DA UB. + AV. : lakaat ub. da + av. Ober d'ub. lenn, azezañ. An heol a ra d'an ed ha d'ar frouezh azviñ. [1877] E vignoned a zeuas d’her c’haout hag a sache war e zilhad evit ober dezhañ daoulinañ evelto. & Trl. Ober d'ub. lavaret e stal : e lakaat da zisplegañ ar pezh a c'hoarvez gantañ. IV. V.k.d. A. 1. OBER EN-DRO, WAR-DRO UB., UDB., OBER OUZH, DIOUZH UB., UDB., OBER EVIT UDB. : bezañ war e dro, plediñ gantañ. Ober en-dro d'ar saout, d'an deñved. Ober war-dro ar glañvourien, an ardivinkoù. Ober ouzh ar c'hezeg. Ober diouzh al liorzh. Ober a ra evit ar gretadurezh tan. 2. Dre ast. Ober ouzh, diouzh udb. : dont a-benn anezhañ, kaout an dizober anezhañ. Graet em eus ouzh ma labour : echu eo ganin. 3. Ober àr e gorf : lakaat ar fank da vont er-maez eus e gorf. & Ent krenn Ober : difankañ, troazhañ. Emañ ar paotrig oc'h ober. B. 1. (db. an dud, dirak un ak.) OBER EVEL, EVIT : seveniñ (ur garg). Ober evel maer. Ober evit kabiten, evit sekretourez. 2. (db. an traoù, dirak un ak.) OBER EVIT : talvezout da. Lakaat ur c'hef gwezenn d'ober evit pont. Ar maen bras-se a c'hallo ober evit morzhol. C. (db. an dud) OBER OUZH, WAR UB. : pouezañ war ub. a-benn e lakaat da blegañ. Plegañ a reas pa voe bet graet a-walc'h warnañ. & Un den aes, diaes ober outañ : aes, diaes e lakaat da blegañ. D. OBER DIOUZH, GANT UB. : tremen diouzh ub., en em glevet gantañ. Aes, diaes eo ober diouzh an den-se. Ret-mat e vez ober gant an dud evel ma vezont. E. OBER OUZH UB. : herzel ouzh ub. Ne grede ket ober ouzh e dad. V. V.g. A. (db. an dud) 1. Embreger, seveniñ tra pe dra a-benn ma vo tizhet ur pal bnk. Ober e doare ma vo prest pep tra d'an eur. Chom, menel d'ober. 2. (dirak un ak.) OBER DIOUZH UDB. : seveniñ un ober, en em ren diouzh udb. Ober diouzh lavar, diouzh kelenn, diouzh all ub. Ober diouzh skouer ub. : kemer skouer diwarnañ. Ober diouzh gourc'hemennoù ar reizh: en em ren diouzh ar pezh zo reizh, poellek. & Trl. Ober diouzh e benn e-unan : en em ren diouzh e soñj e-unan. 3. (dirak ur v.) OBER DIOUZH (+ AV.) : seveniñ udb., en em ren e doare da dizhout ur pal bnk. Ober diouzh bezañ gouiziek, talvoudek. Ober diouzh padout : a-benn lakaat tra pe dra da badout. Ober diouzh kleñvel : en em ren en hevelep doare ma ne c'haller nemet kleñvel. & Ober diouzh ma (+ v. en amzer da zont) : seveniñ udb., en em. ren a-benn ma vo tizhet ur pal bnk. Grit diouzh ma vo kempenn pep tra. 4. OBER EVIT, E LEC'H, EN ANV UB. : seveniñ udb. evit e vad. Ar maer en deus graet evitañ. Edont o lavaret droug diwar ma fenn goude ma oan bet oc'h ober evito. & OBER EVIT UB. : seveniñ udb. en e lec'h, en e anv. Ober a rin evitañ en ho keñver. 5. OBER GANT UDB. : implijout udb. Ober gant ur gontell, ur morzhol. Ober gant ur bluenn da skrivañ. 6. OBER GANT, HEP UDB. : tremen gant, hep udb. Ret eo ober gant ar pezh zo. Ret eo din ober gant nebeut, pa'm eus nebeut : an hini n'en deus ket a wenneien a rank tremen hepto. & Diren. Ober hep : tremen hep. Pa ne vez ket arc'hant e ranker ober hep. 7. Gouzout ober ganti : gouzout penaos en em gemer evit dont a-benn eus udb. B. Trl. Kaout* d'ober gant, ouzh ub. & (dirak un av.) Kaout d'ober. & (db. an traoù) Kaout* d'ober. & En devout* d'ober ag udb. & PEMDEZ En devout* d'ober ouzh ub. C. (db. an dud) 1. En em ren. Petra da ober ? Ne oar ket penaos ober. Ober evel ub., heñvel outañ. Gra evel a gari. & Trl. Bezañ etre ober ha paouez : na c'houzout ervat pe e ranker kendelc'her pe e ranker paouez. 2. (dirak un ag. heuliet gant an ar. da) Termen a dalvez d'ober anv eus an doare m'en em rener e-keñver ub. Ober brav, mat, fall, divalav d'ub. : bezañ mat, fall, divalav outañ. Ober enk d'ub. : e ziaezañ. Ober kriz, garv ouzh ub. : e gastizañ garv. 3. Trl. Ober mat : ober berzh. & Penaos e rit hiziv ? Penaos e ra ar c'hlañvour ? & An dra-se ne ra ket : ne vern ket. D. (dirak ur v. displ.) OBER MA : seveniñ udb. en doare ma vo tizhet ur pal bnk. Doue a reas ma welas. Grit ma vin atav a-unan ganeoc'h. E. (goude ur v. estreget bezañ pe kaout) 1. Termen a dalvez da ezteuler en-dro ar pezh zo bet geriet gant ur verb kent kuit a implijout ar verb-se div wech diouzh renk. O douget em bije ma vijen bet gouest d'ober : ma vijen bet gouest d'o dougen. Pa zegouezh din mont di, hag e ran alies, e welan da vreur, Lavaret em eus deoc'h ne labourin ket hiziv, na ne rin. Displegañ a ri an dra-se dezho ? - Hag e rin : ya, e zisplegañ a rin dezho, a-dra-sur. 2. Ger a dalvez da respont berrañ d'ur goulenn nac'h. « Ne blij ket al liv-se dit ? - Gra ». « Ned i ket di ? - Grin ». « Ne labourint ket warc'hoazh ? - Grint ». 3. (goude ar verboù o deus anvioù-verb da renadennoù eeun) Ger a dalvez da bouezañ war an ober zo geriet gant ar verb zo dirazañ. Tevel a ranker ober a-wechoù. F. V. dibers. Termen a dalvez da c'heriañ un anadenn natur. (db. an amzer) Ober glav, erc'h, kazarc'h, skorn, kurun. Ober a ra ur barr dour, ur barr amzer. Hiziv e ra ur gwall zevezh. Ober a ra goañv er bloaz-mañ : goañv kalet zo er bloaz-mañ. • (db. ar mor) Ober a ra lanv, tre(c'h) : lanv, tre(c'h) zo. VI. V. rag. A. V. em. (db. an dud) 1. EN EM OBER OUZH, DIOUZH, GANT UB., UDB. : boazañ ouzh ub., udb., tremen diouzh ub., udb., en em glevet gant ub. Gouzout en em ober ouzh ub. Un den teuc'h* en em ober outañ. En em ober diouzh an amzer, diouzh e blanedenn : tremen diouzh an darvoudoù a c'hoarvez e-kerzh e vuhez. [1949] N'oant ket evit en em ober diouzh ar c'housk-ae [sic], boaz ar vro e-doug eurioù tommañ an deiz. & Ent krenn En em ober : boazañ ouzh ub., udb., tremen diouzh ub., udb. Gouzout a ran eo en em c'hraet eno. Un den a oar en em ober : aes en em glevet gantañ. Gouzout en em ober : gouzout penaos ober evit dont a-benn eus udb. 2. En em ober diouzh ub., udb. : kemer skouer diwarnañ. B. V. kenem. EN EM OBER : en em glevet. En em ober an eil diouzh egile. An daou-se n'en em re ont ket kalz etrezo, n'int ket graet evit en em ober (etrezo). & Trl. An dour hag an tan n'en em reont ket. HS. (en em) bakañ. VII. V. sk. (goude un av. estreget bezañ, en devout pe kaout) 1. Termen a dalvez da sevel furmoù verb displeget. Kousket a eure. O gwelet a rin. Ober a reas e-giz mousc'hoarzhin. Mont da Gemper a raint. • Labourat hor boa graet. Sec'hañ en deus graet. • Ho sikour ne raint ket. 2. (dirak un av.) N'OBER NEMET : na baouez a (ober udb.). Ne reont nemet komz. & N'OBER NEMET : bezañ o paouez (ober udb.). Ne ra nemet mont kuit. VIII. (en e furm av.) YEZHAD. STUMM-OBER : stumm verb savet diwar ar verb skoazell bezañ, ar rannig-verb o hag un anv-verb, a dalvez da bouezañ war paduster un ober, ur stad. Ar stumm-ober bremañ : savet diwar an anv-verb bremañ bezañ. Ar stumm ober tremenet : savet diwar an anv-verb tremenet bezañ bet.

Exemples historiques : 
808
Masquer la liste des exemples

neb na ra mat

1360
Référence : ISYK.I p107

Gwraet eo tomm, hep chom, an gumun goude dilun ar suzhun wenn; bremañ ez c'hellet gwelet sklaer nag eo ket taer mab ar Sper[nenn]

1472
Référence : M. p13

soubañ pe ober soub

1499
Référence : LVBCA p152, 159, 186 (faire soupes)

divinasion gwraet a'n aer

1499
Référence : LVBCA p14, 17, 21, 62 (deuinasion faicte de l-air)

an bleud maz reer an bara-kan

1499
Référence : LVBCA p21, 32, 137, 152 (farine de quoy on fait les hosties a chanter [pain azyme])

ober dent

1499
Référence : LVBCA p50, 152 (faire dent)

ober kurunoù

1499
Référence : LVBCA p128, 152 (toner)

ober an bouzar

1499
Référence : LVBCA p21, 41, 152 (faire le sourd)

bezañ gwraet

1499
Référence : LVBCA p36, 87 (estre fait)

ober

1499
Référence : LVBCA p152 (faire)

ober kerden

1499
Référence : LVBCA p152, 122 (faire cordes)

amonetañ da ober mat

1499
Référence : LVBCA p19, 48, 140, 152 (inhorter, instiguer, ou amonester de bien faire)

ober mat

1499
Référence : LVBCA p140, 152 (bien faire)

« Da em varvailhañ a rez en bras war an edifis, hag an artifis en templ-mañ, peheni zo gwraet gant douzorn tud ha mecherourien. »

1576
Référence : Cath p6-7

[«]O pegen maleürus eo an re a ra enor d'an seurt doueoù-se, pere evit o gelver en nesesite ne c'hellont sikour den, nag e viret ouzh pirilh nag e sikour en e dribulasion[».]

1576
Référence : Cath p9

Ha hi a respontas dezhañ : [«]Gwra an pezh az eus soñjet ha deliberet da ober rak me zo aparailhet d'o gouzañv tout.[»]

1576
Référence : Cath p23

Da supliañ a ran evit kement a ray hag o devezo memor a'm fasion.

1576
Référence : Cath p24

7. Goud[e]-se ez teu[a]s Kezar d'an palez hag ez lavaras dezhi : [«]Katell, klevet eo geneomp an elokañs a gomzoù hag ez omp ebaiset war an gouvizegezh ac'hanout, hogen ampechet oamp hag okupet oz ober sakrifis d'an doueoù ha ne c'hellsomp ket an holl da entent[.»]

1576
Référence : Cath p8

[«]Ha pa ez vezo lakeat mat evezh ouzh an traezoù-mañ, goulenn ha desk piv eo an puisantañ entre an holl re na pe gant [piv] az int great.[»]

1576
Référence : Cath p7

[« F]aezhañ a ra an holl dud savant hag ez lavar penaos hon doueoù ez int diaouloù[. »]

1576
Référence : Cath p11

33. Lavaret a wraer penaos un relijiuz a Rouan a ye[a]s da menez Sinai hag a chomas e servij an itron sanktez Katell en spas a seizh vloaz.

1576
Référence : Cath p25

Neuze un prezidant koleret a bersuadas d'an roue ez lakaze ober peder rod a houarn e-barzh tri dez pere a ve añvironet a dachoù ha kizelloù lemm pe gant re ez vihe dispennet dre dourmant, ha maz roze ivez spont d'an gristenien arall, oz welet an horriplded hag ar gruelded a'n tourmanchoù.

1576
Référence : Cath p20

Ha hi [Katell], monet hardizh gant un c'houraj mat bede an impalazr en ur lavaret dezhañ [ : «]Da zignite a urzh hag da ofis a zeskouez penaos hervez rezon ez tleez bezañ saludet ha gwraet enor dit, ma'z vete a aznavfe krouer an neñv [hag] an douar, hag a revok[f]e da afeksion diouzh an doueoù[. »]

1576
Référence : Cath p6

diskaret he deveus an edifis a goñvetiz charnel dre an virginite a observas hag a viras hag ivez pep koñvetiz monden rak disprizañ a eure pep tra monden.

1576
Référence : Cath p3

[«] Ha mar gellit he faezhañ, me ray deoc'h retorn d'ho pro gant enor ha joa[.»]

1576
Référence : Cath p11

[«]Mar kerez ez vizi an eil itron war-lerc'h an rouanez em falez, ha davantaj, me a ray lakaat da imaj e-kreiz ma falez, evit maz vezo gant enor adeulet evel un doueez gant ma holl fobl[.»]

1576
Référence : Cath p16

M. Na pe evit tra c'hoazh ? D. Palamour maz ro hon salver binniget kalz a vadaoù hag a c'hrasoù en vertuz a'n sin-mañ pa en grer gant un gwir feiz.

1622
Référence : Do. p8

Piv eo an heni a zle bezañ galvet kristen ? An hini pehini, goude bezañ badezet, a gred hag a ra profesion eus an doktrin kristen. Petra eo 'n doktrin kristen ? An heni en deus bet disket deomp Jezuz Krist, pan veve war an douar, hag a zisk deomp an Iliz katolik, apostolik ha roman. Hag-eñ zo neseser gouzout an doktrin kristen ? Ya, mar fell deomp bezañ salvet.

1622
Référence : Do. p6

M. Petra eo sin an c'hristen ? D. Sin an groaz, abalamour ma'z omp bet prenet enni gant hon Salver binniget Jezuz. M. Penaos en grit-hu eñ ? D. E ober a ran oz kas an dorn d'an penn ha d'an estomag, ha goude d'an skoaz kleiz, ha'n hini dehou, en un lavaret : en hanv an Tad, ha'n Mab ha'n Spered santel. Amen.

1622
Référence : Do. p6

M. Pe evit piv ez pedit-hu ? D. Pidiñ a ran nompas hepmuiken evidon ma-unan hogen pidiñ a ran ivez evit ma c'herent, ma mignoned, ma madoberourien hag evit an Iliz universel.

1622
Référence : Do. p22

M. Petra eo pec'hed ? D. Kement a lavarer, kement a zezirer, pe kement a reer a-enep an lezenn ha volontez Doue.

1622
Référence : Do. p34

Grit din [Mari] plaen dougen testeni / A'n poanioù, allas, ha'n c'hastiz / En devoe Doue, hon gwir Roue-ni, / Hag a'n glac'har e Kalvari.

1622
Référence : Do. p63

20. Ha pan deuy monet a'n bed-mañ, / Grit d'hon Anaon, Itron c'hlan, / Monet sasun gwitibunan / D'an Baradoz[,] d'an repozvan.

1622
Référence : Do. p64

M. Goude bezañ gwelet geneomp ar mad peheni zo ret deomp da ober, petra a rest deomp-ni bremañ da c'houzout ? D. An droug peheni zo ret deomp tec'het dioutañ.

1622
Référence : Do. p34

9. Feunteun mamm Jezu a druez, / Grit din ha maz vizin ivez / Partisipant dre garantez / En hoz klac'har dre drugarez

1622
Référence : Do. p61

En trede, [eo ret,] goude bezañ en em laeket d'an daoulin dirak an c'hofeser ha lavaret Confiteor bede mea culpa, kofes tout e holl bec'hedoù hep lezel nigun gant e goun mat, ha goude-se ober devotamant ar binijenn peheni a vezo ordrenet gant an c'hofesour.

1622
Référence : Do. p42

Ha pan c'horroer ar c'halir, petra a livirit-hu ? Lavaret a ran : Ave vere etc.

1622
Référence : Do. p52

D. Ret eo ober tri zra : da gentañ, digas da goun an pec'hedoù, en em egzaminañ diligant war gourc'hemennoù Doue ha re 'n Iliz ha war an seizh pec'hed marvel.

1622
Référence : Do. p42

M. Piv eo an heni a zle bezañ galvet kristen ? D. An hini pehini, goude bezañ badezet, a gred hag a ra profesion eus an doktrin kristen.

1622
Référence : Do. p6

Grit din, Mari, Dre an goulioù / A eure outraj an tachoù, / Na zeuy, a ziwezh da zezraoù, / Nepred droukspered d'hon metoù.

1622
Référence : Do. p63

M. Livirit Gourc'hemennoù an Iliz. / D. 1. Klevet d'an Sulioù ha'n Gouelioù din / Oferenn sklaer hag anterin. / An gouelioù dit gourc'hemennet, / Sell n'o zerri ha mir-i naet. 3. Un wezh an bloaz, ma na rez ken, / Kofes da faotoù en laouen. / 4. Da Bask, kemer Salver an bed hep remors a vec'h na pec'hed. 5. An daouzek dizioù, vijiloù an sent, sell n'o zerri ha mir-i kent, / Ha'n C'horaiz, ma n'en gwrez kent, / Pan vizi un bloaz warn-ugent. 6. Da Wener gant si ne zibri / Kig, na da Sadorn ne ri mui.

1622
Référence : Do. p28 & 30

10. Grit din ivez kaout feiz vras / Da garet Doue neb am c'hroueas. / Nep droug en vro na c'hallo noaz[out] / D'an holl gristenien a brenas

1622
Référence : Do. p61

ray

1624
Référence : MEHAT Niv. 23, Kerzu 2005, p.30

rahe

1624
Référence : MEHAT Niv. 23, Kerzu 2005, p.30

ober kaout koun

1659
Référence : LDJM.1 pg (se) resouuenir

mar grit-se

1659
Référence : LDJM.1 pg si (tu le fais)

lakaet em eus em fenn ober-se

1659
Référence : LDJM.1 pg (ie suis) resolu (de faire cela)

ober dioc'h

1659
Référence : LDJM.1 pg proportionner

ober spont da ur re bennak

1659
Référence : LDJM.1 pg (faire) peur

ober aon da ur re bennak

1659
Référence : LDJM.1 pg (faire) peur

mennet am eus ober se

1659
Référence : LDJM.1 pg (i'ay) pensé (faire cela)

ober peoc'h

1659
Référence : LDJM.1 pg pacifier

ober mezh

1659
Référence : LDJM.1 pg confondre, hontoier

graet

1659
Référence : LDJM.1 pg faire

ober gaou

1659
Référence : LDJM.1 pg endommager, nuire, offencer

ober erc'h

1659
Référence : LDJM.1 pg neiger

ober goap oc'h

1659
Référence : LDJM.1 pg (se) moquer (de)

ober ul le

1659
Référence : LDJM.1 pg iurer

en em ober diouzh ar volonte Doue [sic]

1659
Référence : LDJM.1 pg (se) conformer (à la volonté de Dieu)

ne on petra ober

1659
Référence : LDJM.1 pg (neoûn) petra (ober)

en ur ober goap

1659
Référence : LDJM.1 pg (par) maniere d'acquit

e-lec'h ober-se

1659
Référence : LDJM.1 pg au lieu (de faire cela)

Julien a reer ac'hanon

1659
Référence : LDJM.1 pg apeller

ober kouez

1659
Référence : LDJM.1 pg faire (la buée)

en em ober dioc'h an amzer

1659
Référence : LDJM.1 pg (s')accomoder au temps

petra bennak a ray

1659
Référence : LDJM.1 pg petra (benac a rai)

ober

1659
Référence : LDJM.1 pg agir, faire

en emellout d'ober

1659
Référence : LDJM.1 pg s'ingerer (de faire)

ober an eost

1659
Référence : LDJM.1 pg (faire la) moisson

ober feur

1659
Référence : LDJM.1 pg (faire) marché

ober marc'had

1659
Référence : LDJM.1 pg (faire) marché

M. Peur e renker e [sin ar groaz] ober ? D. Diouzh ar mintin pa saver, diouzh an noz pa ez eer da gousket, pa antreer en iliz, goude bezañ kemeret dour binniget, pa gomañser da bidiñ Doue, pa gemerer ar refeksion, e komañsamant hon euvroù, ha pa en em gever en un dañjer bennak, peotramant seziet / gant un aon pe ur spont bennak.

1677
Référence : Do. p9

M. Na pe evit tra c'hoazh? D. Abalamour ma ro hon Salver binniget kalz a vadoù hag a c'hrasoù er vertuz ar Sin-mañ, pa er greer gant ur gwir Feiz.

1677
Référence : Do. p9

M. Nag ar pec'hed veniel, peseurt droug a zigas-eñ deomp ? D. Ne ra ket deomp koll ar c'hras, na meritañ an ifern, hogen hor yenaat a ra e karantez hag e servij Doue, hag e verit poanioù temporel ; hag eñ hor c'hondu d'ar pec'hed marvel.

1677
Référence : Do. p37

16. Grit din dougen gant devosion / Ar gwir groaz e pep feson, / Kaout ivez memoar atav / Eus e holl boanioù ha marv.

1677
Référence : Do. p69

Mamm santel, Feunteun a Vuhez, / Grit din-me, dre ho karantez, / Partisipañ en ho poanioù, / En ho klac'har, en ho taeroù.

1677
Référence : Do. p67

ober e bak

1699
Référence : Har. pg e, ober, pak (trousser bagage ; faire son paquet pour s'en aller)

graet e zemeurañs e &c.

1732
Référence : GReg pg s'habituer (s'établir en un lieu, pp.)

Ac'hanta, boazañ a rit-hu amañ ?

1732
Référence : GReg pg habituer (Vous habituez-vous ici, vous plaisez–vous avec nous ?)

Hañ, bourrañ a rit-hu geneomp-ni ?

1732
Référence : GReg pg habituer (Vous habituez-vous ici, vous plaisez–vous avec nous ?)

Termal a rae kaer ganti.

1732
Référence : GReg pg hesiter (Il a beaucoup hesité à son sermon.)

ober kasaat ur re bennak

1732
Référence : GReg pg haïr (Faire haïr quelqu'un.)

graet kasaat ur re bennak

1732
Référence : GReg pg haïr (Faire haïr quelqu'un, pp.)

ober dialan

1732
Référence : GReg pg haleine (Mettre hors d'haleine.)

kemeret an hardizhegezh da ober

1732
Référence : GReg pg hardiesse (Prendre la hardiesse de faire.)

Grit a-fo.

1732
Référence : GReg pg hâter (Hâtez-vous vite.)

Grit prim.

1732
Référence : GReg pg hâter (Hâtez-vous vite.)

ober silvidigezh gant aon ha gant ur c'hren gwirion

1732
Référence : GReg pg crainte (Faire son salut avec crainte & tremblement.)

aes da ober

1732
Référence : GReg pg aisé, facile

an dra-se a rahet àr ho koar

1732
Référence : GReg pg aise

an dra-se a reot en hoc'h aez

1732
Référence : GReg pg aise

bez' e ran ha bez' e rez

1732
Référence : GReg pg agir

bezañ e c'hrez

1732
Référence : GReg pg agir

bezañ ez grez

1732
Référence : GReg pg agir

bezañ ez gran

1732
Référence : GReg pg agir

koll a ran ma skiant gant hemañ

1732
Référence : GReg pg affolir

d'ober

1732
Référence : GReg pg affaire

da ouel sant Vark e reer vijel

1732
Référence : GReg pg abstinence

da ober

1732
Référence : GReg pg affaire

em ober perc'henn da un dra

1732
Référence : GReg pg (s')approprier

emc'hraet

1732
Référence : GReg pg (s')approprier

a ra

1732
Référence : GReg pg a

gober aliañs

1732
Référence : GReg pg allier

gober

1732
Référence : GReg pg agir

gober al lez

1732
Référence : GReg pg amour

gober ervat e aferioù

1732
Référence : GReg pg affaire (Faire bien ses affaires)

gober ur pren

1732
Référence : GReg pg achat

gober diles ag e garg

1732
Référence : GReg pg abdication

en em c'hraet

1732
Référence : GReg pg accomoder, compatir

graet

1732
Référence : GReg pg abdication, absent, agir, aveu (rendre aveu, fournir aveu à un Seigneur), batir (construire), engendrer (causer)

great

1732
Référence : GReg pg a, absent, agir

Gregor a reer ac'hanon

1732
Référence : GReg pg appeller

greit

1732
Référence : GReg pg achat

gwraeit

1732
Référence : GReg pg agir

gwraet

1732
Référence : GReg pg agir, communiquer, compassion

gwraeit

1732
Référence : GReg pg achat, communiquer, compassion

genel he deus graet

1732
Référence : GReg pg accoucher

hervez ar priz graet

1732
Référence : GReg pg a (prix fait)

hor c'haret a ra meurbet

1732
Référence : GReg pg affectionné

joa a reot dezhañ

1732
Référence : GReg pg aise

joa a vezo geneoc'h e vezañ graet

1732
Référence : GReg pg aise

en em ober diouc'h an amzer

1732
Référence : GReg pg accomoder

monet a raen

1732
Référence : GReg pg aller

monet a raes

1732
Référence : GReg pg aller

monet a reas

1732
Référence : GReg pg aller

monet a reas

1732
Référence : GReg pg aller

monet a reomp

1732
Référence : GReg pg aller

monet a reont

1732
Référence : GReg pg aller

monet a rezout [a rejout]

1732
Référence : GReg pg aller

monet a ris

1732
Référence : GReg pg aller

monet a ri

1732
Référence : GReg pg aller

monet a eure

1732
Référence : GReg pg aller

me a ra ha te a ra

1732
Référence : GReg pg agir

me a gra ha te a gra

1732
Référence : GReg pg agir

me a ra ha te a ra

1732
Référence : GReg pg agir

me az gra ha te az gra

1732
Référence : GReg pg agir

monet a raec'h

1732
Référence : GReg pg aller

mont a ra

1732
Référence : GReg pg aller

mont a rez

1732
Référence : GReg pg aller

mont a rae

1732
Référence : GReg pg aller

mont a raemp

1732
Référence : GReg pg aller

mont a rae

1732
Référence : GReg pg aller

mont a raec'h

1732
Référence : GReg pg aller

mont a raemp

1732
Référence : GReg pg aller

mont a raen

1732
Référence : GReg pg aller

mont a raent

1732
Référence : GReg pg aller

mont a ran

1732
Référence : GReg pg aller

mont a raes

1732
Référence : GReg pg aller

mont a rafe

1732
Référence : GReg pg aller

mont a rafen

1732
Référence : GReg pg aller

mont a rafes

1732
Référence : GReg pg aller

mont a ray

1732
Référence : GReg pg aller

mont a rin

1732
Référence : GReg pg aller

mont a raimp

1732
Référence : GReg pg aller

mont a rae

1732
Référence : GReg pg aller

mont a raemp

1732
Référence : GReg pg aller

mont a raen

1732
Référence : GReg pg aller

mont a raent

1732
Référence : GReg pg aller

mont a rin

1732
Référence : GReg pg aller

mont a rit

1732
Référence : GReg pg aller

e c'hran

1732
Référence : GReg pg agir

nemet monet a ra[f]ec'h hoc'h-unan

1732
Référence : GReg pg amoindrissement

neb en deus urzh ha galloud da ober aferioù evit ur re bennak

1732
Référence : GReg pg agent (commis pour faire les affaires de quelques uns)

ober dilez eus e garg

1732
Référence : GReg pg abdication

ober

1732
Référence : GReg Rakskrid, pg abandon, agir, batir (construire), engendrer (causer), exercer, fabriquer (faire certaines sortes d'ouvrages)

ober a ran hag ober a rez

1732
Référence : GReg pg agir

ober al lez

1732
Référence : GReg pg amour

ober ankounac'haat

1732
Référence : GReg pg abolir

ober defot

1732
Référence : GReg pg absent

ober dilez eus e dra

1732
Référence : GReg pg abandon, (faire) cession (de ses biens)

ober dilez eus e zouaroù

1732
Référence : GReg pg abandon

ober e c'her

1732
Référence : GReg pg accomplir

ober ma kavor mat

1732
Référence : GReg pg agréer

ober pourvez a zour fresk

1732
Référence : GReg pg aiguade

ober un degemer mat

1732
Référence : GReg pg accueillir

ober ur pren

1732
Référence : GReg pg achat

hoz kimiadañ a ran va zad

1732
Référence : GReg pg adieu

pennsodiñ a rae un den gant hemañ

1732
Référence : GReg pg affolir

plijet genoc'h e rahen

1732
Référence : GReg pg agréer

plijet ganeoc'h ma rafen

1732
Référence : GReg pg agréer

reiñ a reer dezhañ da grediñ kement a garer

1732
Référence : GReg pg accroire

gober aveoù

1732
Référence : GReg pg aveu (rendre aveu, fournir aveu à un Seigneur)

o vezañ graet

1732
Référence : GReg pg ayant (fait)

goude bezañ graet

1732
Référence : GReg pg ayant (fait)

e vezañ graet

1732
Référence : GReg pg ayant (fait)

goude bezañ graet

1732
Référence : GReg pg ayant (fait)

o vezañ bet graet

1732
Référence : GReg pg ayant (été fait)

goude bezañ bet graet

1732
Référence : GReg pg ayant (été fait)

graet eo anezhañ

1732
Référence : GReg pg (il a plié) bagage (il est mort, ou, assuré de mourir dans peu)

ezmañ rentet er mouich

1732
Référence : GReg pg (il a plié) bagage (il est mort, ou, assuré de mourir dans peu)

un ti kaer en deus graet

1732
Référence : GReg pg batir (il a bâti une belle maison)

kaer oc'h eus lavaret, n'er grin ket

1732
Référence : GReg pb (vous avez) beau (dire, je n'en ferai rien)

gober e baotr

1732
Référence : GReg pg (faire le) brave (le fanfaron)

n'er grin ket ac'hanon va-unan

1732
Référence : GReg pg (je ne le ferai pas de mon) chef

en em c'hraet int o-daou, evit flodañ henn-ha-henn

1732
Référence : GReg pg (il y a de la) collusion (entre eux deux, en fraude d'un tel)

Ret eo ober penn d'e inklinasionoù dizordren, ha trec'hiñ dezho

1732
Référence : GReg pg (il faut) combattre (ses passions, & les vaincre)

en da fiñval e reomp berped

1732
Référence : GReg pg je me porte bien, à votre service

en da fiñval e reomp bloc'h

1732
Référence : GReg pg je me porte bien, à votre service

gober lodek un arall

1732
Référence : GReg pg communiquer (faire un autre participant de ce que l'on possede)

graeit

1732
Référence : GReg pg communiquer, compassion

ober truez d'ar re all

1732
Référence : GReg pg (faire) compassion (aux autres)

gober truez d'ar re arall

1732
Référence : GReg pg compassion

en em ober diouc'h ur re bennak

1732
Référence : GReg pg compatir (avec l'humeur de quelqu'un)

aksion, pe dre hini, ez reer ma vez par, pe, kevatal, un dra da un all

1732
Référence : GReg pg compensation

penaos ez rin-me ?

1732
Référence : GReg pg (comment me) comporterai (-je)

en em ober

1732
Référence : GReg pg composer (capituler, condisionner), (s') entendre (être d'intelligence)

ober un trañsak

1732
Référence : GReg pg composer (transiger par écrit)

an tri verb a sikour, kaout, bezañ, ober, a zo diaes bras da blaenañ.

1732
Référence : GReg pg (les verbes auxiliaires bretons, qui sont : avoir, être, faire, sont difficiles à conjuguer)

Me hoz kray kuit a gement all

1732
Référence : GReg pg (je vous serai quitte) d'autant

aesoc'h eo dizober, eget ober

1732
Référence : GReg pg (il est plus aisé de) défaire (que de faire)

me hoz kra kuit evit an dle-se

1732
Référence : GReg pg (je vous remet cette) dette

petra az rin-me ? petra rin-me ? pe rin-me ? penaos a rin-me ?

1732
Référence : GReg pg (que) deviendrai (-je ? que ferai-je ?)

gober plegiñ tud reut, diskombert

1732
Référence : GReg pg dompter (des personnes difficiles à gouverner)

donet a eure eta da'm c'havout

1732
Référence : GReg pg (il vient) donc (à moi)

n'er graen ket vit ar Roue

1732
Référence : GReg pg (je ne le ferois pas pour un) empire

manifik en em reont

1732
Référence : GReg pg (ils s') entendent (fort bien)

Ober le a fidelded

1732
Référence : GReg pg fidélité (Faire serment de fidélité)

graet le a fidelded

1732
Référence : GReg pg fidélité (Faire serment de fidélité)

Fiziit ennañ ? Foll eo neb er gra.

1732
Référence : GReg pg fier (Fiez-vous-y ? fou qui s’y fie.)

neb en deus urzh ha galloud da ober evit ur re bennak

1732
Référence : GReg pg agent (commis pour faire les affaires de quelques uns)

ober fin eus a un dra

1732
Référence : GReg pg fin (Mettre fin à quelque chose.)

graet fin eus a un dra

1732
Référence : GReg pg fin (Mettre fin à quelque chose, pp.)

ober padout

1732
Référence : GReg pg fomenter (Fomenter, entretenir, faire durer.)

ober un ti

1732
Référence : GReg pg fonder (faire la fondation d'un bâtiment.)

graet un ti

1732
Référence : GReg pg fonder (faire la fondation d'un bâtiment, pp.)

graet ur re dioud e zorn

1732
Référence : GReg pg former (Former quelqu'un, le façonner, l’instruire, pp.)

ober ur re dioud an dorn

1732
Référence : GReg pg former (Former quelqu'un, le façonner, l’instruire.)

ober ur re dioud e zorn

1732
Référence : GReg pg former (Former quelqu'un, le façonner, l’instruire.)

ober Gregor dioc'h ar vertuz

1732
Référence : GReg pg former (Former Gregoire à la vertu.)

ober ur soñj

1732
Référence : GReg pg former (Former un dessein.)

graet ur soñj

1732
Référence : GReg pg former (Former un dessein, pp.)

ober un dezenn

1732
Référence : GReg pg former (Former un dessein.)

graet un dezenn

1732
Référence : GReg pg former (Former un dessein, pp.)

Graet am boa va soñj da vonet da Vrest

1732
Référence : GReg pg former (J'avois formé le dessein d'aller à Brest.)

Graet am boa dezenn da vonet da Vrest.

1732
Référence : GReg pg former (J'avois formé le dessein d'aller à Brest.)

ober fortun vat

1732
Référence : GReg pg fortune (Faire une bonne fortune, un bon mariage.)

graet fortun vat

1732
Référence : GReg pg fortune (Faire une bonne fortune, un bon mariage, pp.)

ober strakla e foet

1732
Référence : GReg pg fouet (Faire claquer son foüet. -Phrase proverb.-)

Skalfañ a ra va blev.

1732
Référence : GReg pg fourcher (Mes cheveux se fourchent.)

Faoutañ a ra pennoù va blev.

1732
Référence : GReg pg fourcher (Mes cheveux se fourchent.)

va zad, Douë da ray joa d'e ene.

1732
Référence : GReg pg feu (mon pere)

Va zad, Doue da ray joa d'an anaon.

1732
Référence : GReg pg feu (mon pere)

graet trouz

1732
Référence : GReg pg fracas (Faire du fracas, faire du bruit, pp.)

evañ a ra gwin

1732
Référence : GReg pg (il boit) du (vin)

Parlant a ra gant frankiz ha hep digizamant.

1732
Référence : GReg pg franchise (Il parle avec franchise, & à cœur ouvert.)

Bevañ a reont evel breuzdeur.

1732
Référence : GReg pg fraternellement (Ils vivent fraternellement.)

Bevañ a reont evel e-c'hiz daou vreuzr.

1732
Référence : GReg pg fraternellement (Ils vivent fraternellement.)

Kain eo bet ar c'hentañ en deus muntret e vreuzr, ha graet ar c'hentañ muntr er bed.

1732
Référence : GReg pg fratricide (Caïn fut le premier des Fratricides, ou a commis le premier fratricide.)

Me a ray hoc'h aznaout.

1732
Référence : GReg pg connoître (Je vous ferai connoître.)

Me a raio hoc'h aznaout.

1732
Référence : GReg pg connoître (Je vous ferai connoître.)

Ret eo ober ur frotadurezh dezhañ.

1732
Référence : GReg pg friction (Il faut lui faire une friction.)

ober ur fritadenn besked

1732
Référence : GReg pg frire (Frire du poisson.)

ober un digemeret yen da ur re bennak

1732
Référence : GReg pg froid (Faire froid à quelqu'un, lui faire un accueil froid.)

graet un digemeret yen da ur re bennak

1732
Référence : GReg pg froid (Faire froid à quelqu'un, lui faire un accueil froid, pp.)

Rivañ a raio.

1732
Référence : GReg pg froid (Il fera froid.)

Rivañ a ray.

1732
Référence : GReg pg froid (Il fera froid.)

Rivañ a ra.

1732
Référence : GReg pg froid (Il fait froid.)

Riv a ra.

1732
Référence : GReg pg froid (Il fait froid.)

Anoued a ra.

1732
Référence : GReg pg froid (Il fait froid.)

ober bailh

1732
Référence : GReg pg front (Blesser quelqu'un au front, burlesquement.)

graet bailh

1732
Référence : GReg pg front (Blesser quelqu'un au front, burlesquement, pp.)

ober dañsig an ospital

1732
Référence : GReg pg froter (Se froter conme les gueux.)

ober e brofit eus a un dra

1732
Référence : GReg pg fruit (Tirer du fruit de quelque chose.)

ober e brofit gant un dra

1732
Référence : GReg pg fruit (Tirer du fruit de quelque chose.)

graet e brofit eus a un dra

1732
Référence : GReg pg fruit (Tirer du fruit de quelque chose, pp.)

graet e brofit gant un dra

1732
Référence : GReg pg fruit (Tirer du fruit de quelque chose, pp.)

ober da ur re dioueriñ e dra

1732
Référence : GReg pg frustrer

ober da ur re dioueriñ e wir

1732
Référence : GReg pg frustrer

ober da ur re kemeret an tec'h

1732
Référence : GReg pg fuite (Mettre quelqu'un en fuite.)

graet da ur re kemeret an tec'h

1732
Référence : GReg pg fuite (Mettre quelqu'un en fuite, pp.)

graet da ur re kemeret an tec'h

1732
Référence : GReg pg fuite (Mettre quelqu'un en fuite, pp.)

ober da ur re tec'het

1732
Référence : GReg pg fuite (Mettre quelqu'un en fuite.)

graet da ur re tec'het

1732
Référence : GReg pg fuite (Mettre quelqu'un en fuite, pp.)

graet da ur re tec'het

1732
Référence : GReg pg fuite (Mettre quelqu'un en fuite, pp.)

ober un trouz bras

1732
Référence : GReg pg fulminer (Fulminer, tempêter, &c.)

graet un trouz bras

1732
Référence : GReg pg fulminer (Fulminer, tempêter, &c., pp.)

ober un tenn fuzuilh

1732
Référence : GReg pg fusil (Tirer un coup de fusil.)

graet un tenn fuzuilh

1732
Référence : GReg pg fusil (Tirer un coup de fusil, pp.)

An onestiz a c'houlenn kalz a draoù diganeomp, pere ne raemp ket anez.

1732
Référence : GReg pg bienseance (La bienseance exige de nous plusieurs devoirs.)

An dereadegezh a c'houlenn kalz a draoù diganeomp pere ne raemp ket anez.

1732
Référence : GReg pg bienseance (La bienseance exige de nous plusieurs devoirs.)

An dereadegezh a c'houlenn e raemp meur a dra, pere ne raemp ket anez.

1732
Référence : GReg pg bienseance (La bienseance exige de nous plusieurs devoirs.)

ober krampouezh pe galetez war ar billig

1732
Référence : GReg pg galettoire (Faire des crêpes, ou des galettes sur la galettoire.)

graet krampouezh pe galetez war ar billig

1732
Référence : GReg pg galettoire (Faire des crêpes, ou des galettes sur la galettoire, pp.)

Ned eo ket den da ober se.

1732
Référence : GReg pg garde (Il n'a garde de faire cela.)

Ned eo ket den da ober kement-se.

1732
Référence : GReg pg garde (Il n'a garde de faire cela.)

diwallit da ober follentez

1732
Référence : GReg pg garder (Gardez-vous de faire folie.)

gober bourdoù

1732
Référence : GReg pg garder (En donner à garder, Van.)

Re vras fortun a ra gwashaat kalz tud.

1732
Référence : GReg pg gâter (La fortune gâte plusieurs personnes.)

Reviñ a ra ha reviñ a raio.

1732
Référence : GReg pg geler (Il géle & il gélera.)

Skornañ a ra ha skornañ raio.

1732
Référence : GReg pg geler (Il géle & il gélera.)

Ne ra nemet sunañ gant e vuñsunoù.

1732
Référence : GReg pg gencive (Les gencives ne lui permettent pas de manger, il est contraint de sucer.)

Neb a ra taolennoù gouenn.

1732
Référence : GReg pg genealogiste

Neb a ra taolennoù lignez.

1732
Référence : GReg pg genealogiste

Hemolc'h a ra an ounner.

1732
Référence : GReg pg genisse (La genisse chasse, ou cherche les approches du taureau.)

Kant jentilded en deus graet dirazomp.

1732
Référence : GReg pg gentillesse (Il nous a fait mille gentillesses.)

Kant tro jentil en deus graet dirazomp.

1732
Référence : GReg pg gentillesse (Il nous a fait mille gentillesses.)

graet re a jestroù

1732
Référence : GReg pg gesticuler (Gesticuler, faire trop de gestes, pp.)

ober re a jestroù

1732
Référence : GReg pg gesticuler (Gesticuler, faire trop de gestes.)

ober jestroù dic'hras

1732
Référence : GReg pg gesticuler (Gesticuler, faire trop de gestes.)

graet jestroù dic'hras

1732
Référence : GReg pg gesticuler (Gesticuler, faire trop de gestes, pp.)

militout gloar dre e oberioù kaer

1732
Référence : GReg pg gloire (Acquerir de la gloire par ses beaux exploits.)

Me a raio pep tra diouzh ho tiviz.

1732
Référence : GReg pg goût (Je ferai les choses à vôtre goût.)

Me a raio pep tra d'ho tiuz.

1732
Référence : GReg pg goût (Je ferai les choses à vôtre goût.)

Kant grasiusded en deus graet din.

1732
Référence : GReg pg gracieuseté (J'en ai reçû beaucoup de gracieusetez.)

Pediñ a reer sant Anton a Badou evit kavout an traoù dianket.

1732
Référence : GReg pg Antoine (On prie Saint Antoine de Padoüe, pour trouver les choses égarées.)

graet ul largentez bennak da ur re

1732
Référence : GReg pg gratifier (pp.)

ober ul largentez bennak da ur re

1732
Référence : GReg pg gratifier

ar pezh a reer evit netra

1732
Référence : GReg pg gratuit (-e)

ar pezh a reer hep profit

1732
Référence : GReg pg gratuit (-e)

ober da ur re antren

1732
Référence : GReg pg entrer (Faire entrer.)

graet da ur re antren

1732
Référence : GReg pg entrer (Faire entrer, pp.)

graet antren un dra bennak

1732
Référence : GReg pg entrer (Faire entrer, pp.)

ober marc'had eus a ur pezh labour

1732
Référence : GReg pg entreprendre (Entreprendre, faire un marché., &c.)

graet marc'had eus a ur pezh labour

1732
Référence : GReg pg entreprendre (Entreprendre, faire un marché., &c., pp.)

Kazarc'h a ra.

1732
Référence : GReg pg grêler (Il grêle, il tombe de la grêle.)

Ober kazarc'h a ra.

1732
Référence : GReg pg grêler (tomber de la grêle, gâter par la grêle.)

ober grizilh

1732
Référence : GReg pg grêler (tomber de la grêle, gâter par la grêle.)

graet grizilh

1732
Référence : GReg pg grêler (tomber de la grêle, gâter par la grêle, pp.)

gober grezilh

1732
Référence : GReg pg grêler (tomber de la grêle, gâter par la grêle, Van.)

Grizilh a ra.

1732
Référence : GReg pg grêler (Il grêle, il tombe de la grêle.)

Ober grizilh a ra.

1732
Référence : GReg pg grêler (Il grêle, il tombe de la grêle.)

Ur c'hlemm am eus da ober anezâ evit un doumaich èn deus graet din.

1732
Référence : GReg pg grief (J'ai un grief contre lui pour un tort qu'il m'a fait.)

Ur c'hlemm am eus da ober anezhañ evit ur gaou en deus graet ouzhon.

1732
Référence : GReg pg grief (J'ai un grief contre lui pour un tort qu'il m'a fait.)

Re c'hrevus eo ur muntr graet a-fetepañs evit dleout bezañ pardonet.

1732
Référence : GReg pg grief (L'assassinat est un crime trop grief, pour être graciable.)

ober ar brezel

1732
Référence : GReg pg guerre (Faire la guerre.)

graet ar brezel

1732
Référence : GReg pg guerre (Faire la guerre, pp.)

ober ar brezel d'ar visoù

1732
Référence : GReg pg guerre (Faire la guerre aux vices.)

graet ar brezel d'ar visoù

1732
Référence : GReg pg guerre (Faire la guerre aux vices, pp.)

ober solioù houarn

1732
Référence : GReg pg gueuse (Couler la gueuse du grand fourneau dans la fable.)

graet solioù houarn

1732
Référence : GReg pg gueuse (Couler la gueuse du grand fourneau dans la fable, pp.)

A, mervel a ran !

1732
Référence : GReg pg ha ! (Ah, je me meurs !)

em ober diouzh &c.

1732
Référence : GReg pg habituer (S'habituer, prendre une habitude.)

em c'hraet diouzh &c.

1732
Référence : GReg pg habituer (S'habituer, prendre une habitude pp.)

ober e zemeurañs e &c.

1732
Référence : GReg pg s'habituer (s'établir en un lieu)

Seniñ a ra un eur.

1732
Référence : GReg pg heure (Une heure sonne.)

Na rit ket d’ar re all ar pezh ne garfec’h ket a vefe graet deoc'h.

1850
Référence : GON.II p.75

Ar merc'hed-hont ne reont nemet babouzañ.

1850
Référence : GON.II pg babouza (Ces femmes-là ne font que bavarder).

graet

1850
Référence : GON.II pg gôber (Faire. Agir. Part. Hors de Léon).

Evel-se e reot, mar kirit.

1850
Référence : GON.II p.89, livre second, « Vous ferez de même, si vous voulez ».

abaoe neuze ne ra mui netra

1850
Référence : GON.II abaoé

rafen, rafes, rafe, rafemp, rafec'h, rafent.

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, Temps conditionnel ("Ou bien...")

graet

1850
Référence : GON.II pg gôber (Faire. Agir. Part.)

rajen, rajes, raje, rajemp, rajec'h, rajent.

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, Temps conditionnel ("Ou bien...")

razen, razes, raze, razemp, razec'h, razent.

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, Temps conditionnel ("Ou bien...")

ra[f]ent

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, Temps conditionnel, "ils feraient" ou "ils fissent".

Ur gornigelladenn a reas, hag ez eas kuit

1850
Référence : GON.II pg kornigelladen

Gwechall e raed koumanant gant tud ar gwirioù

1850
Référence : GON.II pg koumanañd

Komz a reer eus a gement-se en holl gristenez

1850
Référence : GON.II.HV pg kristénez

En em lakaat a rezont [rejont] a-nevez da c'harmiñ ha da ouelañ ; Orfa a bokas d'he mamm-gaer hag az eas kuit, Ruth a chomas gant he mamm-gaer.

1850
Référence : GON.II p.99

Ra ray an Aotrou kement-se din, hag ouzhpenn, mar gell netra all nemet ar marv va rannañ diouzhoc'h.

1850
Référence : GON.II p.99, Buez Ruth

Rak kemennet em eus d'am faotred ne raje hini drouk deoc'h, ha mar hoc'h eus sec'hed, it da gaout ar podoù, hag evit eus an dour a ev ma faotred.

1850
Référence : GON.II Buez Ruth

Ober a ra penn d'e vreur.

1850
Référence : GON.II p.96, livre second, "Il résiste à son frère".

Ha komz a rit-hu a-zevri ?

1850
Référence : GON.II pg a-zevri (Parlez-vous sérieusement ? )

Me a ra[f]e.

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, Conjugaison du verbe "ôber", FAIRE, à l'impersonnel, Mode indicatif, temps conditionnel, "Je ferais" ou "Je fisse".

Te a ra[f]e.

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, Conjugaison du verbe "ôber", FAIRE, à l'impersonnel, Mode indicatif, temps conditionnel, "Tu ferais" ou "Tu fisses".

E gemerout a reas a-vriad.

1850
Référence : GON.II pg briad (Il le prit à brassée).

e welout a ran a-zindan

1850
Référence : GON.II pg a-zindan

Ne ra nemet kanañ.

1850
Référence : GON.II p.87, livre second, "Il ne fait que chanter".

ober

1850
Référence : GON.II p.30, livre premier, "faire".

It da gavout ma c'here, botaouiñ mat a ra.

1850
Référence : GON.II pg botaoui ou boutaoui (Adressez-vous à mon cordonnier, il chausse bien).

Grit un ask amañ.

1850
Référence : GON.II pg ask (Faites une entaille ici).

Ober a ra neuz da zibriñ.

1850
Référence : GON.II p.96, livre second, "Il fait semblant de manger".

Anataat a ra bemdez e fallagriezh.

1850
Référence : GON.II pg anataat (Sa scélératesse devient plus manifeste chaque jour.)

Kalz a abostolerien a zo bet graet dec'h.

1850
Référence : GON.II pg abostoler (On a fait hier beaucoup de sous-diacres).

Kalz aotreoù en deus graet d'e vreur.

1850
Référence : GON.II pg aotré (Il a fait plusieurs concessions à son frère).

Kalz arnodoù am eus graet.

1850
Référence : GON.II pg arnod (J'ai fait beaucoup d'essais, plusieurs épreuves).

Amzereout a ra kement-se.

1850
Référence : GON.II pg amzéréout (Cela ne convient pas, cela n'est pas décent).

Int a raio / Int a ray.

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, Conjugaison du verbe "ôber", FAIRE, à l'impersonnel, Mode indicatif, temps futur, "Ils feront".

C'hwi a raio / C'hwi a ray.

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, Conjugaison du verbe "ôber", FAIRE, à l'impersonnel, Mode indicatif, temps futur, "Vous ferez".

Ni a raio / Ni a ray.

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, Conjugaison du verbe "ôber", FAIRE, à l'impersonnel, Mode indicatif, temps futur, "Nous ferons".

Eñ a raio / Eñ a ray.

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, Conjugaison du verbe "ôber", FAIRE, à l'impersonnel, Mode indicatif, temps futur, "Il fera".

Te a raio / Te a ray.

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, Conjugaison du verbe "ôber", FAIRE, à l'impersonnel, Mode indicatif, temps futur, "Tu feras".

Me a raio / Me a ray.

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, Conjugaison du verbe "ôber", FAIRE, à l'impersonnel, Mode indicatif, temps futur, "Je ferai".

Ker mezhek e oa, n'en deus graet nemet balbouzañ.

1850
Référence : GON.II pg balbouza (Il était si honteux, qu'il n'a fait que balbutier).

komz a reer ac'hanon

1850
Référence : GON.II pg ac'hanoun

Int a reas.

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, Conjugaison du verbe "ôber", FAIRE, à l'impersonnel, Mode indicatif, temps passé parfait, "Ils firent".

C'hwi a reas.

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, Conjugaison du verbe "ôber", FAIRE, à l'impersonnel, Mode indicatif, temps passé parfait, "Vous fîtes".

Ni a reas.

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, Conjugaison du verbe "ôber", FAIRE, à l'impersonnel, Mode indicatif, temps passé parfait, "Nous fîmes".

Eñ a reas.

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, Conjugaison du verbe "ôber", FAIRE, à l'impersonnel, Mode indicatif, temps passé parfait, "Il fît".

Goap a ra ac'hanon.

1850
Référence : GON.II p.96, livre second, (Ober goab oc'h ; Il se moque de moi).

Mar grit an dra-se, e viot tamallet gant kalz a dud.

1850
Référence : GON.II p.92, livre second, « Si vous faites cela, vous serez blâmé de plusieurs ».

Ne rin ket kalz a hent hiriv, re vuan e kerzhan.

1850
Référence : GON.II p.80

Pa'z eot da di ho kiniterv, grit va gourc'hemennoù dezhi.

1850
Référence : GON.II p.92, livre second, « Lorsque vous irez chez votre cousine, faites-lui mes compliments ».

Ne ra van eus a gement-se.

1850
Référence : GON.II p.96, livre second, (Il n’en fait semblant).

Amanennañ a ra al laezh.

1850
Référence : GON.II pg amanenna (Le lait se forme en beurre).

Anouediñ a reot.

1850
Référence : GON.II pg anouédi (Vous aurez froid, vous vous enrhumerez.)

Me a ra goap anezho-holl.

1850
Référence : GON.II p.80

ra[f]ec'h

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, Temps conditionnel, "vous feriez" ou "vous fissiez".

ra[f]emp

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, Temps conditionnel "nous ferions" ou "nous fissions".

Ma atahiniñ a ra atav.

1850
Référence : GON.II pg atahinein (Il m'agace sans cesse).

Elimelek a raed eus hemañ, ha Noemi eus e c’hwreg : e zaou vab a oa hanvet, unan anezho Mahalon, hag egile Chelion.

1850
Référence : GON.II p.98

Grit un ant evit herzel ouc'h an tan.

1850
Référence : GON.II pg añt (Faites une tranchée pour arrêter le feu.)

Grit deomp un alumenn a zek vi.

1850
Référence : GON.II pg alumen (Faites-nous une omelette de dix œufs).

Ra[f]e

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, Temps conditionnel "il ferait" ou "il fît".

Ra[f]es

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, Temps conditionnel "tu ferais" ou "tu fisses".

Ra[f]en

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, Temps conditionnel, "je ferais" ou "je fisse".

Ar pezh a rit aze zo amzere.

1850
Référence : GON.II pg amzéré (Ce que vous faites-là est indécent, déshonnête).

Meur a arsav en deus graet.

1850
Référence : GON.II pg arzaô (Il a fait plus d'une pause, plus d'une station).

mont a raes di a-youl

1850
Référence : GON.II pg a-ioul

mont a reont a-dreuz-penn d'ar parko

1850
Référence : GON.II pg a-dreûz-penn

Anaout a rit-hu an delienn-mañ ?

1850
Référence : GON.II pg delien (connaissez-vous cette feuille ?)

raint

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, "ils feront".

reot

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, "vous ferez".

raimp

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, "nous ferons".

Mar gwelit ho moereb, grit va gourc'hemennoù dezhi.

1850
Référence : GON.II p.95, livre second, « Si vous voyez votre tante, vous lui ferez mes compliments ».

raio / ray

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, "il fera".

ri

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, "tu feras".

An astal-se a ra gaou ouzhin.

1850
Référence : GON.II pg astal (Cette interruption me fait tort).

Petra a reot-c'hwi gant an dra-se ?

1850
Référence : GON.II p.96, livre second, "Que ferez vous de cela ?"

Pegement bennak a c'hlav a ray, ez in d'ho kwelout.

1850
Référence : GON.II p.77 (Quelque pluie qu'il fasse, j'irai vous voir).

Va meveloù ne reont ket ar pezh a lavaran dezho.

1850
Référence : GON.II p.79

Anavezet en deus ar pezh [a]m eus graet evitañ.

1850
Référence : GON.II pg anaout (Il a été reconnaissant de ce que j'ai fait pour lui).

Rin

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, "je ferai".

rejont

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, "ils firent".

anaoudek on eus a gemnt hoc'h graet evidon

1850
Référence : GON.II pg anaoudek

rejoc'h

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, "vous fîtes".

rejomp

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, "nous fîmes".

reas

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, "il fit".

rejout

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, "tu fis".

Ris

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, "je fis".

raen, raes, rae, raemp, raec'h, raent

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, "Temps passé imparfait", ("Ou bien...").

raent

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, "ils faisaient".

raec'h

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, "vous faisiez".

raemp

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, "nous faisions".

Te a reas.

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, Conjugaison du verbe "ôber", FAIRE, à l'impersonnel, Mode indicatif, temps passé parfait, "Tu fis".

N'en deus ket e c'hraet a-zevri.

1850
Référence : GON.II pg a-zevri (Il ne l'a pas fait exprès, avec intention).

Me a reas

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, Conjugaison du verbe "ôber", FAIRE, à l'impersonnel, Mode indicatif, temps passé parfait, "Je fis".

Int a rae.

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, Conjugaison du verbe "ôber", FAIRE, à l'impersonnel, Mode indicatif, temps passé imparfait, "Ils faisaient".

n'hoc'h eus ket graet mat va sae, ret eo hec'h adober

1850
Référence : GON.II pg abôber

rae

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, "il faisait".

Grit an anzav-se, ha n'ho pezo droug ebet.

1850
Référence : GON.II pg añsav (Faites cet aveu-là, et vous n'aurez aucun mal.)

C'hwi a rae.

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, Conjugaison du verbe "ôber", FAIRE, à l'impersonnel, Mode indicatif, temps passé imparfait, "Vous faisiez".

ne ra nemet bazailhat

1850
Référence : GON.II pg badala

ne reont nemet badaouiñ a-hed an deiz

1850
Référence : GON.II pg bada

Ni a rae.

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, Conjugaison du verbe "ôber", FAIRE, à l'impersonnel, Mode indicatif, temps passé imparfait, "Nous faisions".

raes

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, "tu faisais".

Raen

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, "je faisais".

Eñ a ra[f]e

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, Conjugaison du verbe "ôber", FAIRE, à l'impersonnel, Mode indicatif, temps conditionnel, "Il ferait" ou "Il fît".

reont

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, "ils font".

Eñ a rae.

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, Conjugaison du verbe "ôber", FAIRE, à l'impersonnel, Mode indicatif, temps passé imparfait, "Il faisait".

Ni a ra[f]e.

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, Conjugaison du verbe "ôber", FAIRE, à l'impersonnel, Mode indicatif, temps conditionnel, "Nous ferions" ou "Nous fissions".

C'hwi a ra[f]e.

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, Conjugaison du verbe "ôber", FAIRE, à l'impersonnel, Mode indicatif, temps conditionnel, "Vous feriez" ou "Vous fissiez".

rit

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, "vous faites".

reomp

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, "nous faisons".

erruout a raio goude warc'hoazh

1850
Référence : GON.II pg arruout

ober allazik

1850
Référence : GON.II pg allazik

Int a ra[f]e.

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, Conjugaison du verbe "ôber", FAIRE, à l'impersonnel, Mode indicatif, temps conditionnel, "Ils feraient" ou "Ils fissent".

ra

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, "il fait".

Te a rae.

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, Conjugaison du verbe "ôber", FAIRE, à l'impersonnel, Mode indicatif, temps passé imparfait, "Tu faisais".

gra allazik din va mab

1850
Référence : GON.II pg allazik

rez

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, "tu fais".

Me a raze, te a raze, eñ a raze, etc.

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, Conjugaison du verbe "ôber", FAIRE, à l'impersonnel, Mode indicatif, temps conditionnel, (Ou bien...).

Arnodiñ a rin hiziv.

1850
Référence : GON.II pg arnodi (Je commencerai aujourd'hui).

Yen eo, ret eo ober tan.

1850
Référence : GON.II p.84, livre second, « Il fait froid, il faut faire du feu ».

Me a rae.

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, Conjugaison du verbe "ôber", FAIRE, à l'impersonnel, Mode indicatif, temps passé imparfait, "Je faisais".

Int a ra.

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, Conjugaison du verbe "ôber", FAIRE, à l'impersonnel, Mode indicatif, temps présent, "Ils font".

Me a raje, te a raje, etc.

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, Conjugaison du verbe "ôber", FAIRE, à l'impersonnel, Mode indicatif, temps conditionnel, (Ou bien...).

dargudiñ ne ra ken

1850
Référence : GON.II pg argudi

C'hwi a ra.

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, Conjugaison du verbe "ôber", FAIRE, à l'impersonnel, Mode indicatif, temps présent, "Vous faites".

Ni a ra.

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, Conjugaison du verbe "ôber", FAIRE, à l'impersonnel, Mode indicatif, temps présent, "Nous faisons".

Eñ a ra.

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, Conjugaison du verbe "ôber", FAIRE, à l'impersonnel, Mode indicatif, temps présent, "Il fait".

Te a ra.

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, Conjugaison du verbe "ôber", FAIRE, à l'impersonnel, Mode indicatif, temps présent, "Tu fais".

Me a ra

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, Conjugaison du verbe "ôber", FAIRE, à l'impersonnel, Mode indicatif, temps présent, "Je fais".

Ra ra[f]e

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, Temps conditionnel, "qu'il fît".

Ra ra[f]emp

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, Temps conditionnel, "que nous fissions".

Ra ra[f]ec'h

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, Temps conditionnel, "que vous fissiez".

argilañ a ra pa dlefe mont a-raok

1850
Référence : GON.II pg argila

Me a rafe, te a rafe, etc.

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, Conjugaison du verbe "ôber", FAIRE, à l'impersonnel, Mode indicatif, temps conditionnel, ("Ou enfin...").

Ra ra[f]ent.

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, Temps conditionnel, "qu'ils fissent".

Ho pugale eo a ra an trouz-se.

1850
Référence : GON.II p.84, livre second, « Ce sont vos enfants qui font ce bruit-là ».

Gant hoc'h atiz em eus e c'hraet.

1850
Référence : GON.II pg atiz (Je l'ai fait à votre instigation, par votre conseil).

Ra ra[f]en

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, Mode subjonctif. Temps conditionnel, "que je fisse".

Biken ne ray an dra-se evel m’eo dleet.

1850
Référence : GON.II p.83, livre second, « Jamais il ne fera cela comme il faut ».

Ober

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, Mode infinitif, temps illimité, "faire".

Oc'h ober

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, participe présent, "faisant".

Ret eo ober ar mad evit an droug.

1850
Référence : GON.II p.83, livre second, « Il faut faire le bien pour le mal ».

Graet

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, participe passé, "fait".

Argadiñ a reer war-lerc'h ar bleiz.

1850
Référence : GON.II pg argadi (On hue le loup, ou après le loup).

ra raio / ra ray

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, Mode subjonctif. Temps futur, "qu'il fasse".

ra raimp

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, Mode subjonctif. Temps futur, "que nous fassions".

Perak e rit-hu argadoù dezhañ ?

1850
Référence : GON.II pg argad (Pourquoi lui faites-vous des agaceries ?)

Bezañ e ran.

1850
Référence : GON.II p.35, livre premier, "Je fais (mot à mot, Être je fais)".

ra reot

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, Mode subjonctif. Temps futur, "que vous fassiez".

Setu petra a ra droug din.

1850
Référence : GON.II p.69, "Voilà ce qui me fait mal".

Ur vardell gaer am eus lakaet ober.

1850
Référence : GON.II pg bardel (J'ai fait faire une belle mardelle).

Bezañ e rae.

1850
Référence : GON.II p.35, livre premier, "Il faisait".

Arboellañ a reot mar bevit evel-se.

1850
Référence : GON.II pg arboella (Vous économiserez, si vous vivez ainsi).

Aloubiñ a ra bemdez war va douar.

1850
Référence : GON.II pg aloubi (Il empi[è]te tous les jours sur mon terrain).

ra raint

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, Mode subjonctif. Temps futur, "qu'ils fassent".

ra ri

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, Mode subjonctif. Temps futur, "que tu fasses".

Alfoiñ a ra abaoe dec'h.

1850
Référence : GON.II pg alfôi (Il est en délire depuis hier).

Ur gaou bras a ra outañ ar balbouzerezh.

1850
Référence : GON.II pg balbouzérez (Le bredouillement lui fait très-grand tort).

Ur beziad kaer a zo graet dezhañ.

1850
Référence : GON.II pg bésiad (On lui a fait un bel enterrement).

ober

1850
Référence : GON.II pg gôber, gréat, greüs, ober

Skeiñ a reer war an annev.

1850
Référence : GON.II pg annéo (On frappe sur l'enclume.)

Un argadenn en deus graet war zouar an enebourien.

1850
Référence : GON.II pg argaden (Il a fait une incursion sur la terre de l'ennemi).

Troc'hañ a ra evel un aotenn.

1850
Référence : GON.II pg aôten (Il coupe comme un rasoir).

troc'hañ a reot e vrenkoù a-barzh e lakaat da boazhañ

1850
Référence : GON.II

un ambroug kaer zo graet dezhañ

1850
Référence : GON.II pg ambrouk

Ra rin

1850
Référence : GON.II p.34, livre premier, Mode subjonctif. Temps futur, "que je fasse".

En aoz-se e tleot e ober.

1850
Référence : GON.II pg aoz (C'est de cette façon, de cette manière que vous devrez faire).

Bezañ e re[j]omp.

1850
Référence : GON.II p.35, livre premier, "Nous fîmes".

En em vlevata a rejont raktal.

1850
Référence : GON.II pg bléôta (Ils se prirent aux cheveux sur-le-champ).

Bezañ e reot.

1850
Référence : GON.II p.35, livre premier, "Vous ferez".

Bez' e rann, bez' e rae, bez' e re[j]omp, bez' e reot, bez' e rafent, etc.

1850
Référence : GON.II p.35, livre premier, "ou bien, par élision : " (Je fais. Il faisait. Nous fîmes. Vous ferez. Ils feraient).

Ober a ran.

1850
Référence : GON.II p.35, livre premier, "Je fais (mot à mot, Faire je fais)".

Ober a raes.

1850
Référence : GON.II p.35, livre premier, "Tu faisais".

ober bara

1850
Référence : GON.II pg baraa (Ce verbe est peu usité, on dit plus ordinairement "ôber bara").

Ober a reas.

1850
Référence : GON.II p.35, livre premier, "Il fit".

brellañ a ra kement a ran

1850
Référence : GON.II pg brella

Va zad en deus graet sevel tiez kaer.

1850
Référence : GON.II p.62, "Mon père a fait bâtir de belles maisons".

Biskoazh ne ris kement-se.

1850
Référence : GON.II pg biskoaz (Jamais je ne fis cela).

Bravoc’h amzer a ra hiriv evit dec’h.

1850
Référence : GON.II p.64

Banvezañ a reont hiziv.

1850
Référence : GON.II pg banvéza (Ils se régalent aujourd'hui).

badaouiñ a rit

1850
Référence : GON.II pg bada, (Vous parlez en étourdi).

Ar pezh a ra droug din.

1850
Référence : GON.II p.69, "Ce qui me fait mal".

bevañ a ra gant kalz a arboell

1850
Référence : GON.II pg arboell

Aveliñ a ra kalz er vro-mañ.

1850
Référence : GON.II pg avéli (II vente beaucoup dans ce pays-ci).

astuziñ a ra gant al louster

1850
Référence : GON.II pg astuzi

addimeziñ a raio, a gredan

1850
Référence : GON.II pg asdimizi

Arvariñ a reer eus an dra-se.

1850
Référence : GON.II pg arvari (On doute de cela).

Arvariñ a ra atav.

1850
Référence : GON.II pg arvari (Il est toujours irrésolu).

ober an dañvad

1850
Référence : GON.II pg dañvad

gober

1850
Référence : GON.II pg gôber (Faire. Agir).

dalc'het eo da ober daskor

1850
Référence : GON.II pg daskor, dakor

Ur rod dentek am eus lakaet ober.

1850
Référence : GON.II pg deñtek (J'ai fait faire une roue dentelée).

grit ho tibab

1850
Référence : GON.II pg dibab

an diboell eo en deus e lakaet da ober kement-se?

1850
Référence : GON.II pg diboell

kaer hoc'h eus ober, na zibouloudennot ket ar yod

1850
Référence : GON.II pg dibouloudenna

dre zievezhded em eus e c'hraet

1850
Référence : GON.II pg diévézded

na vezo ket diaes da ober

1850
Référence : GON.II pg diez

mar gellit e ober hep en em ziaezañ

1850
Référence : GON.II pg diéza

un degemer mat en deus graet deomp

1850
Référence : GON.II pg digémer

ho tichekañ en deus graet

1850
Référence : GON.II.HV pg dichéka

va lakaet en deus en dic'halloud da ober kement-se

1850
Référence : GON.II pg dic'halloud

un dilenn a raimp

1850
Référence : GON.II pg dilenn

graet em eus a dilez eus va zra

1850
Référence : GON.II.HV pg dilez

greomp un diskuizh amañ

1850
Référence : GON.II pg diskuiz

Aesoc'h eo dizober eget ober.

1850
Référence : GON.II pg dizôber (Il est plus facile de défaire que de faire).

deskiñ an doareoù, digarez ober al leue

1850
Référence : GON.II pg doaré

ober a ra atav e enklaskoù

1850
Référence : GON.II pg eñklask

hastit, mont a reer da ober an engalv

1850
Référence : GON.II.HV pg eñgalv

Mar grez ur flach, out marv.

1850
Référence : GON.II pg flach (Si tu fais un mouvement, tu es mort).

gra

1850
Référence : GON.II pg gra, greüs

me a ra

1850
Référence : GON.II pg gra

te a ra

1850
Référence : GON.II pg gra

kanañ a ran

1850
Référence : GON.II pg gra

evidon eo e rez an dra-se

1850
Référence : GON.II pg gra

gra

1850
Référence : GON.II pg gréat, ober

oc'h ober

1850
Référence : GON.II pg o, oc'h

graet

1850
Référence : GON.II pg ober

n'hellin biken ober an dra-se

1850
Référence : GON.II pg ober

ne ouzon petra a ran

1850
Référence : GON.II pg ober

karout a ran ho preur

1850
Référence : GON.II pg ober

ar pezh a zo graet zo graet

1850
Référence : GON.II pg ober

ober penn da

1850
Référence : GON.II pg ober

ober e gwel Doue

1850
Référence : GON.II.HV pg ober

ober dorn

1850
Référence : GON.II.HV pg ober (-dourn)

tri skoed a dleit dezhañ evit e ober dorn

1850
Référence : GON.II.HV pg ober (-dourn)

ober le

1850
Référence : GON.II.HV pg ober (-lé)

ober

1850
Référence : GON.II.HV pg ober (-lé)

graet le

1850
Référence : GON.II.HV pg ober (-lé)

Yann en deus graet le na lavaro ger

1850
Référence : GON.II.HV pg ober (-lé)

Anaout a ran ho tad.

1850
Référence : GON.II pg anaout (Je connais votre père).

Nag hemañ a c'hello ober gwell ?

1850
Référence : GON.II p.86, livre second, « Celui-ci ne pourra-t-il pas mieux faire ? »

anez kement-se ne oa netra graet

1850
Référence : GON.II pg anéz

Ne rit netra.

1850
Référence : GON.II p.86, livre second, "Vous ne faites rien".

Amzer gaer a ra.

1850
Référence : GON.II pg amzer (Il fait beau temps).

Bez’ e reot ur c’harzh tro-war-dro.

1850
Référence : GON.II p.89, livre second, « Vous ferez une haie tout autour ».

Gwelet a reer war ar maez, e kêr, kalz krennbaotred, tud yaouank, o kuitaat skolioù ar c'hêrioù, kerkoulz hag [sic] skolioù ar vourc'hadennoù [sic], pere goude bezañ chomet pevar, pemp pe c'hwec'h vloaz er skol, ne gomprenont peuz netra eus ar pezh a lennont e galleg.

1865
Référence : MBF.to p. V.

"Lennerien, emezañ, e kentskrid e vojennoù, va brezhoneg-me, ned eo ket brezhoneg naetaet a bep kemmeskadurezh eo; komz a ran evel ma ra an dud hep deskadurezh. C'hoant am bize bet da lakaat e-barzh va labour gerioù gwir vrezhoneg hepken, ha da deurel er-maez ar re c'hallek, pa oan evit kaout ur ger brezhoneg bennak gouest da zisplegañ mat ar pezh am boa em spered. Hogen ar vent hag ar rim a oa ret din sentiñ outo; ken a ris dre heg ar pezh na'm bize ket graet dre gaer. Kement-se a gavis kalet evelkent; setu penaos ez a hor brezhoneg ker da goll!"

1867
Référence : MGK Rakskrid VIII

diskouez a fellas da Rikoù e oa evit ober ar pezh a oa e c'hoant. Hag eñ dezhi; hag en ul labourat e lavare groñs da dud e vro : "Prenet am eus e kêr ur seurt bleud flour na gaver ket stank e bar war ar maez; ha gantañ e rin ur seurt kouign, setu ! n'en deus tañvaet biskoazh Yann gouer, m'en toue !

1867
Référence : MGK Rakskrid VI

En em gavout a rejont d'ar pardaez-noz, o-zri, e-kichen ur stêr vras a rankent da dreuziñ.

1867
Référence : MGK p3

Goude-se e voent troet e gregach gant Ezop, e latin, gant Faedr, e brezhoneg kozh gant sant Kadoù, e galleg kozh gant un itron a reer Mari a Vro-C'hall anezhi, e galleg nevez gant Yann ar Feunteun, ar barzh brudet, hag en diwezh, en hon amzer-ni, e brezhoneg adarre, gant Rikoù ha gant an aotrou Gwezbriant

1867
Référence : MGK Rakskrid VI

Kant tra all a dleer da ober : kemeret kentel a-wechoù digant an anevaled a bevar droad, digant al laboused hag al loenedigoù eus ar re vunutañ zoken, digant ar wenanenn; - digant ar gelienenn ne lavaran ket, o vezañ ma labour eviti he-unan.

1867
Référence : MGK Rakskrid XII

mat a ra, a gav din

1867
Référence : MGK p9

Na dudius eta e vize mojennoù an aotrou Gwezbriant, ma vize bet gantañ mui a breder ! O vezañ ker brav c'hoazh da glevet en doare ma'z int, na c'hwek e vizent da lenn ! Plijout d'an daoulagad ha d'an divskouarn e razent war un dro.

1867
Référence : MGK Rakskrid IX

Setu eno ho kefridi. Mar he grit mat, e c'hellot kaout kant tra : pastelloù kig, bevin-ejen ha maout, kement d'ho koan evel d'ho lein

1867
Référence : MGK p8

Ur bleiz o vont e-bioù, o welet pet a zo / Marv : / « — Aotrou Doue ! emezañ, deoc'h-hu me lavaro / Ur bedenn gaer bemdez, mar grit din kaout em hent / Ur seurt freskad d'am dent. »

1867
Référence : MGK p98

« Hiviziken 'ta, gant a reoc'h, / List anezho, pa'z int laouen, / Da ganañ kaer o c'hanaouenn ! »

1867
Référence : MGK p112

Goulenn a ra, en ur grenañ : / — « Aotrou ar C'hi, mestr ar vro-mañ, / M'en em roan deoc'h, petra a reot-hu din ? » / — « Da lazhañ rin ! » / — « Ha mar tec'han ? » — « Ned i ket pell, / Hag abred e ranki mervel ! »

1867
Référence : MGK p113

E-lec'h avel, lakait bouedenn / E penn ar re ra c'hoariellou, / Ha grit ivez, dioc'h pep lezenn, / Troc'hañ struj ha frezilhonnoù, / Evit ma teuio ar furnezh / Diginklet-kaer, kaer da barañ, / Ha, dreist pep tra, ar wirionez / A dle bezañ an heol sklaerañ.

1867
Référence : MGK p141

p'ae kloareg 'r Glaouiar d'ar marv, mont 'rae en ur gwiskamant vrav; indanañ zo un abid wenn hag un tog kastor war e benn

1874
Référence : GBI.II p422

an aotrou Koadrioù en deus graet, ar pezh na raje aotrou ebet; en deus diwisket e abid aour, gwisket un abid lien paour, gwisket un abid lien leien, 'vit mont da di e vererien

1874
Référence : GBI.II p228

kemenerien am eus ivez d'ober din un abid nevez; d'ober din ur gotilhonenn hag a goust pemp skoed ar walenn

1874
Référence : GBI.II p262

Soñjit ar pezh a gerfet, din-me, d’am oad, ho parnedigezh ne ray na tomm na yen.

1877
Référence : EKG.I. p.308

Ret eo karout ar c’habiten amañ hag e soudarded kement ha m’her gran, evit distreiñ evel-hen diwar va labour.

1877
Référence : EKG.I. p.220

Pa vezent paket, ar pezh ne c’hoarveze ket alies, rak ar Saozon a gav ivez mat o banne gwin-ardant, a reont "brandign" anezhañ, e vije dalc’het ar pezh a veze el lestr : ar vartoloded a-wechoù a veze lakaet un dervezh pe zaou er prizon, ha goude-se e teuent d’ar gêr evit mont adarre er sizhun war-lerc’h da ober ar memes tra.

1877
Référence : EKG.I. p.18

N’heller ket barn an dud dioc’h ar gwel, mes evit an digemer o deus graet deomp n’eo ket eus ar re gaerañ.

1877
Référence : EKG.I. p.74

Tregont skoed a oa roet deomp gant an Aotrou Kerbalanek ; eizh skoed hon eus dispignet, chom a ra ganeomp daou skoed warn-ugent ; ar pezh a ra pep a unnek skoed da bep hini ac’hanomp.

1877
Référence : EKG.I. p.78

Mes mard oa tud vat dre eno, oa ivez tud fall, ha zoken beleien hag o doa graet al le, pe ma kavit gwell o doa graet "sermant".

1877
Référence : EKG.I. p.85

O ! me 'ouie ervat, eme ar wreg, 'oac’h kristenien vat ha n’ho pije ket graet un intañvez ac’hanon, gant pevar minor war va divrec’h.

1877
Référence : EKG.I. p.114

Tostaat a ra ar c’han ; klevet a reer splamm a-walc’h : Ar beleg : "Pater de coelis Deus", Doue an Tad eus a uhelder an eñvoù, Ar bobl : "Miserere nobis !" [P]ezet truez ouzhomp !

1877
Référence : EKG.I. p.164-165

Ha setu amañ petra a rejor, e Lesneven, evit dont a-benn a gement-se.

1877
Référence : EKG.I. p.174

Evel a ouzoc’h, furchal a rejont en aner ; ned eas den da Larred, rak Larred, evel m’em eus lavaret deoc’h, a yoa ur barrezig vihan : daou di hepken oc’h ober bourg.

1877
Référence : EKG.I. p.211

E vignoned a [z]euas d’her c’haout hag a sache war e zilhad evit ober dezhañ daoulinañ evelto. Mes eñ, digeflusk ha sonn evel ur peul, a grie atav : — Idolatriaj ! idolatriaj !

1877
Référence : EKG.I. p.184

Klevet a-walc’h a rae trouz ar fuzuilhoù ha chaok ar soudarded ; mes petra a rae an traoù-se dezhi ?

1877
Référence : EKG.I. p.194

Hogen, penn kentañ Iliz Jezuz-Krist war an douar eo hon Tad Santel ar Pab ; mes n’oant ket evit tizhout hennezh, da vihanañ bremañ : diwezhatoc’h her graint hag hen digasint d’ar prizon e Frañs.

1877
Référence : EKG.I. p.7

Nag a vad a rae din ar banne dour-se !

1878
Référence : EKG.II p.24

— Mat, Aotrou de Kervalaneg, pa ranker sentiñ ouzhoc’h, her greomp.

1878
Référence : EKG.II p.9

Hini ac’hanomp n’er oar, hag ar re a zigas bevañs deomp, ne ouzont ket kennebeut, er goulenn em eus graet diganto.

1878
Référence : EKG.II p.105

Pemp vras ha daou vihan a yoa : Herve, Katell, Ion an Deniel, Goulc’hen Abolier, an daou aelig bihan hag an Aotrou Krenn, ar pezh a rae seizh den krouet gant Doue.

1878
Référence : EKG.II p.83

N’em boa ket gellet terriñ dor an iliz, kaer am boa bet en em [h]ortañ outi ; diaesoc’h e oa din c’hoazh terriñ dor an tour, rak houmañ a zo un nor vihan, derv tev oc’h ober anezhi, ha ne blege ket ar pleñch enni.

1878
Référence : EKG.II p.119

— Nann, ne zivinan ket. Mes ar pezh a ri me a raio, hag e ve mont d’ar marv e ve. — Marteze, evit gwir, ez aimp d’ar marv : n’eus forzh, ober a ri ar pezh a rin ? — Ya, en ober a rin, er lavaret a ran dit.

1878
Référence : EKG.II p.72

— Ya, gwelet a-walc’h. O ! ma vijen-me bet ur gwaz ! — Ha ret eo bezañ gwaz evit kaout kalon ? — Ha petra a fell dit a rafemp-ni hon-div ?

1878
Référence : EKG.II p.72

E Kergidu edont ganeoc’h, amañ e tleont bezañ ganeoc’h ivez. — Mard emaint, c’hwi o c’havo. — Ya, me ’gred er graimp, rak an ti a zo diwallet mat a bep tu, ha den ne dec’ho anezhañ.

1878
Référence : EKG.II p.67

Fae hoc’h eus graet warni, ha pa reer fae war ur garg roet gant ar Republik, e reer fae war ar Republik.

1878
Référence : EKG.II p.65

— Daoust hag ober ur gentel din-me hoc’h eus c’hoant ? — Nann, rak ne gav ket din e talvezfe ar boan.

1878
Référence : EKG.II p.63

Edon o vont er puñs hep va fuzuilh ; mes un dra a deuas em [f]enn hag he c’hasis ganen. — Gwelet a reot em boa graet mat.

1878
Référence : EKG.II p.50

Evit gwir, anaoudek e oa bet a gement-se, ha bezañ e oan bet zoken, tri miz a yoa, paeron d'an diwezhañ eus e vugale, a raed an Didik anezhi, abalamour ma’z oa Marc’harid hec’h anv.

1878
Référence : EKG.II p.35-36

Men [sic] eo, o tont d'ar gêr, goude hadañ fosfat kaoc'h-houarn war un dachenn dirien am eus er Park kamm, me eo am boa difretet ar seier adarre , 'n ur dremen ; hag ar poultr dioute 'n eus groet d'ar geot kreskiñ evel ma welez.

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.1

Koue[zh]et e[o] warnon ma fec’hed / Gant kreñvoc’h 'viton ‘c’h on lardet / Yannig, ma far, groet hoc’h eus fall. / Klemm ha hirvoudiñ, tra na dal' ; Mard e[o] ho laeroñsi gwirion, / Hastet mont da ga[ou]t ar person ; / Anez dic’haouiñ prim ‘m eus aon, / E vezo amañ glaz ha kañv ! /

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.2

Ac'hanta ! ma mignon, petra rafes, lâr din, d'un den fall a zeufe da'z ti da zispenn, dirazout, en e gomzoù, ur vamm e teus karet hag a garez kement ?

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.1

Perak eta na rafes ket en-keñver da gelaouenn ar pezh a rajes en-keñver nep a vije fall a-walc'h evit mont da'z ti da wallgomz diouzh da vamm ?

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.1

Abalamour d'ar vogedenn lugernus-se a sav diwarnañ, an danve[z] a ve[z] lakaet war ar chimikez, a ve[z] groet ane[zh]añ "Fosfor". "Fosfor" a zo ur gir gregach a dalv memes tra 'vel "Lucifer" en latin, ha taol-gouloù, en brezhoneg.

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.1

Daoust gant petra e ve groet ar "fosfor" ? Gant eskern anevaled : Be[z]añ zo oc'h ober eskern un aneval, daou danve[z] kentañ : ar fosfor hag ar ra. Fosfat-ra a ve[z] groet eus ar seurt meskailhez-se.

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.1

Paouez, ma mab, da gât anken. / Gret vo dit herve[z] da c’houlenn. / Dre nerzh ma gras, da dad karet / Hep dale pell a vo cheñchet.

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 30 janvier 1898, p.1

Ar fosfor a zo oc'h ober hon eskern a deu dimp diwar hon magadurezh, dreist-holl, diwar ar bara a debromp bemde[z].

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.1

Ar goaven [sic] pe ar skarzhadur a sav, evel-se, diwar houarn teuzet, a ve[z] groet ane[zh]i "kaoc'h-houarn".

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.1

groa

1904
Référence : DBFV pg. -a3 (il fait)

diouzh a reoc'h e kavoc'h

1909
Référence : BROU p. 226

Gra a giri

1909
Référence : BROU p. 200

An Drouized a vez graet diwar gelennerien uhel, skrivagnerien war danvez an doueelezh, an eneelezh, ar speredelezh, hag all.

1909
Référence : REZI p. 5

ne rez nemet turiañ

1909
Référence : BROU p. 434 (Turia, fouir. Se dit aussi d'un bêchage mal fait : ne rez nemet turya)

korrig ne reer ken anezhañ

1909
Référence : BROU p. 403 (on ne l'appelle que le Nain)

nemet dont a rafe

1909
Référence : BROU p. 402 (à moins qu'il ne vienne)

lakaet am [sic] eus ober ur re votoù lêr

1909
Référence : BROU p. 390 (Lakaat signifie aussi commander)

n'on ket evit ober an dra-se

1909
Référence : BROU p. 249

e c'hran, e c'hraen, e c'hris, e c'hrin, e c'hrafen

1909
Référence : BROU p. 246 (gouzout)

grit a garoc'h

1909
Référence : BROU p. 200

Gant a ri, ne chom ket da c'hoari !

1909
Référence : BROU p. 242 (surtout ne reste pas jouer)

Gant ur roeñvadenn hepken e reas d’e vag kilañ war-hed ugent "leuga" en a-dreñv, betek e-kreiz al lenn ; ha neuze, o kregiñ en e vouc’hal-vann, he stlepel a eure gant kement a nerzh ma treuzas war he hed ar speurennad rec’hier ha menezioù ha ma ’z eas da gouezhañ er pradoù en tu-hont, en ur lazhañ tri-ugent buoc’h a oa o peuriñ eno (2).

1923
Référence : SKET p.43

D’o skrivañ e reas gant lizherennoù kozh ar C’hresianed a oa boaziet, en amzer-se, e-touez al Lingoned hag an Helveted.

1923
Référence : SKET p.9

Eno em eus graet hent, a-hed devezhioù, war straedoù ur geoded ec’hon-divent, kozh evel an douar hag ar bed, mamm holl geodedoù an douar, kelennerez ar re fur, magerez ar ouizieien, krouerez tud ampart en holl arzoù ha micherioù.

1923
Référence : SKET p.16

Kevrenn gornok ar vro am eus treuzet, ma ra ar C'hresianed Libua anezhi.

1923
Référence : SKET p.18

[...] oc'h ober hent dre vro an Aravisked (Araviski) hag ar Vastarned (Bastarni), ez on aet gant ar red anezhañ betek mor ar Sav-heol e-lec'h e tinaou e zourioù.

1923
Référence : SKET p.20

Nemet ez oa ar penngadour karantezus outi oc’h ober brav dezhi evel d’unan eus e verc’hed.

1923
Référence : SKET p.22

Ul lec’h sakr a reer eus an dachennad-se, hag e vez graet enni lidroadoù.

1923
Référence : SKET p.47

Grit stad d’ar vuoc’h a vag hor gouenn gant he laezh, d’an ejen a zigor an erv ma tiwan diouti heiz an doueed, d’ar marc’h ruz ha buan a red a-raok an heol.

1923
Référence : SKET p.51

Goude-se, e vanent en o sav a-hed an hent ma tlee an digemeridi a c’hortozed tremen drezañ, e-keit ha ma ’z ae ar pep all eus ar bobl, en o fenn ar renerien hag an henaourien anezho, betek ul lec’h a raed anezhañ Gortozva « lec’h ar gortoz ».

1923
Référence : SKET p.60

Ambrouget e veze an hini tremenet d’an ti ma raje e annez.

1923
Référence : SKET p.74

O vezañ e c’hoarveze eus ar bagad seizh mil a diadoù yaouank, tad, mamm hag ur bugel nevez-vet da bep-hini, ne rejod ket a diez bras kilviziet-start, ezhomm d’o sevel pilprennoù mentek, amzer, labour ha strivadoù a-leizh.

1923
Référence : SKET p.96

Mibien ez oant d’ur Morigenos a raed gantañ ur roue pe un doue e broioù ar Mervent.

1923
Référence : SKET p.97

Kement-se a zigouezh bep tro m’en em gav Kreisteiziz gant merc’hed hor gouenn, her merzhout am eus gallet ober me va-unan meur a wech (2).

1923
Référence : SKET p.100

An darempredoù ouzh an dud estren o deus kreñvaet er vroidi, dreist-holl er verdeidi hag er varc’hadourien, ar boaz da ziguzhat diwar ar c’hentañ sell tro-spered an dud m’o devez d’ober ganto.

1923
Référence : SKET p.102

Azlakaat he diweuz war o diweuz a reas oc’h ober dezho tevel gant he fokoù.

1923
Référence : SKET p.107

A-walc’h e oa gant ar c’has lakaet en dour dre o lostoù d’ober d’ar c’hokedig treiñ war e c’henou.

1923
Référence : SKET p.110

An tarv Vindobennakos eo a heñchas ar bagad etrezek ar c’hornog hag a reas dezho tremen an Albis el lec’h m’en doa Momoros e dremenet diagent.

1923
Référence : SKET p.132

ober gant

1923
Référence : SKET p.187, « Geriadur ar "Skelta Segobrani" (an daou levr kenta) » "se servir de".

Penn Turos ha pennoù ar renerien all a voe graet gant Nemetos o balzamiñ hag o ispilhañ dre nac’hennoù hir o blev du e kentañ neved ar vroad, e Mediolanon.

1923
Référence : SKET p.127

A driwec’h mil den e c’hoarveze ar bagad-se hag eñ disheñvel e kement-mañ diouzh an daou vagad en e raok ha diouzh ar re war e lerc’h : ouzh hen ober ez oa estreget tud yaouank, pa weled ennañ, ouzhpenn, gwazed ha maouezed e brud o oad ha dezho mibien vras gouest da embreger armoù.

1923
Référence : SKET p.125

Netra ne voe espernet gant ar merc’hed d’ober dezhañ plegañ, aner e voe dezho !

1924
Référence : SKET.II p.35

— N’her grin ket, eme Vindosetlos. Bev pe varv, e renkan diskenn ar stêr en noz-mañ.

1924
Référence : SKET.II p.44

Barrivindos a lakaas e zorn war ar vag hag a reas dezhi redek a-dizh.

1924
Référence : SKET.II p.42

Me eo Tekos, mab Kintus, a ouenn Vanos, mab Belios. Un anv all hag un tad all am eus en enez Abalos. Eno e reer ac’hanon Vindosetlos, mab Vissurix.

1924
Référence : SKET.II p.42

Segons eo a vez anvet Vissurix en danevell ma ran kel anezhi.

1924
Référence : SKET.II p.42

Evit ober fringal ur marc’h pe ur gazeg — gwelet en devoa hen ober meur a wech — daoust pegen kozh dezhañ pe dezhi da vezañ, n’oa ket ret reiñ dezhañ pe dezhi kalz a gerc’h ; ur bodig drez, dindan e lost, a oa gwelloc’h eget kerc’h na gwin-ardant.

1924
Référence : BILZ1 Niv. 43-44, p.1032 (Gouere-Eost 1924)

Ifig a rae e vamm-gozh outañ. Penaos Ifig a droas en Bilzig ? Ar paotr n’oa ket evit digej mat e anv : Ifig… Izig… Dizig… Bizig…

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 37, p.811 (Miz Genver 1924)

Deut d’ar gêr, Kola, an eil vab, en deus graet digemer mat d’ar paotr.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 37, p.811 (Miz Genver 1924)

N’eo ket ar person a deuas da ober ar vadeziant : ar c’hure hag ar sakrist, ar c’hure, den a zouster hag a vadelezh, ar sakrist, ur c’hamarad da dad ar paotr.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 37, p.810 (Miz Genver 1924)

Marc’harid, c’hwi a dle gouzout petra da ober diouzh ar paotrig ; hervez m’em eus bet klevet, mab ho mab ez eo.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 37, p.809 (Miz Genver 1924)

ober war-dro U.B.

1924
Référence : SKET.II p.136 « Geriadurig », "Soigner quelqu’un, s’occuper de quelqu’un".

ober en-dro da, ober war-dro

1924
Référence : SKET.II p.136 « Geriadurig », "S’occuper de, servir".

ober e doare

1924
Référence : SKET.II p.136 « Geriadurig », "agir à la façon de".

ober kuñv, karantezus, da u.b.

1924
Référence : SKET.II p.136 « Geriadurig », "Traiter doucement et affectueusement quelqu’un".

Pe vev pe varv, pe em sav pe gouezhet, e kasin an dreizhadenn da benn en noz-mañ, hag e rin !

1924
Référence : SKET.II p.46

Kae da ober ged da-unan-penn er roudourioù, e bevennad ar c’hoadoù, war gern ar menezioù.

1924
Référence : SKET.II p.32-33

Evidon-me ur veaj vat am eus graet.

1925
Référence : BILZ2 p.182

— Neuze gra da sac’h, da gabanenn a zo goullo…

1925
Référence : BILZ2 p.167

« Tevel hag ober » : Bilzig n’en devoa ket ankouaet ar girioù-se. Re e talc’he d’e groc’hen.

1925
Référence : BILZ2 p.128

Ganen a zo ur martolod eus a Bennenez, Kerlirzin : Mourzig, c’hwi ’oar, a v[ez]e graet anezhañ.

1925
Référence : BILZ2 p.182

anez ober

1927
Référence : GERI.Ern pg anez (à moins de faire)

ardevel a ra ar glav

1927
Référence : GERI.Ern pg ar2

badaouiñ a ra ma fenn

1927
Référence : GERI.Ern pg bada, pg badaoui

bete na ray ket

1927
Référence : GERI.Ern pg bete

gober armanakoù

1927
Référence : GERI.Ern pg armanak

gra a gari

1927
Référence : GERI.Ern pg a4 (fais ce que tu voudras)

Lakât a ra e aked da...

1927
Référence : GERI.Ern pg all (il met du soin à...)

ober armanagoù

1927
Référence : GERI.Ern pg armanak

a-bouez

1927
Référence : GERI.Ern pg a-bouez (à force de faire)

akuit da ober

1927
Référence : GERI.Ern pg akwit

Hep mar ar veajourien-mañ o deus aon da chom hep kavout, e korn pe gorn, frankiz da azezañ, rak gwall zispourbellañ a reont o daoulagad.

1929
Référence : SVBV p8

War-dro mareoù seizh eur diouzh an noz e tegouezhis er gêr-benn, hag, hep daleañ e neblec'h, a [sic] kerzhis etrezek ar gar, hini Lyon, ar sac'h war va chouk. A-barzh ma kimiadis diouzh Pariz ez is da ober ur weladennig e kêr, hag o vezañ graet ur c'hofad stalioù e lâris yao ! En tren adarre. Kerkent ha m'edon degouezhet em bagon, e stagis da lenn hag a-greiz lenn e vanjen kousket. Huniañ mat a ris war ar bank-keinok, rak skuizh-marv edon.

1929
Référence : SVBV p8

Ya, muioc'h a fouge a yoa ennon en dervezh-se eget m'o defe graet din ar c'homzoù-mañ : "Un eontr koz eus an Amerika ez gwra pinvidik a vil skoed leve".

1929
Référence : SVBV p.13

Pa veze aet enoeet ar seizh kañfard o labourat, ez aent da ober reuziadoù gouren war ar flourenn : n'eus netra gwell evit gwevnaat an izili, kreñvaat an drogell hag atizañ an imor.

1929
Référence : SVBV p6

kaout d'ober gant ub.

1931
Référence : VALL pg (avoir) affaire (à qqn ; pour marquer opposition, conflit)

evel-se bezet graet !

1931
Référence : VALL pg ainsi (soit-il), amen

plijout a ra din

1931
Référence : VALL pg aimer (j'aime)

penaos e rit ?

1931
Référence : VALL pg aller (comment allez-vous ?)

ober vijel

1931
Référence : VALL pg (prtiquer l')abstinence (des jours maigres)

ober ur gluchadenn

1931
Référence : VALL pg (s') accroupir (un instant pour se reposer, etc)

ober ur buchadenn

1931
Référence : VALL pg (s') accroupir (un instant pour se reposer, etc)

ober sardig da

1931
Référence : VALL pg affable

ober mat da ub.

1931
Référence : VALL pg agir (bien avec qqn)

ober kriz da ub.

1931
Référence : VALL pg agir (mal avec qqn)

ober gant

1931
Référence : VALL pg application (mise en pratique d'une loi, etc.), appliquer

ober fall da ub.

1931
Référence : VALL pg agir (mal avec qqn)

ober evel

1931
Référence : VALL pg agir (en homme)

ober un doue eus

1931
Référence : VALL pg adorer (son ventre, sa bourse)

ober e zilez a

1931
Référence : VALL pg abdiquer

ober e gimiad(où)

1931
Référence : VALL pg (dire) adieu

ober e dreuz

1931
Référence : VALL pg affaire (se tirer d'affaire, se suffire)

ober divalo da ub.

1931
Référence : VALL pg agir (mal avec qqn)

ober diouzh bezañ gouiziek

1931
Référence : VALL pg agir (dans le but de devenir savant)

ober

1931
Référence : VALL Rakskrid p XXVII, agir

ne reont forzh

1931
Référence : VALL Rakskrid p XXVII

na ve ket e rafes

1931
Référence : VALL pg aller (ne va pas faire)

ne'z ket da ober

1931
Référence : VALL pg aller (ne va pas faire)

n'en em reont ket

1931
Référence : VALL pg (ils ne peuvent s')accomoder

mont mat a ra ar werzh

1931
Référence : VALL pg aller (la vente va bien)

M. a vez graet eus an den-se

1931
Référence : VALL pg (s')appeler (cet homme s'appelle M.)

M. a reer eus an den-se

1931
Référence : VALL pg (s')appeler (cet homme s'appelle M.)

lenn a ra

1931
Référence : VALL Rakskrid p XXVII

kentañ a reas e voe ober

1931
Référence : VALL pg aussitôt

kentañ a eure e voe ober

1931
Référence : VALL pg aussitôt

kaout da ober gant

1931
Référence : VALL pg (avoir) besoin (de)

kaout d'ober ouzh ub.

1931
Référence : VALL pg (avoir) affaire (à qqn ; pour marquer opposition, conflit)

gwraet

1931
Référence : VALL pg agir (part. forme ancienne conservée en T.)

graet e gresk gantañ

1931
Référence : VALL pg adulte

graet an dro

1931
Référence : VALL pg (l')affaire (est faite)

graet

1931
Référence : VALL Rakskrid p XIX, agir (part., forme ancienne conservée en T.)

gra pa ri tra !

1931
Référence : VALL pg (sois à ton) affaire (!)

gant va holl vadoù, a-boan ma c'hallan ober va zreuz

1931
Référence : VALL pg affaire (avec tout mon bien, je me tire à peine d'affaire)

evel-se bezet graet !

1931
Référence : VALL pg ainsi

en ur ober bloaz

1931
Référence : VALL pg (il fit ce travail en un) an ("un" ne se traduit pas devant bloaz)

en em ober

1931
Référence : VALL pg (s')accomoder

en em graet

1931
Référence : VALL pg (s')accomoder

e garout a ra hag e ra

1931
Référence : VALL pg beaucoup

diwall da ober

1931
Référence : VALL pg aller (ne va pas faire)

dic'hoarzhin a reot

1931
Référence : VALL autrement

boazañ da ober

1931
Référence : VALL pg accoutumer

arabat dit ober

1931
Référence : VALL pg aller (ne va pas faire)

aes ober outañ

1931
Référence : VALL pg accomodant

a oar en em ober

1931
Référence : VALL pg accomodant

Ne c'helled ket atav kemer ur resis-skritur evel ma reer peurvuiañ e brezhoneg, kalz re ziaes e vije bet klask an anvioù war ar c'hartennoù.

1943
Référence : TNKN p8

Pep lestr moroniezh a vez bremañ en e vourzh ur seurt ardivink, hag e c'hell evel-se sontañ kalz aliesoc'h eget ne raed gant ar plom.

1943
Référence : TNKN p12

Kaer am boa, ne oan ket evit en em ober gant ma buhez nevez.

1944
Référence : EURW.1 p35

Pa'z aed pell da-heul an toull, en em gaved gant un nor houarn ; a-drek an nor e oa loch ur ramz a veze graet ar Boned Ruz anezhañ.

1944
Référence : EURW.1 p17-18

Sevel a rejont e bourk Karnoed an ti bourc'hiz am eus skeudennet penn-kentañ va eñvorennoù.

1944
Référence : EURW.1 p13

Plijout a rae dezhañ ar c'hezeg, ha kazi sur en dije 'n em c'hraet ul lec'h en arme, panevet e tegouezhas d'e dad mervel e 1859, ha Glaoda, « mab henañ intañvez » a voe, en akord gant al lezenn neuze, disoudardet, ha lavaret dezhañ distreiñ d'ar gêr.

1944
Référence : EURW.1 p10

Kalz a dud, reoù a netra, reoù a vrud, o deus skrivet "Memorioù". Hogen ne raent al labour-se nemet war ar c'hozh.

1944
Référence : EURW.1 p5

Evel ma oa kozh-mat ma mamm p'he doa bet ac'hanon e oan fiziet da vezhur -da vagañ- en ur gemenerez gwreg d'un houarner-kezeg Laou Skourvil e anv, se 'zo kaoz ne veze graet nemet Jann Laou anezhi.

1944
Référence : EURW.1 p7

Ma zad a veze graet Glaoda anezhañ.

1944
Référence : EURW.1 p10

Ma amezeg a veze graet Jozeb de Lauwer anezhañ, genidik a Bariz, engouestlet da 18 vloaz.

1944
Référence : EURW.1 p.193

Pa voen bet daou viz o ren ar vuhez oberiant-se, ha graet ganin ma c’horf eus ar vicher, e voen dibabet a-gevret gant ugent all eus ar 48vet da vont da studiañ da Sant-Brieg en ur gompagnunezh graet gant re zesketañ peder [sic] rejimant 19vet kevrennad an 10vet rannad arme.

1944
Référence : EURW.1 p.195

« Petra ober ? Mont pe chom hep mont ? » a soñje ar marichal kaezh.

1944
Référence : ATST p.117

Arabat e vije krediñ o doa ar serjanted hag ar gaporaled an disterañ doujañs ouzh ar « vibien d’o zadoù » a raed ouzhimp ‘drek hor c’hein.

1944
Référence : EURW.1 p.196

Skrivañ 'rejomp d'an tad Hayde da gaout ul levr bennak da zeski hag e tigasas dimp raktal bep a levr katekiz ha bep a levr oferenn.

1944
Référence : EURW.1 p61

-"Me 'raio deoc'h staotañ gwad, bandenn landreanted".

1944
Référence : EURW.1 p.196

Mes daoust da se, e kerzhent eeun, hag e raent soudarded vat, rak ne oa ket da farsal gant ar reolennadur.

1944
Référence : EURW.1 p.197

« Ober a raio plijadur dimp. »

1944
Référence : EURW.1 p54

Hep urzh ne reer ket labour vat.

1944
Référence : ATST p.107

« Prestañ va bag pe chom hep ober a zo ingal din. »

1944
Référence : ATST p.103

E miz Here 1897 ez is er c'hlas prederouriezh, renet gant ur Gwaskonad an aotrou Caudesaigues, a raemp an aotrou Dourtomm anezhañ etre brezhonegerien.

1944
Référence : EURW.1 p62

Ya, ya, evit ma rin al labour e-keit ma viot o sellout. Nann ! nann ! pep hini diouzh e du.

1944
Référence : ATST p.94

« C’hwi a rae dezhañ chom er gêr d’ar sul ["Sul"], gant aon en dije uzet tachoù e votoù. »

1944
Référence : ATST p.59

Al lezenn a c’hourc'hemenne : ar studierien o labourat da gaout ur skrid-testenni er skolioù-uhel ar gloareged o klask mont da vistri-skol, ar vicherourien merket evel « micherourien arz », ne rajent nemet ur bloavezh e-lec’h tri.

1944
Référence : EURW.1 p.191

Ha Lom a grogas adarre da lavarout : — « O moereb ! O, moereb !… » — « Peoc’h, en anv Doue ! » eme ar voereb, hep digeriñ ul lagad ; « poan-benn a rit din. »

1944
Référence : ATST p.35

Skeiñ a rejont diouzhtu e daoulagad Aogust ar Roc'h ha me, a veze dalc'hmat hon-daou a-gevret.

1944
Référence : EURW.1 p46

Me a gave se barzhonius-tre ; ur barzhig oc'h ober lez d'ur verjelenn war ar maez.

1944
Référence : EURW.1 p45

Mes da ober hor boa, gant holl baotred yaouank ar bourk, eus hon oad, Frañsoù Boudehent, Pier Douboulig, Batist Chauvel, hag all, a oa holl o klask bezañ servijourien d'an div gañfantenn-mañ, ne oa bet biskoazh re ken didennus ha[g] i e Karnoed.

1944
Référence : EURW.1 p46-47

Ober a ran ma gwele.

1944
Référence : EURW.1 p?192

Un toull-bac'h ?... Naren, ur wech c'hoazh ! Ur c'hreñvlec'h, ya ! un dig divrall o wareziñ porzh ar Silvidigezh, ma ra o annez ar gristenien chañsus, bet dibabet gant Doue.

1949
Référence : SIZH p.48

Ober a reas un ehan. Ar breur Arturo a stouas e sell daveti.

1949
Référence : SIZH p.46

- Me, dimezell, n'on na Tad na porzhier. Pediñ a ran an Aotrou Doue, avat, ma ray diouzhin ur servijer doujus hag ur beleg izel e galon, hogen barrek hag helavar da brezeg E Anv Santel.

1949
Référence : SIZH p.45

Ober a ra ul lamm. Ha diskenn a ra, en ur pennad tizh, gant an diri.

1949
Référence : SIZH p.45

Ober a reas egile un hej d'e skoaz. Ne gare ket nemeur e genvreur, abalamour d'e spered risigner.

1949
Référence : SIZH p.44

Ar breur Arturo en doa graet hent, evel boaz, gant ar breur Alano, ur Breizhad eveltañ, hag e geneil nemetañ, e gwirionez, daoust ma oa forzh Breizhiz all e-touez danvez[-]leaned ar gouent.

1949
Référence : SIZH p.53

- Ma tegouezh ganeomp kejañ ganto, penaos ober, Tad, evit kaout an trec'h war verc'hed Eva ?

1949
Référence : SIZH p.41

Ober a reas ar bederez ur pikol sin ar groaz a voe echu ganti dre ur pok d’he biz-meud, hervez giz Spagnoliz (…).

1949
Référence : SIZH pp.37-38

- Ya ! d'ho kwelout, c'hwi ! - Perak, avat, ken diwezhat ? Ne vez mui den, en iliz, d'an eur-mañ. - Ur garedig n'he deus ket d'ober gant testoù, pa zeu davet he muiañ-karet.

1949
Référence : SIZH p.49

Krediñ a reas goulenn : - Lavarit din hoc'h anv, mar plij ! - Palmira Manso y de la Torre, kofesourig fri-lemm ! Ha c'hwi ? - Breur Arzhur eo va anv relijion. Du-mañ, e Breizh-Izel, e veze graet ac'hanon Kaourintin an Helgouarc'h.

1949
Référence : SIZH p.46

Ya ! Graet e vo ur viltañs anezhañ, ma anzav... ur pezh divergont siet-fall... kaset kuit, marteze, peogwir e vo bet treuzwisket poell e gofesadenn.

1949
Référence : SIZH p.60

Penaos e rin-me, emezi, pa n'ho kwelin ken ?

1949
Référence : SIZH p.58

- Hag e ri, a-hed da vuhez manac'h, prezegennoù helavar diwar-benn traoù n'anavezez ket.

1949
Référence : SIZH p.57

Graet he doa Palmira ar mousc'hoarzh-se, a lakae ar breur Arturo, war un dro gant c'hwez [sic, c'hwezh] gwrezus ha frondus ar vaouez, dindan gazel-ge.

1949
Référence : SIZH p.56

Diouzhtu goude lein, e oa aet an daou vignon d'ober un dro : n'oant ket evit en em ober diouzh ar c'housk-ae [sic], boaz ar vro e-doug eurioù tommañ an deiz.

1949
Référence : SIZH p.53

- Mignon yaouank, emezi, pegoulz e vezoc'h dieub ? Petra a rit gant hoc'h amzer ?

1949
Référence : SIZH p.49

Hag eñ, n'eo ket ar breur Celestino e oa. Gouzout a rae ober fae war galvoù ar c'hig. Eñ a oa anezhañ ur penn yen.

1949
Référence : SIZH p.49

Ar re 'ra droug, an dud a noaz / 'Gaser da get, hervez ar boaz. / Anzavit n’eo ket levenez / Bez' taolet en dienez.

1960
Référence : PETO p31

Din-me o komz eus ul loen gouez. / Petra 'ta, plac'h, ' c'hoari ganeoc'h ? / Al lern, dre amañ, n'int ket rouez ; / Rak-se, didrouzit ha grit peoc'h.

1960
Référence : PETO p30

Gant da geinvan ehan, bugel, / Ha mir kabestr, kentr ha sugell. / Ma skiant-vat a ziskouez din / Petra da ober hag er grin. / Foei d'ar breud ha d'hon abadenn, / Laka fin da'z klemmuskadenn !

1960
Référence : PETO p19

Kint : Doare spered eus un den kintus, diaes en em ober outañ.

1960
Référence : PETO p86

Ma dorn zo ruz gant gwad un den / Na eure morse droug na gwall, / Ha din da c'hoût ' roas ' oa fall / Asantiñ plegañ d'an urzh lous / Am c'hasas trumm da berson plouz.

1960
Référence : PETO p62

« Aotrouned » 'rez ouzomp, sitoianed, / Ha ni e bro ar Republikaned ? / Ken a aotrouned na noblañs ne chom, / Rak d’o gouenn fallakr amañ 'oa re domm.

1960
Référence : PETO p35

Ma matezh 'ro kalonad din, / Ha sentiñ ouzh he ali hakr, / Da ober droug, biken ne rin !

1960
Référence : PETO p34

Met en aner : graet 'n deus kazeg / Goude bezañ furchet dre-holl.

1960
Référence : PETO p33

Ar fallakr pa vo kastizet / Gant an druez ne vin tizhet / Hag e kanin da voued ar groug : / « Unan nebeutoc'h d'ober droug ! »

1960
Référence : PETO p31

ha neuze ivez pakadoù frazennoù er yezh arnevez-se difetis ha sec'h hag o devoa poan d'ober hent betek spered ar selaouerien

1972
Référence : BAHE niv. 75, p.4

D'ar mare ma ris va studioù e Roazon ne oa ket aes kaout ul labour bennak, hag e diskar-amzer ar bloaz 1936 en em gaven en entremar o klask gouzout penaos gounit ur gwennegig bennak.

1985
Référence : DGBD p5

Re ziwezhat e vezer atav o teuler evezh outo, ha penaos zoken her grafec'h, e kornioù a zo emaint e pep lec'h.

1985
Référence : DGBD p130

A-gevret eo eta en em c'hreomp ouzh buhez al lestr.

1985
Référence : DGBD p10

"Ho kouzaviñ a ran leal, diskred hon eus warnoc'h, rankout a ra ho klevout, hag e rin", a ouzhpennas

2012
Référence : DJHMH p.72

Gallout a reer ober goap ouzh an enebourien oc'h ober van da sevel a-du gante met en un doare lu, en ur vont kalz re bell ganti, evit sikour an dud da gompren e vez diskuliet tra pe dra e gwirionez.

2015
Référence : DISENT p55

Graet e vez neuze "dielfennadur-furlukin" deus an dra-se.

2015
Référence : DISENT p55

Tra m'emañ ar gouarnamant o vreutaat an eil danvez lezenn kemedel war-lerc'h egile e teu a-benn ar muntrer, evel a rit anezhañ, da lakaat e kefioù ar Stad seizh milion eizh kant mil a euroioù dindan dek devezh. Hag ouzhpenn-se, d'ur mare ma anzav ar gouarnamant e-unan dirak an holl ez eus dale gant an enkefiadurioù.

2015
Référence : EHPEA p214

Amañ e vez graet [e reer] anv dreist-holl deus donedigezh ar polis evit skarzhañ al lec'h.

2015
Référence : DISENT p95

Sevel koubladoù stourmerien gant ar memes statud a vo tu d'ober ivez : da skouer e c'hall daou stourmer embann int prest da vezañ harzet, hag harzet e vint a-gevret neuze, kuit ne[na] chomfe un den e-unan-penn etre krabanoù ar polis.

2015
Référence : DISENT p91

N'eus ket gwashoc'h evit ober d'an dud faziañ, degas trubuilhoù da zerc'hel unvan ar strollad koulz ha diskar brud vat ar stourm.

2015
Référence : DISENT p62

Kempennit lec'h an obererezh evel ma rafe ul leurenner c'hoariva prederiet gant ar fed e rank an arvesterien kompren mat.

2015
Référence : DISENT p81

Pouezus eo eta rakwelet barregezhioù hoc'h enebourien d'en em ober ouzhoc'h, o lakaat termenoù berr dezhe da skouer evit ma vefe sevenet ho koulennoù, kuit na vefe obererezhioù nevez a-daol-trumm.

2015
Référence : DISENT p78

Ma rankit parkañ ho karr-tan ur pennadig war al lec'h, grit van da c'hortoz unan bennak, o c'hoari an den a goll pasianted, en ur sellet alies ouzh hoc'h eurier pe en ur ober van da bellgomz zoken.

2015
Référence : DISENT p74

Diaes eo sammañ an traoù-se war tachenn ar politikerezh, rak broudañ a ra an dud d'en em vac'hañ e-barzh ur sistem e-lec'h ma ra fae an eil renkad sokial ouzh egile, ur sistem a ouennelouriezh a spered, ur mod boutin da gevredigezhioù direizh an hiniennoù d'en em lakaat da varnerien kalet [galet], strizh ouzh dislavaroù ar re all met morse ouzh o dislavaroù dezhe o[-]unan.

2015
Référence : DISENT p64

Evel-se e vo roet an taol dic'harzhañ kentañ, hag a-wechoù n'eus ket tu d'ober gwelloc'h pa vez berzet mont d'al lec'h a fell dimp tizhout.

2015
Référence : DISENT p73

P'emaomp ganti ez eo an harz-debriñ pe, taeroc'h c'hoazh, an harz-evañ, an doareoù feulsañ a c'hall ur stourmer difeuls ober outañ e-unan.

2015
Référence : DISENT p65

Met chom a ra ar fed da vezañ mezhekaet unan, evel un arouez taer.

2015
Référence : DISENT p64

Ha dav e vefe laoskel e c'hwervoni da zispakañ, treiñ e fulor e kasoni, klask ober mezh d'an dud gant komzoù drouk ?

2015
Référence : DISENT p64

Sevel ur vouezhiadeg keodedel pe un dilennadeg nevez, met war an dachenn bublik hag hep sikour an dud e karg -evit lakaat an estrañjourien da votiñ da skouer peogwir n'o deus ket gwir d'en ober-; boikotiñ an dilennadegoù, chom hep kemer perzh, votiñ -ha displegañ ar rag hag ar perag d'an holl dre ar mediaoù !-.

2015
Référence : DISENT p57

Note d'étude

Lenn a reer e GON.II eo "great" stumm an anv-gwan-verb a vez klevet e Bo-Leon ha"grét" ar stumm a vez klevet er broioù all.

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux