Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Définition :  Masquer la définition

Rag. goul. A. 1. (en ul lav. goul. dizalc'h pe dirak ur v. displ. degaset gant ar rn. v. "a", "na") Termen a dalvez da lakaat ar goulenn war ar rener, ar renadenn-dra eeun. Petra zo war ho spered ? Petra a c'hoarvez ganto, etrezo ? Petra a lavarit? Petra hoc'h eus c'hoant, ezhomm da gaout ? Petra ne rafe ket evit kaout ar garg-se ? Lavarit dezhañ petra ober, petra da ober. [1878] [...] hag edont eno, ur pennad a yoa, o tiviz petra da ober, pe distreiñ da Gastell, pe chom e Berven, hervez m’oa gourc’hemennet dezho. 2. (dirak ur v. displ. degaset gant ar rn. v. "e", "ne") Termen a dalvez da lakaat ar goulenn war an doareenn. Petra eo an dra-se ? Petra eo ? Petra eo an den-se din-me ? : petra a fell dezhañ goulenn, kaout diganin ? Petra e teuint da vezañ ? Plijout a rafe din gouzout petra int ha petra n'int ket. [1878] — Petra eo an trouz-se a glevan ? An avel eo ? 3. (goude un ar., dirak ur v. di spi. degaset gant ar rn. v. "e", "ne") Termen a dalvez da lakaat ar goulenn war ur renadenn-doareañ. Gant petra e troc'hit an tamm houarn-se ? Da betra e talvezo ar studiadenn-se ? A betra ez eus anv, keal ? 4. (dirak un av.) Termen a dalvez da lakaat ar goulenn war un ober. Da betra tamall kement-se ? : pe abeg zo da gement-se ? N'ouzont ket petra ober, petra da ober. 5. Trl. Petra eo an dra-se din ? Petra a ra se din ? : ha forzh a ran gant an dra-se ? & N'ouzon ket petra : n'ouzon ket pe dra a c'hallan ober (evit diskoulmañ kudenn pe gudenn). & Trl. (dirak un ak.) Petra an diaoul, petra an tanfoeltr : troiennoù a dalvez da bouezañ war ar goulenn en ur ziskouez ez eur souezhet, hegazet, h.a. Petra an diaoul eo bet ar vugale oc'h ober amañ c'hoazh ? Petra an tanfoeltr a beg ennout ? & D'ober petra ? : troienn a ra ar c'homzer ganti evit ezteuler ne dalvez ket ar boan klask ober udb. hervezañ. B. Dre ast. 1. (dirak an ar. "a" heuliet gant un anv hollek, lies pe stroll) Pegement. Petra a voued a veze roet dezhañ ? Petra a dud zo war an douar ? 2. Termen a dalvez d'ober anv eus un abeg. Petra eo dit ober an dra-se ? : perak e rez an dra-se ? Petra 'virfe ? : perak ne rafen ket, ne rafemp ket an dra-se ? Na petra 'ta ? : perak ne vefe ket an traoù evel-se ? 3. Peseurt. Petra pañsion a vo da douch ? Ne ouien ket petra devezh e teufen. 4. KOZH [1622] Pe da dra : da betra. & Na pe da dra : na petra. Na pe da dra ouzhpenn ? Na petra ouzhpenn.

Exemples historiques : 
107
Masquer la liste des exemples

petra eo an dra-mañ

1499
Référence : LVBCA p23, 36, 138, 162 (qu-est cecy)

petra

1499
Référence : LVBCA p162 (quelle chose)

[«]Hogen bremañ me c'houlenn ouzhit : pe da dra [da betra] ec'h eus-te asamblet kement-mañ a bobl en ven evit azeuliñ ar sotoni a'n idoloù ?[»]

1576
Référence : Cath p6

M. Petra eo pec'hed ? D. Kement a lavarer, kement a zezirer, pe kement a reer a-enep an lezenn ha volontez Doue.

1622
Référence : Do. p34

M. Goude bezañ gwelet geneomp ar mad peheni zo ret deomp da ober, petra a rest deomp-ni bremañ da c'houzout ? D. An droug peheni zo ret deomp tec'het dioutañ.

1622
Référence : Do. p34

M. Petra a gredit-hu dre ar feiz ? D. Kement a zelc'h hag a gred hor mamm sant[el an] Iliz katolik, Apostolik ha roman, ha spesialamant an artikloù zo aretet er Gredo.

1622
Référence : Do. p10

M. Pan it en ho kwele diouzh an noz, petra [i]vez a rit-hu ?

1622
Référence : Do. p52

M. Na petra ouzhpenn ?

1622
Référence : Do. p14

M. Na pe da dra ouzhpenn ?

1622
Référence : Do. p46

M. Petra eo 'n doktrin kristen ? D. An heni en deus bet desket deomp Jezuz Krist, pan veve war an douar, hag a zesk deomp an Iliz katolik, apostolik ha roman.

1622
Référence : Do. p6

M. Pe en tra ez koñsist an eürusted peheni a esperomp da gavout en vuhez all ? D. Da welet Doue fas-ha-fas, ha da jouisañ anezhañ eternalamant.

1622
Référence : Do. p10

Pe da dra e servij deomp-ni ar sakramant a goñfesion, aotramant pinijenn ?

1622
Référence : Do. p40

M. Petra [i]vez a rit-hu pan it d'an oferenn ?

1622
Référence : Do. p50

petra

1659
Référence : LDJM.1 pg quoy

ne on petra ober

1659
Référence : LDJM.1 pg (neoûn) petra (ober)

[M.] Petra ez eo Urzh ? D. Bezañ ez eo ur sakramant lakaet en Iliz, pe dre hini e resev ar veleien ar galloud da goñsakriñ korf hon Salver binniget Jezus, da absolv ar re pere zo roet dezho e garg, ha da ober an traoù all pere a goñsern polis an Iliz, pe en dra eo ret sentiñ outo, pa vent c'hoazh tud a zrouk vuhez.

1677
Référence : Do. p49

Da betra e servij deomp ar sakramant a gofession, aotramant pinijenn? D. Dreizañ e resevomp ar remision eus ar pec'hedoù hon eus kometet goude ar Vadiziant.

1677
Référence : Do. p41-43

[M.] Goude bezañ gwelet geneomp ar mad a zo ret deomp da ober, petra a rest bremañ da c'houzout ? D. An droug pehini zo ret deomp tec'het dioutañ.

1677
Référence : Do. p35

pe eus a dra, pe a dra, a betra e parlantit-hu ?

1732
Référence : GReg pg dequoi (parlez-vous ?)

petra c'hoari geneoc'h ?

1732
Référence : GReg pg (s')agir

eus a betra

1732
Référence : GReg pg dequoi ? (interrogation)

petra eo kement-se ?

1732
Référence : GReg pg (que veut) dire (cela ?)

petra

1732
Référence : GReg pg dequoi ? (interrogation)

a betra

1732
Référence : GReg pg dequoi ? (interrogation)

a betra

1732
Référence : GReg pg dequoi ? (interrogation)

penaos, petra, deuet eo dija ?

1732
Référence : GReg pg (comment, quoi, il est) déja (venu ?)

pe eus a dra

1732
Référence : GReg pg dequoi ? (interrogation)

Gwa-ni, petra a c'hallimp-ni, siwazh, da lavaret da zeiz ar varn ?

1732
Référence : GReg pg helas! (Helas que pourrons-nous dire au grand jour du Jugement ?)

a betra

1732
Référence : GReg pg dequoi ? (interrogation)

petra eo kement-mañ ?

1732
Référence : GReg pg (que veut) dire (ceci ?)

petra a c'hoari ganeoc'h-hu ?

1732
Référence : GReg pg avoir (qu'avez-vous ?)

petra hoc'h eus-hu ?

1732
Référence : GReg pg avoir (qu'avez-vous ?)

petra a zarvez entrezoc'h ?

1732
Référence : GReg pg (s')agir

petra a zo ?

1850
Référence : GON.II pg pétrâ

petra a lavarer anezhañ ?

1850
Référence : GON.II pg anézhañ

daoust petra a reot

1850
Référence : GON.II pg daoust (à savoir ce que vous ferez, voyez ce que vous ferez).

Petra a zalc'hit-hu aze ?

1850
Référence : GON.II.HV pg derc'hel, delc'her (Que tenez-vous là ?).

Petra a zigasit-hu din ?

1850
Référence : GON.II.HV pg digas (Que m'apportez-vous ?)

Petra a ziuzit-hu ?

1850
Référence : GON.II pg diuza (Que choisissez-vous ?)

Petra a raimp-ni evit e zizoaniañ ?

1850
Référence : GON.II pg dizoania (Que ferons-nous pour le désennuyer ?)

N'ouzon doare petra da ober evit dizuañ va sae.

1850
Référence : GON.II pg dizua (Je ne sais que faire pour ôter le noir de mon habit).

E gwirionez ne ouzoc'h petra a livirit.

1850
Référence : GON.II pg é-gwirionez (En vérité, vous ne savez pas ce que vous dites).

a betra e teu an efreizh-se ?

1850
Référence : GON.II pg éfreiz

petra hoc'h eus-hu fichet evidomp ?

1850
Référence : GON.II pg ficha

petra

1850
Référence : GON.II pg pésavad

petra

1850
Référence : GON.II pg pétrâ

petra a livirit-hu

1850
Référence : GON.II pg pétrâ

eus a betra e komzit-hu ?

1850
Référence : GON.II pg pétrâ

petra a ra se deoc'h ?

1850
Référence : GON.II pg pétrâ

Petra

1850
Référence : GON.II p.27, livre premier, "que, quoi".

Petra a rin-me 'ta goude-se ?

1850
Référence : GON.II p.93, livre second, « Que ferai-je donc après cela ? »

Da betra eo mat an dra-se ?

1850
Référence : GON.II p.71

Eus a betra e komzit-tu ?

1850
Référence : GON.II p.71

Petra a raimp-ni ?

1850
Référence : GON.II p.71

Petra a livirit-hu ?

1850
Référence : GON.II p.71

Gant petra e reot-hu ur sae ?

1850
Référence : GON.II p.72

Petra hoc’h eus-hu graet abaoe n’em eus ho kwelet ?

1850
Référence : GON.II p.72

Houmañ a lavaras dezho : It war ho kiz, va merc’hed, da betra e teuit-hu ganin ?

1850
Référence : GON.II p.98-99

Demat deoc'h Laou, petra zo 'ta a nevez ?

1857
Référence : CBF p23

Petra a fell deoc'h eme dezhi eben ?

1867
Référence : MGK p17

Ar razh, deut poent ar pred, / D'ar re all a lavar : — « Asa ! va mignoned, / Petra zo n'omp hiriv nemet tri da leinañ ? »

1867
Référence : MGK p46

Petra zo da ober ?

1867
Référence : MGK p8

labourat tenn da greskiñ mad an holl; ha petra c'hoazh ?

1867
Référence : MGK Rakskrid XII

Ar pezh a lavaran ned eo ket hep abeg ; / Setu evit petra : amañ ez eus meneg / Eus ur c'hreg paour a voe beuzet / En ur stêr zon, ar stêr Oded, / P'edo o vont da gas e lein / D'he fried, bener mein.

1867
Référence : MGK p142

Aotrou, eme ar c'hi, ha petra vir ouzhoc'h, da zont lart eveldon, ha marteze lartoc'h ?

1867
Référence : MGK p8

— Goulenn digantañ petra a glask. — Petra a glaskit ? eme Erwanig, en ur zont war e c’hiz, rak kaout a rae dezhañ e tostae e c’her anezhañ ouc’h an hini a oa e-tal an nor.

1877
Référence : EKG.I. p.149

— Va mab, eme an Aotrou kozh, oc’h huanadañ ! — Petra eo, va zad ?

1877
Référence : EKG.I. p.19

Distro d’e gambr an Aotrou de la Marche a c’houlennas digant ar veleien hag an dud a renk uhel eus a Gastell a yoa holl en em zestumet en eskopti, petra en doa da ober.

1877
Référence : EKG.I. p.13

Mat, petra a fell deoc’h ? N’on evit kontañ nemet ar pezh a zo gwir, ha, dre ma’z aent, ar soudarded ne raent nemet evañ, dibriñ ha laerezh.

1877
Référence : EKG.I. p.255

Petra e oa ar gwellañ din da ober ? N’oan ket evit chom eno, a-zioc’h pont Keraouell, evel ur maen en ur c’hleuz ; ret e oa din mont a-raok pe dont a-dreñv, unan a zaou.

1878
Référence : EKG.II p.23

[...] mes n’edont ket o c’hortoz ac’hanomp-ni ; dre-se n’o doa poazhet nemet evel m’oant boas da ober evito o-unan. Ha petra ’oa an dra-se evit ur vandenn dud yaouank eveldomp-ni, toullet-frank o gouzoug gant al labour o doa bet en deiz a-raok e Kergidu ha war hent Kastell ? N’eus forzh, gant ar pezh a yoa, e voe ranket ober, ha den n’en em glemmas.

1878
Référence : EKG.II p.13

Ha petra omp-ni a-enep kemend-all a dud ?

1878
Référence : EKG.II p.14

An taol-se a skuilhas ar spont e-touez ar republikaned : dont a rejont war o c’hiz da Verven, hag edont eno, ur pennad a yoa, o tiviz petra da ober, pe distreiñ da Gastell, pe chom e Berven, hervez m’oa gourc’hemennet dezho.

1878
Référence : EKG.II p.16-17

Petra eo an trouz-se a glevan ? An avel eo ?

1878
Référence : EKG.II p.45

Petra, emeve, ned aio ket va fuzuilh ganen ? — Da ober petra, da fuzuilh ? — Da ober petra e vez roet e fuzuilh da un den a vrezel ?

1878
Référence : EKG.II p.113

— Ha te, Paol, petra a ri ?

1878
Référence : EKG.II p.188

— N’out ket beleg ? Petra out 'ta neuze ? — Me eo Paol ar Forn, a vourk Lambaol-Gwitalmeze.

1878
Référence : EKG.II p.189

Daoust gant petra e ve groet ar "fosfor" ? Gant eskern anevaled : Be[z]añ zo oc'h ober eskern un aneval, daou danve[z] kentañ : ar fosfor hag ar ra. Fosfat-ra a ve[z] groet eus ar seurt meskailhez-se.

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.1

Petra fell dit, ma bugelig ? / Me chilaouo da bedennig.

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 30 janvier 1898, p.1

Ac'hanta ! ma mignon, petra rafes, lâr din, d'un den fall a zeufe da'z ti da zispenn, dirazout, en e gomzoù, ur vamm e teus karet hag a garez kement ?

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.1

Petra ar c'houzigen...

1909
Référence : BROU p. 388 (Petra ar c'houzigen... que diable...?)

Mat en em anaout, eme an drouiz ; gwell avat en em vestroniañ ! Neb a anavez e namm, hag eñ dic’halloud d’en em zinammañ ha da wellaat, da betra ez eo mat ?

1924
Référence : SKET.II p.30

Hemañ a oa deut d’ar presbital, da ober petra ?… kent mont da son an Añjeluz.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 39, p.865 (Miz Meurzh 1924)

— Na pelec’h oc’h bet daleet ?… hag abalamour da betra ?… Noz eo ha pell zo…

1925
Référence : BILZ2 p.120

Abaoe hon disparti petra a nevez en tiegezh ?

1925
Référence : BILZ2 p.182

Petra a livirin-me deoc’h ouzhpenn ?…

1925
Référence : BILZ2 p.182

Daoust petra an diaoul a zo e-barzh ?… petra ?…

1925
Référence : BILZ2 p.110

Petra 'fell deoc'h, me a zo ur meneziad ha, karout a ran kenañ va Menez Are gant e lannegoù alaouret.

1929
Référence : SVBV p.14

petra e teuin da vezañ ?

1931
Référence : VALL pg aller (que vais-je devenir?)

Petra a zo diank deoc'h ?

1931
Référence : VALL pg (de quoi avez-vous) besoin

petra 'dalv ?

1931
Référence : VALL pg (à quoi) bon

petra a c'hoarvez gantañ ?

1931
Référence : VALL pg arriver, avoir

da betra tamall kement-se ?

1931
Référence : VALL pg attribuer

petra

1931
Référence : VALL Rakskrid p XXXVI

petra a c'hoarvez ganeoc'h ?

1931
Référence : VALL pg agir (de quoi s'agit-il pour vous)

- « Petra eo an ibil-mañ ? », o doa soñjet « Petra 'zeu ur barzh da ober da Vontroulez ? »

1944
Référence : EURW.1 p82

« Petra ober ? Mont pe chom hep mont ? » a soñje ar marichal kaezh.

1944
Référence : ATST p.117

« Gwelout a ran, Lom. Petra an tanfoeltr eo an dra-se ? Emichañs n’oc’h ket aonik, Lom ? »

1944
Référence : ATST p.128

— « Daoust petra ’zo c’hoarvezet e Karreg-al-Louarn ? »

1944
Référence : ATST p.81

— « Lom, emezañ, stankit buan toull ar c’hazh. » — « Gant petra ? » — « Gant ho taouarn ! Gant petra ken ? »

1944
Référence : ATST p.64

— « Petra ’c’hoarvez ganeoc’h hiziv, paotred trist ? »

1944
Référence : ATST p.29

— « En ur stad truezus emaoc’h ho-taou, » a lavaras dezho an ostiz ; « petra a zo degouezhet ’ta ? »

1944
Référence : ATST p.22

— « Ar pakad du-se », emezañ, « petra eo ? Ma n’eo ket un den beuzet ? » Un den beuzet — « Un den beuzet e tle bezañ », eme Lukaz dezhañ e-unan, ha kerhent [sic, "kerkent"] e savas adarre e higenn hag e kerzhas war-eeun d’ar gêr.

1944
Référence : ATST p.12

Piv ha petra a zo kaoz ?

1944
Référence : ATST p.8

Meur a zigarez 'vo diskoachet ivez da zisplegañ dam betra 'oa deuet ken nebeut a dud ha ken nebeut a startijenn enne : fiziañs hon eus en ijin dreist Yann Emsaver, a vez bepred prest da bentañ lern evit mirout ar blijadur en devez oc'h adkavout e c'hetto bihan a vare da vare.

1980
Référence : BREM Niv. 1, p. 2

"Ha ni, petra 'reomp?" a c'houlenn Koula ouzhin. Ez reol, ne reomp tra, ha ma c'hoant nemetañ eo serriñ an nor war ma lerc'h.

2015
Référence : EHPEA p13

"Petra a welo hon daoulagad c'hoazh ?" a lavar outi-hi.

2015
Référence : EHPEA p11

Note d'étude

Ar stummoù a gaver e testennoù Doctrin an Christenien a ziskouez un doareañ laosk a-walc'h etre "pe" ha "tra" ken e c'halled lakaat un araogenn etre an div elfenn ("Pe da dra", "pe en tra" 1622). Diwezhatoc'h 'vat e teuint da vezañ liammet kreñv diwar gramatikalizañ. S.o. ar fichenn "pe" (ger goulenn).

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux