Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Formes fléchies : 
8
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

A. (db. ar pezh zo fetis, dre vras) Termen hollek a dalvez d'aroueziñ ar pezh n'eo nag un den nag ul loen. Setu aze un dra gaer. Perak out bet o kemer un dra divalav evel-se ? Daou dra, tri zra, pevar zra. & (en e furm lies) Sellit ouzh traoù kaer an Douar. Amañ e tivoged an traoù : dont a ra moged eus ar siminal. Eno ez eus loened gouez a zrailh an traoù : a ra freuz en trevadoù. B. Ent strizh (en e furm lies) 1. Termen a dalvez d'envel ar boued, an diedoù. An traoù-mañ zo mat da zigeriñ ar galon : mat eo ar boued-mañ da zigeriñ ar galon. & Traoù (dre) laezh : boued laezh. & Traoù aod : boued aod. & Traoù tev : boued fetis. & Traoù tanav : diedoù. & Ur banne traoù : ur banne eus un died bnk. & Traoù dous : diedoù c'hwek. 2. Termen a dalvez da aroueziñ danvezennoù. Klask traoù d'ober tan : klask keuneud. Traoù ruz : ruz muzelloù. Traoù du : danvezenn zu evit fardañ an daoulagad. & (db. ar merc'hed) Dre elevez. Emañ he zraoù ganti : emañ hec'h amzerioù ganti. 3. Termen a dalvez da envel traezoù, benvegoù. Pelec'h ec'h eus lakaet ma zraoù ? Skaotañ an traoù : skaotañ al listri. Traoù lein, traoù koan : listri bet implijet d'aozañ, da zebriñ lein, koan. Lakaat traoù war o rez, war o zu, lakaat traoù kempenn : o renkañ, lakaat pep hini anezho en e lec'h reizh. Gwerzhañ tra ha tra : gwerzhañ dre ar munud. Klevet a rae an drompilh, an daboulin ha traoù all : ha benvegoù seniñ all. & Traoù a diegezh : benvegoù, traezoù, h.a., zo ezhomm anezho evit bevañ en un ti, evit delc'her un ti kempenn. 4. Termen a dalvez da aroueziñ an dilhad. Lakaat traoù da sec'hañ. Lakaat traoù tomm : gwiskañ dilhad tomm. 5. Termen a dalvez d'ober anv eus ar c'homzoù, ar c'hanaouennoù. Lavar un dra din. Hennezh a lavar traoù : distagañ a ra komzoù iskis, digredus, h.a. Tav gant an traoù-se : gant ar gaoz-se. Ankounac'haat a ra he zraoù : ar c'hanaouennoù a ouie a-raok. & Trl. Komz eus traoù ha traoù all : komz diwar-benn krefen a bep seurt. & Traoù : pozioù, soñjoù ha n'int ket gwir. Hemañ a gant e traoù. C'hwi a gav traoù deoc'h ! & Traoù : kroz, pozioù rust. Fenoz e tapimp hon traoù gant mamm ! Mamm-gozh a lavare traoù dezhañ : ober a rae trouz dezhañ. & Pezh a zegouezh d'ub. evit seveniñ an ober-mañ-ober. Ar skod-se a ray ma zraoù. C. Ent strizh 1. Termen a dalvez d'ober anv eus mad ub. Tra ub. : e vadoù. Gwerzhañ traoù ub. & Trl. Bezañ en e dra, war e dra : bezañ perc'henn d'an ti m'emeur o chom, d'al lec'h m'emeur, h.a. Un den en e dra : perc'henn d'e di, d'e atant, h.a. & Lakaat ub. en e dra : e lakaat da vezañ perc'henn d'udb. & Bezañ mestr war e dra : gallout ober e vad eus ar pezh zo dezhañ. & Un den hep nep tra, hep tra (ebet) : hep danvez. & Reiñ e dra d'ub. : reiñ dezhañ ar pezh zo piaouet gantañ, zo dleet dezhañ. & Ober udb. evit tra ub. : evit e vad. & (en e furm lies) Kaout traoù : kaout madoù. Debriñ e draoù : foranañ e vadoù. Bezañ kreñv an traoù gant ub. : bezañ kalz a vadoù dezhañ. & (impl. da anv hollek) Un den-a-dra : perc'henn d'e di, d'e atant, h.a. Dont da zen-a-dra : dont da vezañ perc'henn d'udb. & Den-a-dra : den yaouank n'emañ mui dindan c'halloud e dud pe hini e gulator. 2. Termen a dalvez d'ober anv eus soñjoù, kealioù, h.a. Bez' eo un dra diaes da gompren. Lakaat un dra bennak en e spered : dont da grediñ eo gwir an dra-se. Bezañ un dra, traoù war e spered : bezañ prederiet, nec'het gant an dra-se, gant an traoù-se. 3. Termen a dalvez d'ober anv eus an aferioù, an darvoudoù. Ne gav ket amzer d'ober war-dro e draoù. Ne vefe ket un dra vat : ne vefe ket un darvoud mat. Un dra gaer eo : un darvoud mat-dreist eo. Eno e oan ivez pa oa bet an traoù. Un dra vras, a denn da vraz : un afer, un darvoud a bouez. & Enep tra : ar c'hontrol. Enep tra a c'hoarvez. & Tr. estl. Un dra gaer ! : ne vern ! & Trl. Un dra all eo : un afer disheñvel-krenn - kalz diaesoc'h, pouezusoc'h, grevusoc'h, h.a. - eo. & [1878] — Vad a ra d’am c’halon ho klevet, mes setu amañ un dra. Warc’hoazh hag en dervezhioù war-lerc’h, Canclaux a guzho soudarded ha tud eus e berzh e pep parrez hag e pep ti eus pep parrez, marteze da c’houlenn anvioù ar gwazed. & Ober udb. diwar an disterañ tra : diwar an disterañ digarez. D. 1. Ent strizh (en e furm lies prl.) Termen a dalvez d'ober anv eus stad an aferioù, ar vuhez e keñver pe geñver, eus red an darvoudoù. Deuet omp da welet penaos emañ an traoù. Mont a ra an traoù war washaat, war fallaat. Ret eo adsevel an traoù en o flom. Par en em gav an traoù gantañ : deuet eo a-benn eus e daol. Lakaat pep tra, an traoù war o rez, war o zu. Degas e draoù war o dres, war o reizh, war o zu. Gouzout a ran da dra gwell eget na soñjez : gouzout a ran petra eo da stad gwell eget na soñjez. Ober e draoù : plediñ gant e aferioù. & Stad an traoù : stad an aferioù, ar vuhez en ul lec'h bnk. & Trl. Diouzh ma troy an traoù : hervez red an darvoudoù. & Trl. PEMDEZ Emañ kras an traoù gantañ : fall eo stad e aferioù, n'en deus ket a arc'hant ken. & Bezañ bas an traoù gant ub. : na gaout arc'hant a-walc'h. 2. Termen a dalvez d'ober anv eus emzalc'h ub., eus stad e zarempredoù gant ub. all. Kavout traoù el lec'h ma n'eus ket : kavout abeg pa ne vez ket lec'h. & Trl. PEMDEZ Traoù kozh zo etrezo : kavout a reont abeg an eil en egile. & Trl. Reiñ tra evit tra : taol evit taol, bazhad evit bazhad. 3. Termen a dalvez da aroueziñ un ober. El lec'h ma vez tremeniri e vez graet meur a dra : eno e c'haller labourat, ober aferioù. & Trl. (ar) gwellañ tra, kentañ tra, ar c'hentan tra : ar gwellañ, ar c'hentañ ober zo da seveniñ. Kentañ tra hoc'h eus d'ober eo mont da brenañ prenn ha tachoù. & Tr. estl. [1931] Gra pa ri tra ! : bez da vat gant da labour, gant ar pezh emaout oc'h ober. E. (dirak un anv renadenn) 1. Labour, kefridi, afer, h.a., a sell ouzh ub., zo da vezañ graet war e dro pe war he zro gant ub. Tra Yann an hini eo. 2. Perzh, elfenn, h.a., na denn nemet d'ub., d'udb., nemet d'ur rummad tud, traoù. Bez' eo ar c'hoarzhin tra mab-den hepken. N'eo ket hor marvailhoù tra hon tadoù-kozh. F. (db. ar boudoù bev) 1. Dre zismeg Termen a dalvez d'aroueziñ un den, ul loen. Piv eo an dra-mañ ? Ne ran ket a van evit klevet an dra-se. Arabat deoc'h selaou an traoù-se. Un dra vil, un dra fall, un dra didalvez, un tamm kozh tra, un dra milliget. An dra fall-mañ, an tammoù traoù divalav-mañ. [1878] C’hoant ec’h eus, tamm kozh tra, da ober goap ac’hanomp-ni, a welan Al lern zo traoù fin : loened gwall fin int. Ur c'haezh tra : un den kaezh. Ur paourkaezh tra dreut : un den treut. & Ur c'hozh tra badezet : ur paourkaezh den. & An traoù yaouank : an dud yaouank. & [1878] An dra-se en doa gwerzhet e varc’h da ur marc’hadour [...]. & Ar re-mañ zo traoù : tud na reont ket ar pezh a zegouezh, tud n'int ket dereat. Ar c'hozh traoù : al loened n'int mat d'ober netra n'eus ket ezhomm anezho. 2. (hervez ar relijion gatolik) Termen a dalvez da aroueziñ un den. An traoù bev : an dud (enebet ouzh traoù marv a dalvez d'ober anv eus elfennoù zo divuhez). Un dra krouet : un den. An holl draoù krouet : an holl dud zo bet war an douar betek-henn. EVEZH. (a) kemmañ a ra "tra" e "dra" goude ar gerioù-mell "an" hag "un"; (b) graet e vez gant an niveroù pegementiñ "daou", "tri" ha "pevar" dirak "tra" ; (c) kemm. blot. goude "tra".

Exemples historiques : 
344
Masquer la liste des exemples

tra kavet

1499
Référence : LVBCA p110, 195 (chose trouee)

pep tra

1499
Référence : LVBCA p195

lakaat un dra en priz

1499
Référence : LVBCA p70, 129, 170, 195, 201 (priser)

lamat un dra

1499
Référence : LVBCA p129, 195, 201 (oster)

nep tra

1499
Référence : LVBCA p195

nep tra

1499
Référence : LVBCA p195

beg pep tra lemm evel kontell dag

1499
Référence : LVBCA p34, 49, 74, 121, 131, 161, 195 (bec de checun fer agu)

kammañ un dra

1499
Référence : LVBCA p107, 195, 200 (faire courbe)

entre 'n traezoù-mañ

1499
Référence : LVBCA p23, 72, 138 (entre ces choses)

tra

1499
Référence : LVBCA p195

tra vras

1499
Référence : LVBCA pp42, 195 (grand chose)

26. Ar rouanez peheni [a selle ouzh] an holl draezoù-mañ diouzh ar c'hrec'h ha bede neuze nad oa ket em zisklêriet, ez kontinant a ziskennas hag a gomañsas da vlam an impalaer a'r gruelded vras a uze en andred ar werc'hez Katell.

1576
Référence : Cath p21

[«]Ha pa ez vezo lakeat mat evezh ouzh an traezoù-mañ, goulenn ha desk piv eo an puisantañ entre an holl re na pe gant [piv] az int great.[»]

1576
Référence : Cath p7

Neuze Sanktez Katell pehini a yoa en oad a seitek vloaz pan oa en he falez, karget a bep pinvidigezh hag a servijerien[,] merc'h unik d'he zad ha d'he mamm : pan glevas an brud hag an c'hri a edoa gant bep seurt anevaled pere a brezanted evit o sakrifiañ, hag an joa a rae an re a gane inkontinant ez kasas ur mesajer evit enklask, petra oa an dra-se.

1576
Référence : Cath p5

Ha neuze ez komañsas [Katell] lavaret dezhañ : [«]Lakaet em eus ma foan ha ma soursi, da lavaret an traoù-mañ evel d'un den gouviziek ha savant.[»]

1576
Référence : Cath p6

[«]Ha neuze pa ez vezo aznavezet dre c'hras Doue ar C'hrouer, da vezañ soveren d'an holl draezoù, ha ne ve ket posipl kavout dezhañ heñvel, neuze azeul-eñ ha glorifi-eñ, rak hennezh eo Doue an holl doueoù hag Aotrou an holl aotrounez.[»]

1576
Référence : Cath p7-8

diskaret he deveus an edifis a goñvetiz charnel dre an virginite a observas hag a viras hag ivez pep koñvetiz monden rak disprizañ a eure pep tra monden.

1576
Référence : Cath p3

M. Piv a geromp-ni dre garantez ? D. Doue dreist pep tra, ha hon nesañ eveldomp hon-unan.

1622
Référence : Do. p24

M. Pet tra zo neseser d'ar C'hristen evit e silvidigezh ha da arruout en e fin ? D. Pevar : Feiz, Esperañs, Karantez, hag euvroù mat.

1622
Référence : Do. p10

D. Ret eo ober tri zra : da gentañ, digas da goun an pec'hedoù, en em egzaminañ diligant war gourc'hemennoù Doue ha re 'n Iliz ha war an seizh pec'hed marvel.

1622
Référence : Do. p42

an dra-se

1659
Référence : LDJM.1 pg cela

traoù

1659
Référence : LDJM.1 pg chose

mont a-raok ha miret na ve graet un dra

1659
Référence : LDJM.1 pg obuier (a ce que quelque chose)

dreist pep tra

1659
Référence : LDJM.1 pg sur (tout)

tevel war un dra

1659
Référence : LDJM.1 pg taire (quelque chose)

pep tra a viz da gement-se

1659
Référence : LDJM.1 pg (le tout) tend (a cela)

pep tra a denn da gement-se

1659
Référence : LDJM.1 pg (le tout) tend (a cela)

an dra-se am zouch

1659
Référence : LDJM.1 pg (cela me) touche

meur a dra

1659
Référence : LDJM.1 pg meur (a dra)

pep tra a zeu digant Doue

1659
Référence : LDJM.1 pg (tout bien vient) de (Dieu)

rak kalz a draoù

1659
Référence : LDJM.1 pg rac (cals a draou)

un dra admirapl

1659
Référence : LDJM.1 pg merueille

tra

1659
Référence : LDJM.1 pg chose

un dra lu

1659
Référence : LDJM.1 pg ridicule

un dra

1659
Référence : LDJM.1 pg affaire

un dra all

1659
Référence : LDJM.1 pg autre chose

ne c'hallan goret an dra-se

1659
Référence : LDJM.1 pg (ie) n'e npuis (mais)

M. Pet tra zo neseser da ur c'hristen, evit e silvidigezh, hag evit arruout en e fin? D. Pevar : Feiz, Esperañs, Karantez, hag euvroù mat.

1677
Référence : Do. p11

C'hwi a lavar e kredit e Doue, petra ez eo Doue ? D. Bezañ ez eo krouer an neñv hag an douar, hag an aotrou universel a gement tra zo.

1677
Référence : Do. p13

M. Piv en deus i [sakramantoù an Iliz] instituet ? D. Hon Salver Jezuz-Krist. M. Pe evit tra ? D. Evit yec'hed ha sanktifikasion hon eneoù, evit aplikañ deomp ar frouezh hag ar meritoù eus e Basion, ha komunikañ ouzhomp e c'hrasoù.

1677
Référence : Do. p39

Debrit, mar kivit un dra bennak diouzh ho plaz.

1732
Référence : GReg pg goût (Mangez, si vous trouvez quelque chose à vôtre goût.)

kement tra a zo er bed-mañ ned int nemet vended hag enkrez eme Salomon ar fur

1732
Référence : GReg pg affliction

Debrit, mar kivit un dra bennak d'ho plaz !

1732
Référence : GReg pg goût (Mangez, si vous trouvez quelque chose à vôtre goût.)

An dra-se a zo em blaz.

1732
Référence : GReg pg goût (Cela est à mon goût.)

c'hwezhañ un dra

1732
Référence : GReg pg commenter (Commenter, ajoûter à la verité d'une chose, pp.),

c'hwezhet un dra

1732
Référence : GReg pg commenter (Commenter, ajoûter à la verité d'une chose, pp.)

Doue, ra vezo meulet a bep tra.

1732
Référence : GReg pg glorifier (Dieu soit glorifié de toutes choses.)

tra

1732
Référence : GReg pg affaire, bien (héritage, possession), chose, heritage (heredité, succession)

tra direzon

1732
Référence : GReg pg absurdité

reiñ un dra da viret da ur re bennak

1732
Référence : GReg pg garde (Donner quelque chose en garde à quelqu'un.)

ober da ur re dioueriñ e dra

1732
Référence : GReg pg frustrer

graet e brofit eus a un dra

1732
Référence : GReg pg fruit (Tirer du fruit de quelque chose, pp.)

ober e brofit eus a un dra

1732
Référence : GReg pg fruit (Tirer du fruit de quelque chose.)

ur prosez evit traoù dister

1732
Référence : GReg pg frivole (Un procès pour des choses frivoles.)

treoù

1732
Référence : GReg pg affaire

treoù

1732
Référence : GReg pg affaire

trémen e biaou un dra, pe e biaou ur re

1732
Référence : GReg pg friser (Friser, approcher de bien près, Van.)

aet e-biou un dra pe e-biou ur re

1732
Référence : GReg pg friser (Friser, approcher de bien près, pp.)

traoù

1732
Référence : GReg pg affaire, chose, effet (biens, meubles, & actions des Negocians &c.)

traoù difeson

1732
Référence : GReg pg absurdité

traoù direzon

1732
Référence : GReg pg absurdité

un dra abuzus

1732
Référence : GReg pg abusif

un dra difeson

1732
Référence : GReg pg absurdité

aet e-biou un dra pe e-biou ur re

1732
Référence : GReg pg friser (Friser, approcher de bien près, pp.)

ur c'hoant direizh hag aznat da gaout un dra

1732
Référence : GReg pg affectation

ur sujed pe war hini ez eus kalz a draoù da lavaret

1732
Référence : GReg pg ample

boazet diouzh un dra

1732
Référence : GReg pg habituer (S'habituer, prendre une habitude, pp.)

boazañ diouzh un dra

1732
Référence : GReg pg habituer (S'habituer, prendre une habitude.)

n'eo ket an douet a ra din lavaret an dra-se

1732
Référence : GReg pg (si je dis cela ;) ce (n'est pas que je doute)

kaout fonnder a bep tra

1732
Référence : GReg pg abonder

koantañ tra !

1732
Référence : GReg pg action

difasañ an traoù tremenet

1732
Référence : GReg pg abolir

N'en deus nemat tra.

1732
Référence : GReg pg guere (Il n'a guères de biens.)

e-c'hiz-se emañ 'n traoù

1732
Référence : GReg pg ainsi

Bihan dra en deus.

1732
Référence : GReg pg guere (Il n'a guères de biens.)

fonnañ e pep tra

1732
Référence : GReg pg abonder

N'en deus ket kalz a dra.

1732
Référence : GReg pg guere (Il n'a guères de biens.)

kresket an traoù

1732
Référence : GReg pg grossir (Grossir, faire voir plus gros, pp.)

hastañ un dra

1732
Référence : GReg pg accélérer

kriskiñ an traoù

1732
Référence : GReg pg amplifier, grossir (Grossir, faire voir plus gros.)

Va zra a-berzh tad ha mamm eo.

1732
Référence : GReg pg heritage (C'est un heritage que je tiens de mes Ancêtres.)

Va zra eo.

1732
Référence : GReg pg heritage (C'est un heritage que je tiens de mes Ancêtres.)

traoù

1732
Référence : GReg pg heritage (heredité, succession, Van., p.)

donezonet un dra da ur re

1732
Référence : GReg pg gratifier (pp.)

donezoniñ un dra da ur re

1732
Référence : GReg pg gratifier

Saourek eo an dra-mañ.

1732
Référence : GReg pg goûter (Ceci est bien goûté.)

C'hwek eo an dra-mañ.

1732
Référence : GReg pg goûter (Ceci est bien goûté.)

Blaz vat a zo gant an dra-mañ.

1732
Référence : GReg pg goûter (Ceci est bien goûté.)

Me a raio pep tra d'ho tiuz.

1732
Référence : GReg pg goût (Je ferai les choses à vôtre goût.)

Me a raio pep tra diouzh ho tiviz.

1732
Référence : GReg pg goût (Je ferai les choses à vôtre goût.)

neb a chom an dra gantañ

1732
Référence : GReg pg adjudicateur

monet e-biou un dra pe e-biou ur re

1732
Référence : GReg pg friser (Friser, approcher de bien près.)

o koñsideriñ mat pep tra

1732
Référence : GReg pg a

ober dilez eus e dra

1732
Référence : GReg pg abandon, (faire) cession (de ses biens)

pa'z eus bet e-leizh a gêrioù isfontet gant ar c'hrenoù-douar, perak tra ne ve ket arru kemend-all gant ar gêr a Iz

1732
Référence : GReg pg abyme

Me a raio pep tra d'ho tiviz.

1732
Référence : GReg pg goût (Je ferai les choses à vôtre goût.)

pep tra o vezañ er c'hiz-se

1732
Référence : GReg pg ainsi

tra all

1732
Référence : GReg pg autre (chose)

un dra all

1732
Référence : GReg pg (une) autre (chose)

tra all a zo

1732
Référence : GReg pg (il y a autre) chose

torret eo va divskouarn, ha va fenn gant an traoù-se holl

1732
Référence : GReg pg (j'ai les oreilles) batu(ës, & la tête étourdie de toutes ces choses)

borodet on gant an traoù-se holl

1732
Référence : GReg pg (j'ai les oreilles) batu(ës, & la tête étourdie de toutes ces choses)

kalz a draoù

1732
Référence : GReg pg beaucoup (de choses), diversité (varieté)

kalz traoù

1732
Référence : GReg pg beaucoup (de choses)

forzh traoù

1732
Référence : GReg pg beaucoup (de choses)

traoù dreist-penn

1732
Référence : GReg pg beaucoup (de choses)

meur a dra

1732
Référence : GReg pg beaucoup (de choses), diversité (variété)

kaer dreist pep tra gaer

1732
Référence : GReg pg bellissime (très-beau, très-belle)

deut, un dra bennak a vez benniget din, me ho ped

1732
Référence : GReg pg (donnez-moi, je vous prie, quelque chose qui soit) beni(e)

tra dister

1732
Référence : GReg pg bibus

tra disprizus

1732
Référence : GReg pg bibus

traoù disprizus

1732
Référence : GReg pg bibus

va zra eo

1732
Référence : GReg pg (c'est mon) bien (mon patrimoine)

an dra-se a ra vad din

1732
Référence : GReg pg (celà me fait du) bien

An dereadegezh a c'houlenn kalz a draoù diganeomp pere ne raemp ket anez.

1732
Référence : GReg pg bienseance (La bienseance exige de nous plusieurs devoirs.)

An onestiz a c'houlenn kalz a draoù diganeomp, pere ne raemp ket anez.

1732
Référence : GReg pg bienseance (La bienseance exige de nous plusieurs devoirs.)

An onestiz a c'houlenn e raemp meur a dra, pere ne raemp ket anez.

1732
Référence : GReg pg bienseance (La bienseance exige de nous plusieurs devoirs.)

teuziñ e dra oc'h evañ

1732
Référence : GReg pg boire (depenser son bien)

dispign e dra gant ar gwin

1732
Référence : GReg pg boire (depenser son bien)

un dra vat

1732
Référence : GReg pg bon (une bonne chose)

traoù mat

1732
Référence : GReg pg bon (une bonne chose)

me 'ray ma aprouo an dra-se

1732
Référence : GReg pg (je leui ferai trouver) bon (cela)

miret un dra vat an tamm diwezhañ

1732
Référence : GReg pg (garder un bon morceau pour bonne) douche

teuziñ e holl dra

1732
Référence : GReg pg (foëter sa) boutique (dépenser ce qu'on a), devorer (son bien)

reiñ al lusk da un dra

1732
Référence : GReg pg (donner le) branle (à une affaire)

kemeret poellad da zont a-benn eus a un dra

1732
Référence : GReg pg appliquer

lakaat e boellad, evit donet a-benn da gaout un dra

1732
Référence : GReg pg briguer (tâcher d'obtenir quelque chose par brigue)

brudañ un dra

1732
Référence : GReg pg (répandre un) bruit

hapañ un dra

1732
Référence : GReg pg (prendre) brusquement (quelque chose)

tennañ da un dra

1732
Référence : GReg pg buter (viser à un but)

kemeret ervat e vuzulioù evit dont a-benn eus a un dra

1732
Référence : GReg pg (se bien) buter (prendre bien les mesures pour venir à bout de quelque chose)

ret e vezo ober un dra evit pehini e santer un erez vras

1732
Référence : GReg pg (il faudra boire le) calice

neb a lavar traoù faos war-bouez ur re bennak

1732
Référence : GReg pg calomniateur

lavaret traoù faos

1732
Référence : GReg pg calomnier

ar penn eus a un dra

1732
Référence : GReg pg capital

ar vammenn eus a un dra bennak

1732
Référence : GReg pg capital

un dra hael

1732
Référence : GReg pg cardiaque (cordial)

un dra kalonus

1732
Référence : GReg pg cardiaque (cordial)

ar penn eus a un dra

1732
Référence : GReg pg cardinale (ale)

an diazez eus a un dra

1732
Référence : GReg pg cardinal (ale)

ar penn diazez eus a un dra

1732
Référence : GReg pg cardinal (ale)

Doue a zo ar penn, hag ar pennkaoz, a bep tra

1732
Référence : GReg pg (Dieu est la première de toutes choses, la) cause (des causes)

pep tra a denn d'e had ha d'e natur

1732
Référence : GReg pg (telle) cause (tel effet), (chaque chose tire à son) essence (son principe)

an dra a gasaan muiañ, eo ar vis

1732
Référence : GReg pg ce (que je hais le plus, c'est le vice)

me eo a lavar an dra-se

1732
Référence : GReg pg ce (c'est moi qui dis cela)

an dra-mañ

1732
Référence : GReg pg ceci

an dra-se

1732
Référence : GReg pg cela (qui est en ma presence)

kuzhet un dra

1732
Référence : GReg pg celer (tenir quelque chose cachée, se taire sur une chose, la nier)

nakat un dra

1732
Référence : GReg pg celer (tenir quelque chose cachée, se taire sur une chose, la nier)

tevel war un dra

1732
Référence : GReg pg celer (tenir quelque chose cachée, se taire sur une chose, la nier)

goleiñ un dra

1732
Référence : GReg pg celer (tenir quelque chose cachée, se taire sur une chose, la nier)

neb a lez e dra gant un all

1732
Référence : GReg pg (celui qui fait) cession (le cedant)

nac'h un dra

1732
Référence : GReg pg celer (tenir quelque chose cachée, se taire sur une chose, la nier), disconvenir (ne pas demeurer d'accord de)

da bep hini e dra

1732
Référence : GReg pg (à) chacun (le sien)

pep tra

1732
Référence : GReg pg chaque (chose)

kargañ un den da ober un dra

1732
Référence : GReg pg charger (une personne de faire quelque chose)

reiñ karg da ur re da ober un dra

1732
Référence : GReg pg charger (une personne de faire quelque chose)

traoù vaen

1732
Référence : GReg pg (des Etres) chimerique(s)

heurtañ e droad oc'h un dra

1732
Référence : GReg pg chopper (donner du pied contre quelque chose)

traoù

1732
Référence : GReg pg chose

traoù

1732
Référence : GReg pg chose

traez

1732
Référence : GReg pg chose

traez

1732
Référence : GReg pg chose

traezoù

1732
Référence : GReg pg chose

traezoù

1732
Référence : GReg pg chose

hep nep tra

1732
Référence : GReg pg (sans aucune) chose (qui n'a rien)

dreist pep tra

1732
Référence : GReg pg (avant toutes) chose(s, sur toutes choses)

o prezeg eus a veur a dra

1732
Référence : GReg pg (en parlant de) chose(s & d'autres)

o parlant eus a galz traoù

1732
Référence : GReg pg (en parlant de) chose(s & d'autres)

tra dreistordinal !

1732
Référence : GReg pg chose (étrange ! chose inoüie !)

tra a-dra-sur nevez hag etrañch

1732
Référence : GReg pg chose (étrange ! chose inoüie !)

n'er graen ket evit pep tra

1732
Référence : GReg pg (je ne le crois pas pour) chose (du monde)

taolenn verr ha leal, eveus an traoù tremenet, hervez pep amzer

1732
Référence : GReg pg chronologie (doctrine des temps, des époques)

sirkoñstañsoù pere a rent un dra grevusoc'h

1732
Référence : GReg pg circontance(s aggravantes)

ober un dra gant kalz a draoù

1732
Référence : GReg pg composer (faire un corps de plusieurs parties)

kaout gwir da aznaout ha da varn un dra

1732
Référence : GReg pg connaissance (Prendre connoissance d'une affaire.)

un dra graet eo

1732
Référence : GReg pg (c'est une affaire) conclue

Ar c'hrakdijentil-hont a zo diskennet, savet, war e veno, rag-enep eus ar Roue Sant Loeiz ? Koantañ [sic] tra !

1732
Référence : GReg pg (il semble que ce gentilâtre soit descendu de la côte de Saint-Loüis)

cheñchet eo an traoù, cheñchet eo ar bed

1732
Référence : GReg pg (les choses ont changé de) face

un dra

1732
Référence : GReg pg fait (un fait, une action particulière)

Pe war dra ez fontit-hu ho koulenn ?

1732
Référence : GReg pg fonder (Sur quoi fondez-vous vôtre demande ?)

Pe war dra ez diazezit-hu ho koulenn ?

1732
Référence : GReg pg fonder (Sur quoi fondez-vous vôtre demande ?)

o sellet pizh ouzh pep tra

1732
Référence : GReg pg fond (Au fond, en effet, d'ailleurs.)

peurachuet un dra

1732
Référence : GReg pg fin (Mettre fin à quelque chose, pp.)

tra forjet

1732
Référence : GReg pg fiction (mensonge, imposture)

traoù forjet

1732
Référence : GReg pg fiction (mensonge, imposture)

lakaat fin da un dra

1732
Référence : GReg pg fin (Mettre fin à quelque chose.)

lekeet fin da un dra

1732
Référence : GReg pg fin (Mettre fin à quelque chose, pp.)

ober fin eus a un dra

1732
Référence : GReg pg fin (Mettre fin à quelque chose.)

graet fin eus a un dra

1732
Référence : GReg pg fin (Mettre fin à quelque chose, pp.)

peurachuiñ un dra

1732
Référence : GReg pg fin (Mettre fin à quelque chose.)

pep tra sellet mat

1732
Référence : GReg pg après

treoù

1850
Référence : GON.II pg trâ

A-barzh komz, ardamezit an dra.

1850
Référence : GON.II pg ardamézi (Avant de parler, examinez la chose).

an aket e pep tra a zo talvoudus

1850
Référence : GON.II pg aket

dont a-benn eus un dra

1850
Référence : GON.II pg a-benn

un dra all

1850
Référence : GON.II pg all

Hervez an aoz eus an traoù.

1850
Référence : GON.II pg aoz (Suivant la nature des choses).

holl dra e vreur zo aloubet gantañ

1850
Référence : GON.II pg aloubi

Kement tra link a zo anouedus.

1850
Référence : GON.II pg anouéduz (Tout ce qui est poli, uni, donne du froid, est froid.)

Kollet eo pep tra.

1850
Référence : GON.II pg kolla (Tout est perdu).

Roit un dra bennak d'ar plac'h.

1850
Référence : GON.II pg d'ar (Donnez quelque chose à la fille).

Daskorit e dra d'ar perc'henn.

1850
Référence : GON.II pg daskori, dakori (Restituez son bien au propriétaire).

An dereadegezh a c'houlenn kalz a draoù diganeomp.

1850
Référence : GON.II pg déréadégez (La bienséance exige de nous plusieurs devoirs).

An douar a zalc'h meur a dra.

1850
Référence : GON.II.HV pg derc'hel, delc'her (La terre renferme beaucoup de choses).

Chetu eno an deroù eus a bep tra.

1850
Référence : GON.II pg dérou (Voilà le principe de toute chose).

hon diaraogerien o deus desket an dra-se deomp

1850
Référence : GON.II pg diaraoger

diazezidigezh un dra e-lec'h un all

1850
Référence : GON.II.HV pg diazézidigez (substitution, action de mettre [...] une chose à la place d'une autre).

Chetu un dra dibaot.

1850
Référence : GON.II pg dibaot (Voilà une chose singulière, extraordinaire).

Kalz digresk a zo war pep tra.

1850
Référence : GON.II pg digresk (Il y a décroissement, diminution sur tout).

Un dra digustum eo bremañ.

1850
Référence : GON.II pg digustum (C'est une chose inusité à présent).

Un dra dic'hiz eo.

1850
Référence : GON.II pg dic'hiz, digiz (C'est une chose étrange).

Un dra bennak a zilaoskin gantañ.

1850
Référence : GON.II pg dileûskel (Je lui céderai quelque chose).

Graet em eus an dilez eus va zra.

1850
Référence : GON.II pg dilez (J'ai fait abandonnement, cessions de mes biens).

Ma na likit evezh, an dra-se ho tislebero.

1850
Référence : GON.II pg dislébéri (Si vous n'y prenez garde, cela vous exténuera).

An tan a zistlabez pep tra.

1850
Référence : GON.II pg distlabéza (Le feu purifie tout).

Un dra diveulus-bras eo.

1850
Référence : GON.II pg diveûluz (C'est une chose fort déshonorable, très-blâmable).

dra

1850
Référence : GON.II pg drâ

tra

1850
Référence : GON.II pg drâ, glâd, trâ, didrâ

dreist pep tra

1850
Référence : GON.II pg dreist (Par-dessus tout).

Un dra dudius eo da welout.

1850
Référence : GON.II pg dudiuz (C'est une chose agréable à voir).

Gant un eeunder bras e ra pep tra.

1850
Référence : GON.II pg éeunder, eunder (il fait tout avec une grande justesse, avec droiture).

nebeut a dra a zeu d'e enkreziñ

1850
Référence : GON.II pg eñkrézi, inkrézi

un dra espar eo

1850
Référence : GON.II.HV pg espar

mar hoc'h eus ezhomm eus a un dra bennak, livirit

1850
Référence : GON.II pg ézomm

Falc'het eo pep tra ganto.

1850
Référence : GON.II pg falc'ha, falc'hat (Ils ont tout raflé).

plac'h a dra

1850
Référence : GON.II.HV pg merc'h (-majorez)

Dont a rit-hu ganen ? Tra

1850
Référence : GON.II pg nétra

plac'h a dra

1850
Référence : GON.II.HV pg plach (-a-drâ)

traoù

1850
Référence : GON.II pg trâ

un dra vat eo

1850
Référence : GON.II pg trâ

da bep hini e dra

1850
Référence : GON.II pg trâ

treoù

1850
Référence : GON.II pg trâ

tra dibaot

1850
Référence : GON.II.HV pg tra-dibaot (Curiosité, chose rare et curieuse).

traoù dibaot

1850
Référence : GON.II.HV pg tra (-dibaot)

tra-oc'h-tra

1850
Référence : GON.II.HV pg tra (-ouc'h-tra)

traoù-oc'h-traoù

1850
Référence : GON.II.HV pg tra (-ouc'h-tra)

traoù netra

1850
Référence : GON.II.HV pg traou (-nétrâ)

traoù netra n'int ken

1850
Référence : GON.II.HV pg traou (-nétrâ)

sellet em eus pizh ouzh an dra-se

1850
Référence : GON.II.HV pg sellout (-pîz)

tra

1850
Référence : GON.II p.15, livre premier, "chose".

traoù

1850
Référence : GON.II p.15, livre premier, "des choses".

Un dra bennak [a]m bezo digantañ.

1850
Référence : GON.II p.91, livre second, « J’aurai quelque chose de lui ».

A bet tra vat hor bezo !

1850
Référence : GON.II p.85, livre second, (Que de bonnes choses nous aurons ! )

An dra-se a zo d’am breudeur.

1850
Référence : GON.II p.67 (Cela est à mes frères).

Kasit an dra-mañ d’am mamm.

1850
Référence : GON.II p.67

Un dra bennak a zlean da'z tad.

1850
Référence : GON.II p.67

Hemañ, o klask diwall e dra, toullet, roget kig ha kroc'hen, e-kreiz an hent war e livenn, a hirvoud hag a huanad : homañ zo din ur galonad, gwelet, 'mezañ, hep poant ebet, ar marc'h-se gant e gerc'h, ha me lazhet, muntret.

1867
Référence : MGK p6

Kant tra all a dleer da ober : kemeret kentel a-wechoù digant an anevaled a bevar droad, digant al laboused hag al loenedigoù eus ar re vunutañ zoken, digant ar wenanenn; - digant ar gelienenn ne lavaran ket, o vezañ ma labour eviti he-unan.

1867
Référence : MGK Rakskrid XII

Evit kaout ho tra diganto, / E vezo ret c'hoari ar vazh, / Harzhal ha kregiñ du, diskolpañ evel chas.

1867
Référence : MGK p108

— « Arabat ! 'me re all, un tamm brav eo gwelloc'h, / Mont a-enep an dour, rak daoust ma'z eus dinaou, / Spered ur c'hrek atav a zalc'ho penn outañ ; / Evel-se eo bet graet, a-viskoazh ha bremañ / Da sevel he c'hribell 'enep ar gwellañ traoù. »

1867
Référence : MGK p143

Petra bennak m'en doa troet Mojennoù Faedr hervez kiz e barrez, ne oant ket hervez kiz an dud desket-kaer; gant ar soñj d'o lakaat bravoc'h, e varellas anezho a dammoù galleg dastumet e kêr, traoù ken divalo ha ken iskis e brezhoneg ma'z int evel kozh peñselioù ruz pe c'hlas gwriet ouzh ur sae wenn gant ur c'hemener mezv-dall.

1867
Référence : MGK Rakskrid VII

An azen, deuet e dro, a lavar evel-henn : "Ned eus ket pell, soñj am eus, ur wech, en ur dremen, Dre ur prad glas a oa, me 'gav din, d'ur manac'h, An naon, ar geot flour ha, m'en diskuilh hep nac'h, Dre ali Paol gornek o sutal em fenn sot, e peurjon er prad-se ledander va zeod. Me n'edon ket em zra, evit lavaret gwir. Diouzhtu e voe ar vlej war al loen blevek hir. Ur bleiz, den a studi, a ziskouezas displeg e oa deuet ar c'hleñved diwar ar skouarneg, hag e tleit, 'mezañ, sevel hed e livenn Al loen-se divalo, rognek-fall, diskroc'hen. Laerezh tra e nesañ, ne oa gwashoc'h torfed ! Nemet dre ar marv ne vije ket gwalc'het ; ur vezh e oa e welet : d'ar bed-holl evit skouer 'Oa ret e vije roet. Lazhet e voe ar c'houer.

1867
Référence : MGK p26

Ganto vo graet stignoù, d'ho pakañ 'zruilhajoù, lasoù-rikl d'ho mougañ, e berr : kant ha kant tra, a vo, war an diskar, ho toan hag ho klac'har, a vezo, marteze, kiriek eus ho marv. Tec'hit eta a-fo, diouzh ar gaoued, ar ber ! Gwelloc'h oufec'h d'ober, mar fell deoc'h va c'hrediñ, eme ar wennili, eo dibriñ 'n had kanab.

1867
Référence : MGK p14

Ar republikaned, evel pa vije tan an ifern en o c’halon, n’oant ket evit gouzañv e chomje e iliz ebet an disterañ tra santel.

1877
Référence : EKG.I. p.30

Klaodina en em lakeas da gontañ dezhañ a-nevez ar gwall draoù a yoa en em gavet er gouent, hag, o klevet Klaodina o kontañ, e ouele adarre.

1877
Référence : EKG.I. p.49

A-raok an noz, ni a vezo distro hag a lavaro deoc’h penaos emañ an traoù.

1877
Référence : EKG.I. p.47

Kemeret madoù an Iliz, evitañ da vezañ un torfed eus ar re vrasañ, rak ouc’hpenn ma’z oa ul laeroñsi, a ioa c’hoazh ur "sakrilaj" ; n’oa ket diaes dezho, rak an Iliz n’he deus nag archerien na soudarded da zifenn he zra.

1877
Référence : EKG.I. p.2

— Mat [e] livirit, deomp kuit. Ha c’hwi o pije biken kredet en divije gellet skiant un den hunvreal traoù ker sot ? — Birviken james.

1877
Référence : EKG.I. p.180

Ar sakrist a skoas tri daol all er memes tra, nemet oant startoc’h ; hag atav Loull ar Bouc’h a chome sioul en e wele.

1877
Référence : EKG.I. p.117

Petra ’ta, va den mat, eme egile, un dra bennak a ziaes a c’hoari ganeoc’h, diouzh ar pezh a welan ? — Ya-da, ha nec’het-bras on zoken.

1877
Référence : EKG.I. p.91-92

Er memes tra ivez, er memes kêr e vevo e peoc’h ar vicherourien hag an dud vat, ken na deuy unan bennak da isañ an eil war-lerc’h egile. — Ha tud fall da isañ ne vank ket. —

1877
Référence : EKG.I. p.66

Tostaat a ra ouc’h ar roc’h an dra zu... emañ en em gavet e kichen... Ur vag eo hag er vag-se n’eus nemet un den.

1877
Référence : EKG.I. p.224-225

Ouc’hpenn an dra-se c’hoazh, ne dal ket ar boan deomp deviñ poultr ar Republik war gozh tammoù traoù evel hemañ.

1878
Référence : EKG.II p.160

C’hoant ec’h eus, tamm kozh tra, da ober goap ac’hanomp-ni, a welan ; mes an dra-mañ ne bado ket pell.

1878
Référence : EKG.II p.158

— Vad a ra d’am c’halon ho klevet, mes setu amañ un dra. Warc’hoazh hag en dervezhioù war-lerc’h, Canclaux a guzho soudarded ha tud eus e berzh e pep parrez hag e pep ti eus pep parrez, marteze da c’houlenn hanvioù ar gwazed.

1878
Référence : EKG.II p.6

Ha setu amañ penaos, e voe lavaret dezhañ, e oa tremenet an traoù e Lanzeon.

1878
Référence : EKG.II p.60

An dra-se en doa gwerzhet e varc’h da ur marc’hadour ; diviz en doa graet e ziskarg, mes he c’hollet en doa abaoe.

1878
Référence : EKG.II p.35

Ret eo, kousto pe gousto, da unan bennak ac’hanomp daou pe dri ma ranker, mont a-dreuz ar vro, dre an heñchoù-distro, da lavaret d’an dud kalonek-se, e pe zoare stad emañ an traoù ganeomp.

1878
Référence : EKG.II p.106

Hag e teuas da soñj din e gwigour ar gleizenn hag e grigoñs ar vuduren. Anat e oa din e oan dizoloet hag edo ar c’hlask war va lerc’h ; n’oa ket brav an traoù ganen.

1878
Référence : EKG.II p.125

D’ar mare-se n’oa ket brav reiñ golo d’an holl, da dud eveldon-me dreist pep tra, a ouied a yoa bet e emgann Kergidu.

1878
Référence : EKG.II p.35

— Paotred, eme ar c’habiten, o treiñ kein da Baol hag o tistreiñ ouc’h e soudarded, e Porspoder pe e Landunvez e tle bezañ traoù nevez fenoz.

1878
Référence : EKG.II p.190

Abalamour d'ar vogedenn lugernus-se a sav diwarnañ, an danve[z] a ve[z] lakaet war ar chimikez, a ve[z] groet ane[zh]añ "Fosfor". "Fosfor" a zo ur gir gregach a dalv memes tra 'vel "Lucifer" en latin, ha taol-gouloù, en brezhoneg.

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.1

Difenn a ra an [a]otro[u] Doue, en e gourc’hemenno[u] laerezh e dra diwar an nesañ : hag al laer a ve tizhet abred pe diwezhat.

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.2

Memes tra, eo drol, na gavfet-hu ket, penaos, en ur barrouz vras evel Plounevez, na weler er chonseil, 'vit ober ar « majorité », nemet kerent ha kindirvi ar memes hini.

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 30 janvier 1898, p.1

Pediñ-start a reomp hon lennerien da zigas dimp keloio, kanaouenno, gwerzio, marvailho ha treo all

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier

Sell, Job, kred ac'hanon, te ha me ac'h anve neubet-kaer a dra er Politik !

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.1

[A]et Yann en-dro, ‘n [a]otro[u] person / ‘N eus c’hoarzhet e-leizh e galon : / Evidon kozh, biskoazh ‘klevis / ‘Ve c’hoarvezet tra ken iskis ; Evit krediñ, ret en gwelet : / Ul laer gant al laerezh tapet ! /

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.2

frank a draoù a zo deuet ganeoc'h

1909
Référence : BROU p. 239 (abondant)

traoù a-leizh

1909
Référence : BROU p. 232 (on dit quelquesfois traou aleiz pour signifier assez, trop)

E tarzh kentañ an Amzer, e pennderou an Traoù, n’oa na douar, na mor, nag aer, na heol, na loar, na stered. Tri bed avat a oa.

1923
Référence : SKET p.26

traezoù

1923
Référence : SKET p.193, « Geriadur ar "Skelta Segobrani" (an daou levr kenta) » "Objets".

"tra" [...], liester "traoù"

1923
Référence : SKET p.193, « Geriadur ar "Skelta Segobrani" (an daou levr kenta) » "Chose".

An unanvet beleg-meur ha pevar-ugent, pa c’houlenned outañ diwar-benn an holl draoù-se, a zisklêrias ez oa an daou vrezelour Esus ha Kernunnos, hag o doa an doueed, gant karantez, kred ha kalonded ar plac’h he gouriz arem o teneraat anezho, mennet o c’has daveti bemnoz betek fin ar bed, dezhi da c’hallout tañva un diskuizh bennak.

1923
Référence : SKET p.116

traezoù pompadus (lorc’hus)

1923
Référence : SKET p.193, « Geriadur ar "Skelta Segobrani" (an daou levr kenta) » "Objets de luxe".

E-pad ar gentañ, eus 900 da 700, ne gaver er bezioù nemet un arrebeuri paour o tiskouez bezañs ur renkad vrezelourien a veve dilorc’h hep prizout nemeur ar c’hinkladurioù-korf nag an traezoù pompadus.

1923
Référence : SKET p.147 "Taolenn-amzeroniez evid istor ar Gelted".

Kaerat tra gwelout Velia en he gourvez, he dremm livrin e-kreiz he blev alaouret diskoulm, o sevel a-us dezhi he mabig !

1924
Référence : SKET.II p.14

bihan dra

1927
Référence : GERI.Ern pg bihan

- A ! Mard eo evel-se eo emañ an traoù, Yann !

1929
Référence : SVBV p10

Marteze, darn a zo hag a lavaro ez on-me heñvel ouzh an tourc'h - an dra-se ne vern ket, tamm ebet, evidon ! - hag evel an digenvez reunek-mañ ec'h en em blijan nemet [sic] el lec'hiou didud hepken.

1929
Référence : SVBV p.14

gra pa ri tra !

1931
Référence : VALL pg (sois à ton) affaire (!)

un dra vras

1931
Référence : VALL pg (une grave) affaire

traoù

1931
Référence : VALL pg affaire

traezoù enep hud

1931
Référence : VALL pg amulette

tra ziverz

1931
Référence : VALL pg abstrait

tra verzhek

1931
Référence : VALL pg abstrait

tra

1931
Référence : VALL pg bagatelle

tra enep hud

1931
Référence : VALL pg amputer

tra didalvez

1931
Référence : VALL pg bon (à rien)

tra euzhik

1931
Référence : VALL pg abomination

tra

1931
Référence : VALL pg affaire

touiñ war un dra

1931
Référence : VALL pg affirmer

serrerien draoù

1931
Référence : VALL pg accapareur

serrer-traoù

1931
Référence : VALL pg accapareur

reiñ e dra da bep hini

1931
Référence : VALL pg appartenir (donner à chacun ce qui lui appartient)

pep tra a-du

1931
Référence : VALL pg (sous d'heureux) auspice(s)

ministrerezh an traoù a-ziavaez

1931
Référence : VALL pg (ministère des) affaire(s étrangères)

meneg a zo eus an dra-mañ

1931
Référence : VALL pg agir (il s'agit de telle chose)

melestrerezh an traoù a-ziavaez

1931
Référence : VALL pg (ministère des) affaire(s étrangères)

lakaat traoù war o zu

1931
Référence : VALL pg arranger (des choses)

lakaat un dra war e le

1931
Référence : VALL pg affirmer

ken dinec'h ha tra

1931
Référence : VALL pg (sans la moindre) appréhension

un dra pe dra

1931
Référence : VALL autre

tra

1931
Référence : VALL Rakskrid p XXXII

bezañ tra eus…

1931
Référence : VALL pg appartenir

an traoù kentañ hag ar re da eil

1931
Référence : VALL pg (le principal et l')accessoire

an dra-se

1931
Référence : VALL Rakskrid p XXIV

Evit gouizieion a zo, a-wechall dreist-holl, ez eo diarvar-krenn an dra.

1943
Référence : TNKN p66

Koulskoude, fentus eo, hor mignoniaj ne denne tamm ebet da draoù speredel.

1944
Référence : EURW.1 p.193

-« Ul lizher-kelc’h, emezon-me, a-berzh ar ministr Traoù an Diabarzh, a zifenn ouzh ar veleien implijañ ar brezhoneg en o sarmonioù hag er c’hatekizoù. Daoust ha gouzañv a raimp hevelep dismegañs ? » -« Nann, nann, » a youc’has ar bobl en ur vouezh. « Hag ali oc’h holl da sevel hor mouezh, ha da nac’h sentidigezh ? » - « Ya, ya » a huchas ar bobl.

1944
Référence : EURW.1 p.207

— « A ! » eme Job, trist-kenañ, « un dra spontus !… »

1944
Référence : ATST p.22

Al logod, avat, dre ma oa treut an traoù en ti a oa tec’het war-du ul lec’h all.

1944
Référence : ATST p.63

« Sur on kontant, Job, peogwir ez a mat-kenañ an traoù. »

1944
Référence : ATST p.92

Kaoz e [sic] oa war Arvor ar sizhun ail, eus ar « Roazhoneg » pe vrezhoneg Breizh-Uhel. Eman ar « roazhoneg » o teurel gwrizioù e kêrioù ail Breizh-Uhel. Tra vev eo ur yezh : kreskin hag ober berzh a ra, pa vez graet war he zro ; ha kivizan ha raervel. pa vez dilezet.

1944
Référence : ARVR Niv. 165

Ne gavit ket kaer an dra ?

1944
Référence : ARVR Niv. 165

Amañ n'eus superior ebet oc'h ober allazigoù d'ar gerent ; n'eus « pion » ebet o selaou hag o spiañ, hag an traoù a ya plaen memes tra.

1944
Référence : EURW.1 p48

Amañ 'z eus kêriadennoù sioul kuzhet a-drek ar c'hleuzioù uhel, na zigouezher enno nemet dre c'haridennoù enk ha teñval, dre wenodennoù moan ha kamm-jilgamm ; er c'hêriadennoù, ez eus tier kozh, gant o dorioù bolzet, merket ur bloaz warno alies, evel 1590, pe 1675, pe 1730 : peadra da soñjal atav er re aet kuit ; amañ 'z eus menezioù moal ha kragek ; saonennoù klenk lec'h ma hiboud ur wazhig-dour ; hag er c'hornad-se e vev ur ouenn gouerien pennoù-fall, distag a bep tu, disfizius ouzh an aotrounez, hanterourien hag emsikourerien dre dreuzlavar, stag d'o zra o-unan dre voazadur, mignoned d'ar frankiz soñjal, d'ar frankiz donemonea, diaes dezho dougen yev beleien ha noblañs, ha nag evit-se tud a relijion, a urzh vat, a zoujañ evit ar galloud leal, sentus ouzh ar Red, dispont ouzh ar re vev met leun a aon rak an teuzoù, ar seblantoù, ar bed all : tud hag a zo pimpatrom c'hoazh, e deroù an XXvet kantved, ar re a veve araozo mil bloaz 'zo.

1944
Référence : EURW.1 p15-16

Tiegezhioù Jafrennoù, en tu-hont d'o zra dezho, o doa e koumanant traoù d'ar C'hont de Sanzay, o chom er XVIIvet kantved e Kemper, leurgêr an Dug.

1944
Référence : EURW.1 p9

Evel m'en dije douetet un dra bennak.

1949
Référence : SIZH p.40

Ya ! o vont da welout ur vaouez e oa. En abeg da se, hag evit digarez all ebet, eo en doa graet ur soub en dour d'e benn ha d'e zivrec'h. Nemet n'en doa ket taolet pled en dra kent an teodad.

1949
Référence : SIZH p.44

Nec'het e oa o verzhout e wele an traoù gant daoulagad nevez. Ne vourre mui zoken e kompagnunezh e genvreudeur.

1949
Référence : SIZH p.46

- Gouzout a rez pep tra ervat, hervez al levrioù, douetus ; ha netra hervez ar vuhez. Desket out... ha dizifenn, pa n'ouzez ket ar pep retañ.

1949
Référence : SIZH p.50

Adalek ar mintinvezh-se, e voe kredet an dra gant ar breur Arturo

1949
Référence : SIZH p.40

Ne ouien ket 'oa tra ken fall / Al le a ris, uhel ma dorn, / Hep youl d'enebiñ, skort ha dall, / Ouzh lusk un nerzh hud ha yen-skorn.

1960
Référence : PETO p27

Un dra souezhusoc'h avat a zo c'hoarvezet : deuet eo al Liberia da vezañ kentañ bro ar bed evit al listri-koñvers.

1985
Référence : DGBD p21

Petra a weler eus an tres gall hiziv an deiz war chantele Sant-Kaourintin ? Nebeut a dra evit lavarout gwir. Ar steuñvenn a-rez douar da gentañ.

2013
Référence : LLMM Niv. 399, p. 10

N'eo ket abalamour d'an dra-se eo reizh implijout doareoù ha n'int ket ken feuls evel, da skouer, plantañ tan en tourterioù a vo implijet da sevel ur c'hamp-bac'h nevez.

2015
Référence : DISENT p66-67

Divadeziñ ur straed, ur savadur, panelloù-heñchañ; adplantañ ha hadañ e-lec'h ma rank tremen un hent-tizh; adsevel traoù war douaroù a rank bezañ dilezet abalamour d'ur raktres euzhus; vomit in -mont da sellet ouzh emvod ur c'huzul departamant da skouer, hag en em lakaat da zislonkañ pa vez divizet un dra euzhus-; nac'h degemer un enor -ur priz pe ur vedalenn-; skuilhañ teilh [teil] pe follennoù bruderezh; chom war yun a-wel d'an holl.

2015
Référence : DISENT p57-58

Gallout a reer adkemer prezegenn ar stourmerien, pe hini an enebourien, dirak an arvesterien, gant binvioù ar furlukined, da lâret eo ar fent hag an dreveziñ dreist pep tra.

2015
Référence : DISENT p55

Bez' e c'helljen toullañ kaoz gant Koula evit ma hañvalje an hent bezañ berroc'h, met pa vez unan o paouez gouzañv ur stroñs kreñv, daou dra 'zo ha ne c'hell ket ober: lakaat un tamm en e stomog ha tennañ ur ger eus e c'henoù.

2015
Référence : EHPEA p17

M'emaoc'h o terc'hel sez sokial un embregerezh hag a zo kablus eus un dra spontus war dachenn an endro, eo ret d'an arvesterien, pe d'ar c'hazetenner deuet da dennañ ar poltred da glokaat e bennad, kompren ster an obererezh e-korf ul lajadig, a-drugarez d'ur skeudenn nemetken [...]

2015
Référence : DISENT p81

N'eus nemet evel-se e c'hallo ar meno foran degemer evel traoù reizh hon taolioù disentus diwezhatoc'h.

2015
Référence : DISENT p71

Un takad gris an hini eo, hag a vo gwelet evel un dra feuls gant lod pa vo gwelet evel ur vandalerezh politikel nemetken gant lod all, hep na vefe grevusoc'h evit-se (nemet evit a sell ouzh ar justis!)

2015
Référence : DISENT p67

Evit klozañ ganti, lâromp c'hoazh e servij an doujañs ouzh an dud hag ar fed da glask kompren anezhe da sioulaat ar jeu pa vez tenn an traoù evel ma c'hoarvez e-pad taolioù stourm difeuls.

2015
Référence : DISENT p51

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux