Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Formes fléchies : 
4
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

I. B. 1. (db. an dud) Rann uhelañ ar vrec'h m'emañ stag homañ ouzh ar c'horf. Kaout poan en e skoaz. Kouezhañ a ra he blev war he divskoaz. Kenvelloù ar skoaz. & Trl. Ober ur c'hruz d'e zivskoaz. & Tennañ ar blouzenn diwar skoaz ub. : e zichekañ. & (impl. en e furm daou goude ar gm. a.) Un divskoaz krommet gant an oad. & Dre ast. Hed zo etre diavaez ar skoaz hag ar gouzoug, e penn uhelañ ar brusk. Bezañ ledan e zivskoaz. Dougen udb. war e zivskoaz. & Trl. skeud. Pignat gant ur skeul skoazioù : pignat an eil war divskoaz egile, evit tizhout udb. uhel. DHS. chouk. 2. (db. al loened pevarzroadek) Rann uhelañ ar pavioù a-raok m'emaint stag ouzh ar c'horf. Pegen tanav eo skoazioù ar gazeg-mañ. & Ent strizh KIGEREZH Kig ar rann-se eus korf al loened. Debriñ skoazioù meot. 3. Dre skeud. Skoazell. Hemañ zo ur skoaz vat da labourat. En em lakaat dindan skoaz e familh. II. H.b. Dre skeud. (e troiennoù) Sikour. [1931] Reiñ skoaz d'ub., reiñ un tamm skoaz d'ub. Kaout skoaz digant ub. HS. harp, skoazell.

Exemples historiques : 
68
Masquer la liste des exemples

penn ar skoaz

1499
Référence : LVBCA p23, 161, 185 (le bout de l-espaule)

skoaz

1499
Référence : LVBCA p185 (espaule)

M. Petra eo sin ar c'hristen ? D. Sin ar groaz, abalamour ma'z omp bet prenet enni gant hor Salver binniget Jezuz. M. Penaos en grit-hu eñ ? E ober a ran o kas an dorn d'ar penn ha d'an estomag, ha goude d'ar skoaz kleiz, ha'n hini dehou, en ur lavaret : en anv an Tad, ha'r Mab ha'r Spered santel. Amen.

1622
Référence : Do. p6

Sin ar C'hristen eo sin ar Groaz hag a zle da ober pa sev [sav] ha pan a da gousket, pan a er-maez a'n ti, pan antre en Iliz, pand eo kestion a zibriñ, nag a evañ, pan komañser pidiñ Doue hag en komañsamant hon holl euvroù, pan en em gaver en un nesesite bennak, dañjer pe temptasion : o kas an dorn dehoù d'an tal, en ur lavaret : In nomine Patris; goude d'ar c'hof, en ur lavaret : Et filii; ha goude d'ar skoaz kleiz, hag er fin en hini dehoù, en ur lavaret : Et Spiritu Sancti, Amen.

1622
Référence : Do. p56

skoaz

1659
Référence : LDJM.1 pg epaule

divskoaz

1659
Référence : LDJM.1 pg epaule

M. Penaos er [sin ar groaz] gret-hu? D. E ober a ran o kas an dorn d'ar penn, ha d'an estomag, ha goude d'ar skoaz kleiz, ha d'an hini dehoù, en ur lavaret, En anv an Tad, hag ar Mab, hag ar Spered santel, Amen.

1677
Référence : Do. p7

terriñ e skoaz

1732
Référence : GReg pg (se rompre l') épaule

skoaz

1732
Référence : GReg pg appui, épaule

Armorioù Gall a zoug war e zivskoaz.

1732
Référence : GReg pg Gaule (Il a les armes du Roi des Gaules sur les épaules.)

dougen war an nivskoaz, pe war ar c'hein

1732
Référence : GReg pg (porter sur les) épaules (ou sur le dos)

plac'h a zo pleget he skoaz

1732
Référence : GReg pg fille (Fille deshonnorée.)

reiñ skoaz da ur re

1732
Référence : GReg pg épauler (quelqu'un, le soutenir de l'épaule, ou du bras, pour l'aider à marcher)

divskoaz kromm

1732
Référence : GReg pg épaules (voûtées)

plankenn, askorn ar skoaz

1732
Référence : GReg pg (l'os, ou la palette de l') épaule

ar skoaz

1732
Référence : GReg pg (toute l') épaule (jusqu'au pognet de la main)

divskoaz

1732
Référence : GReg pg épaule

skoaz

1732
Référence : GReg pg épaule

divskoaz

1732
Référence : GReg pg épaule

penn ar skoaz

1732
Référence : GReg pg (le haut de l') épaule

korn ar skoaz

1732
Référence : GReg pg (le coin de l') épaule

skoazioù leue, skoazioù maout

1732
Référence : GReg pg (des) épaules (de veau, de mouton)

divskoaz

1850
Référence : GON.II pg skoaz

skoaz

1850
Référence : GON.II pg skoa, skoaz

skoaz

1850
Référence : GON.II pg skoa, skoaz, skoé

dougit-eñ war ho skoaz

1850
Référence : GON.II pg skoaz

diskoaz kromm en deus

1850
Référence : GON.II pg skoaz

skoaz

1850
Référence : GON.II pg skoaz, skôden

skoaz

1850
Référence : GON.II p.19, livre premier, "épaule".

an divskoaz

1850
Référence : GON.II p.19, livre premier, "les épaules".

Goude m'o doe al loened, an eil egile tamallet, tad-iou o c'hasas en o zro, e-c'hiz ma oant, laouen d'o bro, gant pep a visac'h war o skoaz, a zo, bete vremañ, abaoe chomet c'hoazh.

1867
Référence : MGK p12

Ouzhpenn-se : o vezañ bet pedet gant bugale an aotrou ar Gonideg da lakaat moullañ Bibl Santel o zad, goulennet en deus ar c'horonal un taol-skoaz digant an aotrou Milin, ha setu sammet ganto o-daou pounnerañ bec'h a sammas biskoazh den e Breizh.

1867
Référence : MGK Rakskrid X

Ar C'hrouer galloudek a ouie petra rae, war e skoaz da bep den pa daolas ur bisac'h; er c'hodell zo a-dreñv, e walldechoù da vec'h, hag er c'hodell a-raok, holl fazioù e hentez, da zerc'hel anezhañ war e zivlez kompez.

1867
Référence : MGK p12

— « An ed-mañ zo darev : da-gaout hor mignoned, / Kae, va mab, emezañ, d'o fediñ, pa 'z eo ret, / Da zont gant pep a falz da c'houloù-deiz, warc'hoazh, / Da reiñ deomp un tammig skoaz. »

1867
Référence : MGK p52

War-dro unnek eur e voe gwelet o vont war-zu leandi Sant-A[l]bin, Job Karo, ur bec’h kolo gantañ ouc’h e gein, hag un den all, gwisket eveltañ, an tad manac’h ur bisac’h gantañ war e skoaz, un dorzh vara en ur penn hag ur c’halur da oferennañ er penn all.

1877
Référence : EKG.I. p.52-53

Tostaat a reas goustadik, ur forc’h houarn en e zorn, hag, ouzh e skoaz, ur fuzuilh a zaou denn, hag hi karget.

1877
Référence : EKG.I. p.152

Ken tost edont din ma kouezhas taol unan anezho war beg va skoaz.

1878
Référence : EKG.II p.92

An Arouezvarzh, en tu-hont, a zoug ur maen-strink war e skoaz dehoù.

1909
Référence : REZI p. 6

ha pa lamfes va fenn diwar va divskoaz

1909
Référence : BROU p. 404 (lors même que tu m'enlèverais la tête de sur les épaules)

He daouarn a lakeas war ziskoaz Kintus hag o sellout outañ e lavaras : [...].

1923
Référence : SKET p.106

Hag astenn a raent-i o divrec’h ? Kerkent evned ar c’hoad a zinije war-du enno hag a zeue da gludañ war o arzorn, o divrec’h, o divskoaz.

1923
Référence : SKET p.76

Edo war e zistro davet e vag, gantañ daou zourgi war e skoaz, pa zeuas dezhañ mouezh Ambia ha Kinge a oa oc’h en em ziwiskañ war ar c’hlann enep.

1923
Référence : SKET p.134

"lakaat e keñver gant" [...] (ivez "lakaat e kemm gant", "lakaat e skoaz gant")

1923
Référence : SKET p.163, « Geriadur ar "Skelta Segobrani" (an daou levr kenta) » "Comparer à".

Dindan ar vouc’hal, bet diwanet diwar deuzadur teir zolzennad arem ha gouest an dremm anezhi da droc’hañ ur vlevenn war zour ha da dennañ gwad d’an avel, e kouezhas neuze hanterglopennoù, hanterbennoù, brec’hioù ha garoù distaget ha korfoù faoutet dre hanter eus ar skoaz d’ar c’haol.

1924
Référence : SKET.II p.55

Diankañ a reas un nozvezh diouzh ar c’hroc’hen-bleiz blevek m’edo kousket ennañ e-tal skoaz ha dremm e vamm.

1924
Référence : SKET.II p.7

Bep beure, goude dont eus da wele, e soubi en dour betek da ziskoaz.

1924
Référence : SKET.II p.26

Hemañ, dre garantez evit e vreur, hag ivez evit ar bugel, a c’hoarie gantañ, a save anezhañ en aer, a lakae anezhañ war varc’h war e skoaz, hag ar paotr evurus a c’hoarzhe. Bilzig ! Bilzig !

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 37, p.811 (Miz Genver 1924), ("a lakae anean" reizhet e Niv. 38, "ERRATA" p.846).

Habask n’oa ket an aotrou barner. — Alloñ, Bidoullig ! Hag un taol gwialenn war skoaz ar gazek.

1924
Référence : BILZ1 Niv. 43-44, p.1033 (Gouere-Eost 1924)

Daouzek plac’h yaouank, dispak o blev war o divskoaz, a gerzhe war-lerc’h ar c’harr ; hag e ouelent, e leñvent, e skoent o daouarn an eil ouzh egile gant kement a nerzh ma ’z oa burzhud na vrevent melloù o bizied.

1924
Référence : SKET.II p.38

Hag e save e zivskoaz. — Ober un hevelep keflusk evit un tamm jolori, un tamm jabadao !

1925
Référence : BILZ2 p.164

Pa selle outañ, krinet e vin ha dislivet, krommet e zivskoaz dindan ar bloavezhioù, ivez dindan pouez ar vuhez diroll en devoa renet, e serre he daoulagad ; hag he c’halon…

1925
Référence : BILZ2 p.153

lakaat e skoaz

1931
Référence : VALL pg balance

reiñ skoaz

1931
Référence : VALL pg aider

reiñ un taol-skoaz

1931
Référence : VALL pg aider

a-dreuz-skoaz

1931
Référence : VALL pg bandoulière

Pa ne gerzhemp ket eeun, hep fiñval hor penn, ar c’habiten du Tilly a gastize ar strollad gant « un eurvezh eskrim ar vaionetez » hep paouez, gant ar sac’h karget war hon divskoaz.

1944
Référence : EURW.1 p.196

E zilhad soudard a voe lezet gantañ da vont kuit ; pa oan bugel am eus soñj bezañ kavet brav an doupenn reun ruz a oa war e chako lêr, hag ar fourajerennoù ruz kordennet, gant brochennoù kouevr a veze a-istribilh ouzh ar skoaz, hag ar c'hleze meur gant e zornell kouevr, a oa e-pign ouzh speurenn ar gambr, hag a veze miret holl gantañ evel eñvorennoù e amzer verr a varc'heger.

1944
Référence : EURW.1 p10-11

Trugarez da Votrel, ar galon aour-se, evit an taol-skoaz a roas din ha d'am mignoned, da zigeriñ dor ar vrud, ha ni nemet diskarded.

1944
Référence : EURW.1 p.146

Ober a reas egile un hej d'e skoaz. Ne gare ket nemeur e genvreur, abalamour d'e spered risigner.

1949
Référence : SIZH p.44

Bremaik, dres e-giz ma voe livet, un drugar, gant Murillo, an arzour meur, eo tarzhet dirak e selloù, e-kreiz un nijad aeledigoù kuilh ha noazh, ar Werc’hez dibec’hed, gant he zreid benniget war gresk al loar, he daouarn juntet ganti war he c’halon, he selloù goursavet ; ha ken azeulus he dremm, e stern kurunenn he fennad blev fuilhet war he diskoaz !...

1949
Référence : SIZH p.38

Ha dont a rae d'hec'h arroud, soublet hebleg he fenn hag he divskoaz war-raok, he sell paret war vein an hent, ouzh piltrot he botoùigoù gwenn uhel-seuliet, gant ar c'hammedoù-se, mibin ha munut, a verc'hed kêr, a vez souezhet ganto, evit ar wech, ar wazed yaouank, betek krediñ en o ardoù blizik.

1949
Référence : SIZH p.66

Ha neuze, pa oan bet e Burgos, o lakaat tennañ va foltred, e ti Harina, em boa gwelet, ouzh ar speurennoù, ur bern poltredoù merc'hed war o divskoaz noazh.

1949
Référence : SIZH p.47

Goursevel ha diskenn a rae he divskoaz.

1949
Référence : SIZH p.58

Ar soudard, e fuzul gantañ war e skoaz, a ya ha a zeu dre ar sal.

1960
Référence : PETO p42

Ha ne c'houzez ket eo da gure kozh / A glaskan, hep ehan, da graouiañ kloz / Evit bezañ, da c'houde, barnet tenn / Ha, diwar e zivskoaz, lamet e benn ?

1960
Référence : PETO p36

Daoust dezhañ bezañ lemm e lagad n'en devoa ket taolet evezh e oa eno ur brank mongou-mina diskaret, hogen bev c'hoazh (en un dachenn prientet evit ober ur blantadeg edomp) hag e oa bet flemmet etre e ziv skoaz.

1985
Référence : DGBD p130

Goude-se e siler e zivrec'h dre zindan divskoaz an den a zo dirazoc'h, ha kregiñ start an eil e-barzh eben, gant e zaouarn pe e velloù-dorn, ouzh bruched an den.

2015
Référence : DISENT p96

Ober a ra ur c'hruz d'e zivskoaz.

2015
Référence : EHPEA p12

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux