I.
A.
1. (db. an dud, al loened)
[1499, 1659] Red aer taolet gant ar skevent dre ar genoù, dre ar fri.
&
Dre ast.
Anal.
2. (db. ar meginoù, ar c'hwezherezioù)
Kementad aer distaolet dre waskañ.
Ar vegin-mañ n'eus tamm c'hwezh ebet enni ken.
3. Lusk an aer.
C'hwezh an avel er gouelioù. C'hwezh un aezhennig.
4. Diloc'h aer trumm a zegouezh da heul un darzhadenn.
C'hwezh ur vombezenn.
5. YEZHON.
Kensonenn c'hwezh : kensonenn, distaget evel ur gensonenn ruz, zo heglev dre ma tasson an aer pa vez distilhet.
B. Impl. da estl.
Termen a reer gantañ da zrevezañ trouz an aer distaolet gant nerzh.
II.
Dre skeud.
1. C'hwezh ar vuhez : ar vuhez end-eeun.
2. (db. an dud)
Na vezañ nemet c'hwezh, (nemet avel) : bezañ didalvez en desped d'an diavaezioù.
An traoù n'int ar pezh ma kreder : / Er pennoù kaer n'eus boed atav, / Traoù stank, kalz tud a weler / N'int nemet c'hwezh, nemet avel, / Traoù brav dirak an daoulagad, / Tud lugernus zoken a-bell ; / Arabat outo tostaat !
Ann traou n'int ar pez ma kreder : / Er pennou kaer n'euz boed atao, / Traou stank, kalz tud a weler / N'int nemet c'houez, nemet avel, / Traou brao dirak ann daoulagad, / Tud lugernuz zo-ken a-bell ; / Arabad out-ho tostaat !
1867
Référence :
MGK
p140
E-pad ma rene Rogiamon eo e c’hwezhas Guton e anal war ar bed o krouiñ Belos a engehentas Belios, Aotrou ar Marv, Tad an Ankoù, e tle kement en deus buhez distreiñ davetañ un deiz, e tle neb a zo bevaet gant ar C’hwezh dont d’e gaout o tiwiskañ e zibourc’h marvel.
E-pad ma rene Rogiamon eo e c’houezas Guton e anal war ar bed o kroui Belos a engehentas Belios, Aotrou ar Maro, Tad an Ankou, e tle kement en deus buhez distrei davetan eun deiz, e tle neb a zo bevaet gand ar C’houez dont d’e gaout o tiwiska e zibourc’h marvel.
1923
Référence :
SKET
p.29
Er pinegi-se nes d’an neñv, bepred glas ha hesonus da c’houez an avelioù, leun a frond-balzam kreñv, e kar Mamm-Veur ar Glen ober hec’h annez.
Er pinegi-ze nes d’an nenv, bepred glas ha hesonus da c’houez an aveliou, leun a frond-balzam krenv, e kar Mamm-Veur ar Glen ober hec’h annez (1).
1924
Référence :
SKET.II
p.48
Ur c'hwezh pounner a oa en ti ha ludu an tan, leun a vechadoù sigaretennoù, a oa ledet er-maez eus an oaled war al leur-di.
