Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Définition :  Masquer la définition

I. 1. (en egor) A-dal (d'ub., d'udb.). Dezhañ e oa an ti a welomp a-benn amañ : an ti a welomp a-dal deomp. A-benn emañ ar bern : emañ an donn o tont a-dal deomp. & A-benn emañ an daou di-mañ. 2. (en amzer) [1904] Diouzhtu. Ret eo deoc'h dont a-benn. & [1904] Bremañ a-benn : bremañ diouzhtu. & [1904] Evel a-benn : adarre. II. 1. [1904] MONT A-BENN. Mont a-benn d'ul lec'h bnk : mont war-eeun d'al lec'h-se. Mont a-benn d'ar wazh. & [1732, 1931] Mont a-benn d'ub. : mont davetañ evit kejañ outañ. Aet e oamp a-benn an eil d'egile. & Mont a-benn en ub., udb. ; [1931] mont a-benn ouzh ub., udb. : stekiñ outañ. Aet eo e varc'h-tan a-benn er voger. An daou garr zo aet a-benn an eil ouzh egile. & [1931] Mont a-benn da, ouzh ub. : e dagañ. 2. (dirak un ak.) [1659, 1732, 1850, 1867, 1931, 2015] DONT A-BENN : Dont a-benn a, eus udb. : tizhout ober udb. Dont a-benn eus e gefridi. [1732] Kemer poell da zont a-benn eus udb. [1944] N’eo ket evel-se e teuimp a-benn eus hon taol. & Ent krenn [1931] Gant strivañ e teuot a-benn. & Trl. pemdez. Dont a-benn eus e daol, eus e grog : tizhout seveniñ e gefridi. & [1732, 1850, 1927] Dont a-benn a, [1927] diouzh, eus ub., udb. : tizhout e reizhañ, e lakaat da sentiñ, da blegañ, trec'hiñ war ub. [1732] Ne c'hallan ket dont a-benn anezhañ. [1732] Kemer ervat e vuzulioù evit dont a-benn eus udb. [1850] Biken na zeuot a-benn a gement-se. N'eo ket aes dont a-benn anezhañ. [1877] [...] da c’houzout hag ezhomm o doa eus un taol-skoaz diganeomp evit dont a-benn eus o c’hrok. & (dirak un av.) [1732, 1867, 1929, 1985] Dont a-benn d'ober udb. : tizhout e ober. [1732] Lakaat e studi, e boellad, evit dont a-benn da gaout udb. [1732] Ar beradoù dour a zeu a-benn da gavañ ar mein ar c'haletañ. [1929] Penaos 'ta out deuet a-benn da c'houzout ar pezh ec'h eus lavaret din ? [1985] Dre forzh teuler evezh e teuer a-benn da c'houzout. Dont a-benn da echuiñ e labour e koulz. N'eo ket deuet c'hoazh a-benn da c'hounit war ar re all. Dont a-benn d'en em ziluziañ. & Trl. pemdez. Dont a-benn d'ober e daol : tizhout seveniñ e gefridi. 3. Sellet a-benn ouzh ub. : sellet eeun outañ. 4. A-hed. Heskennat a-benn : heskennat udb. war e hed. & Tr. adv. A-dreuz hag a-benn : a-dreuz hag a-hed. 5. (db. ar bigi) Dont a-benn : treiñ ar staoñ ouzh tu enep kerzh ar vag, ha n'eo ket ouzh tu an avel. Derc'hel a-benn : chom durc'haet a-enep roud an avel, evit ur vag eoriet, da sk.

Exemples historiques : 
58
Masquer la liste des exemples

dont a-benn eus

1659
Référence : LDJM.1 pg acheuer

deut a-benn eus a un dra bennak

1732
Référence : GReg pg (venir à) bout (de quelque chose)

dont a-benn eus a un dra bennak

1732
Référence : GReg pg (venir à) bout (de quelque chose)

Petra dal da un den donet a-benn da c'hounit holl vadoù ar bed-mañ, mar deu goude-se da goll e ene ?

1732
Référence : GReg pg gagner (Dequoi sert à l'homme de gagner tous les biens de ce monde, s'il perd son ame ?)

a-benn

1732
Référence : GReg pg droit (directement, tout droit)

kasit a-benn

1732
Référence : GReg pg (poussez) debout

a-benn

1732
Référence : GReg pg debout (directement)

Ar beradoù dour a zeu a-benn da gleuzañ a nebeut-e-nebeut ar vein ar re galetañ.

1732
Référence : GReg pg caver (les gouttes d'eau cavent insensiblement la pierre la plus dure)

ar beradoù dour a zeu a-benn da gavañ ar mein ar c'haletañ

1732
Référence : GReg pg caver (les gouttes d'eau cavent insensiblement la pierre la plus dure)

ne c'hallan ket dont a-benn anezhi

1732
Référence : GReg pg (je n'en puis venir à) bout

lakaat e boellad, evit donet a-benn da gaout un dra

1732
Référence : GReg pg briguer (tâcher d'obtenir quelque chose par brigue)

monet a-benn d'ur re bennak

1732
Référence : GReg pg aller (au devant de qq)

lakaat e studi, evit donet a-benn da gaout un dra

1732
Référence : GReg pg briguer (tâcher d'obtenir quelque chose par brigue)

David petra bennak n'edo nemed ur c'hrennbaotrig c'hoazh, ha memesamant ur c'hornandonig e-skoaz ar jeant Goliath, a zeuas couscoude a-benn da lazhañ gant un taol baltram, ar pikol - felpenn – lakepod bras-se.

1732
Référence : GReg pg geant (David, lorsqu'il n'étoit encore que d'une taille fort mediocre, & un nain en comparaison de Goliath, vint à bout de tuer ce geant, d'un coup de fronde.)

kemeret poell da zont a-benn eus a un dra

1732
Référence : GReg pg appliquer

ne c'hallan ket dont a-benn anezhañ

1732
Référence : GReg pg (je n'en puis venir à) bout

dont a-benn eus a un dra

1732
Référence : GReg pg affaire

kemeret ervat e vuzulioù evit dont a-benn eus a un dra

1732
Référence : GReg pg (se bien) buter (prendre bien les mesures pour venir à bout de quelque chose)

Deomp a-benn.

1850
Référence : GON.II pg a-benn (Allons tout droit).

Dont a-benn eus un dra

1850
Référence : GON.II pg a-benn, abenn (Venir à bout d'une chose, réussir).

a-benn

1850
Référence : GON.II pg abenn, a-benn, amañ (Directement, Tout droit, A bout).

biken na zeuot a-benn eus a gement-se

1850
Référence : GON.II pg doñt, doñd, donet

a-benn

1850
Référence : GON.II pg a-benn (Directement, Tout droit, A bout).

N'eo ket hep bre eo deuet a-benn a gement-se.

1850
Référence : GON.II pg bré (Ce n'est pas sans peine, sans difficulté qu'il est venu à bout de cela).

"Evit ar pezh a sell ouzh an doare-skrivañ, emezañ c'hoazh, graet am eus evel ma karis, o vezañ n'eo ket deuet c'hoazh a-benn da c'honit war ar re all an hini gwellañ, me lavar hini an aotrou ar Gonideg"

1867
Référence : MGK Rakskrid IX

Evit klask ul louzoù a-enep ar c'hleñved, al leon en e ali, 'lavaras d'al loened : - "Me gred, va mignouned, e vezimp stropet-holl evit hor pec'hejoù; pep rumm a yelo da goll, Ma ne deuomp a-benn da sevel ouzh ar groug an torfedour brasañ , pennabeg eus an droug. Evel-se marteze 'torro nerzh ar c'hleñved, Ag unan o vervel, d'ar re all 'teuy yec'hed"

1867
Référence : MGK p24

O welet en ur park ur goulm all o tebriñ, an tremeniad war yun ha digor e galon a ya di da welet; e-pad ma torr e naon ez eo paket war rikl en un toullad lasoù stignet e-touez an ed : ne oa ket kre ar stignoù; rak o skrabat a-bep-eil, o c'hoari endra c'hell, gant e veg, gant e dreid ha gant e zivaskell e teu, hep re a boan, a-benn d'em ziluziañ.

1867
Référence : MGK p19

Ar c’heloù a gement-se a yoa deuet betek ennomp-ni, hag an Aotrou Kerbalaneg [sic] a gasas Per Kemener ha me d’o c’haout, da c’houzout hag ezhomm o doa eus un taol-skoaz diganeomp evit dont a-benn eus o c’hrog.

1877
Référence : EKG.I. p.62

Atav e kavent, evit dont a-benn eus o zaol, un abeg bennak ; rak an nep en eus c’hoant da lazhañ e gi a gav atav ur c’hleñved bennak dezhañ : ma ne gav ket en un tu e kavo en un tu all ; ma ne vez ket kavet a-gleiz e vezo kavet a-zehou.

1877
Référence : EKG.I. p.3

a-benn

1904
Référence : DBFV pg aben (tout droit, directement, immédiatement, aussitôt)

bremen a-benn

1904
Référence : DBFV pg aben (tout à l'heure)

'benn

1904
Référence : DBFV pg. a1 (tout droit)

èl a-benn

1904
Référence : DBFV pg aben (de nouveau)

Den ne oa evit dont a-benn outañ, pa veze kounnaret : eo, e vamm Izabel, honnezh a deue. Un diaoul er-maez, un oanig er gêr.

1924
Référence : BILZ1 Niv. 42, p.978 (Even 1924)

Gwialenn ar barner a [z]euio a-benn anezho.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 39, p.868 (Miz Meurzh 1924)

a-benn anezhañ

1927
Référence : GERI.Ern pg a-benn (venir à bout de lui)

a-benn

1927
Référence : GERI.Ern pg a-benn (venir à bout)

dont a-benn eus

1927
Référence : GERI.Ern pg a-benn (venir à bout de)

dont a-benn dioutañ

1927
Référence : GERI.Ern pg a-benn (venir à bout de lui)

dont a-benn a

1927
Référence : GERI.Ern pg a-benn (venir à bout de)

a-benn

1927
Référence : GERI.Ern pg a-benn (tout droit, directement)

a-benn

1927
Référence : GERI.Ern pg a-benn (vent debout)

Goulc'hen, ar Paganad, a oa ur marvailher. E deod a yae en-dro kel lijer hag ur vilin-baper. Ne baoueze ket da'm goulennata : "Hag an dra-mañ ?... Hag an dra-se ?... Hag an dra-hont ?... En diwezh, e c'houlennas : - Penaos 'ta, Yann, out deuet a-benn da c'houzout ar pezh ec'h eus lavaret din bremaik, peogwir n'out ket bet morse, kennebeut ha me, e bro ar Vokoed.

1929
Référence : SVBV p10

mont a-benn da

1931
Référence : VALL pg attaquer

gant strivañ e teuot a-benn

1931
Référence : VALL Rakskrid p XXVII

dont a-benn da ober

1931
Référence : VALL pg (venir à) bout (de faire)

dont a-benn outo

1931
Référence : VALL pg (il fait effort pour venir à) bout (d'eux; & marcher contre, à leur rencontre de façon à les choquer)

a-benn

1931
Référence : VALL pg aboutir (affaire)

dont a-benn eus

1931
Référence : VALL pg (venir à) bout (de)

— « Petra ’c’hoarvez ganeoc’h, Job, gant ho tri mil ?… N’eo ket evel-se e teuimp a-benn eus hon taol. »

1944
Référence : ATST p.33

N'eo ket brav bepred d'ar « bioned » dont a-benn eus ar vugale.

1944
Référence : EURW.1 p40

Deuet e oamp zoken da sevel kenetrezomp ur seurt « breuriezh » dizalc'h, o tiwall ouzh evezh ar vestroù muiañ ma c'hellemp, o kuzhat outo er c'hornioù teñvalañ, o kemerout an tec'h e-pad ar baleadegoù evit mont da zibriñ bara amann ha da evañ jistr er mereurioù, en ur ger, ur vandenn baotred amsent, ne oa ket tu da zont a-benn anezho dre vrav.

1944
Référence : EURW.1 p43

Gant amzer ha pasianted, a lavare Prosper Proux, e teu ar merc'hetaer a-benn eus e vennad.

1944
Référence : EURW.1 p.121

Ober a ra ul lamm. Ha diskenn a ra, en ur pennad tizh, gant an diri. Ma voe darbet dezhañ mont a-benn, en ur c'horn-tro, en Tad Frederico, sonnañ ha parfetañ den a oa. Ma krizas hemañ e dal diwar e feuk.

1949
Référence : SIZH p.45

–…Ar Vaouez ? Ijinusañ skoazellerez an Toueller da gas ar Bed da goll… Skoazellerez an Diaoul an hudurañ, enebourez priziusañ vertuz mab-den, ar c’hlanded… Vas iniquitatis, puñs ar c’hadaliezh… Bez gwenn ha flamm e ziavaez, ha brein e ziabarzh : dont a ra a-benn da wiskañ hetus ar Pec’hed Hudur !

1949
Référence : SIZH p.40

[Bleukata zo] Reiñ taolioù dorn sarret. Ne vez implijet, peurvuia, nemet evit an taoliou roet war-eeun hag a-benn ; direizh e vefe evit an taolioù roet o sevel an dorn d'an nec'h : neuze e vez laret "skeiñ".

1960
Référence : PETO p55

Ne weler netra da gentañ ; dre forzh teuler evezh e teuer a-benn koulskoude da c'houzout e vezit taget gant ur ouenn gelien divaskell hir, rouz-teñval o liv.

1985
Référence : DGBD p59

Ar peurrest eus ar familh, ha Fanis da gentañ, a glask lakaat anezhi war he zu gant usreerioù a-seurt gant "al loc'hañ eo an diaesañ, Katerina" pe "dre forzh poaniañ eo e teuer a-benn", met Katerina ne seblant ket bezañ kendrec'het.

2015
Référence : EHPEA p19

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux