I.
V.k.e.
A.
1. [1499] Terriñ a-grenn, distrujañ.
Freuzañ an holl draoù.
2. [1931] Diskar, kas d'an traoñ.
Freuzañ ur c'hleuz, un ti.
3. Regiñ.
Freuzañ rouedoù, ul levr, e roched.
&
Dre ast.
Al luc'hedenn a freuz an oabl.
&
Trl. skeud.
Ar vag a freuz an dour : mont a ra buan.
&
Freuzañ ur gwele : e zizoleiñ evit mont e-barzh.
HS. fregañ.
B. Dre skeud.
1. [1931] Nullañ, terriñ.
Labour un noter ne c'halle ket bezañ freuzet. Freuzañ un emglev, un eured, ur c'hoari.
2. [2012] Kas da get.
Freuzañ e stal : ober freuz-stal.
3. Divodañ.
Freuzañ ur vandennad tud.
4. (db. ar pezhioù-moneiz, ar bilhedoù-bank)
Ober arc'hant bihan diwarno.
Ne 'm boa ket a voneiz, ha ne felle ket din freuzañ ur bilhed kant lur.
5. (db. an trouzioù)
Reiñ poan (d'an divskouarn).
Freuzañ an divskouarn.
C. GOUNEZ.
[1732, 1850] Pigellat, tremen an oged.
Freuzañ an douar. Freuzañ an erv war ar patatez.
II.
V.g.
1. Terriñ, mont d'an traoñ a-dammoù, regiñ.
Klevet ar c'hoad o freuzañ. Herzel udb. da freuzañ : mirout outañ a zisac'hañ.
2. (db. ar mor)
Flastrañ e vernioù dour.
Ar mor o freuzañ en-dro d'ar garreg.
3. (db. ar produioù organek)
[1931] Louediñ, arneviñ.
Ael Doue a dorras hag a freuzas an holl rodoù-se gant hevelep impetuozite maz voe lazhet pevar mil paian.
ael doue a torras hac a froesas an holl rodou se guant heuelep impetuosite: maz voe lazet peuar mill payen.
1576
Daveenn :
Cath
p21
freuz
froaesa
1659
Daveenn :
LDJM.1
pg ecraser
freuzes
frouesa
1659
Daveenn :
LDJM.1
pg briser, creuer, rompre
freuzañ gant despit
frouesa gant despit
1659
Daveenn :
LDJM.1
pg creuer (de despit)
freuzañ ouzh &c.
freuza oud &c.
1732
Daveenn :
GReg
pg froisser (Froisser contre une muraille, contre la terre &c.)
Ur bailhurenn a welomp e lagad hon hentez, e-keit ne welomp ket - siwazh deomp- un treust pehini a zeu da freuzañ hon hini hon-unan; eme an aviel sakr.
Ur bailhuren a vellomp ê lagad hon hentez, ê qéhyd ne vellomp qet - siouaz deomp - un treust pehiny a zeu da freuza hon hiny hon-unan; eme an avyel sacr.
1732
Daveenn :
GReg
pg (nous voïons un) fetu (dans l'oeil de nôtre prochain, & nous ne voïons pas une poutre qui creve le nôtre, dit l'Evangile)
freuzet douar
freuzet douar
1732
Daveenn :
GReg
pg hercer (passer la herce sur un champ)
freuzañ douar
freuza douar
1732
Daveenn :
GReg
pg hercer (passer la herce sur un champ)
freuzañ
froëza
1732
Daveenn :
GReg
pg froisser (briser)
freuzañ
freza
1732
Daveenn :
GReg
pg froisser (briser)
freuzet
frezet
1732
Daveenn :
GReg
pg froisser (briser, pp.)
freuzet
froëzet
1732
Daveenn :
GReg
pg froisser (briser, pp.)
freuzañ
freuza
1732
Daveenn :
GReg
pg crever (rompre, ouvrir avec effort), fracasser (rompre avec bruit & violence), froisser (briser)
freuzet
1732
Daveenn :
GReg
pg crever (rompre, ouvrir avec effort), fracasser (rompre avec bruit & violence, pp.), froisser (briser, pp.)
Kelenn al louarn voe kavet mat : / Ar bleiz war e livenn lakaet, / A voe raktal diskroc'henet, / Goude freuzet ha dispennet.
Kelenn al louarn voe kavet mad : / Ar bleiz war he liven lakeat, / A voe rak-tal diskroc'hennet, / Goude freuzet ha dispennet.
1867
Daveenn :
MGK
p105
Me a lakaio diskar d’an traoñ tour bras Sant-Tegoneg ha freuzañ hoc’h iliz ker kaer, hag er c’hiz-se, ne chomo netra ganeoc’h evit digas da soñj deoc’h eus ho falskredennoù hag eus a ziotachoù an amzer gozh.
Me a lakaio diskar d’an traon tour braz Sant-Thegonnek ha freuza hoc’h iliz ker kaer, hag er c’his-se, ne jomo netra ganeoc’h evit digas da sonj d’ehoc’h euz ho fals-kredennou hag euz a ziotachou an amzer goz.
1877
Daveenn :
EKG.I.
p.171
Diskenn a rejomp d’an traoñ hep soñjal hor boa freuzet ar pont er penn-kentañ eus an emgann.
Diskenn a rechomp d’an traon hep sonjal hor boa freuzet ar pount er penn kenta euz an emgann.
1878
Daveenn :
EKG.II
p.2
freuzet va bouzelloù gant ar spezard
froec'het va bouc'hellou gad ar c'hpec'hard
1909
Daveenn :
BROU
p. 422 (groseille. Je crois que dans le Haut-Léon on dit aussi : Spezard, car on cite comme exemple de leur prononciation Froec'het va bouzellou gad ar c'hpec'hard)
Merc’hed Manos a freuzas an dour etre o daouarn biziet-skañv, hag e voe ret dezho kemer kelornioù d’e zigas [d’e gerc’hat] da gêr o zud.
Merc’hed Manos a freuzas an dour etre o daouarn biziet-skanv, hag e voe red d’ezo kemer kelorniou d’e zigas [d’e gerc’hat] da gêr o zud.
1923
Daveenn :
SKET
p.77 (+ p.198, "Da reiz[h]a[ñ]" : "P. 77, kenta[ñ] dilinenna[ñ], eil lin. kent an dibenn, e lec’h « d’e zigas » lenn « d’e gerc’hat » kentoc’h").
E toull an aber e voe taget o listri gant ur barrad-amzer, hag int bet hanteraozet hepken gant berrek ez oant bet paket ; hag e freuzjont dindan o zreid.
E toull an aber e voe taget o listri gand eur barrad-amzer, hag int bet hanter-aozet hepken gant berrek ez oant bet paket ; hag e freuzjont dindan o zreid.
Koeñvet ha diskantet e oa al liv war an nor hep sonell na morzhol. Kloc'herion a repue er gognell, hag a skrabe sklosoù ouzh ar panelloù ; bugale a zalc'he o stal war an diri ; meur a skoliad o doa amprouet o c'hontilli war ar moulurennoù ; hag abaoe tost ur remziad ne oa deuet den ebet da skarzhañ ar weladennerion diseurt-se pe da ratreañ pezh o doa freuzet.
2012
Daveenn :
DJHMH
p11
Derc'hent un darvoud meur e oa bet ul laer en ti hep na vefe freuzet netra, hag alc'hwezioù USB a oa aet gantañ tra ken...
