V.k.e.
I.
KENTELIAÑ UB.
1. Desevel, reiñ deskadurezh.
Adalek e gavell eo kenteliañ ur bugel. Kenteilhit mat ho pugale.
2. Kelenn, skoliata.
O c'henteliañ a rae war bep seurt skiantoù. En ti-se e kentelie ur bodadig tud.
3. Reizhañ pe klask reizhañ buhezegezh ub. o reiñ skouerioù mat dezhañ pe ouzh e c'hourdrouz, e gastizañ, o lavaret dezhañ ar pezh a rank ober.
Deuit holl da genteliañ an istrogell-se.
&
Kenteliañ (ub.) hir : e c'hourdrouz e-pad pell o prezeg dezhañ ar skouer vat, en un doare arabadus alies.
Kemeret en doa ar pleg da genteliañ ac'hanomp hir.
DHS. kelenn.
4. Kemenn, reiñ ditour.
Eñ an hini eo en deus ma c'henteliet war an darvoud mantrus-mañ.
II.
Dre skeud.
KENTELIAÑ E BARK, AN EOST : e labourat, bezañ aketus war e dro.
Kenteliet mat en deus e bark. Evit kaout eost mat en ur park e ranker e genteliañ ervat.
&
Trl.
Kenteliañ an eost : eostiñ.
EVEZH. : distagañ a reer ar furm kenteilh (trede gour unan amzer-vremañ an doare-diskl. hag eil gour unan an doare-gourc'h.) evel-henn: ['kentɛlj].
Daveenn :
GReg
pg enseigner (instruire de quelque science)
skoliañ, kenteliañ, skoueriañ ar re all
scolya, qentellya, squëzrya ar re all
1732
Daveenn :
GReg
pg (donner) exemple (aux autres)
bugale ned int ket kenteliet mat
bugale ne dint qet qéntelyet mad
1732
Daveenn :
GReg
pg apprendre
bugale kenteliet-mat
bugale qéntelyet mad
1732
Daveenn :
GReg
pg apprendre
kenteliet
qentelyet
1732
Daveenn :
GReg
pg avertir
Er bloaz-mañ, setu ez eo bet kenteliet brav an eost.
èr bloaz-mâ cetu ez eo bet qentelyet brâo an éaust
1732
Daveenn :
GReg
pg Août (Cette année on a eû beau-temps pour faire l'Août).
bezañ kenteliet
beza qentelyet
1732
Daveenn :
GReg
pg apprendre
kenteliañ ur re
qentellya ur re
1732
Daveenn :
GReg
pg emboucher (quelqu'un)
kenteliet
qentellyet
1732
Daveenn :
GReg
pg enseigner (instruire de quelque science)
kenteliañ
qéntelya
1732
Daveenn :
GReg
pg apprendre
kenteliañ an dud yaouank
qéntelya an dud yaoüancq
1732
Daveenn :
GReg
pg apprendre
kenteliet
qéntelyet
1732
Daveenn :
GReg
pg Août, apprendre
kenteliañ an eost
qentelya an éaust
1732
Daveenn :
GReg
pg Août
kenteliañ
qentelya
1732
Daveenn :
GReg
pg avertir
kenteliañ
keñtélia
1850
Daveenn :
GON.II
pg keñtélia (Faire la leçon à quelqu'un. Instruire. Enseigner. Corriger. Edifier, porter à la vertu).
kenteliet
keñtéliet
1850
Daveenn :
GON.II
pg keñtélia (Faire la leçon à quelqu'un. Instruire. Enseigner. Corriger. Edifier, porter à la vertu. Part.)
N'eo ket kenteliet a-walc'h gant e dad.
N'eo két keñteliet awalc'h gañd hé dâd.
1850
Daveenn :
GON.II
pg keñtélia (Son père ne le corrige pas assez).
Ret eo kenteliañ abred ho pugale.
Réd eo keñtélia a-bréd hô pugalé.
1850
Daveenn :
GON.II
pg keñtélia (Il faut instruire de bonne heure vos enfants).
Va c'henteliet he deus dre he c'homzoù mat.
Va c'heñtélied é deûz dré hé c'homsiou mâd
1850
Daveenn :
GON.II
pg keñtélia (Elle m'a édifié par ses bons discours).
— Ya, ya, rak ma n’her lakeomp ket d’ar marv, eñ hor lakaio-ni, ni hag hon tud, rak n’eus ket da gontañ war wellaat ennañ ; alies a-walc’h eo bet kenteliet, ha gwelloc’h eo bezañ kiger eget bezañ leue.
— Ia, ia, rak ma n’her lakeomp ket d’ar maro, hen hor lakaio-ni, ni hag hon tud, rak n’euz ket da gounta var vellaat ennhan ; alies avoualac’h eo bet kentelliet, ha guelloc’h eo beza kiger eget beza leue.
1877
Daveenn :
EKG.I.
p.109
Kenteliet mat e oa bet an holl war an dra-mañ.
Kenteliet mad oa bet an oll var an dra-man.
1877
Daveenn :
EKG.I.
p.233
War an eskibien e kouezhas da gentañ gwallyoul an dud fallakr : kenteliet-mat e oant gant brasañ enebour en deus Doue hag e Iliz war an douar.
Var an eskibien e kouezaz da genta goall-ioul an dud fallakr : kentelliet mad oant gant brasa enebour enn euz Doue hag he Iliz var an douar.
1877
Daveenn :
EKG.I.
p.7
Kenteliet gant e c’hoar Anna, ha, dreist-holl, gant an Aotrou Gall, e berson, e teuas da vezañ skouer ar vro.
Kenteliet gand he c’hoar Anna, ha, dreist-oll, gand an Aoutrou Gall, he bersoun, e teuaz da veza skouer ar vro.
1878
Daveenn :
EKG.II
p.173
Un doue eo he savas, he gwiskas gant kroc’hen ar bleiz, he bevas gant kig gouez, hec’h armas, he c’hentelias war gement a dle mab-den da c’houzout [...].
Eun doue eo he savas, he gwiskas gant kroc’hen ar bleiz, he bevas gant kig gouez, hec’h armas, he c’hentelias war gement a dle mab-den da c’houzout [...].
1923
Daveenn :
SKET
p.37-38
Pelloc’h, o sevel adarre war o c’harr, e stagent gant o ergerzhadenn dre zouar Manos, o weladenniñ pep kêriadenn, oc’h eeunañ ar c’hammvoazioù, o kenteliañ war ar strujusañ stuziañ-douar, war ar frouezhusañ magañ-loened, hag o verkañ ar gwellaennoù o tereout ouzh pep gra.
Pelloc’h, o sevel adarre war o c’harr, e stagent gand o ergerzadenn dre zouar Manos, o weladenni pep kêriadenn, oc’h eeuna ar c’hamm-voaziou, o kentelia war ar strujusa stuzia-douar, war ar frouezusa maga-loened, hag o verka ar gwellaënnou o tereout ouz pep gra.
1923
Daveenn :
SKET
p.62
E-keit ha ma teske Lugus an holl draoù-se da vibien nerzhek Manos, a lavar ouzhpenn an danevellourien ma reomp meneg amañ, Belisama a gentelie ar c’hoarezed penn koant anezho.
E keit ha ma teske Lugus an holl draou-ze da vibien nerzek Manos, a lavar ouspenn an danevellourien ma reomp meneg aman, Belisama a gentelie ar c’hoarezed penn-koant anezo.
1923
Daveenn :
SKET
p.59
Kenteliet e voe, ouzhpenn, war an teir glanded : [...]
Kenteliet e voe, ouspenn, war an teir glanded : [...]
1924
Daveenn :
SKET.II
p.25
— « Bez' ez eus e kêr, emezon-me, un aotrou gouiziek, hag a vije laouen da genteliañ brezhoneg d'ar skolidi vras. »
— « Bez' ez eus e kêr, emezoun-me, eun Aotrou gouiziek, hag a vije laouen da gentelia brezoneg d'ar Skolidi vras. »
1944
Daveenn :
EURW.1
p58
Evel just e oa ur rummadig morianed brizhdesket, dreist-holl e karter Glass, kenteliet gant al "Ligue des Droits de l'Homme" ha ne ehane ket da gas klemm war glemm dezhañ.
1985
Daveenn :
DGBD
p147
Kenteliet a-zoare e oa bet an arkitektourien yaouank-se da soñjal ne oa ken ur stumm eus ar goteg hag a dalveze : an hini a oa bet o vleuniañ e penn kentañ an XIIIvet kantved en Enez-Bro-C'hall.
