Dezverkoù all

Distagadur

Stankter implij : 

Testeniekaet e : 
NDBF
GBAHE

Stummoù pleget : 
5
Diskwel ar stummoù pleget

Termenadur :  Kuzhat an termenadur

1. Bann gouloù. 2. Goulaouenn-goar : traezenn c'houlaouiñ graet gant ur boulc'henn goloet a goar. & Dre verr. Emañ ar c'houlaouenn o vervel. & Trl. kv. Bezañ gwenn evel ur c'houlaouenn-goar : gwenn-tre. 3. Ent strizh Goulaouenn-goar benniget a enaouer en ilizoù en enor d'ar sant-mañ-sant. HS. piled. 4. Dre skeud. Anv a roer da ziv louzaouenn vividik o anv spesad Arum maculatum hag Arum italicum.

Skouerioù istorel : 
28
Kuzhat roll ar skouerioù

goulaouenn

1659
Daveenn : LDJM.1 pg chandelle

enaouiñ ur c'houlaouenn

1659
Daveenn : LDJM.1 pg allumer

goulaouenn

1732
Daveenn : GReg pg chandelle

goulaouennoù

1732
Daveenn : GReg pg chandelle

goulaouenn

1732
Daveenn : GReg pg chandelle

elumiñ ur c'houlaouenn

1732
Daveenn : GReg pg allumer

ret eo skarzhañ toull ar c'houlaouenn

1732
Daveenn : GReg pg (il faut curer la) bobèche

toull ar c'houlaouenn

1732
Daveenn : GReg pg bobèche (partie du chandelier où se met la chandelle)

elumiñ ur c'houlaouenn

1732
Daveenn : GReg pg (allumer une) chandelle

enaouit ur c'houlaouenn-soav

1850
Daveenn : GON.II pg goulaouen

goulaouenn

1850
Daveenn : GON.II pg kañtol, goulaouen (Luminaire, corps naturel qui éclaire. Chandelle, petit flambeau de suif, de cire, de résine), goulou

goulaouennoù

1850
Daveenn : GON.II pg goulaouen (Luminaire, corps naturel qui éclaire. Chandelle, petit flambeau de suif, de cire, de résine. Pl.)

enaouit ur c'houlaouenn soav

1850
Daveenn : GON.II pg goulaouen

an heol hag al loar a zo div c'houlaouenn vras

1850
Daveenn : GON.II pg goulaouen

Ha ne dalv ar gragez / A zo tener ha mat, zo o buhez karet, / Karet o bugale, karet o friejoù, / A zo ar vein-oaled a domm ar c'halonoù, / Ar c'hantolorioù kaer zo warno sklêrijenn, / Goulaouennoù an ti, evel heol an neñvoù, / Evel louzaouennoù a bare pep anken, / O dorn atav noz-deiz a bep tu o viret, / Dre 'r wenodenn ma'z eomp, na vemp gant drein toullet, / Ha ne dalvont ar boan, lavarit din bremañ, / E ve ar gragez-se termet dindan ar bec'h, / E vent-i skoaziet start ha skoret gant ar vrec'h / He deus bet digant Doue ar galloud d'o harpañ ?

1867
Daveenn : MGK p141-142

Bremañ ez eus savet war ar Forn, evit he reiñ da anaout d’al listri, un tour-tan hag a zo ennañ sklerijenn, evel ur c’houlaouenn vras-vras, a sav hag a ziskenn, a en em ziskouez hag en em guzh, evel ur bugel o c’hoari koukoug a-dreñv kein e vamm. Neuze n’oa ket an traoù er c’hiz-se ; neuze n’oa netra war roc’h ar Forn hag e ranked he c’hlask, en noz, mar doa c’hoant d’he c’haout.

1877
Daveenn : EKG.I. p.226

A-barzh nebeut, eus al lec’h ma sone an taolioù-se, e weled o sevel eus a-rez ar mor betek tregont pe daou-ugent troatad en aer, ur c’houlaouenn vras, pe evit lavaret gwell, ur voul-dan, hag a lugerne en ur dreiñ hag en ur zistreiñ, a bep tu, a-gleiz hag a-zehou, atav war-zu an douar, evel pe dije c’hoant da furchañ kement toull kuzh a oa er c’herreg a vir ouc’h ar mor don da zont war an douar bras.

1877
Daveenn : EKG.I. p.95

E-kreiz ez eus un daol goloet gant lien gwenn-kann, hag e pep penn ur c’houlaouenn [g]oar war alum.

1877
Daveenn : EKG.I. p.98

Roit nerzh din c’hoazh da ober va c’hevridi, ha me a breno deoc’h ur piled koar a bevar droatad, kentañ ma vezo gellet, e Breizh-Izel, deviñ ur c’houlaouenn dirazoc’h.

1878
Daveenn : EKG.II p.132

Un taol bout war an nor, hag e-barzh, ha d’an oaled da c’hwezhañ e c’houlaouenn-lutig.

1924
Daveenn : BILZ1 Niv. 41, p.951 (Mae 1924)

En e gichen, war ar varvskaon, e vamm lienet, diraki, ur c’houlaouenn-goar binniget, ur chapeled hag ur g[r]oazig kouevr entre he daouarn ; ha panevet sklas ar marv en he c’herc’hen, hag an disliv war he zal, ho pije lavaret e vousc’hoarzhe d’he mabig bihan.

1924
Daveenn : BILZ1 Niverenn 37, p.809 (Miz Genver 1924), ("ar varv-skaon", "groazig kouevr", "hag an disliou war he zal" reizhet e Niv. 38, "ERRATA" p.846).

Ar c’habiten, reut en e sav, stag ouzh ar varrenn, e zaoulagad war ar c’hompaz sklêrijennet gant ur c’houlaouenn, a levie.

1925
Daveenn : BILZ2 p.171

Gallet en deus enaouiñ ar c’houlaouenn.

1925
Daveenn : BILZ2 p.173

Mes petra a oa du-se, el liorzh ? Ur c’houlaouenn a oa o parañ dindan ar gwez[-]avaloù ! Ober a rae an dro d’an ti !

1944
Daveenn : ATST p.117

Job ha Lom o doa echuet ober an dro d’an ti, e Karreg-al-Louarn, gant ur c’houlaouenn war enaou.

1944
Daveenn : ATST p.119

Goude ar brezegenn-se, ar mestr bras (a grene an holl pa grize e dal), a deurvezas enaouiñ e c’houlaouenn.

1944
Daveenn : EURW.1 p.200

Ra vo skouer Ho sant merzeriet / Ur c'houlaouenn lintrus he sked / D'am c'halon sec'h ha dizeriet / Da ziarbenn lasoù ar bed !

1960
Daveenn : PETO p53

E seurt degouezhioù, pa vank ho tihuner d'ho tihuniñ, ez eo stag ho peoc'h evit an devezh ouzh an doare m'eo c'hwezhet ho pneuioù, ma fulenn ho koulaouennoù, ma tro alc'hwez an enaouerez, Doue ar mekanik a oar ouzh petra c'hoazh eo stag...

1992
Daveenn : EAZB p. 107

Ofis publik ar brezhoneg

Rouedadoù sokial