I.
H.g.
1. Arc'hant bet gant ub. diwar e labour.
An darn vrasañ eus o gounid a zeu diwar magañ loened. Ne'm eus ket kalz a c'hounid gant kement-se. Gounid a vez diouzh al loened a zesaver pa vezer war evezh anezho.
&
Lezenn ar gounid : lezenn ar gounid brasañ a c'haller kaout, zo diazez an armerzh kevalaour.
2. Splet tennet eus udb.
Ne'm eus ket kalz a c'hounid oc'h ober se.
&
Trl.
Tennañ gounid, ober e c'hounid eus udb. : tennañ e vad anezhañ.
Ober udb. e gounid ub. : ober udb. evit e vad.
&
Gwerzhañ war c'hounid : gant splet.
3. Trec'h en un emgann, ur stourm, ur c'hoari.
Ar gounid zo ganeoc'h ! Ar gounid a vo dimp. Kan ar gounid.
[1878] Er brezel, e ranker soñjal e pep tra, er c’holl kerkoulz hag er gounid, ha bezañ e tu da harpañ ouc’h [ouzh] ar c’holl kerkoulz ha da lakaat ar gounid da vezañ talvoudus.
[1924] Kanaouenn an emgann, kanaouenn ar gounid !
ES. koll.
II.
G.
1. Arc'hant bet gant ub. diwar e labour, diwar un obererezh bnk. bevañ diouzh gounidoù e vicher.
Kempouezañ ar gounidoù hag an dispignoù.
2. Dre ast. (db. an dilennadegoù)
Niver a vouezhioù bet gounezet gant ur c'hannad, ur strollad war ur c'hannad, ur strollad all pe gounezet gantañ e-keñver hini ur vouezhiadeg all.
Gounidoù bras zo bet gant ar gostezenn-se.
3. Trec'h en un emgann, ur stourm, ur c'hoari.
Bleinañ soudarded war hent ar gounidoù.
4. Splet a c'haller kaout dre un obererezh bnk.
Gounidoù speredel.
5. (en e furm lies)
Mare ar gounidoù : mare an hadañ.
Hag anez hor gounid ne ve ket re zister) Ann dra-ze, ar gwasa, eo war dri deiz vez daou, E ranker beza vak : e gweliou 'z a 'nn amzer.
Pe c'hobr ho peuz bemdez a-raok ma par al loar? Gweach kalz ha gweach nebeud; ar pez zo a ra gaou
1867
Daveenn :
MGK
p28
Er brezel, e ranker soñjal e pep tra, er c’holl kerkoulz hag er gounid, ha bezañ e tu da harpañ ouc’h [ouzh] ar c’holl kerkoulz ha da lakaat ar gounid da vezañ talvoudus.
Er brezel, e ranker sonjal e pep tra, er c’holl kerkouls hag er gounid, ha beza e tu da harpa ouc’h ar c’holl kerkouls ha da lakaat ar gounid da veza talvouduz.
1878
Daveenn :
EKG.II
p.103
Nemet, trelatet gant rec’hoantegezh d’ar gounid ha da vadoù ar bed-mañ, a-wel da gaout dezho o-unan, distriv-kaer, glad ha surentez, e trojont kein a-ratozh d’al Lezenn, e lakjont dindan dreid ar gourc’hemennoù anezhi.
Nemet, trelatet gant re-c’hoantegez d’ar gounid ha da vadou ar bed-man, a-wel da gaout d’ezo o-unan, distriv-kaer, glad ha surentez, e trojont kein a-ratoz d’al Lezenn, e lakjont dindan dreid ar gourc’hemennou anezi.
1923
Daveenn :
SKET
p.89
Pa deuas ennañ e-unan, e klevas ar c’hilhog o kanañ : Kokorikoko ! kokorikoko !… Kanaouenn an emgann, kanaouenn ar gounid !
Pa deuas ennan e-unan, e klevas ar c’hilhog o kana : Kokorikoko ! kokorikoko !… Kanaouenn an emgann, kanaouenn ar gonid !
1924
Daveenn :
BILZ1
Niv. 42, p.973 (Even 1924)
gounid
1931
Daveenn :
VALL
pg avantage, bénéfice
emañ an tu gounid gant
emañ an tu-gounid gant
1931
Daveenn :
VALL
pg avantage
tu gounid
tu-gounid
1931
Daveenn :
VALL
pg avantage
tennañ gounid
tenna gounid
1931
Daveenn :
VALL
pg bénéficier
Bryfdir a oa un den yen ; ne gomze, evel ar peurvuiañ eus an dud-a-bluenn e kement bro, nemet eus e c’hounidoù hag eus e daolioù-kaer.
Bryfdir a oa eun den yen ; ne gomze, evel ar peurvuia eus an dud-a-bluenn e kement bro, nemet eus e c’hounidou hag eus e daoliou kaer.
1944
Daveenn :
EURW.1
p.127
Un abadenn roet ganto e sal gouelioù kolaj Sant-Martin a voe lodennet ar gounid anezhi etre oberoù kristen hag hor re-ni.
Eun abadenn roet ganto e sal goueliou kolaj Sant-Martin a voe lodennet ar gounid anezi etre oberou kristen hag hor re-ni.
1944
Daveenn :
EURW.1
p.145
Diwar penn kentañ miz genver e voen eta gopret er Skol-Veur, ar c'hentañ labour da reiñ din un tammig gounid diwar va studioù.
1985
Daveenn :
DGBD
p5
Bihan e oa ar vanell, ha sioul, a c'halled lavarout, daoust ma veze bleunius ar c'henwerzh enni war ar sizhun. Holl annezidi ar c'harter a hañvale ober berzh, hag an holl anezho, broudet gant an elbig hag ar spi d'ober gwelloc'h c'hoazh, a ouestle dreistad o gounidoù d'ar c'hinklañ.
2012
Daveenn :
DJHMH
p11
Chom a ra tener hor gounidoù eta, hag abalamour da se e rankomp chom war evezh bepred ha derc'hel da stourm a rumm da rumm.
