Dezverkoù all

Distagadur

Stankter implij : 

Testeniekaet e : 
NDBF
GBAHE

Stummoù pleget : 
8
Diskwel ar stummoù pleget

Termenadur :  Kuzhat an termenadur

I. H.g. (db. an dud) 1. Doare da deurel sonerezh gant ar vouezh en ur zistagañ komzoù pe get. & Tr. adv. War gan : oc'h ober gant an doare-se. Lavaret un oferenn war gan. & (impl. da stn.) Oberoù dre gomz pe war gan. 2. Obererezh kanañ, arz ar c'hanañ. Ober skol war ar c'han. Pleustriñ war ar c'han. Klevet kan klemmus ub. & Bomm-kan : pennad kanet eus ur ganaouenn. & Trl. skeud. Aet eo e gan da c'hwiban : c'hwitet en deus war e daol. 3. (dirak un ak., un ag.) Doare diforc'h da ganañ. Kan plaen : doare da ganañ hep bezañ eilet gant binvioù seniñ zo boaziet en Iliz katolik roman. & Kan iliz : zo boaziet en Iliz. E-pad an oferenn ez eus bet klevet kan iliz. & Kan opera. 4. Dre heveleb. (db. an evned, amprevaned zo, ar morviled) Obererezh kanañ (I B). Kan an eostig, ar skrilhed. Tavet eo kan al laboused. Kan ar balumed. II. G. Gwechad kanañ, kanaouenn. Kanañ ur c'han. An holl ganioù anavezet gant an dud. DHS. gwerz, kanenn, son.

Skouerioù istorel : 
52
Kuzhat roll ar skouerioù

kan an eurejoù

1499
Daveenn : LVBCA p20, 74, 107 (chant de nopces)

kan

1499
Daveenn : LVBCA p107 (chant)

notenn gan

1499
Daveenn : LVBCA p107, 151 ('note de chant')

kan

1659
Daveenn : LDJM.1 pg chant

kan

1659
Daveenn : LDJM.1 pg can

kanañ ar c'han plaen

1732
Daveenn : GReg pg chanter (en plein chant)

kan an alc'hweder

1732
Daveenn : GReg pg alouette

Kan an eostig a zo melodius.

1732
Daveenn : GReg pg harmonie (Le rossignol chante harmonieusement.)

Ar c'han gregorian, pe ar c'han roman, pe ar c'han eus an Iliz, pe ar c'han-plaen, a zo ar c'han ambrozian, pe kan sant Ambroaz, korrijet, kresket ha rentet publik dre 'n Iliz gant sant Gregor, Pab kentañ en hanv.

1732
Daveenn : GReg pg gregorien (Le chant Gregorien, ou le chant Romain, ou le chant de l'Eglise, ou le plein chant, le chant Ambrosien corrigé par saint Gregoire Pape premier du nom.)

kan al laboused

1732
Daveenn : GReg pg gazouillement

kan ar raned

1732
Daveenn : GReg pg coacement (cri des grenoüilles), grenouille (Le coacement des grenoüilles.)

lakaat stil war gan

1732
Daveenn : GReg pg amplifier, broder (embellir un conte, ou, une histoire, en alterant un peu la verité)

stil war gan

1732
Daveenn : GReg pg broderie (embellissement d'un discours au dépens de la vérité)

kan

1732
Daveenn : GReg pg chant

ar c'han

1732
Daveenn : GReg pg chant

ar c'han plaen

1732
Daveenn : GReg pg (le plein) chant (ou le chant Gregorien)

ar c'han plaen

1732
Daveenn : GReg pg (le plein) chant (ou le chant Gregorien)

ar c'han gregorian

1732
Daveenn : GReg pg (le plein) chant (ou le chant Gregorien)

ar c'han plaen

1732
Daveenn : GReg pg (le plein) chant (ou le chant Gregorien)

kan muzik

1732
Daveenn : GReg pg chant (musical)

ar c'han muzik

1732
Daveenn : GReg pg chant (musical)

ar c'han bommus

1732
Daveenn : GReg pg chant (musical)

ar c'han boundus

1732
Daveenn : GReg pg chant (musical)

ar c'han digompez

1732
Daveenn : GReg pg chant (musical)

kan kañvaouus

1732
Daveenn : GReg pg chant (funebre)

kan laouen

1732
Daveenn : GReg pg chant (guai)

kan al laboused

1732
Daveenn : GReg pg (le) chant (des oiseaux)

kan ar c'hilhog

1732
Daveenn : GReg pg (le) chant (du coq)

kan ar c'hilheg

1732
Daveenn : GReg pg (le) chant (du coq)

kan ar c'hog

1732
Daveenn : GReg pg (le) chant (du coq)

Ur c'han kañvaouus a glevan.

1850
Daveenn : GON.II pg kân (J'entends un chant funèbre), kañvaouuz

da gan ar c'hilhog

1850
Daveenn : GON.II pg kân (au chant du coq).

Arsavet eo ar c'han.

1850
Daveenn : GON.II pg arzaôi (Le chant a cessé).

kan

1850
Daveenn : GON.II pg kân (Chant, élévation et inflexion de voix sur différents tons, avec modulation. Manière de chanter. Il se dit aussi du ramage des oiseaux, du cri du coq, de la cigale, etc.), kanaouen

glac'har gan

1850
Daveenn : GON.II.HV pg glac'har-gân

taolenn gan

1850
Daveenn : GON.II.HV pg taolen (-gân)

Kan ar gaouenn a glevan.

1850
Daveenn : GON.II pg kaouen (J'entends le cri du hibou).

Bugale, tud diwar ar maez, / Setu lavar al labouz kaezh, / Al labousig n'en deus netra / Nemet e askell da nijañ, / Nemet e gan da veuliñ Doue, / Nemet e galon, e ene / Da garet e vamm hag e dad, / Kement tra zo, kement zo mat ; / D'ho karet c'hwi, bugaleigoù, / Aelez war barlenn o mammoù.

1867
Daveenn : MGK p110

Kan al labousig a zo berr, m'oar 'vat, n'eo ket hir kennebeut ar Bater : hogen n'eo ket ul labous eo an den, ha marvailhoù n'int ket Paterioù.

1867
Daveenn : MGK Rakskrid VII

Tostaat a ra ar c’han ; klevet a reer splamm a-walc’h : Ar beleg : "Pater de coelis Deus", Doue an Tad eus a uhelder an eñvoù, Ar bobl : "Miserere nobis !" [P]ezet truez ouzhomp !

1877
Daveenn : EKG.I. p.164-165

Ne glever ket zoken en oabl, a-zioc’h ar penn, kan klemmus ar c’hefeleg-aod, na kaket skiltrus ar morbig marellet.

1877
Daveenn : EKG.I. p.94

Lod a rae van da vont d’ar goueled, lod all a bigne war gern ar c’hoummoù-mor ; a-wechoù div vag, harp-ouc’h-harp, n’en em welent ket zoken, ha koulskoude ar c’han hag an diskan a yae a-unan pep hini d’e boent, rak a-galon e kane an holl, ha ker brav ez aent evel pa vijent bet o kanañ en iliz Sant-Jakez, e Perroz.

1877
Daveenn : EKG.I. p.99

Disgwel dezho, hag int dalc’hmat en o c’hichen, e soublent d’an douar a-unan ganto ; ganto e talc’hent hael an alar, fust ar bigell, troad ar wigned ; boulc’hañ an irvi ganto ha dizouc’hañ a raent ; lavnenn ar falc’h a stokent ouzh koloennoù an heiz ha, keit ha ma pade an eost, e skuilhent e kalon ar baotred hag ar merc’hed levenez ha kan.

1923
Daveenn : SKET p.75

War an tevenn-se eo en em zastument bemdez kent skleurenn ar gouloù-deiz da veuliñ tarzh kentañ an heol dre o c’han, bouderezh o c’hornioù hirgamm ha hesonerezh o zelennoù (2).

1923
Daveenn : SKET p.94

Heuliañ a raent tad-kozh blevek ar c’hoad (da lavarout eo an arzh), war e dro da vela hag e rannent gantañ e breizhadenn ; gedal a raent ar gwiñverig gell o fringal, selaou ouzh kan an evned, ha, d’an noz, da skleur al loar, en em silañ war ribl an dour, da spiañ miled ar c’hoad, kezeg, moc’h, kirvi, tirvi gouez, o tont, a-vagadoù, da zourañ.

1923
Daveenn : SKET p.40

Un toullig en korn ar vered, un tamm douar war an arched… Na kan na diskan : ar glaz[i]où, goude an "Angelus", da vihanañ, a gouezhas truezus, evel daeroù an anken, war bezioù ar vered lizennet dindan deñvalijenn an noz.

1924
Daveenn : BILZ1 Niv. 37, p.810 (Genver 1924)

kan emgann

1931
Daveenn : VALL pg bardit

kan treiñ war gleiz

1931
Daveenn : VALL pg antistrophe (théâtre grec)

kanoù

1931
Daveenn : VALL pg antistrophe

Mont d'an oferenn-bred : selaou ar c'han war an ton krampouezh gwinizh, selaou ar seurezed o kanañ kantikoù brezhonek ; selaou ar sakrist kozh o son an ofikleid, pa gane e vleje evel ur c'hole ; selaou ar person, an aotrou Pinson, pe ar c'hure, an aotrou Kozaned, pe an tad Jouan, oc'h ober o sarmon e brezhoneg ; ar c'hleier bihan o tiñsal, ar c'hleier bras o vrallañ, holl e oant brav da glevout ; ha goude an oferenn-bred, selaou an embannoù, « war ar groaz ».

1944
Daveenn : EURW.1 p26

Da gentañ eo digompren a-walc'h ar c'homzoù, met dre ma tosta ar ganerien, mentet ingal trouz ar c'hammejoù, e ya ar c'han war fraeshañ.

1960
Daveenn : PETO p44

En nozvezhiad-mañ avat n'eus ket a dam-tam ; dañsoù war gan eo a zo, ar pezh a zo un tamm mat kaeroc'h.

1985
Daveenn : DGBD p74

Ofis publik ar brezhoneg

Rouedadoù sokial