Dezverkoù all

Distagadur

Stankter implij : 

Testeniekaet e : 
NDBF
GBAHE

Adstummoù istorel pe rannyezhel testeniekaet : 
2
Diskwel an adstummoù

Stummoù pleget : 
117
Diskwel ar stummoù pleget

Termenadur :  Kuzhat an termenadur

I. V.k.e. A. 1. Miret ouzh ub., ul loen bnk. da analañ. Mouget en doa anezhañ e-pad e gousk. Mougañ ar pesked o tennañ anezho eus an dour. Darbet e oa din bezañ mouget gant ar moged. 2. (db. an tan, ar gouloù) E lakaat da vervel. An avel hag ar glav a vougas ar gouloù. Kerc'hat dour da vougañ an tan. DHS. mouchañ. & (db. ar plant) Al louzeier fall, ma vezont laosket, a vougo ar plantennoù mat. 3. (db. ar son) E lakaat da vont izel-tre, da baouez. Stardañ a reas he mouchouer war he beg da vougañ he difronkadennoù. B. Dre skeud. Lemel e nerzh digant udb., e lakaat da vont da get. Mougañ ur vro, un emsav. Mougañ a reont ar fiziañs e kalon an dud. II. V.g. A. 1. Na c'hallout analañ ken. Prest on da vougañ gant ar moged. DHS. tagañ. & Dre c'hwez. Prest eo da vougañ gant ar sec'hed. 2. (db. an tan, ar gouloù) Mervel. Emañ an tan o vougañ. 3. (db. an trouz) Izelaat, paouez. Mouget eo ar gaoz : ne gomzer ket ken. HS. migañ. B. Dre skeud. Koll e nerzh, mervel a-nebeudoù. Emañ ar vro o vougañ.

Skouerioù istorel : 
36
Kuzhat roll ar skouerioù

mougañ

1659
Daveenn : LDJM.1 pg amortir, eteindre, etoufer, suffoquer

mougiñ

1732
Daveenn : GReg pg éteindre, étouffer

mougañ, lazhañ, steuziñ an tan, ar gouloù

1732
Daveenn : GReg pg éteindre (le feu)

mougañ ar soñj eus a un dra

1732
Daveenn : GReg pg éteindre (le souvenir d'une chose)

mougañ a reer amañ gant ar moged

1732
Daveenn : GReg pg (il y a une si grande fumée ici qu'on en étouffe)

mouget

1732
Daveenn : GReg pg amortir, (s') éclipser (souffrir éclipse), éteindre, étouffer

kleñved pehini a deu prest pe da vougañ pe da seizañ un den

1732
Daveenn : GReg pg apoplexie

mougañ o c'hoarzhin

1732
Daveenn : GReg pg (s') étouffer (de rire)

mougañ e win er c'housked

1732
Daveenn : GReg pg cuver (son vin, se coucher après avoir mal bû)

ne c'hall ket donet a-benn da vougañ en e galon an afront-hont

1732
Daveenn : GReg pg (il ne peut) digérer (cet affront)

mougañ

1732
Daveenn : GReg pg (s') éclipser (souffrir éclipse), éteindre, étouffer

mougañ e vuanegezh

1732
Daveenn : GReg pg étouffer (sa colere)

mougañ an droukinklinasionoù

1732
Daveenn : GReg pg amortir

Ar gwir a gerentiezh a zilezan ; rak na dlean ket mougañ nested va c'herentiezh.

1850
Daveenn : GON.II p.106, Buez Ruth. "J'abandonne le droit de parenté ; car je ne dois pas éteindre la postérité de ma famille".

va mougañ a reot

1850
Daveenn : GON.II pg mouga

mougañ a ran gant ar moged

1850
Daveenn : GON.II pg mouga

mouget eo ar gouloù

1850
Daveenn : GON.II pg mouga

mougañ

1850
Daveenn : GON.II pg didana, distana, mouga

darev eo bet dezho bezañ mouget gant an drougavel a save eus an toull

1850
Daveenn : GON.II pg droug-avel

mouget

1850
Daveenn : GON.II pg mouga

Ar c'hentañ lavaras mougañ ar baourentez, / Miret oc'h ar beorien da ziskouez o lorgnezh, / Hag eñ a voa manac'h, ha roet en doa d'ar paour / Kement mad en devoa : e leve hag e aour ? / Ha dre garantez eo e komze an den-se ? / Kredet neb a garo !...

1867
Daveenn : MGK p118

Breizhiz, gwir vreudeur kalonek, / Mougomp an drouk dre ober mat, / En em skignomp holl e pep prad / Da gutuilh bleuñv a'r re gaerañ, / D'ober ul labour ar gwellañ, / D'ober da Vreiz kant kurunenn, / Ha pa ve fuc'h er c'hozh kelien !

1867
Daveenn : MGK p115

Ganto vo graet stignoù, d'ho pakañ 'zruilhajoù, lasoù-rikl d'ho mougañ, e berr : kant ha kant tra, a vo, war an diskar, ho toan hag ho klac'har, a vezo, marteze, kiriek eus ho marv. Tec'hit eta a-fo, diouzh ar gaoued, ar ber ! Gwelloc'h oufec'h d'ober, mar fell deoc'h va c'hrediñ, eme ar wennili, eo dibriñ 'n had kanab.

1867
Daveenn : MGK p14

tud, c'hwi holl en em gar, Breizhiz eus a bep bro, en em garit bepred, na vezit ket hedro ! E liorzh ar bed poanius, boked ar garantez a vez, seul vui eo kozh, kaeroc'h-kaerañ bemdez. En em harpit noz-deiz, an eil hag egile, ha ne skuizhot en hent, kaer ho pezo bale ; nad it ket eus ho pro, nad it ket pell da gantreal, gant aon na ve anken en hent ouzh ho kedal. Evidon-me a gar va zud, va yezh, va bro ha kement zo enni : reier, brug ha derv, me zo gwelloc'h ganin gwelet an heol e Breizh, klevet trouz ar mor don o krozañ a-hed an deiz, bezañ paour, reuzeudik ken a rankin mervel, eget bezañ eürus en ur vro all a-bell, ma ve ret din eno mougañ ar garantez a zo krog em c'halon, evel tan ur fornez.

1867
Daveenn : MGK p21

Evidon-me a gar va zud, va yezh, va bro / Ha kement zo enni : reier, brug ha derv, / Me zo gwelloc'h ganen gwelet an heol e Breizh, / Klevet trouz ar mor don o krozañ a-hed an deiz, / Bezañ paour, reuzeudik ken a rankin mervel, / Eget bezañ eürus en ur vro all a-bell, / Ma ve ret din eno mougañ ar garantez / A zo krog em c'halon, evel tan ur fornez.

1867
Daveenn : MGK p21

mogañ

1909
Daveenn : BROU p. 401 (éteindre)

Bez' ez eus c'hoazh en ene breizhad un dra bennak a stourm hag a dalc'h[sic] e buhez, un dra a zo bet c'hoant d'e vougañ ha d'e gas da get hag a van hiriv ken buhezek ha ken nerzhus hag er mare hon frankiz, hag an dra-se, pe e oar pe ne oar ket, eo an EMSKIANT VROADEL.

1911
Daveenn : PSEP p III

A-greiz holl, d’ar beure, e wanae o c’horf, heñvel ouzh ur c’hreuzeul, koazhet an eoul ennañ hag o vont da vougañ.

1923
Daveenn : SKET p.70

Dis Atir r’e zevo, r’e vougo, r’e veuzo, r’e gaso da get, r’e skubo a ziwar c’horre an douar, r’e denno a-dre ar re vev, ra stlapo e gorf e kondonioù an douar, ra wano anezhañ, ennañ e-unan kerkoulz hag en e vibien, en e verc’hed, en e vevelien, en e chatal, en e vinvioù, en e barkoù, en e bradoù, en e goadoù hag en e zourioù !

1923
Daveenn : SKET p.27

Derkeia en em daolas ganto ez feuls ; o briata a reas hag o stardañ war he c’halon gant teneredigezh ; pokañ a reas d’o zal, d’o divoc’h, d’o genou, d’o blev ; o c’hlemmoù a vougas gant hec’h allazigoù.

1923
Daveenn : SKET p.107

Nemetos a reas lazhañ dre ar c’hleze holl gêriz gwitibunan ; diskaret e voe ar voger, pulluc’het an tiez gant kement a oa enno, beuzet pe vouget an holl loened.

1923
Daveenn : SKET p.129

Evurus, sioul, ec’h event o bannac’h gwin-ardant en osteleri ; evurus e c’houzañvent ar joausted a save a-nebeudoù war o spered hag a zispege diwar o c’halon ar moustrer a oa bet darbet dezhañ o mougañ.

1925
Daveenn : BILZ2 p.113

mougañ

1931
Daveenn : VALL pg amortir (un son), assourdir

Mougañ anezhi [ar yezh vrezhonek] kentoc'h e oad neuze oc'h esaeañ ober e holl skolioù kristen eskopti Sant-Brieg.

1944
Daveenn : EURW.1 p53

Hag ar gristenion a souche o fenn dindan al liñserioù hag a blante don ur biz en o divskouarn, evit mougañ ar c’hlemmoù truezus.

1944
Daveenn : ATST p.65

War-dro kreiz an abadenn gelaouiñ e oan krog da vougañ.

2015
Daveenn : EHPEA p179

Ofis publik ar brezhoneg

Rouedadoù sokial