I.
G.
A.
1. Bandenn rollet warni he-unan, stumm ur granenn dezhi.
Ur roll butun. Ur roll paper moger.
2. Dre heveleb.
Ruilher.
3. Roll fard : kerdin punet warno o-unan.
B. Dre ast.
1. Heuliad anvioù, gerioù, arouezennoù, niveroù, h.a. roet da anavezout dre skrid pe dre gomz.
Setu roll al labourioù zo d'ober. Ar roll eus ar soudarded. Setu amañ ma roll, me en lenno.
&
Roll-gerioù : geriaoueg termenoù ral, diaes (e dibenn ul levr, da sk.).
&
Ur roll-meuzioù.
&
Ur roll-labour.
&
Trl.
Ober, sevel ur roll : renabliñ kement tra a yelo d'ober ar roll-se.
Savet em eus ur roll eus an traoù zo da gas ganimp.
C.
1. (db. ar c'hoariva, ar sinema)
Perzh ur c'hoarier en ur pezh, en ur film.
C'hoari e roll. C'hoari roll ar mevel.
2. Dre ast.
Perzh en devez ub., udb., e mont en-dro udb. all.
Ar roll o deus dalc'het ar c'hoadoù e buhez ar vro. Roll kevredigezhel ar barzh.
D. Stag (ak.) (I 2).
Delc'her ur c'hi gant ar roll. Kollet en deus an aneval e roll.
E. (en e furm lies)
Rolloù : telloù.
Paeet hon eus hor rolloù. Dislealded en tailhoù hag er rolloù.
HS. gwirioù, tailhoù.
II.
H.g.
1. MERDEAD.
AR ROLL : listenn gefridiel an dud a vor.
&
Mont war ar roll, kemer roll : lakaat e anv war roll ar vartoloded a vicher.
Ne oan nemet pevarzek vloaz pa oan aet war ar roll. Kemer roll war bagoù kenwerzh.
[1925] Ur viskinenn a oa karget a heiz evit an Naoned : diouzhtu eo en em ginniget evit bezañ lakaet war ar roll.
&
Dre ast.
Amzer tremenet e bourzh ar bigi. N'en doa ket trawalc'h a roll evit kaout e leve.
2. Dre skeud.
Frankiz.
&
Trl.
Bevañ, bezañ en e roll : bevañ, bezañ frank, dizalc'h.
Hep al lezennoù e vevfe pep hini en e roll. Evit bezañ aesoc'h en e roll e troas kein d'ar relijion.
&
Lezel ub. en e roll, d'ober e roll : d'ober pezh a gar.
Lezet e oas re ez roll.
&
Ober, heuliañ e roll : bevañ en e ziviz.
Me a heulie ma roll, allas, zo kaoz din-me da vont bremañ da goll. Goude marv e dad e kavas an tu d'ober e roll.
&
Mont en e roll : hervez e faltazi, en e ziviz, diouzh ma troy.
[1924] Aet ar gaoz en e roll, eme Bilzig a vouezh uhel.
&
E roll : kement ha ma c'hoantaer.
P'en doa debret e walc'h hag evet e roll.
&
C'hoari e roll : ebatal kement ha ma c'hoantaer.
Ober moan wadegenn ha bevañ en e roll, zo gwell 'get meurlarjez, ar c'houzoug [sic] er wakol.
Ober moan wadegen ha beva enn he roll, zo gwell 'get morlarjez, ar c'houzoug er wakol
1867
Daveenn :
MGK
p7
« Ar pennoù moal, ar re darval / A gar o roll, 'vel ar re all. »
« Ar pennou moal, ar re darval / A gar ho roll, 'vel ar re all. »
1867
Daveenn :
MGK
p64
Ned an ket amañ da gontañ deoc’h pet den en deus heskinet, lakaet er prizon ha kaset d’ar marv ; re hir e ve ar roll anezho.
Ne d’an ket aman da gounta d’ehoc’h ped den en deuz eskinet, lakeat er prizoun ha kaset d’ar maro ; re hir e ve ar roll anezho.
1877
Daveenn :
EKG.I.
p.146
Galloud en deus da ginnig dezhañ [d'ar Poellgor] diverkañ diwar ar rolloù henn-ha-henn war an digarezioù merket en artikl XXXIII.
Galloud en deus da ginnig d'ezan [d'ar Poellgor] diverka diwar ar rollou hen-ha-hen war an digareziou merket en artikl XXXIII.
1909
Daveenn :
REZI
p. 9
roll
1909
Daveenn :
BROU
p. 415 (rouleau)
Jarlig a dennas e gorn eus e c’hinou, skeiñ a reas anezhañ war ivin biz-meud e zorn kleiz. — Ur wech [e] oa, ur wech ’oa ket… — Aet ar gaoz en e roll, eme Bilzig a vouezh uhel.
Jarlig a dennas e gorn eus e c’hinou, skei a rês anean war ivin biz-meud e zorn klei. — Eur wech a oa, eur wech ’oa ket… — Aet ar gôz en e roll, eme Bilzig a vouez uhel.
1924
Daveenn :
BILZ1
Niv. 41, p.943 (Mae 1924)
Ur viskinenn a oa karget a heiz evit an Naoned : diouzhtu eo en em ginniget evit bezañ lakaet war ar roll.
Eur viskinenn a oa karget a hei evit an Naoned : dustu eo en em ginniget evit bea lakaet war ar roll.
1925
Daveenn :
BILZ2
p.180
Evel ma oa bet divizet gant kabiten ar Varikita, kent kuitaat Montroulez, dilezet am eus bet e viskinenn, evit mont war roll ar Gornaouek, un teir-gwern karrez eus an Naoned, ul lestr a bemp kant tonell nevez-flamm.
Evel ma oa bet divizet gant kabiten ar Varikita, kent kuitaat Montroulez, dilezet am eus bet e viskinenn, evit mont war roll ar Gornaouek, eun teir-gwern karre eus an Naoned, eul lestr a bemp kant tonnell neve-flamm.
1925
Daveenn :
BILZ2
p.182
lezel e dechoù fall en o roll
lezel e dechou fall en o roll
1931
Daveenn :
VALL
pg (lâcher la) bride (à ses passions)
roll
1931
Daveenn :
VALL
pg bordereau
en e roll
1931
Daveenn :
VALL
pg (être laissé à son libre) arbitre
Desket ar rolloù ganto, e voe graet embann war « Ar Résistance », ha merket an deiz, e deroù c’hwevrer 1899.
Desket ar rollou ganto, e voe graet embann war « Ar Résistance », ha merket an deiz, e derou c’houevrer 1899.
1944
Daveenn :
EURW.1
p.95
Lord Castletown hon dastumas an nozvezh kent ar c'himiad en e vurev, hag a zisklerias e berr gomzoù da gannaded Iwerzhon, Skos, Kembre ha Breizh, ar roll-labour a felle dezhañ merkañ d'ar Celtic Association.
Lord Castletown hon dastumas an nozvez kent ar c'himiad en e vureo, hag a zisklerias e berr gomzou da gannaded Iwerzon, Skos, Kembre ha Breiz, ar roll labour a felle d'ezañ merka d'ar Celtic Association.
1944
Daveenn :
EURW.1
p.185
Diouzh ma zu e komzen gant ma c'heneiled yaouank hag ec'h esaeen eus ma gwellañ digas anezho da verkañ o anv war roll an « diskerien brezhoneg ».
Diouz ma zu, e komzen gant ma c'heneiled yaouank, hag ec'h esaen eus ma gwella digas anezo da verka o ano war roll an « diskerien brezoneg ».
1944
Daveenn :
EURW.1
p58
Ha diouzhtu dindan, ar roll kentañ a rakskriverien : Herminik (ur plac'h e oa), 5 fr. — Abad Leclerc, Gwengamp, 5 fr. — Abad Le Bezvoet, Ploueg-ar-Mor, 5 fr. — Un Français, ami du breton, 5 fr.
Ha dioustu dindan, ar roll kenta a rakskriverien : Herminik (eur plac'h e oa), 5 fr. — Abad Leclerc, Gwenngamp, 5 fr. — Abad Le Bezvoet, Plouezeg, 5 fr. — Un Français, ami du breton, 5 fr.
1944
Daveenn :
EURW.1
p57
Ha fae a rez war ar Re Wenn / A stourm ouzh diaouloù en o roll / O kas d'o heul ar vro da goll ?
Ha fê a rez war ar Re Wenn / A stourm ouz diaoulou en o roll / O kas d'o heul ar vro da goll ?
1960
Daveenn :
PETO
p79
Chas ifern, ya ! laosket 'n o roll / D'hon tagañ dihegar ha foll, / D'an Iliz enebourien yud, / Setu petra eo ar seurt tud !
Chas ifern, ya ! laosket 'n o roll / D'hon taga dihegar ha foll, / D'an Iliz enebourien yud, / Setu petra eo ar seurt tud !
1960
Daveenn :
PETO
p18
Er c'hontrol e manifestadeg Gwengamp, e miz Here 1975, e oa ur roll hir a c'houlennoù evit ar skol, ar radio-tele, ar vuhez ofisiel.
1980
Daveenn :
BREM
Niv. 0, p.4
P'emaomp ganti, ne vez ket enskrivet kement felladenn e roll al lez-varn, ha posupl-tre eo marc'hata an dra-se da vare ar breutadur.
2015
Daveenn :
DISENT
p173
Fazioù hon eus-ni graet ivez, Kostas. Lezet hon eus anezhi en he roll atav. N'hon eus ket desket dezhi ez eus endalc'hioù ivez, ne ra ket unan ar pezh a gar atav. Kiriek out-te ivez, pa 'c'h eus savet anezhi e-barzh ur goloenn. Arabat mont droug ennout m'hen lavaran dit."
