Dezverkoù all

Distagadur

Stankter implij : 

Testeniekaet e : 
NDBF
GBAHE

Termenadur :  Kuzhat an termenadur

I. G. A. 1. Obererezh sellet ouzh udb. Ar sell a ya diouzh ar mor betek ar menez. O selloù a chome paret war an tan. & Dre skeud. Bezañ e sell war udb. : e c'hoantaat, bezañ e soñj e berc'hennañ. 2. Dre skeud. Evezh. Selloù ar bed zo troet war-du ar reuz er vro-se. & Trl. Sell zo ouzh udb. : heverk eo, teuler a reer evezh outañ. Ouzh an nevezenti e vez sell atav. & Un dra da dennañ selloù : a dalvez bezañ gwelet, dedennus. & Trl. Bezañ danvez ur sell en udb. : talvezout ar boan bezañ gwelet. Ar c'hastell zo danvez ur sell ennañ. 3. Ent strizh Teuler ur sell, e sell(où) war, ouzh ub., udb. : ober ur gwel dezhañ, un tamm eveshaat outañ. Aet eo da deuler ur sell war e zouaroù. Graet hon eus ur sell war e labour. Ar bugel a daolas warnañ ur sellig lent. & Trl. En ur sell : en ur serr-lagad, buan-buan. 4. (en e furm lies prl.) Doare da sellet (I A 1) ouzh ub., udb. Ober selloù drouk, du, garv, taer, teñval ouzh ub. : sellet outañ gant droukrañs, en un doare digar. Selloù berv, flour, pizh. Selloù a-dreuz : selloù o tiskouez disfiz. Ur sell a-gorn. & Dre verr. (en e furm lies war-lerc'h ar gm. a.) Hi he doa graet ur selloù ouzh honnezh ! : ur gwall sell. & Ur sell garv en deus. B. PEMDEZ Kaezhig, moumoun. Sellig e vamm eo ar paotrig-se. C. Lodenn eus un tokarn a c'haller gorren pe sachañ d'an traofi war e zremm. II. Tr. adv. DRE SELL : diwar welet (ur wech). E anaout a ran dre sell. & Bezañ war-sell da ober udb. : prientiñ ober an dra-se. & Bezañ e sell ub. : bezañ ouzh e c'hortoz.

Skouerioù istorel : 
63
Kuzhat roll ar skouerioù

sell lemm

1659
Daveenn : LDJM.1 pg (sell) lem

sell

1659
Daveenn : LDJM.1 pg regard

selloù leun a dan

1732
Daveenn : GReg pg foudroyant-e (Des regards foudroyans.)

ur sell pizh

1732
Daveenn : GReg pg fixe (Un regard fixe.)

ur sell ferm

1732
Daveenn : GReg pg fixe (Un regard fixe.)

Va abafet en deus gant e sell.

1850
Daveenn : GON.II pg abafi (Il m'a intimidé par son regard).

ur sell faeüs en deus

1850
Daveenn : GON.II pg faéuz

ur sell garv en deus

1850
Daveenn : GON.II pg sell

Ur vaouez [k]oant a denn warni an holl selloù.

1850
Daveenn : GON.II p.64

va abafet en deus gant e sell

1850
Daveenn : GON.II abafi

selloù

1850
Daveenn : GON.II pg sell + pg 16 "des regards"

sell

1850
Daveenn : GON.II pg sell + pg 16 "regard"

Ur sell disprizus en deus.

1850
Daveenn : GON.II pg disprizuz (Il a un regard méprisant, dédaigneux).

Grit ur sell, aotrou sant Kadoù, diouzh lein an neñv emaoc'h e-barzh, hag e welot hag-eñ a heuilh pe na heuilh ket hoc'h alioù, ho mab, ar barzh, pe evit lavaret gwell, gwenanennig Breizh, a gomzan anezhi amañ, "Hag a zistro d'he c'hest laouen, gant ur bec'h mel he deus kavet, dre ar prajoù war gant boked"

1867
Daveenn : MGK Rakskrid XII

Sevel a reas sioulik eus e wele, en e roched, diarc’hen, diskabell ; dont a reas da gaout ar prenestr, hag en ur astenn e c’houzoug a-rez, a-hed ar voger, evit miret da vezañ gwelet, e reas ur sell en hent.

1877
Daveenn : EKG.I. p.119

Dec’h n’oa ket evit ober ur sell eeun ouzhomp, hag hiriv e c’hoarzh ouzhomp, evel pa vijemp deuet da vezañ mignoned a galon.

1877
Daveenn : EKG.I. p.77

Mes ar c’habiten a yoa un tamm lian en-dro d’e benn, goude bezañ graet ur sell outañ, a chomas krenn en e sav. — Soudarded, soudarded, krogit en den-mañ : hemañ a yoa e Kergidu.

1878
Daveenn : EKG.II p.18

Elumiñ a ris adarre va fennad gouloù koar ; ur sell a druez a ris c’hoazh ouc’h Herve Soutre, ouc’h Katell Eukat hag ouc’h o bugale.

1878
Daveenn : EKG.II p.56

Arabat eo dezho, en kement stad a vuhez ankounac'haat ez int Barzhed ha chom hep bezañ e sell, en pep tra, eus mad ar vro.

1909
Daveenn : REZI p.19

Hogen, mar taolez da zaouarn war ar bugenoù-mañ e sell hepken d’o drastañ, na vezet dit a-berzh an doueed nemet anken, dinerzh, kleñved ha dienez !

1923
Daveenn : SKET p.84

Ouzhpenn, pe evit derc’hel sec’h-mat diabarzh an ti, pe e sell eus ur mennad-kredenn bennak, edo ar voaz, kellies ha m’edo digoumoul an oabl, da zigeriñ frank dor an ti, evit reiñ digemer ennañ d’an heol. Nemet pa ’z ae hemañ da guzh ne serred ken war an ti.

1923
Daveenn : SKET p.65

Dirak hor selloù e tremene peurvanoù glas Keltia, ha koabrennoù gwenn hec’h oabl.

1923
Daveenn : SKET p.41

Teñval, hag evit se ! edo ar bed d’am selloù, skrapet ar chatal, marvet ar vevelien, marvet ar wazed kadarn, ar maouezed hag ar vugale !

1923
Daveenn : SKET p.22

E sell a se e vezo graet anezho Keltas « ar Stourmerien, an Emgannerien dreist », Galatas « ar Gadarned », Katuriges « Rouanez an emgann », Bogi « ar C’hounezourien-vroioù », Kavari « ar Ramzed ».

1923
Daveenn : SKET p.138

sell : e sell da

1923
Daveenn : SKET p.191, « Geriadur ar "Skelta Segobrani" (an daou levr kenta) » "Dans l’intention de".

Bez’ e weled ennañ, e-touez meur a dra all dedennus d’ar selloù, penn balzamet Momoros, e gaoter hag e delenn.

1923
Daveenn : SKET p.124

A-greiz-holl e c’hlazas he dremm dezhi, hag e trellas he selloù evel rak ur weledigezh euzhik.

1923
Daveenn : SKET p.105

Disklêriañ a rejont na oant ket deut er vro e sell da ziazezañ enni, hogen evit kenwerzhiñ ; ez oa, koulskoude, o menoz chom enni ur pennad-amzer hag ez oant tuet, e-keit ha ma chomjent, da reiñ da vibien Vanos an holl gennerzh a c’hallje ar re-mañ da c’hoantaat ; ez oa reizh-mat dezho sevel kevredad hag en em skoaziañ o vezañ ma’z oant an eil re hag ar re all ermaeziaded war an douar-se ma teuent di dre vor eus ar C’huzh-heol ha mibien Vanos dre zouar eus ar Sav-heol, hag ouzhpenn, pa rae dezho an doueed kejañ ker burzhudus el lec’h-se, hag int keit-ha-keit-all dioutañ ar mammvroioù anezho, eo o doa, hep mar, un dezo bennak en o c’heñver.

1923
Daveenn : SKET p.101

Bet gantañ e aval, ar paotr n’en deveze ken selloù na karantez nemet evit ar vignonezig koant penn-melen he doa e roet dezhañ.

1923
Daveenn : SKET p.68

Vindosetlos a lugernas e sell pa welas al lazhadeg.

1924
Daveenn : SKET.II p.53

En arbenn ez oa aet he sell-hi d’e sell-eñ glas ha glan evel ar beure.

1924
Daveenn : SKET.II p.52

Damc’hlas o daoulagad brasbourbell, n’eus er sell anezho na krakted na meiz.

1924
Daveenn : SKET.II p.67

Bez kreñv ; hogen, evit bezañ kreñv, striv e sell a se dalc’hmat.

1924
Daveenn : SKET.II p.29

Skoet e vo gantañ neb a stoko outo e zorn e sell d’o c’has da get : deviñ a ray ar c’hig anezhañ beteg an eskern hag an eskern beteg ar mel.

1924
Daveenn : SKET.II p.6

E-kreiz ar mor, eme an den yaouank, e tiskulias va selloù un enezenn, roc’hellek, serzh ha gouez, kribellet a venezioù, goloet a goadoù, marellet a lennoù, ervennet a stêrioù, a froudoù, a wazhredennoù.

1924
Daveenn : SKET.II p.68, Notenn 4

evit disteurel diwarnañ ar selloù

1931
Daveenn : VALL pg attention

selloù

1931
Daveenn : VALL pg attention

selloù balc'h

1931
Daveenn : VALL pg arrogants

tennañ selloù ub.

1931
Daveenn : VALL pg attention

An Ao.Ao. Corven ha Caouissin a dro ar selloù war an teatr, en deus kalz d'ober, e Breizh, a-benn bezañ stummet diouzh ar vicher en gweler oc'h ober hiriv e lec'h all : prezeg d'an dud a-vremañ, 'n un doare bev, krenn, nerzhus.

1935
Daveenn : BREI niv. 425/1c

Kaer am boa treiñ ma selloù a bep tu, ne welen ket a baotred eus ma oad ; koulskoude, digouezhout a reas er vodadeg, a-raok he digoradur, daou zen yaouank hag a azezas sioul en ur c'horn ; n'o anavezen ket neuze, ha ne ris anaoudegezh ganto da vat nemet an deiz war-lerc'h e Plouyann : unan a oa bras ha taer, e zaoulagad difoupet, ur c'holier baro hir ha melen o kouezhañ betek e askre ; ur gwir denjentil a Vreizh-Uhel, Herri Thibault de la Guichardière e anv ; egile a oa ur paotr youstoc'h, gant un dremm rouzart, un tal frank hag uhel, daoulagad sklaer, kamm e oa : Francis Even, komis-noter e Landreger.

1944
Daveenn : EURW.1 p67-68

Ar gredenn em boa e oan [oc'h arvestiñ ouzh ur cheñchamant estlammus] ha ne gollen ket ur sell ; kement tra en em verke don em eñvor a baotr yaouank.

1944
Daveenn : EURW.1 p71

Lukaz a oa azezet war bord ar stêr vras, e-touez ar geot hir hag ar c’hegid, ha ne zistage ket e sell a-ziwar ar bont spoue ken kaz e vije deuet ur pesk bennak da bismigañ ar vuzhugenn ha d’he lonkañ evit e vrasañ damant.

1944
Daveenn : ATST p.12

Ur wech m'oc'h diskennet diwar ar c'hrec'h, e tigouezhit gant ur bouchad gwez derv bodennek a guzh ouzh ar sell chapel vras Sant-Weltaz hag he feunteun santel.

1944
Daveenn : EURW.1 p17

Teurel a reas ur sell a-dreñv, war ar vag bounner staget, aze, ouzh ar ribl, ha Lom a gollas adarre fiziañs en e blanedenn.

1944
Daveenn : ATST p.96

Raktal m'en em weljomp e tiwanas etrezomp mignoniezh tost ; en em glask a raemp da vont da c'hoari a-gevret war an aod, da vont da vrañsigellat er jardin, hag a-wechoù e tec'hemp diwar ar selloù evit ober hon-daou pourmenadennoù en-dro da Berroz.

1944
Daveenn : EURW.1 p44

An Tad-Mestr, avat, keit ha ma tisplege e gentel diwar-benn Merc'hed Eva, ne denne ket e selloù diwar ar paotr kaezh.

1949
Daveenn : SIZH p.40

Dibunañ a rae e frazennoù war un ton gorrek ha kompez, damstouet gantañ e valvennoù, pe, neuze, gant e selloù o parañ eeun en ho taoulagad.

1949
Daveenn : SIZH p.40

Ha gouzout a rez penaos eo graet korf ur vaouez ? Ha gouzout a rez da betra e talv e sell ouzh an den ? Barn a rez, hep gouzout.

1949
Daveenn : SIZH p.57

Bremaik, dres e-giz ma voe livet, un drugar, gant Murillo, an arzour meur, eo tarzhet dirak e selloù, e-kreiz un nijad aeledigoù kuilh ha noazh, ar Werc’hez dibec’hed, gant he zreid benniget war gresk al loar, he daouarn juntet ganti war he c’halon, he selloù goursavet ; ha ken azeulus he dremm, e stern kurunenn he fennad blev fuilhet war he diskoaz !...

1949
Daveenn : SIZH p.38

A-zioc'h e benn, war an aspled, un erer aour, sanket gantañ e skilfoù en ur pikol boull aour, a bare e selloù diflach war dor ar maez.

1949
Daveenn : SIZH p.64

He selloù a oa dalc'het egile dindan o beli-hud, e-giz ar golvanig dindan re ar sparfell.

1949
Daveenn : SIZH p.58

Teurel a reas ur sell war ar gup ha, goude, en-dro dezhañ.

1949
Daveenn : SIZH p.54

Grougousat a rae eben, nemet en em laerez [sic] a rae. Kenedus e oa, hag an huñvreer ne ehane ket e sell da barañ war he digroazell [sic] fiñvus ha bev, ha war he zreid bihan-bihan, ha ker mibin.

1949
Daveenn : SIZH p.51

Teurel a reas ar paotr ur sell war ar follennig, ha lenn a reas : « Madrigal de los claveles » (Madrigal ar jenoflez). Ur pezhig barzhoniezh e oa.

1949
Daveenn : SIZH p.51

Ober a reas un ehan. Ar breur Arturo a stouas e sell daveti.

1949
Daveenn : SIZH p.46

Sevel a reas ar paotr e zaoulagad, ha kejañ a reas e sell gant bizaouenn bounner he skouarn vunut, ha gant un uhel a grib olifant, o vousluc'hañ dindan rouedenn ar vantilh, en he blev du-pod.

1949
Daveenn : SIZH p. 42-43

Da vervel divouch n'em eus nec'h, / Ma selloù tro war-zu an nec'h.

1960
Daveenn : PETO p78

P'eo deuet ar mare evit al lestr da guitaat ar porzh, kreiz an deiz anezhi, ez eo peursavet ar vorenn hag, en ur guitaat bro ar bananez, ez eo laouenaet hor sell gant arvest kaer menezioù ar Fouta-Djalon hag ar Sierra Leone hag a chom war wel betek an noz.

1985
Daveenn : DGBD p17

Sioul-meurbet e oa an den, ne enebas ket, hogen teurel a reas ouzhin ur sell vil, ken e voen leun-c'hwezh-dour evel pa'm bije redet.

2012
Daveenn : DJHMH p13

Frammet heñvel eo al liveadur, mentet heñvel an nev nevez ouzh ar chantele koshoc'hik ken e c'hall sell an arvester redek distroñs eus an eil penn d'egile d'an iliz.

2013
Daveenn : LLMM Niv. 399, p. 16

"Forzh penaos, me n'emaon ket e sell da ober van da labourat, dav dit gouzout," a lavar din e toull an nor.

2015
Daveenn : EHPEA p66

Mont a ran da deuler ur sell er gegin hep mont er sal-dour.

2015
Daveenn : EHPEA p14

Ofis publik ar brezhoneg

Rouedadoù sokial