Dezverkoù all

Distagadur

Stankter implij : 

Testeniekaet e : 
NDBF
GBAHE

Stummoù pleget : 
5
Diskwel ar stummoù pleget

Termenadur :  Kuzhat an termenadur

I. 1. Organ ar c'hleved. An neb en deus divskouarn, ra glevo. Poan 'm eus er skouarn-mañ. Boudal, boudinellañ a ra ma divskouarn. & KORF. Skouarn diavaez, skouarn grenn, skouarn diabarzh : teir lodenn organ ar c'hleved. & PEMDEZ Bezañ kaoc'h en e skouarn : bezañ mel-skouarn enni. & Trl. Skouarn gaoc'h : den pounnerglev. & Trl. skeud. Stankañ e zivskouarn (ouzh ub.) : nac'h klevet (ub.). & Ober skouarn vouzar : nac'h selaou (ub.). & Bezañ digor e skouarn, digeriñ e zivskouarn : selaou gant aket. & Reiñ skouarn d'ub. : e selaou gant aket. & Trl. (db. ar c'homzoù) Dont dre ur skouarn ha mont dre un all : bezañ disoñjet kerkent ha klevet. 2. Rann diavaez ha hewel organ ar c'hleved. Divskouarn bras, hir. Divskouarn ur c'had. Bezañ ur bizoù aour ouzh e skouarn. Kregiñ e skouarn ur bugel, sachañ war e skouarn : evit e gastizañ. & Flip, kig, lostig ar skouarn : al lodenn draoñ anezhi. Penn ar skouarn : al lodenn grec'h anezhi. Toull ar skouarn. Pleg ar skouarn. & Lavaret udb. e pleg ar skouarn da ub. : a vouezh izel, evit na ve ket klevet gant unan all. & Astenn e skouarn, sevel e skouarn : bezañ aketus o selaou. & (en e furm daou war-lerc'h ar gm. a.) Un divskouarn hag ur moue marc'h. & Trl. skeud. Bezañ kroget ar big en e skouarn : bezañ gant ar c'hoant dimeziñ pe gant ar c'hoant kaout darempredoù rev gant ub. & (db. an traoù) Mont e skouarn ar c'had : mont da goll pe bezañ ankouaet. Foulet ma oan gant al labour, eo aet ma merenn e skouarn ar c'had. & Kavout un neizh logod e skouarn ar c'hazh : tra na c'hall ket bezañ. & (db. al loened) Sonnañ e zivskouarn : evit klevet gwelloc'h, pa vez al loen war evezh. Krizañ, kluchañ e zivskouarn : pa ne vez ket al loen war evezh ken. & Trl. DIV SKOUARN, DIVSKOUARN O-DIV : stummoù a implijer pa venner pouezañ war an daouder. 3. (en e furm unan) Kleved. Bezañ tanav e skouarn : klevet fraezh. 4. A-WECHOÙ (en e furm lies) Brenk. Skouarnoù an dluzhed. II. Dre skeud. 1. (db. endalc'herioù zo) Pep hini eus an div lodenn a gaver a bep tu d'ar podoù ha d'al lestroù hag a dalvez da gregiñ enno. Skouarnoù ur volenn, ur skudell. & (db. ar paneroù) Dourgenn. Kemer ur baner diwar-bouez he skouarn. 2. (db. an erer) Lodenn eus an arar a dalvez da deuler an douar a-gostez pa vez boulc'het an ant. Ar soc'h hag he skouarnioù. III. LOUZAWOUR. Termen implijet da spizad en anvioù plant zo. Skouarn-an-ozhac'h-kozh : unan eus an anvioù a lakaer war ar blantenn he anv spesad Achillea millefolium.

Skouerioù istorel : 
93
Kuzhat roll ar skouerioù

skouarn

1499
Daveenn : LVBCA p185 (oreille d-homme)

fank ar skouarn

1499
Daveenn : LVBCA p23, 76, p185 (moeulle d-oraeilles)

skouarn

1659
Daveenn : LDJM.1 pg oreille

divskouarn

1659
Daveenn : LDJM.1 pg oreille

bouderezh an divskouarn

1659
Daveenn : LDJM.1 pg tintement (des oreilles)

skouarn

1659
Daveenn : LDJM.1 pg scouarn

divskouarn

1659
Daveenn : LDJM.1 pg (diou) scoarn

boudal a ra an divskouarn

1659
Daveenn : LDJM.1 pg (les oreilles) cornent

an nivskouarn

1659
Daveenn : LDJM.1 pg aureilles

komz e pleg an divskouarn

1659
Daveenn : LDJM.1 pg chucheter aux oreilles

torret eo va divskouarn, ha va fenn gant an traoù-se holl

1732
Daveenn : GReg pg (j'ai les oreilles) batu(ës, & la tête étourdie de toutes ces choses)

skouarnoù

1732
Daveenn : GReg pg anse

skouarnoù ur c'helorn

1732
Daveenn : GReg pg anse

skouarn vras an alazr

1732
Daveenn : GReg pg charrue (le manche, ou, la grande branche de la fourche de la charruë)

divskouarn azen

1732
Daveenn : GReg pg asne (stupide, grossier, ignorant)

kornerezh an diskouarn

1732
Daveenn : GReg bourdonnement (s d'oreilles)

bouderezh an divskouarn

1732
Daveenn : GReg bourdonnement (s d'oreilles)

an disklêrasion eus e bec'hejoù graet e skouarn ur beleg

1732
Daveenn : GReg pg auriculaire (la confession auriculaire)

stankañ e zivskouarn

1732
Daveenn : GReg pg (se) boucher (les oreilles)

stoufañ e zivskouarn

1732
Daveenn : GReg pg (se) boucher (les oreilles)

troc'hañ an nivskouarn

1732
Daveenn : GReg pg essoriller (couper les oreilles)

ar skouarn vihan

1732
Daveenn : GReg pg charrue (la petite branche)

savet an divskouarn

1732
Daveenn : GReg pg chauvir (dresser les oreilles, parlant des ânes, & des mulets)

sevel an divskouarn

1732
Daveenn : GReg pg chauvir (dresser les oreilles, parlant des ânes, & des mulets)

divskouarn an alazr

1732
Daveenn : GReg pg charrue (les deux branches, sans distinction)

neb zo kroget ar big en e skouarn

1732
Daveenn : GReg pg amoureuse

skouarn

1732
Daveenn : GReg pg anse

skouarn ur brazouer

1732
Daveenn : GReg pg anse

dousoc'h eo kalz ar gofesion a reer e skouarn ur beleg, eget an hini a reer dirak ar bopl

1732
Daveenn : GReg pg (la confession) auriculaire (est bien plus douce que la confession publique)

boudañ a ra va divskouarn

1850
Daveenn : GON.II pg skouarn

Ur voulienn a zo aet e skouarn va marc'h.

1850
Daveenn : GON.II pg boulien (Il est entré un taon dans l'oreille de mon cheval).

ken hir eo e zivksouarn evel re un azen

1850
Daveenn : GON.II pg azen

skouarn

1850
Daveenn : GON.II pg breñk, skoarn, skouarn

Na roit ket a skouarn d'an droukkomzoù.

1850
Daveenn : GON.II pg drouk-komz (N'écoutez pas les médisances).

komzañ e pleg ar skouarn

1850
Daveenn : GON.II pg plék, plég

skouarn

1850
Daveenn : GON.II pg skoarn, skouarn

skouarnoù

1850
Daveenn : GON.II pg skouarn

divskouarn

1850
Daveenn : GON.II pg skouarn

sachit war e skouarn

1850
Daveenn : GON.II pg skouarn

skouarnoù ar pod a zo torret

1850
Daveenn : GON.II pg skouarn

ar skouarn vras

1850
Daveenn : GON.II pg skouarn

ar skouarn vihan

1850
Daveenn : GON.II pg skouarn

skouarn heuz

1850
Daveenn : GON.II.HV pg skouar (-heûz), skouarn (-votez), stôliken (-heûz), stoliken (-votez)

skouarn votez

1850
Daveenn : GON.II.HV pg skouar (-heûz), skouarn (-votez)

Kornet o deus va diskouarn 'hed an noz

1850
Daveenn : GON.II pg korna

an divskouarn

1850
Daveenn : GON.II p.19, livre premier, "les oreilles".

skouarn

1850
Daveenn : GON.II p.19, livre premier, "oreille".

Skouarnoù ar pod

1850
Daveenn : GON.II p.19, livre premier, "les anses du pot".

« Birviken pig ebet em divskouarn ne grogo ! »

1867
Daveenn : MGK p64

Na dudius eta e vize mojennoù an aotrou Gwezbriant, ma vize bet gantañ mui a breder ! O vezañ ker brav c'hoazh da glevet en doare ma'z int, na c'hwek e vizent da lenn ! Plijout d'an daoulagad ha d'an divskouarn e razent war un dro.

1867
Daveenn : MGK Rakskrid IX

Tro a glask war an olifant; ha kaout, diwar e benn, da damall ne oa koant, a-raok, a-dreñv, e giz ebet; hag, emezañ, bez' e ve ret, da ober mat, troc'hañ diwar bep skouarn dezhañ ur grennbennad evit stagañ ouzh beg e lost; e bevar droad a zo pevar bost; e berr : e oa re bezh fetis, pounner, piltosek, gourt, iskis.

1867
Daveenn : MGK p11

Kement penn hini er [an azen] gwele / 'Vel a-raok an diaoul a rede, / Hag o tec'het e vijed c'hoazh, / Anez e skouarn a zifoupas, / En un taol, he begig er-maez.

1867
Daveenn : MGK p61

E-pad m’edo ar manac’h o kontañ, an den yaouank her selaoue gant evezh, digor e skouarn ha lemm e lagad.

1877
Daveenn : EKG.I. p.56

O welet e rae ar skouarn vouzar, pe marteze, evit lavaret gwell, o welet e rae goap eus ar c’hentelioù a ganed dezhañ, Andre ar Pontoù, an hini a oa e penn ar chouanted er c’horn-se eus ar vro, a gemennas d’e holl dud en em gaout, un nozvezh, e koad Tonkedeg, e tu ar sav-heol, el lec’h ma’z eus ur vengleuz hag a ya don a-zindan an douar.

1877
Daveenn : EKG.I. p.107

N’oa ket ar c’homzoù-se keloù brav d’am skouarn.

1878
Daveenn : EKG.II p.25

Pa en em gavis dirak Maner al Liorzhoù, e oan evel dialanet ; re a enkrez am boa, a gav din. A-raok diskenn eus ar park en hent, ec’h en em harpis ouc’h ar c’hleuz a-zindan ur skourr lann ; chom a ris hep tennañ va alan, astenn a ris va skouarn da selaou ha me a glevje un dra bennak a-bell pe a-dost.

1878
Daveenn : EKG.II p.38

Ar pezh a livirit a vezo graet, Aotrou de Kerbalaneg [sic], ha skouarn ar c’had ned eo bet james tanavoc’h eget na vezo va skouarn-me fenoz.

1878
Daveenn : EKG.II p.114

Azezañ a reas en hor c’hichen : pep hini ac’hanomp a droas outañ, digor hon divskouarn.

1878
Daveenn : EKG.II p.102

En un taol edon em sav ; hag evel ne ehane ket ar vouezh, ez aen goustadik war-zu enni, en ur selaou, ouc’h he heuliañ, ouc’h he c’hlask en ur blegañ va skouarn a-rez an douar, rak kaout a rae din e teue ar vouezh eus a-izel.

1878
Daveenn : EKG.II p.45-46

Bezomp ive[z] fiañs er Mestr Hollc’halloudus a zalc’h en he sav hon bro Beizh-Izel [sic], koulz hag ar bedoù diniver a ruilh dre an oabl. Pedomp, dreist-holl Santez-Anna-Wened n’he deus biskoazh distroet he skouarn diouzh pedennoù he Bretoned.

1898
Daveenn : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 30 janvier 1898, p.1

Dir pe houarn ? Na dir nag houarn, laosk ganin va divskouarn

1909
Daveenn : BROU p. 419 (parfois, en s'amusant, un enfant prend l'oreille d'un de ses compagnon, en disant : Dir pe houarn ? Celui-ci doit répondre, Na dir, nag houarn, laosk gane ma diskuarn)

pa vez trouskennet divskouarn an deñved hag o genoù, ni a lavar tartous eus an dra-se

1909
Daveenn : BROU p. 218

Hinoniñ a rae an neñv ; glas e oa ar geot hag an delioù ; dindan va c’hammedoù e pep lec’h e tigore bleunioù ; war ar skourr e kane an evn, ha d’am diskouarn e voude drantik ar gwenan.

1923
Daveenn : SKET p.22

Eno e veve, war a leverer, ar roue e ziskouarn-marc'h [...].

1923
Daveenn : SKET p.15

«[...]— Adaqi a lakeas he zreid war gein kromm ar vaot ; — Hag e teuas ar vran da gludañ war he skoaz ha da gomz dezhi e pleg he skouarn [12]. »

1923
Daveenn : SKET p.34

Ur vouezh pell, o tont eus ar c’hlann-Veur e-lec’h ma sav dorojoù ruz an abardaez, ha n’halle he c’hlevout nemet an den toc’hor hepken, a hiboude en e skouarn ouzh e c’hervel dre e anv.

1923
Daveenn : SKET p.70

Neb a sell ouzh oberoù an tri rummad-se hag a ro skouarn d’o c’homzoù, saotret e vezo ganto !

1924
Daveenn : SKET.II p.28

Hag e chache dezhañ war e zivskouarn.

1924
Daveenn : BILZ1 Niv. 42, p.975 (Even 1924)

Ur c’hozhiad mentet-marzhus ez oa-eñ. Daou ilinad da vat ez oa an dremm anezhañ eus an eil skouarn d’eben, ha tri ilinad eus e elgez d’e dal.

1924
Daveenn : SKET.II p.40

He bizied a dremenas war e voc’h kuñv ha blouc’h evel un aval, eus e skouarn d’e elgezhig.

1924
Daveenn : SKET.II p.27

Ha Bilzig elfek, e zaoulagad hag e zivskouarn gantañ digor-frank, stignet, bantet etrezek ar Roc’h, daoust hag-eñ n’en deus ket, a-dreuz kroz ar mor, klevet du-hont…

1925
Daveenn : BILZ2 p.124

Ha kaer he deus esa tennañ eus he zivskouarn ar son villiget, he son atav e klev anezhi o kanañ : "Nan ouzoc’h ket ar galleg, kennebeut ar c’hadañs, / Nan eo ket en brezhoneg e tiskours an noblañs".

1925
Daveenn : BILZ2 p.162

Ur vouezh skiltr evel stok daou houarn A c'harmas din e pleg va skouarn : - "Ez kavell em eus da gavet ; An tres ouzhit din zo plijet Ha dit raktal on dimezet. Ar baourentez eo va anv. War da seuliou me a gerzho, E pep lec'h betek ar marv ! -Mouezh an tonkadur-

1929
Daveenn : SVBV p5

flip ar skouarn

1931
Daveenn : VALL pg bout (de l'oreille)

skouarn

1931
Daveenn : VALL pg anse (d'un pot etc)

lostig ar skouarn

1931
Daveenn : VALL pg bout (de l'oreille)

boudinellat e zivskouarn gant

1931
Daveenn : VALL pg bourdonner (aux oreilles)

mezeg an divskouarn

1931
Daveenn : VALL pg auriste

Lod eus ma c'hendiskibien a veze sachet ken alies war o skouarn dehoù, ken na oa hanter-zistaget diouzh o fenn, ha deuet evel ul loa.

1944
Daveenn : EURW.1 p22

Me a yae da-heul er studi, hag a stigne ma divskouarn, netra ne gollen eus ar gont, ma teuis evel-se da datouilhat brezhoneg gant an emwelourien.

1944
Daveenn : EURW.1 p18

— « Meû-eûh ! » a reas ur vouezh c’hros e toull o divskouarn.

1944
Daveenn : ATST p.21

— « Kenkoulz eo deomp mont ac’han[n], » a silas Job e pleg skouarn Lom.

1944
Daveenn : ATST p.36

Rak Lom, da gentañ, en doa ur skouarn skiltroc’h eget Job, ha, goude, ne oa ket a blas da benn daou zen er prenestr.

1944
Daveenn : ATST p.62

Ober a reas an Aotrou Bouder ur sach war ma divskouarn, ha lakaat a reas war ma fenn « ar boned azen » gant gourc'hemenn din mont da zaoulinañ dirak e vurev en abardaez.

1944
Daveenn : EURW.1 p21

Kregiñ a reas egile en e vilgin, hag e sile dezhañ en e skouarn. - N'ho pefe morse soñjoù lous ?

1949
Daveenn : SIZH p.47

Sevel a reas ar paotr e zaoulagad, ha kejañ a reas e sell gant bizaouenn bounner he skouarn vunut, ha gant un uhel a grib olifant, o vousluc'hañ dindan rouedenn ar vantilh, en he blev du-pod.

1949
Daveenn : SIZH p. 42-43

Dont a ra d'e skouarn, a-dreuz mogerioù fetis an iliz, diouzh ar maez, un tu bennak, e Miranda, notennoùigoù ur gaita ; (...)

1949
Daveenn : SIZH p.65

En anv an Nasion a Vro-C'hall, / Unvan, dirannus ha divrall, / A-berzh ar roue Loeiz, c'hwezekvet eus an anv, / Ra glevo ar Frañsizien, gant ur skouarn danav, / An urzhiadur aozet gant hon Dilennidi / Evit brasañ mad o c'henvroidi.

1960
Daveenn : PETO p15

Ganeomp hor bevañs, c'hwi ' oar mat, / ' Vez don e skouarn hir ar c'had / Ha klask he zapañ ne dalv din : / Er vered yen emberr e vin.

1960
Daveenn : PETO p65

Hag ar gwez kokoz o frizañ en avel a vez bepred laouen d'ar skouarn ha d'al lagad.

1985
Daveenn : DGBD p45

Hogen na fiziit ket re war an ano, rak n'eo ket ret bezañ badezet evit kemer un ano hag en devo bet plijet da unan evit un abeg bennak, pe e sono brav d'an divskouarn, pe e vo bet ano un den en devo plijet.

1985
Daveenn : DGBD p174

Hogen stag-tre e oant ouzh ar pourmenadennoù-se, a oa evito barr o sizhun ; hag evit gallout o friziañ diouzh c'hoant ha tennañ anezho o gwalc'h a zudi, n'eo ket hepken dilezel emgavioù plijadurus a raent, hogen ober skouarn vouzar ivez da c'halv an aferioù.

2012
Daveenn : DJHMH p10

N'eus anv ebet e vefes anvet war well paz eus re all gant un egar sevel kreñvoc'h. Ha Gikas zo bet tanav e skouarn atav evit ar re-se.

2015
Daveenn : EHPEA p68

Ofis publik ar brezhoneg

Rouedadoù sokial