I.
H.g.
A. (db. ar metalioù, ar c'hendeuzadoù)
Disoc'h an temzadur.
Temz ul lavnenn : he c'haleter.
B. Dre skeud.
1. (db. an danvezioù)
Dalc'h un danvez n'eo na liñvel na kalet.
Temz vat zo en toaz krampouezh.
2. (db. an dud, al loened)
Temz-spered.
Temz vat zo en den-se. Temz e spered.
3. Temz-korf, temz-yec'hed : anien a-fet korf pe yec'hed.
C. GOUNEZ., LIORZH.
Nep danvez (teil, bezhin, danvezenn gimiek, h.a.) a lakaer en douar evit e strujusaat.
Re a demz a lakaont en o douar. Fuilhañ, skuilhañ temz war ar maiz.
&
Temz-atil : da strujusaat an atil. Temz-ludu : ludu implijet da strujusaat an douar.
DHS. ludu.
II.
G.
1. Temz-spered dibar d'un den.
Ha kordañ a ray hon temzoù ?
2. Danvez resis a zrusaer an douar gantañ.
War e foenneier e lakae gwano, un temz burzhudus o tont eus Chile. Temzoù kimiek.
HS. tremp.
3. Dre skeud.
Komzoù trenk.
Temzoù divalav.
Daveenn :
GReg
pg (Corentin est d'une bonne) complexion
sempl eo an temz anezhañ
sempl eo an témps anezâ
1732
Daveenn :
GReg
pg (il est d'une faible) complexion
an temz eus an den a ro alies dezhañ al lusk entreze ar vis, pe ar vertuz
an témps eus an dèn a ro alyès dezâ al lusq èntreze ar viçz, pe ar vertuz
1732
Daveenn :
GReg
pg (le vice & la vertu dependent en partie de notre) complexion
al lañs da heul ar vis pe da bratikañ ar vertuz a zeu alies a-berzh an temz eus a bep den
al lançz da heul ar viçz pe da braticqa ar vertuz a zeu alyès a-berz an témps eus a bep dèn
1732
Daveenn :
GReg
pg (le vice & la vertu dependent en partie de notre) complexion
temzioù flour
témpsyou flour
1732
Daveenn :
GReg
pg (complexion) delicate
un temz mat a aer
un tèmps mad a aer
1732
Daveenn :
GReg
pg air
temz
témps
1732
Daveenn :
GReg
pg complexion (disposition naturelle du corps)
temzioù
témpsyou
1732
Daveenn :
GReg
pg complexion
un temz mat a zo en den-se
eunn temps mâd a zô enn dén-zé
1850
Daveenn :
GON.II
pg temps
temz
tempz
1850
Daveenn :
GON.II.HV
pg tempz
temz
temps
1850
Daveenn :
GON.II
pg temps
temzioù
tempsiou
1850
Daveenn :
GON.II
pg temps
roit un temz mat dezhañ
rôid eunn temps mâd d'ézhañ
1850
Daveenn :
GON.II
pg temps
Hirie na gomzin dac'h nemet eus an temz neve[z] a ve[z] groet ane[zh]añ "kaoc'h-houarn fosforet" ("scories" en gallek). Unan eus hon mignoned an neus bet ar vadelezh da skrivañ dimp diwar se un diviz a gavfet pelloc'hik.
Hirie na gomzin d'ac'h nemet euz an temps-neve a ve groet anean "koc'h-houarn fosforet" ("scories" en gallek). Unan euz hon mignoned an euz bet ar vadelez da skrivan d'imp diwar-ze eun diviz a gavfet pelloc'hik.
1898
Daveenn :
KZVR
Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.1
Er gouennoù-se e vez ar merc’hed gaouiat-dreist ha ganas ha n’heller ket fiziout enno dre m’o devez temz orgedus ar givri ha divezhded ar c’hiezed.
Er gouennou-ze e vez ar merc’hed gaouiad-dreist ha ganas ha n’heller ket fiziout enno dre m’o devez temz orgedus ar givri ha divezded ar c’hïezed.
1923
Daveenn :
SKET
p.100
Druz ha frouezhus, an douar, hep teil na temz, a daole greun e-leizh.
Druz ha frouezus, an douar, hep teil na temz, a daole greun e-leiz.
1923
Daveenn :
SKET
p.66-67
temzioù
temziou
1931
Daveenn :
VALL
pg amendement (de la terre)
temz
1931
Daveenn :
VALL
pg amendement (de la terre), assaisonnement
temzioù raz
temziou-raz
1931
Daveenn :
VALL
pg amendement (calcaires)
Amañ, n'anavezen den ebet koulz lavarout, nemet tiegezh ar Gagien, hag ar C'havalier-se, a oa un divroad, un estrañjour ; daoust ha kordañ 'rafe hon temzoù ?
Amañ, n'anavezen den ebet koulz lavarout, nemet tiegez ar Gagien, hag ar C'havalier-se, a oa eun divroad, eun estrañjour ; daoust ha korda 'rafe hon temzou ?
