Dezverkoù all

Distagadur

Stankter implij : 

Testeniekaet e : 
NDBF
GBAHE

Termenadur :  Kuzhat an termenadur

Ar. ha stl isur. I. Ar. 1. Eus kreiz. [1924] Hag a-greiz an nebeutañ a-wechoù, keit ha ma veze o soñjal evel-se en e stad, alies en netra : — « Bilzig ! Bilzig ! a grie warnañ Mad[a]len pe Yannig, Bilzig, ar vuoc’h a zo o laerezh !… » [...]. & [1867] EUS A-GREIZ. [1867] Pa gouezh warnañ [...] evel ur maen pounner, eus a-greiz an neñvoù, ur pezh labour, un er. [1867] A-raok mont da gousket, o vont en ho kwele, Da Zoue lavarit, tieg, eus a-greiz hoc'h ene : -Ma'm beus pec'het, Aotrou, war an douar digoret Diouzh va zal, e-doug an deiz, dour-c'hwez zo diveret [1878] Itron-Varia Berven, emeve, me ho trugareka a-greiz va c’halon. 2. (dirak un av.) [1867] Dibaot ar bleizi-se, rouez int [sic, eo] an dud zoken / A lakeas un dervezh e spered da gregiñ / Donañ ha ma c'halle, a-greiz klask da zibriñ, / Er mennozh zo amañ. [1929] Kerkent ha m'edon degouezhet em bagon, e stagis da lenn hag a-greiz lenn e vanjen kousket. [1931, 1949, 1985] Ger a dalvez da verkañ e c'hoarvez udb. trumm ha dic'hortoz e-doug un ober all. [1931] A-greiz pediñ e vanas kousket. [1949] - Adios, Padrito ! » emezi, sev he mouezh, gant ur stou a gostez d'he fenn. Distreiñ a reas, a-greiz mont. - Ken arc'hoazh, va manac'hig ! [1985] A-greiz redek e strebotis. Menel kousket a-greiz lenn. 3. A-WECHOÙ [1877, 1985] E-kreiz. [1877] Mervel, mervel a zo spontus, / A-greiz an nerzh ez eo doanius, / Doanius, dreist-holl, pa vez tra ret / Lavaret kenavo d'ar bed / Pell dioc'h ar vro, pell dioc'h ar vamm, / Ha dioc'h kalonoù all a lamm. [1985] Muiañ ma c'heller gwelout c'hoazh eo antilopenned dihunet trumm a-greiz o c'housk o skarañ kuit. II. Tr. stl isur. [1924, 1929] A-GREIZ MA : troienn a dalvez da verkañ e c'hoarvez udb. trumm ha dic'hortoz e-doug un ober all. [1924] A-greiz m’edo soublet a-zioc’h an dour, e savas trumm an avel hag e teraouas an eienenn birviñ evel ar mor e kounnar. [1929] A-greiz m'en em drechalen evel-se, ur youl all a skubas anal griz an enkrez a-ziwar va spered. DHS. pa.

Skouerioù istorel : 
14
Kuzhat roll ar skouerioù

Me ho kar a-greiz va c'halon.

1850
Daveenn : GON.II pg kaloun

Mervel, mervel a zo spontus, / A-greiz an nerzh ez eo doanius, / Doanius, dreist-holl, pa vez tra ret / Lavaret kenavo d'ar bed / Pell dioc'h ar vro, pell dioc'h ar vamm, / Ha dioc'h kalonoù all a lamm.

1867
Daveenn : MGK p69

Koulm baour, gwelet e voe gant ur gup krabanek o sachañ war e lerc'h, evel ul laer tec'het, ur pennad reun torret. Ar gup a ya dezhi, digor ha lemm e veg, pa gouezh warnañ, d'e dro, evel ur maen pounner, eus a-greiz an neñvoù, ur pezh labous, un er. E-pad m'edo an daou-mañ oc'h en em gribinat, ar goulm a ya kuit e-biou. Diwar nij e tiskenn e liorzh un tiig-soul oa eno e-kichen, o krediñ evit mat oa er wech-mañ diouti distag he gwallstropad, pa deu ur c'hozh tamm paotr, dezhañ pemp pe c'hwec'h vloaz - d'an oad-se ur bugel ne oar pe zroug ra c'hoazh - da sinklañ eeun outi ur maen gant e vatalm.

1867
Daveenn : MGK p20

Ur bleiz, voa leun a skiant hag a galon ouzhpenn, / Dibaot ar bleizi-se, rouez int [sic, eo] an dud zoken / A lakeas un dervezh e spered da gregiñ / Donañ ha ma c'halle, a-greiz klask da zibriñ, / Er mennozh zo amañ.

1867
Daveenn : MGK p82

Labourat zo pediñ Skuizh goude ho tervezh, goude palat, mediñ; Goude c'hweziñ, kaout riv evit gounit bara D'ho tad, d'ho mamm, d'ho kwreg, d'ar re all ne reont tra, A-raok mont da gousket, o vont en ho kwele, Da Zoue lavarit, tieg, eus a-greiz hoc'h ene : -Ma'm beus pec'het, Aotrou, war an douar digoret Diouzh va zal, e-doug an deiz, dour-c'hwez zo diveret. Evit va holl fazioù, kemerit va c'hwezenn.

1867
Daveenn : MGK p31

War bord ar mor o doa c’hoazh marteze muioc’h a ijin an dud, eget en douar bras, evit gellout mont da gaout o beleien, da c’houlenn diganto kuzul evit en em dennañ dibec’h euz a-greiz kement-all a draoù fall, ha digas nerzh d’o eneoù evit harpañ ouc’h fallagriezh an droukspered, dislonket gant an ifern da zaoniñ an dud war an douar.

1877
Daveenn : EKG.I. p.93-94

Itron-Varia Berven, emeve, me ho trugareka a-greiz va c’halon.

1878
Daveenn : EKG.II p.117

Hag a-greiz an nebeutañ a-wechoù, keit ha ma veze o soñjal evel-se en e stad, alies en netra : — « Bilzig ! Bilzig ! a grie warnañ Mad[a]len pe Yannig, Bilzig, ar vuoc’h a zo o laerezh !… » [...].

1924
Daveenn : BILZ1 Niv. 42, p.974-975 (Even 1924)

A-greiz m’edo soublet a-zioc’h an dour, e savas trumm an avel hag e teraouas an eienenn birviñ evel ar mor e kounnar.

1924
Daveenn : SKET.II p.35

War-dro mareoù seizh eur diouzh an noz e tegouezhis er gêr-benn, hag, hep daleañ e neblec'h, a [sic] kerzhis etrezek ar gar, hini Lyon, ar sac'h war va chouk. A-barzh ma kimiadis diouzh Pariz ez is da ober ur weladennig e kêr, hag o vezañ graet ur c'hofad stalioù e lâris yao ! En tren adarre. Kerkent ha m'edon degouezhet em bagon, e stagis da lenn hag a-greiz lenn e vanjen kousket. Huniañ mat a ris war ar bank-keinok, rak skuizh-marv edon.

1929
Daveenn : SVBV p8

A-greiz m'en em drechalen evel-se, ur youl all a skubas anal griz an enkrez a-ziwar va spered.

1929
Daveenn : SVBV p.18

a-greiz pediñ e vanas kousket

1931
Daveenn : VALL Rakskrid p XXVII

- Adios, Padrito ! » emezi, sev he mouezh, gant ur stou a gostez d'he fenn. Distreiñ a reas, a-greiz mont. - Ken arc'hoazh, va manac'hig !

1949
Daveenn : SIZH p.46

Muiañ ma c'heller gwelout c'hoazh eo antilopenned dihunet trumm a-greiz o c'housk o skarañ kuit.

1985
Daveenn : DGBD p61

Ofis publik ar brezhoneg

Rouedadoù sokial