Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Formes fléchies : 
5
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

I. 1. Lun mentoniel, anezhañ ur grommenn gloz zo an holl boentoù a ya d'he ober keit-ha-keit diouzh he c'hreiz. 2. Dre ast. Gorread bevennet gant al lun end-eeun. II. Dre heveleb. A. 1. Linenn gelc'hiek tamm pe damm a dreser en-dro d'udb. Gronnañ udb. gant ur c'helc'h. 2. Gwalenn skedus a vez tro-dro d'al Loar a-wechoù. & Krl. Kelc'h Loar diouzh an noz / Glav pe avel antronoz. & Kelc'h a-dost / Glav a-bell / Kelc'h a-bell / Glav a-dost. 3. Steudad tud pe draezoù en-dro d'udb. Bezañ e kelc'h en-dro d'an tan. & Trl. Lakaat ar c'helc'h war udb. : bezañ en-dro dezhañ. B. 1. Nep traezenn heñvel he stumm ouzh ur c'hant goullo. Ur c'helc'h prenn, ur c'helc'h houarn. & Ur c'helc'h barrikenn : unan eus ar c'helc'hioù prenn pe houarn a zalc'h tuv ur varrikenn, un donell, ur veol, h.a. Lakaat kelc'hioù (en-dro) d'ur varrikenn. & Kelc'h ar rod-karr : kelc'h houarn a zalc'h elfennoù ar rod-karr hag a vir ouzh ar rod a vont gant an uz. & (c'hoari) Kelc'h prenn, houarn pe blastik a vez lakaet da dreiñ war e gantenn war-bouez ur vazh. Ur bugel o ruilhal e gelc'h. Ur c'helc'h-c'hoari. 2. Ent strizh Tro-vrec'h. Ur c'helc'h aour zo ganti war he dorn. Ur c'helc'h-brec'h. C. 1. Merk kelc'hiek (endro d'udb., war udb.). 2. (db. kef ar gwez troc'het) Unan eus merkoù kengreiz ar c'hresk a c'hall oad ur wezenn bezañ gouezet dre gontañ an niver anezho. 3. Trl. skeud. Kelc'h ar marv : merk, doare ar marv war dremm (ar fri, ar genoù) ub. war e dremenvan. D. Tr. adv. WAR-GELC'H : e stumm ur c'helc'h. Un ti savet war-gelc'h. III. 1. Dre ast. (db. an dud) Hollad an dud a zarempreder. Kelc'h e vignoned. 2. Kelc'h keltiek : kevredigezh a vod tud evit deskiñ ha diskouez korolloù ha tonioù ur vro. Kelc'hioù keltiek.

Exemples historiques : 
35
Masquer la liste des exemples

kelc'h

1499
Référence : LVBCA p111 (cercle)

kelc'hioù

1659
Référence : LDJM.1 pg cercle

kelc'h

1659
Référence : LDJM.1 pg cercle

kelc'hioù houarn

1732
Référence : GReg pg cerceau (ou, cercle de fer)

lakaet ur c'helc'h

1732
Référence : GReg pg (mettre des) cerceau(x à une barrique &c.)

kelc'hioù

1732
Référence : GReg pg cerceau (cercle, ou, lien pour relier les tonneaux, les cuves &c.), cercle (ligne tirée en rond), charrette (cercles de fer sur les deux bouts du moyeu)

kelc'h

1732
Référence : GReg pg cerceau (cercle, ou, lien pour relier les tonneaux, les cuves &c.), cercle (ligne tirée en rond), charrette (cercles de fer sur les deux bouts du moyeu)

kreizenn ur c'helc'h

1732
Référence : GReg pg (le centre d'un) cercle

kelc'h prenn

1732
Référence : GReg pg cerceau (de bois)

kelc'hioù prenn

1732
Référence : GReg pg cerceau (de bois)

kelc'h houarn

1732
Référence : GReg pg cerceau (ou, cercle de fer)

lakaat ur c'helc'h

1732
Référence : GReg pg (mettre des) cerceau(x à une barrique &c.)

kelc'h

1850
Référence : GON.II pg kañt, kelc'h (Cercle. Circonférence. Circuit. Cerceau. Rond), kerl, kîb + p.17, livre premier, "cercle".

Ret eo lakaat kelc'hioù nevez ouzh ar veol.

1850
Référence : GON.II pg kelc'h (Il faut mettre des cercles neufs à la cuve).

kelc'h

1850
Référence : GON.II p.17, livre premier, "cercle".

kelc'hioù

1850
Référence : GON.II pg kelc'h (Cercle. Circonférence. Circuit. Cerceau. Rond. Pl.) + p.17, livre premier, "des cercles".

kelc'h

1909
Référence : BROU p. 212

Tri gelc'h ar bed

1909
Référence : REZI p.27

kilioù

1909
Référence : BROU p. 212 (pluriel)

(1) Arouezioù sakr : stered, kreskennoù, kelc’hioù, rodoù, kroazioù, hevoudoù, horzhioù, bouc’hili, skoedoù, bigi, kerniel [.]

1923
Référence : SKET p.64

Gouilhed-noz ferv anezho, al Luged, duet o dremmoù, krak o daoulagad, a ra kelc’h d’ar bagad. Stlejañ ouzh an douar a reont evel naered ; lammat ouzh ar c’hirri evel kirvi pe erevent.

1923
Référence : SKET p.140

E dog erienet-ledan bou[n]tet gantañ war gil e benn, e tresas an Tad gant penn e vazh ur bras a gelc’h-hud en-dro d’ar gov.

1923
Référence : SKET p.37

Graet gante ur c’helc’h ha ledan, Bilzig a droe e viz en kreiz, en ur lavaret : Bia bia bia la Piv a yelo da gigañ ?

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 38, p.842 (Miz C'hwevrer 1924)

Hag evit ruilhañ ar c’helc’h, n’en dije ket ar Stlaper-Rod e-unan gallet ober gwell.

1924
Référence : SKET.II p.20

Ha sed an naer vras o tigeriñ he geol glaourek ha dantek, hag o tigorvigelliñ he c'helc'hioù gweadennek ha skantek, hag o tapañ al loenig kaezh etre kef ar wezenn ha hi en ur sutal.

1929
Référence : SVBV p.19

Kounañ a ran, na pegen dudius d'ar galon, ha na pegen kaer d'ar spered ha d'an daoulagad, da zaoulagad un arvester pignet war uhelenn Kerargov, gwelout, un hanterkantved a zo, ur skouadrenn meurlistri livet e du ha bevennet gant daou pe dri gelc'h gwenn an tuioù diavaez anezho ; koeñvet o gouelioù damwenn dezho gant an avel-reizh pe rodellet dindan ar fourradoù avel-dro, hag o stekiñ ouzh ar c'herdin hag ouzh ar gwerniou en ur stlakañ gant stroñs ha gant tregern.

1929
Référence : SVBV p.15

gwalennoù Sadorn

1931
Référence : VALL pg anneau

war gelc'h

1931
Référence : VALL pg (en) amphithéâtre

lakaat ar c'helc'h war

1931
Référence : VALL pg bloquer (une ville)

kelc'hioù Sadorn

1931
Référence : VALL pg anneau

kelc'h sked

1931
Référence : VALL pg auréole

kelc'h pennahel an hanternoz

1931
Référence : VALL pg arctique

kelc'h penn-ahel ar c'hreisteiz

1931
Référence : VALL pg (cercle polaire) antarctique

Goulennet e oa bet ganin digant renerien "Kelc'h keltiek" kêr ober ur brezegenn diwar-benn tra pe dra.

1944
Référence : ARVR Niv. 165

He [ur bolotenn] zapout gant an daouarn, he adstlepel d'unan all, an holl bodet en ur c'helc'h.

1944
Référence : EURW.1 p23

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux