I.
H.g.
1. Galloudegezh da gomz.
Dalc'het eo en e lavar.
HS. komz (I 1).
2. Doare da gomz.
Tri seurt lavar zo.
&
Lavar plaen : komz plaen.
3. Pezh a vez lavaret.
Al lavar hag an ober. Krediñ ub. war e lavar. Lavar Doue, lavar an Aviel.
&
War lavar an holl : hervez ar pezh a glever digant an holl.
4. Ali, erbed, urzh.
Ober diouzh, hervez lavar ub., ober lavar ub. : ober diouzh ar pezh a lavar ub.
Hervez ho lavar e raimp.
[1878] Graet e voe e lavar.
5. Doare da gomz dibar d'ur bobl, d'ur rummad tud, d'un den.
Diouzh e lavar en anavezan.
&
Dre ast.
Yezh.
Dalc'homp da lavar kozh hon tadoù.
6. Promesa.
Delc'her d'e lavar.
&
Trl.
Kaout e lavar hag e zislavar : na vezañ den d'e c'her.
Hennezh en deus e lavar hag e zislavar.
&
Doar./Stn.
Lavar-dislavar : hedro.
Ne blij ket din an dud a vez lavar-dislavar. Un den lavar-dislavar.
II.
G.
1. (en e furm lies prl.)
Komz (II 1).
Lavaroù gwir, faos. Barn lavaroù an dud. Pep hini a lavar e lavar.
&
Lavaroù flour : komzoù touellus.
&
Trl.
Diwar lavaroù ub. : hervez ar pezh a ro ub. da c'houzout.
Diwar lavaroù e amezeg e vefent aet kuit da bourmen.
&
Diouzh al lavarioù : hervez a lavarer. Tad hennezh, diouzh al lavarioù, a oa un den eus ar c'hentañ !
2. A-wechoù
Krennlavar.
Lavaroù brezhonek. Lavaroù kozh.
3. Trl.
Ober e lavar, e lavaroù (ouzh ub.) : sentiñ outañ.
An tad-kozh a reas he lavaroù ouzh e verc'h-vihan.
4. Brud.
Kement-se ned eo ket c'hoazh sur, ned eo nemet ul lavar, met ul lavar a skigner dre gêr a-bezh.
Neketa aotrou sant Herve ? Me gav din ho pize c'hoarzhet en ur welout moullet e penn unan eus ar mojennoù-mañ ho lavar fur : Gwell eo deskiñ mabig bihan, eget dastum madoù dezhañ.
N'eo ket 'ta, Aotrou sant Hervé ? Me gav d'in ho pize c'hoarzet enn eur welout moulet e penn unan euz ar mojennou-man ho lavar fur : gwell deski mabik bihan, eget dastum madou d'ezhan.
1867
Référence :
MGK
Rakskrid XI
Daou a gred e ve mat mont raktal dizamant / Da gavout an heizez ; eben chomo er gêr ; / Rak gant he zreid pounner e ve labour gortoz, / N'en em gavfe fenoz ; / An heizez a varvfe.
Daou a gred e ve mad mont raktal dizamant / Da gavout ann heizez ; e-ben choumo er gear ; / Rak gant he zreid pounner e ve labour gortoz, / N'en em gafe fenoz ; / Ann heizez a varvfe.
1867
Référence :
MGK
p47
— Setu voe o lavar !
— Setu voe ho lavar !
1867
Référence :
MGK
p47
— « Hast a-fo, va mignon, berr eo deiz ar bed-mañ / Alies er lavaran, kalz a dalv va lavar : / « Debr hag ev ! » — « Ya ! » — « Pegoulz ? » — « Warc'hoazh e rin hep mar. »
— « Hast affo, va mignoun, berr eo deiz ar bed-ma / » Aliez her lavarann, kalz a dalv va lavar : / » Debr hag ef ! » — « Ia ! » — « Pe goulz ? » — « Warc'hoaz e rinn hep mar. »
1867
Référence :
MGK
p96
Bugale, tud diwar ar maez, / Setu lavar al labouz kaezh, / Al labousig n'en deus netra / Nemet e askell da nijañ, / Nemet e gan da veuliñ Doue, / Nemet e galon, e ene / Da garet e vamm hag e dad, / Kement tra zo, kement zo mat ; / D'ho karet c'hwi, bugaleigoù, / Aelez war barlenn o mammoù.
Bugale, tud diwar ar meaz, / Setu lavar al labouz keaz, / Al labousik n'en deuz netra / Nemet he askel da nija, / Nemet he gan da veuli Doue, / Nemet he galoun, he ene / Da garet he vamm hag he dad, / Kement tra zo, kement zo mad ; / D'ho karet c'houi, bugaleigou, / Elez war barlen ho mammou.
1867
Référence :
MGK
p110
Ul lommig dour, a vez roet / D’an emzivad, en e sec’hed, / A dal, hervez lavar Jezuz, / En neñv ur gurunenn skedus.
Eul lommik dour, a vez roet / D’an emzivad, enn he zec’hed, / A dal, hervez lavar Jezuz, / Enn env eur gurunen skeduz.
1877
Référence :
EKG.I.
p.28
Graet e voe e lavar.
Great e oue he lavar.
1878
Référence :
EKG.II
p.176
Deus an holl Yann n’e[o] ket hañval, / Kammed na blij de[zh]añ tortal. / ‘Tre al lavar hag an ober, / Nebeutañ ‘c’hell, a lak amzer. /
Deuz an holl Iann n’e ket hanval, / Kammed na blij d’ean tortal. / ‘Tre al lavar hag an ober, / Nebeutan ‘c’hell, a lak amzer. /
1898
Référence :
KZVR
Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.2
E kement bro am eus ergerzhet er C’hreisteiz, em eus gwelet an dud oc’h ober gant ar skritur evit derc’hel koun an oberioù hag al lavarioù dellezek a eñvor.
E kement bro am eus ergerzet er C’hreisteiz, em eus gwelet an dud oc’h ober gand ar skritur evit derc’hel koun an oberiou hag al lavariou dellezek a envor.
1923
Référence :
SKET
p.20
Ar c’hentañ re roeñvoù a oberias-eñ hag e lakaas dre lavar ar c’hentañ reoladur war skiant ar mordeerezh.
Ar c’henta re roenvou a oberias-hen hag e lakeas dre lavar ar c’henta reoladur war skiant ar mordeerez.
1923
Référence :
SKET
p.54
Ha Bilzig, paotr abred, lemm ha prim, a sune, a zene ar c’haozoù, al lavarioù, ar sonioù, ha dindan e eñvor digor-frank e tastume anezhe.
Ha Bilzig, pôtr abret, lemm ha prim, a zune, a zene ar c’hôjou, al lavariou, ar zoniou, ha dindan e evor digor-frank e tastume anê.
1924
Référence :
BILZ1
Niv. 42, p.974 (Even 1924)
Eno e tiske al lavarioù fur a ziwane war deod ar vartoloded kozh, furnez talvoudek d’ar re yaouank evit ren o buhez eeun.
Eno e tiske al lavariou fur a ziwane war deod ar vartoloded koz, furnez talvoudek d’ar re yaouank evit ren o buhe eeun.
1925
Référence :
BILZ2
p.133
forc'hellegezh lavar
forc'hellegez-lavar
1931
Référence :
VALL
pg ambiguité (en paroles)
lavarioù barbariezh
lavariou-barbariez
1931
Référence :
VALL
pg barbarisme
lavar rouestlet
1931
Référence :
VALL
pg (langage) amphigourique
lavar krenn
1931
Référence :
VALL
pg assertion
lavar gwidilus
1931
Référence :
VALL
pg (parole) ambigu(e ; tortueux)
lavar groñs
1931
Référence :
VALL
pg assertion
lavar amc'houloù
lavar amc'houlou
1931
Référence :
VALL
pg (parole) ambigu(e)
lavar
1931
Référence :
VALL
pg allégation, assertion
stumm lavar
stumm-lavar
1931
Référence :
VALL
pg accent
rouestladur lavar
rouestladur-lavar
1931
Référence :
VALL
pg amphigouri
lavar barbariezh
lavar-barbariez
1931
Référence :
VALL
pg barbarisme
taol lavar
taol-lavar
1931
Référence :
VALL
pg assertion
Pa gontjomp an avantur fentus-se d'hor c'heneiled, e lavarjont e oamp o vrabañsal, ha rouez e oant, ar re a zouge kred d'hol lavar.
1944
Référence :
EURW.1
p.152
An Nasion, e Gall, / Ne aotreo biken nep lavar na yezh all ; / Arabat, 'n ho safar, kenderc'hel d’iriennañ : / Rak gwashoc'h a damall ' ve deoc’h en em dennañ.
An Nasion, e Gall, / Ne aotreo biken nep lavar na yez-all ; / Arabat, 'n ho savar, kenderc'hel d’irienna : / Rak gwasoc'h a damall ' ve deoc’h en em denna.
1960
Référence :
PETO
p49
N'eus ket da fiziout muioc'h war lavaroù an dud-hont, evit ar pezh a sell an amzer, eget ne vez da ober dre amañ.