Plus d'options

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Variantes historiques ou dialectales attestées : 
1
Afficher les variantes

Définition :  Masquer la définition

[1499, 1659, 1732, 1850, 1914, 1931, 1985] Unan eus ar c'hwec'h bro geltiek, an hini suañ, dezhi stumm ur gourenez ha lec'hiet e kornôg pellañ kevandir Europa. Breujoù Breizh, Parlamant Breizh. Dugelezh, proviñs, rannvro, rouantelezh Breizh. Nav eskopti a oa kent e Breizh. War harzoù Breizh emaomp. Breizh zo riblennet gant ar Mor-bras ha mor Breizh-Veur. Mengleuzioù plom zo e Breizh. Akademiezh Vreizh. Pemp departamant Breizh. Roazhon ha Naoned eo div gêr-benn Breizh. Buhez Vreizh. HS. Arvorig, Ledav. & Trl. [1732, 1850] Breizh-Arvorig, [1850, 1927, 1931] Breizh-Vihan : Breizh, enebet ouzh Breizh-Veur. Sant Albin a oa genidik a Vreizh-Arvorig ha sant Alban a Vreizh-Veur. & [1732] Traoñ Breizh : Breizh-Izel. & Goueled-Breizh : Breizh-Izel. & [1732] Kein Breizh : lesanv a roer da Venez Are. & Mor Breizh : takad mor zo etre aodoù norzh Breizh hag aodoù su Breizh-Veur. & Breizh Velestradurel : rannvro velestradurel Breizh troc'het diouzh bro-Naoned, pe diouzh departamant al Liger-Atlantel. HS. B4 & [1974] Breizh vrezhonek : Breizh-Izel. & [1974] Breizh c'hallaouek : Breizh-Uhel. Notenn : Bzh eo berradur Breizh.

Exemples historiques : 
65
Masquer la liste des exemples

Breizh

1499
Référence : LVBCA p42 (bretaingne)

Breizh

1659
Référence : LDJM.1 pg Bretaigne

Un istorian genidik a Vreizh a raport penaos ez eus bet dalc'het ur sened e-barzh en prioldi sant Herve, war lein menez Bre, etre Gwengamp ha Lannuon.

1732
Référence : GReg pg concile (il y a eu un Concile provincial au Prieuré de saint Hervé, sur la montagne de Brée, à ce qu'assure un Historien Breton)

Breizh

1732
Référence : GReg Rakskrid

Ned eus ket a-walc'h a abitanted en Breizh, hervez an douar a so enni.

1732
Référence : GReg pg habitant (Il n'y a pas assés d'Habitans en Bretagne, eu égard à la grandeur & à l'étendue de la Province.)

Ned eus ket a-walc'h a dud en Breizh, hervez an douar a zo enni.

1732
Référence : GReg pg habitant (Il n'y a pas assés d'Habitans en Bretagne, eu égard à la grandeur & à l'étendue de la Province.)

kein Breizh

1732
Référence : GReg pg Are

Sant Albin a yoa ginidik a Vreizh-Arvorig, ha sant Alban a Vreizh-Veur

1732
Référence : GReg pg (Saint) Aubin (étoit de la Bretagne Armorique, et Saint Alban a vreyz-veur)

Daou-vil den a gasas a Vreizh, ha kemend-all a Skosa

1732
Référence : GReg pg autant (il envoïa deux mille Bretonset autant d'Ecossois)

Breizh

1732
Référence : GReg pg Bretagne (Province de France, autrement dire, Bretagne Armorique)

Breizh Arvorig

1732
Référence : GReg pg Bretagne (Province de France, autrement dire, Bretagne Armorique)

ar broviñs a Vreizh

1732
Référence : GReg pg Bretagne (Province de France, autrement dire, Bretagne Armorique)

Breizh

1732
Référence : GReg pg Bretagne (Province de France, autrement dire, Bretagne Armorique)

traoñ Breizh

1732
Référence : GReg pg (Basse-)Bretagne

Parlamant Breizh

1732
Référence : GReg pg (le Parlement de) Bretagne

ar brezhoneg a gompser e-barzh e prinselezh Wal [Kembre] e Breizh-Veur, ned eo ket disheñvel-bras diouc'h hini Breizh-Arvorig

1732
Référence : GReg pg (le Breton que l'on parle en la Principauté de Gales en la Grand') Bretagne (n'est pas fort different de celui de la Bretagne Armorique)

ned eus e Breizh nemet daou eskopti, da c'houzout eo, Roazhon ha Sant-Malou, e pere ne gompser kalz pe nebeut ar brezhoneg

1732
Référence : GReg pg (des neuf Evéchez de) Bretagne (il n'y en a que deux, sçavoir, Rennes & S.Malo, où l'on ne parle breton, peu, ou beaucoup)

gwreg eus a Vreizh

1732
Référence : GReg pg brette (femme de Bretagne)

gwreg a draoñ Breizh

1732
Référence : GReg pg (bass-)brette

ar marz eus a Vreizh

1732
Référence : GReg pg frontiere (La frontiere de Bretagne.)

marz Breizh

1732
Référence : GReg pg frontiere (La frontiere de Bretagne.)

ar bord eus a Vreizh

1732
Référence : GReg pg frontiere (La frontiere de Bretagne.)

mengleuzioù plom a zo e Breizh

1850
Référence : GON.II pg meñgleûz

Breizh

1850
Référence : GON.II pg Breic'h, Breiz (Bretagne).

Kezeg kaer a gaver e Breizh.

1850
Référence : GON.II p.92, livre second, « On trouve de beaux chevaux en Bretagne ».

Breizh a zo leun a borzhioù-mor.

1850
Référence : GON.II p.60, livre second, "La Bretagne est pleine de ports de mer".

proviñs Breizh-Arvorig

1850
Référence : GON.II.HV pg proviñs

ar brezhoneg a gomzer e Breizh-Veur n'eo ket disheñvel-bras diouzh hini Breizh-Arvorig

1850
Référence : GON.II pg brézonek

nav eskopti a oa kent e Breizh

1850
Référence : GON.II pg eskopti

war harzoù Breizh emaomp amañ

1850
Référence : GON.II pg harzou

proviñs Breizh

1850
Référence : GON.II.HV pg proviñs

Breizh

1850
Référence : GON.II pg Breic'h (En Vannes), Breiz

Breizh-Arvorig

1850
Référence : GON.II pg Breiz(-Vihan ou "Breiz-Arvôrik") (Petite-Bretagne ou Bretagne-Armorique).

Evidon-me a gar va zud, va yezh, va bro / Ha kement zo enni : reier, brug ha derv, / Me zo gwelloc'h ganen gwelet an heol e Breizh, / Klevet trouz ar mor don o krozañ a-hed an deiz, / Bezañ paour, reuzeudik ken a rankin mervel, / Eget bezañ eürus en ur vro all a-bell, / Ma ve ret din eno mougañ ar garantez / A zo krog em c'halon, evel tan ur fornez.

1867
Référence : MGK p21

Ar pezh a oa mat e Rom ned eo ket e Breizh

1867
Référence : MGK Rakskrid VII

E Breizh-Izel, e Breizh hor bro, / Ez euz koar ha mel tro-war-dro, / Koar ha mel eus ar re wella / Ne vent kollet, evel brema, / Mar karfe 'n dud, 'vel ar gwenan, / En em vodañ holl a-unan / Da labourat ar brezhoneg.

1867
Référence : MGK p115

Ouzhpenn-se : o vezañ bet pedet gant bugale an aotrou ar Gonideg da lakaat moullañ Bibl Santel o zad, goulennet en deus ar c'horonal un taol-skoaz digant an aotrou Milin, ha setu sammet ganto o-daou pounnerañ bec'h a sammas biskoazh den e Breizh.

1867
Référence : MGK Rakskrid X

Hag e ouele hag e pede Jezuz-Krist ’vit e vugale, Sant Tual, sant Yvon ha sent Breizh : E galon a frailhe en e greiz.

1877
Référence : EKG.I. p.26

E Breizh, pep tra a oa mat d’an dud difeiz evit dont a-benn eus o zaol ha ne vankent tro ebet evit diskouez ar gasoni o doa ouc’h Doue hag ouc’h ar re hen adore.

1877
Référence : EKG.I. p.157

Pa deuas an dispac’h da ober e freuz kentañ e Breizh e oa aet-mat dija war an oad.

1877
Référence : EKG.I. p.9

Strollad Broadel Breizh, savet n'eus ket pell gant un nebeud tud yaouank dizaon, en deus graet e vennozh da vodañ kement youl na-fell-plegañ a zo en hon Bro evit enebiñ, bepred ha daoust da bep tra, ouzh ar gwaskerezh gall a bouez warnomp pevar-c'hant vloaz zo.

1911
Référence : PSEP p I

P'edon o klask dalc'hmat gant gred Kas an erv da benn a-zevri, Akademi Vreizh zo savet ; Savet hon Akademi 'Vit brud vat hon yezhig karet. Deoc'h-hu, kenvreudeur enoret, E ouestlañ ivez 'vel eo dleet, Ober Mestr Yann ha ma hini.

1914
Référence : M. pennad dediañ

Evel-se ivez ar Vretoned yaouank, o c’halon hag o ene moulet war re o zadoù-kozh, a reno o buhez, sklêrijennet gant ar skouerioù a [z]eu dezhe eus fin foñs goueled ar bloavezhioù, pa oa o gouenn skignet war douaroù ar Sav-heol, a-raok ma teuas o zud-kozh en enez Breizh.

1924
Référence : BILZ1 Niv. 42, p.974 (Even 1924)

Breizh

1927
Référence : GERI.Ern pg Breiz

Breizh

1927
Référence : GERI.Ern pg Breiz

Ar mor, avat, ne blije ket nemeur din d'ar c'houlz-se, na bremañ, kennebeut all, n'on ket gwrac'h gantañ, rak, da'm meno, ar gazeg c'hlas a ra re, kalz re, a drouz, hag, ouzhpenn da se, he c'havan gwall griz e-keñver mordeidi Breizh.

1929
Référence : SVBV p.14

kein Breizh

1931
Référence : VALL pg Arrée

buhez Vreizh

1931
Référence : VALL Levrlennadur p VII

Breizh a zo riblennet gant ar Mor-Bras ha mor Breizh-Veur

1931
Référence : VALL pg baigner

Breizh

1931
Référence : VALL Levrlennadur p VIII, Bretagne

Mar dichañs d'ar follennoù-mañ bezañ moulet ur wech, mar bez kavet arc'hant a-walc'h d'en ober, ar pezh a gontin deus ma roudenn a c'hallfe bezañ ur skouer d'an dud yaouank a Vreizh da zont, pa lennint troioù hag avanturioù ar barzh Taldir-se, graet kement a drouz war e anv dija, redet gantañ dija holl vroioù ar Gelted, ha deut da beñseañ hiriv en un tamm bourk bihan a Gerne-Uhel...

1944
Référence : EURW.1 p5

An Abad Yann Landevenneg eo a oa e penn an adpobladenn-se a Vreizh.

1944
Référence : EURW.1 p7

Ma gouiziegezh war an traoù breizhek a oa dister-tre ; ar c'hure-mañ, ur wech, a brestas din ar Barzhaz Breizh.

1944
Référence : EURW.1 p40

En em glevout a ris eta gant daou gamalad, echu ganto o studi e kolaj Sant-Charlez a-gevret ganin, Ernest Mège, eus Sant-Martin-Montroulez, hag Emmanuel de Poulpiquet, eus Kemeneven, da vont da ober « Tro Vreizh ».

1944
Référence : EURW.1 p73

Droug a oa ennon pa soñjen e oa ken bihan Breizh, hag e oa kement a « langajoù » disheñvel enni.

1944
Référence : EURW.1 p74

Kloc'hdi Breizh, an Oriant .. .. .. 1899-1904

1944
Référence : EURW.1 p2

Dre-se, darn a gavo da zeren din bezañ en em [ur ger a vank amañ, -gontet ?-] e 24 bloaz bevet ent gwir kement ha tud arruet da 50 vloaz, e respontin c'hoazh n'eo ket tre ma istor ma-unan eo e fell ganin dezrevelliñ, mes istor an traoù souezhus a zo bet digouezhet e Breizh em amzer yaouank, hag on bet evel ur benveg graet gant an tonkadur evit o seveniñ.

1944
Référence : EURW.1 p5

E Breizh, me 'gred, ' vo rouez ar gont / Eus ar gozh kloer 'savo o dorn / Nemet drouk-atiz 'vefe peg / E kalonoù aet gant ar skorn.

1960
Référence : PETO p13

Pa rene kent tiranted Rom, E oa karantez vras ha tomm 'Tre bugale Iliz Jezuz Boureviet kriz ha truezus. D'o hini, hiriv, ' tenn hor stad Rak mac'het ivez eo hor feiz. Met, evel neuze 'z eus tud vat Ha c'hwi ' vo enor hor Bro-Vreizh.

1960
Référence : PETO p25

Un dirouestl d'ar gudenn am eus kavet 'velkent : / Ur pezh ofiser gall, e penn e c'hamached, / Du-se, war-zu ar vourc'h, 'oa o tont gant an hent / Ha setu, diwar e varc'h, pezh en deus ragachet / En e safar iskis a zisplegas din reizh / Unan eus e baotred ginidik a Vreizh.

1960
Référence : PETO p33

Breizh vrezhonek

1974
Référence : BAHE niv. 82, p3

Breizh c'hallaouek

1974
Référence : BAHE niv. 82, p3

Un amzer zispar a oa e Breizh e-pad devezhioù diwezhañ miz mae ha devezhioù kentañ miz even 1937.

1985
Référence : DGBD p9

Met an tresadoù, ar c'hinkladur hag ar munudoù maenvenerezh a zo da vezañ klasket ar patromoù anezho en tu all da Vor Breizh, e mervent Breizh-Veur.

2013
Référence : LLMM Niv. 399, p. 12

Pa zeraou chantele Sant-Kaourintin da sevel diwar an douar, gant poan hag amzer, adalek ar bloavezhioù 1240, ez eus anezhañ a ranker lavarout, n'eo ket ar chanter gotek kentañ-holl e goueled Breizh marteze, met an hini kentañ war an ampl a-dra-sur.

2013
Référence : LLMM Niv. 399, p. 8

Note d'étude

Testeniet eo ar reizhskrivadur Breizh gant ZH (dre ziv wech) dindan pluenn Loeiz Herrieu en ul lizher da Baotr Juluen deiziataet eus an 20 a viz C'hwevrer 1933 (embannet e BAHE, niv. 86, 1975, p 20).

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux