Ofis Publik ar Brezhoneg
Pellgargañ ar gerioù kar dic'houzoud dic'houzvez gouizieg gouiziegezh gouiziek
M. Goude bezañ gwelet ganeomp ar mad pehini zo ret deomp da ober, petra a rest deomp-ni bremañ da c'houzout ? D. An droug pehini zo ret deomp tec'het dioutañ. M. Peseurt droug a zleomp-ni tec'het dioutañ ? D. Pec'hed. M. Petra eo pec'hed ? D. Kement a lavarer, kement a zezirer, pe kement a reer a-enep al lezenn pe volontez Doue.
hep gouzout
gouzout
hep gouzout da zen
hep gouzout
da c'houzout eo
gouzout ar gamm
gouzout
E-touez kant bourc'hiz diot 'vez hanter-kant diskiant ; / E-touez an dieien ne oa nemet unan, / Ul lastez aotrou tieg, brabañser ha mondian, / Yae da chom war ar maez da zeskiñ d'ar re all / Ne oant nemet tud kleuk, ezen, pennoù chatal ; / Ne c'houient labourat : palat, arat, hadañ, / C'hwennat, mediñ, endramm, dornañ, kakuadañ.
Koulm baour, gwelet e voe gant ur gup krabanek o sachañ war e lerc'h, evel ul laer tec'het, ur pennad reun torret. Ar gup a ya dezhi, digor ha lemm e veg, pa gouezh warnañ, d'e dro, evel ur maen pounner, eus a-greiz an neñvoù, ur pezh labous, un er. E-pad m'edo an daou-mañ oc'h en em gribinat, ar goulm a ya kuit e-biou. Diwar nij e tiskenn e liorzh un tiig-soul oa eno e-kichen, o krediñ evit mat oa er wech-mañ diouti distag he gwallstropad, pa deu ur c'hozh tamm paotr, dezhañ pemp pe c'hwec'h vloaz - d'an oad-se ur bugel ne oar pe zroug ra c'hoazh - da sinklañ eeun outi ur maen gant e vatalm.
Ganto vo graet stignoù, d'ho pakañ 'zruilhajoù, lasoù-rikl d'ho mougañ, e berr : kant ha kant tra, a vo, war an diskar, ho toan hag ho klac'har, a vezo, marteze, kiriek eus ho marv. Tec'hit eta a-fo, diouzh ar gaoued, ar ber ! Gwelloc'h oufec'h d'ober, mar fell deoc'h va c'hrediñ, eme ar wennili, eo dibriñ 'n had kanab.
mar gouie
DA EVESHAAT : Dreist-holl, lennerien ger, na vez ket e vefec’h souezhet pa welot hor gourdadoù oc’h ober en o buhez, en o menozioù, en o oberoù, evel paganed. Paganed ez oant-i e gwirionez, ha n’oufed gortoz anezho da gomz ha d’en em ren evel kristenien, pa n’oant ket ! Bravoc’h a se n’eo ken an taolioù-kaer o deus graet !
En e greiz, e kreiz Aedobitus, a-dre kreñvvogerioù tan dezho ouzhpenn mil "rasta" uhelder, dek mil "leuga" led, kant mil "leuga" hed, dindan koabrennoù tan ma kroz ar gurun enno dibaouez, war al leur-zouar a zo heñvel ouzh houarn ruziet gwenn-kann hag atav kren-digren, emañ ar Bezout, n’eo bet gwelet biskoazh ha na vo gwelet biken gant dremm mab-den, ha n’ouzer anv ebet dezhañ.
An Hini eo na anavezer nag e reizh, nag e ouenn, nag e neuz, an Hini n’en deus na tad na mamm, na kar na par, an Hini n’eo bet engehentet biskoazh ha n’anavezo ket an dremenvan, an Hini n’en deus na derou na diwezh hag a reer anezhañ, pa na ouvezer anv a-hend-all, Guton « a beder », Uxamon pe Uxellimon « an uhelañ-holl », Bitumon « an holl-bad-dreist ».
Gant m’o deus gouezet dre o nerzh-kalon hag o c’hadarnded diwall glanded ar Ouenn, dre m’o deus miret gwell eget ar re all o gizioù mat, dre m’o deus graet diouzh al Lezenn roet gwechall gant an doue, hon Tad, da Ariomanos, eo e tellezas bagadoù an dud-se bezañ anvet gant an danevellourien meuriadoù gwirion a ouenn Vanos (3).
Hag un nebeud devezhioù goude ma oa bet Izabel en iliz, an aotrou person a deuas d’he c’haout : war var e oa ar paourkaezh plac’h, abaoe ur pennad amzer, ha, pa welas ar person oc’h antreal e-barzh an ti : — Goût a ouzon, aotrou person !… Goût a ouzon !… (hag e kouezhas war an oaled, liv ar marv en he c’herc’henn)… Goût a ran, aotrou person !…
Goulc'hen, ar Paganad, a oa ur marvailher. E deod a yae en-dro kel lijer hag ur vilin-baper. Ne baoueze ket da'm goulennata : "Hag an dra-mañ ?... Hag an dra-se ?... Hag an dra-hont ?... En diwezh, e c'houlennas : - Penaos 'ta, Yann, out deuet a-benn da c'houzout ar pezh ec'h eus lavaret din bremaik, peogwir n'out ket bet morse, kennebeut ha me, e bro ar Vokoed.
E-pad m'edomp a-zevri gant hol labour hag o varvailhañ, unan ac'hanomp hor-seizh a c'harmas : "22 !", ha raktal ar c'hwec'h all a vanas war-dav hag a reas an neuz da drevellat gwashoc'h eget biskoazh. Holl e ouiemp mat-tre - bep a dammig skiant hor boa prenet e stal delt an demezell Warandero a Doullarc'hwen - peseurt ster en doa ar youc'h "22 !".
gouzout an tres
gouzout ar stek
gouzout
goude gouzout
a oar en em ober
Da grediñ eo ez eo kresket gant ar moustradur ha derez an holenadur, ha bihanaet a-feur ma 'z a ar wrez war zigreskiñ ; n'ouzer ket avat peseurt niver resis kemer.
— « Ar chase a zo digor, Job, abaoe disul ; gouzout a rit ? » Job ha Lom a savas eus o foz dañjerus. En hent, daou chaseour a dremenas.
— « N’ouzon ket… n’ouzon ket… va zudoù kaezh !… Ma n’eo ket an diaoul e-unan ? » Dao ! Satanaz an hini e oa ! Satanazet e oa an ti.
— « Ha piv a zo kaoz ? » — « Ne oar den. »
Job, avat, a soñje en e benn e-unan : « Lom ne oar ket roeñvañ ; va lodenn-me a dlefe eta bezañ brasoc’h eget e hini. Un dra just eo. »
— « Penaos, Yann », eme Job ; rak Lom a gare gwelloc’h chom genoù prennet, « n’ouzoc’h ket petra ’zo c’hoarvezet e Karreg-al-Louarn ? » — « Eo, gouzout mat a ran. »
Goude-se, evit kreskiñ atav hon deskadurezh keltiek e skrivjomp d'an aotrou Hughes hag e vab, moullerien e kêr Wrexham, evit prenañ ur bern levrioù nevez kembraek, evel oberoù ar varzhed Keiriog ha Mynyddog, Gramadeg John Rowlands, Hanes Cymru Fu, ha me oar pet all, gant goloioù karton livet-brav a rae mez d'al levrioù gallek... paour da welout en o c'hichen.
Kalz o doa c'hoant kousket, ha n'ouvezent ket petra 'raent.
[…] ha bepred oc’h en em hegal, o randoniñ, o rebech mil draig an eil d’egile, o tabutal diwar-benn ar c’hazh, ha me oar, ha koulskoude o terc’hel tost an eil d’egile, ma ne oant ket evit bezañ dispartiet un eurvezh hep anken, o vont o daou da bourmen a-gevret, o c’hoari dominoioù kent mont d’o gwele…
Rak, gouzout a rit, va lennerion, gwechall-gozh al loened mut a gomze kerkoulz hag an dud, ha c’hoant bras am eus da lavarout : gwelloc’h.
N’ouzon nemet un dra : en amzer hiziv al loened a harzh, a c’hwitell, a vlej, a wic’h, a viaou, a hinno, a yud, a hud, a voud, a chilp, a glip, a goag, a c’hroag, a gan, a richan, a grougous, a roc’h, a doc’h, a soroc’h, a c’harm, a ragach, a c’hregach, a gloc’h, a youc’h, a razailh, a rizink, pep hini en e vod hag hervez e ouenn.
Gouzout a ran, meur a zen n’anavez ket Lotei gwelloc’h eget ar C’hamtchatka pe ar Beloutchistan, ha, koulskoude, Lotei a zo ur barrezig vihan vrav a Vro-Gernev.
« N’ouzon ket perak e kavit kement a blijadur gant ur c’heloù ken trist », a lavaras dezho ar skluzier.
« Mat, me ’oar, Lom, ha gouzout a ran ivez ez aio ar yalc’had gant ar merc’hed, ma ne daolomp ket evezh. N’eus ket bet lavaret deoc’h ouzhpenn ur wech ! « O ! c’hwi, Lom, a zo debret ganeoc’h ho fortun, mil bell ’zo ? » Debret gant evadeg, fumadeg, ha me oar ! O ! eus an dantelezh, ne vez ket komzet, na, kennebeut, eus ar perlez ! »
« Nann, n’eo ket al labour eo a vank, a respontas Lom, evel un den hag a oar petra eo ar vicher, hag, an taol-mañ, ne lavare ket gevier, rak labour, kalz labour a oa d’ober e Lanurgad, e ti Lom evel e ti Job, dre leziregezh ar baotred.
Hag eñ, n'eo ket ar breur Celestino e oa. Gouzout a rae ober fae war galvoù ar c'hig. Eñ a oa anezhañ ur penn yen.
D'ar pec'hedoù-se, avat, Doue a vo bet trugarezus, dre ma oac'h bihan-kenañ, ha ne ouiec'h ket nemeur petra a raec'h.
- Ha gouzout a rit emaomp hiziv ar gwener da noz ? Ya ! « señorita ». Her gouzout a ran.
Ker ruz eo da jenoflez/ Ha teodoù levrini,/ Jenoflez o delioù c'hwek,/ Jenoflez eus da liorzhoù,/ Frond ganto evel ma ouzez,/ Hag o c'houzout diouzh da frond.
- Tenn herzel ouzh ar c'hoant gouzout, Sezni. Ma oufemp petra eo, d'an nebeutañ ! - Tenn eo. Doue, avat, a ro E c'hras da herzel.
Hep gouzout dezhañ, ar c'hloareg a heje e benn, dizehan, evel diskredik.
- Ha gouzout a rez petra eo karantez ar c'hig ? - Eu !... Douetiñ a ran : an darempred etre priedoù, diwar goust an diantegezh.
Dimezell, biskoazh ne deomp diouzh ar gouent, nemet evit mont da San-Miguel, gouzout a rit, du-hont, er menez gouez.
Nann ! emezi, N'ouzez ket petra eo karout... Neuze, petra a ouzez ? Ha gouzout a rez dañsal ... Ha seniñ gant ar gitar ?...
- Ha gouzout a rez, te, petra eo an dra-se, Karout ? Mousc'hoarzhin a reas al lean, didroidell. - Moarvat ! P'eo ar Garantez lezenn bennañ an Aotrou Krist, hor Salver.
P'eo bet c'hwezhet ganti em gwazhied tan ar c'hoant gouzout, hi a vezo anezhi ivez ar feunteun, a lazho an tan-se...
Kentoc'h pondalez an ifern !... Emañ aze, e-harz e dreid, kousket sioul evit ar pred, - ar mor, an tigr, ar sarpant a oar kousket ivez! - gant e reuzeudien o buhezioù diroll, prest da dorc'hweniañ en-dro, kerkent ha ma vint dihun, el likaouerezh an hudurañ...
Hiniennoù all, chomet krennarded, a c'hoarie en em hegal hag a c'haloupe ken a ouient, troñset ganto o saeoù gwenn betek o daoulin.
- Me a zo a gostez ar mor, emezañ : - Gouzout a raen mat e oac'h « Gallego » (kalaikiad). Du-hont eo iskis an dud. Ha n'int ket a-ouenn ganimp, war am eus klevet. Mousc'hoarzhin a reas ar breur Arturo. - N'on ket « Gallego ». Me zo Breizhad.
- Napoleon, hag a ouie diouzh an dud a oa kustum da lavarout : Evit bezañ trec'h d'ur Vaouez, an tec'h !...
- Ya ! ni !... N'oûn dare penaos displegañ va freder... Ne zeu ket soñjoù divodest da virout ouzhit da gousket, a-wechoù ?
N’oar ket re vat pe emañ oc’h huñvreal pe emañ e-kerz gwidreoù enebour mab-den.
Gouzout a reer e vez muioc'h-mui a glask war nerzh an tredan er broioù "araokaet", hag ivez er broioù "o vont war araokaat".
Ret eo anzav evelato o deus gouezet Marokiz lakaat brud en-dro d'o labourioù lêr ha d'o fallennoù.
Goude bezañ lennet levrioù-beaj 'zo, ha dreist-holl moarvat ar re bet savet gant tud ha n'int bet biskoazh war al lec'h o welout, e c'hortozer en em gavout en ur strouezheg hag a ranker toullañ hent drezi a daolioù strep hag a daolioù bouc'hal, dre wask ar gweennoù, ma weler marmouzien diniver o redek war ar skourroù, naered o ruzañ, ha me oar...
Diaes eo avat displegañ perak e kaver tarzhioù a seurt-se etre Kap ar Palmez ha delta an Niger, ar pezh a laka an aod-se da vezañ unan eus ar re ziaesañ a oufed kavout.
N'eus ket da vezañ sebezet dreistkont gant seurt hevelebiezh pa ouier pegen stank e oa an darempredoù etre an daou du da vor Breizh, darempredoù sevenadur, kenwerzh ha politikerezh.
Gallout a ra ar boliserien kemer perzh hep gouzout dezhe ivez, evel pa vez aozet an harzadegoù gant ar stourmerien o-unan, evel e Vichy da vare emvod meur ar stadoù european diwar-benn an enbroañ.
Ken pouezus all eo prederiañ en ur mod hiniennel ivez, evit gouzout e pelec'h e lakaer ar vevenn subjektivel a zisparti ar stourm feuls diouzh ar stourm difeuls.
Dre vras [dre-vras] eo gwell soñjal e daouadoù stourmerien, evel m'hon eus displeget kentoc'h, rak evel-se e vefont gouest d'en em wareziñ an eil egile ha da c'houlenn skoazell betek gouzout m'az afe da feuls ar boliserien.
Gwelloc'h a se a vo an istor rak c'hoant bras o do an arvesterien da c'hoût petra zo pennkaoz d'ho stourm, ha dre-se e vefont gouest da sevel a-du ganeoc'h da c'houde.
Deizioù hag eurioù digoradur al lec'h, deoc'h da c'houzout da bet eur e vez digoret ha serret an dorioù, pegoulz e vez diaesoc'h d'ar vijiled evezhiañ al lec'h abalamour d'an niver bras a dud a zo ennañ, pegoulz e c’hall an dud bezañ degemeret e-barzh al lec'h a fell deoc'h tizhout, hag all, hag all...
Ha neuze, bec'h d'ar re wan a zo ac'hanomp abalamour n'hon eus ket gouvezet talañ evit derc'hel penn!
Evit kaout darempredoù mat gant an amezegezh pe dre maz eo [sic, eus] bet desket deomp er gêrreizh bezañ seven gant ar geodedourion, kerzh da c'houzout.
M'hor bez ezhomm tra pe dra e ouiimp pelec'h kavout anezhe.
Hogen mard eo bet a-holl-viskoazh mil anavezet Ilias hag Odisseia Homeros, den, avat, e Breizh, ha din da c'houzout bepred, ne'n devoa klasket o c'hinnig d'ar vrezhonegerien eus hon amzer-ni en o yezh vroadel.
Ur mab he deus Nóra Phádraig Mhichíl ha heñvelreviat eo, ha hennezh, gouzout a rez, a zo unan eus an hegaratañ tud zo.
Din da c'houzout, adal ar penn-kentañ e vez kemmeket heroin ha kokain ganto, evit kas anezho buanoc'h betek ar pal.
Gerioù a-raok
Gerioù da-heul
gouzout