1. [1576, 1732] Den pinvidik.
[1576] Ha pan edoa an impalaer Maksentius, asamblet gantañ en Aleksandri an holl binvidien ha peorien evit sakrifiañ d'an idoloù
[1732] Mogediñ ar binvidien hag ar re a zo ar voul ganto.
[1850] Pinvidig. [1850] Pinvidien.
[1867] Bremañ me a lavar d'ar pinvidig, d'ar paour : / Mard eo mat deoc'h hiriv ober ur pezh labour, / Stagit gantañ dioc'htu, ha pa vec'h hoc'h-unan.
[1960] Amañ d'ar c'hure disleal, / Pell diouzh ho kêriou, war ar maez, / 'Ro bod pinvidig ha paour-glez, / Hag ouzhin[,] tra ne anzaver...
2. (impl. da anv hollek)
Hollad ar re binvidik.
[1867] Dont a raio ho tro, diwallit, pinvidig !
[1877] [...] brudet-mat e kêr ha karet kerkoulz gant ar pinvidig evel gant ar paour.
Ha pan edoe an impalazr Maksentius, asamblet gantañ en Aleksandri an holl binvidien ha peorien evit sakrifiañ d'an idoloù[,] hag an gristenien pere n'oz deurie sakrifiañ d'an idoloù, en devoa ordrenet ez vizent lekaet d'an marv ;
ha pan edoæ an impalazr Maxentius, assemblet gantaff en alexandrie an oll pinuidien ha peuryen: euit sacrifie dan ydolou[,] hac an christenyen pere noz deurye sacrifie dan ydolou, en defoy ordrenet ez visent lequeat dan marou[;]
1576
Daveenn :
Cath
p5
mogediñ ar binvidien hag ar re a zo ar voul ganto
moguedi ar binvidyen hac ar re a so ar voul gandho
1732
Daveenn :
GReg
pg encenser (les grands, les riches, les louer, les flater)
pinvidig
pinvidik
1850
Daveenn :
GON.II.HV
pg pindévik, pendévik
pindevig
pindévik
1850
Daveenn :
GON.II.HV
pg pinvidik
pinvidig
pinvidik
1850
Daveenn :
GON.II
pg pinvidik
pinvidien
1850
Daveenn :
GON.II
pg pinvidik
pindevig
pindévik
1850
Daveenn :
GON.II.HV
pg pindévik, pendévik
pendevig
pendévik
1850
Daveenn :
GON.II.HV
pg pindévik, pendévik
pindeveien
pindevéien
1850
Daveenn :
GON.II.HV
pg pindévik, pendévik
War e veno, fur ne vije / Dreist hennezh[,] neb n'en enorje. / Nemet an dud diskiant ne enoront danvez ; / E yalc'h ar pinvidig n'emañ ket ar furnezh.
War he veno, fur ne vije / Dreist hen-nez[,] nep n'hen enorje. / Nemet ann dud diskiant ne enoront danvez ; / E ialc'h ar pinvidik n'ema ket ar furnez.
1867
Daveenn :
MGK
p123
Bremañ me a lavar d'ar pinvidig, d'ar paour : / Mard eo mat deoc'h hiriv ober ur pezh labour, / Stagit gantañ dioc'htu, ha pa vec'h hoc'h-unan, / Bemdez kalonek oc'h [ouzh] ho poan, / Ganeoc'h ez ay buanoc'h da benn / Evit chom da sellet, o c'hortoz an estren.
Brema me a lavar d'ar pinvidik, d'ar paour : / Mar d-eo mad d'hoc'h hirio ober eur pez labour, / Stagit gant-han dioc'h-tu, ha pa vec'h hoc'h-unan, / Bemdez kalounek oc'h ho poan, / Gan-hoc'h ez ai buanoc'h da benn / Evit choum da zellet, o c'hortoz ann estren.
1867
Daveenn :
MGK
p54
Gwellañ zo al labour da baour, da binvidig, / Anez, dindan tro 'n heol, an den zo reuzeudik.
Gwella zo al labour da baour, da binvidik, / Anez, dindan tro 'nn heol, ann den zo reuzeudik.
1867
Daveenn :
MGK
p82
Dont a raio ho tro, diwallit, pinvidig !
Dont a raio ho tro, diwallit, pinvidik !
1867
Daveenn :
MGK
p118
An Aotrou Feburier, abalamour d’e vadelezh ha d’e garantez evit ar paour, abalamour d’e eeunder e-keñver an holl en e vicher a varner-a-beoc’h, a yoa brudet-mat e kêr ha karet kerkoulz gant ar pinvidig evel gant ar paour.
An Aoutrou Feburier, abalamour d’he vadelez ha d’he garantez evit ar paour, abalamour d’he eeunder e kenver an oll enn he vicher a varner-a-beoc’h, a ioa brudet mad e kear ha karet kerkouls gand ar pinvidik evel gand ar paour.
1877
Daveenn :
EKG.I.
p.188
— N’em beus graet fae war den, na war baour na war binvidig, er goulenn a c’hellit digant an holl.
— N'em beuz great fae var den, na var baour na var binvidik, her goulenn a c’hellit digant an oll.
1878
Daveenn :
EKG.II
p.65
Amañ d'ar c'hure disleal, / Pell diouzh ho kêrioù, war ar maez, / 'Ro bod pinvidig ha paour-glez, / Hag ouzhin[,] tra ne anzaver...
Amañ d'ar c'hure disleal, / Pell diouz ho kêriou, war ar mêz, / ' Ro bod pinvidig ha paour-glez, / Hag ouzin tra ne anzaver...
1960
Daveenn :
PETO
p38
Notennoù studi
Ar stummoù "pendevig ha pindivig" kavet e geriadur ar Gonideg e 1850 zo stummoù bet ouzhpennet gant Kervarkêr. N'int ket testeniekaet pelloc'h ha hanvalout a a reont bezañ termenoù kembraek brezhonekaet hep mui.
Etimologiezh
Stumm emdroet eus ar ger brezhoneg "pendevig", kar d'ar c'hembraeg "pendefig" (priñs).
