Dezverkoù all

Distagadur

Stankter implij : 

Testeniekaet e : 
NDBF
GBAHE

Stummoù pleget : 
8
Diskwel ar stummoù pleget

Termenadur :  Kuzhat an termenadur

I. 1. Lodenn eus ur c'horreenn wevn zo bet pleget warni he-unan ; gourem. Ober ur pleg e traoñ ur sae. Kalz a blegoù zo en ho koef. 2. Dre ast. Merk a chom war ur c'horreenn bet pleget. Troc'hit ar baperenn hervez ar pleg. 3. (db. izili ar c'horf) Lec'h ma pleg ar vrec'h pe ar c'har. E pleg e vrec'h eo bet gwadet. Plegoù an divhar. 4. Stouadenn. An dimezell a reas ur pleg d'he fenn, da asantiñ gant he zad. II. Dre skeud. A. 1. Boaz, fall prl. Gouren ouzh an techoù hag ar plegoù fall. Tapet en doa ar pleg da glemmichal. & Trl. Distreiñ d'e bleg : distreiñ d'e voaz. & Terriñ e bleg : koll e voaz. Ur mezvier touet ne dorro ket e bleg. 2. Anien. An dra-se zo enep pleg an den. 3. Doug. Ur pleg bras en deus evit ar gwin. Mestr e oa war e blegoù. 4. An dud-se n'eus pleg ebet enno : ne blegont morse da zen ebet. 5. Korn-tro. Pelloc'h ez eus ur pleg berr. [1924] En ur pleg berr war an hent, dirak poull hañvouez ti ar Faven, hep doujañs evit he mestr, Bidoullig hen divarc’has. & Trl. Tro-bleg*. 6. Pleg(où) ar galon, ar goustiañs : al lec'h kuzh ma virer e soñjoù ennañ e-unan. Ober da ub. disac'hañ an traoù ar c'huzhetañ e pleg ar galon. Plegoù ha displegoù ar goustiañs. 7. Trl. Bezañ etre daou bleg : hep gouzout re vat petra ober. HS. soñj. B. 1. Tu. & Trl. Kavout pleg, kavout ar pleg : kavout an tu. Dont a rin kerkent ha ma kavin ma fleg. & Kavout, tapout ar pleg war-c'horre : kavout an tu gounit. N'o deus ket gallet kaout ar pleg war-c'horre e neblec'h. Ar re all a dapas buan ar pleg war-c'horre. & Klask e bleg : klask an tu. Klask a rae atav he fleg d'en em dennañ a-douez an dud. & Kavout pleg war ub. : dont a-benn da vezañ trec'h warnañ. Ret e voe dezhi ijinañ un dra bennak evit gallout dont a-benn da gavout pleg warnañ. & Gouzout ar pleg war ub. : gouzout penaos ober evit dont a-benn anezhañ. Me a oar ar pleg warno. 2. Trl. Tennañ e bleg(où) : dont a-benn d'en em dennañ. Hennezh a ouie brav tennañ e blegoù. [1878] Chom a ris ur pennad er c’hiz-se da c’houzout penaos tennañ ar bravañ va fleg evit mont betek an iliz. 3. Trl. Kemer pleg diwar ub. : ober diouzh e skouer. Nebeut-ha-nebeut, dre forzh e zaremprediñ, e kemeras pleg diwarnañ. III. Tr. adv. E PLEG. 1. [1909] Etre. [1909] E pleg ar predoù : etre daou pred. 2. E korn. Emañ o chom e pleg ar straed. E pleg an hent. 3. E gwask. [1909] E pleg an daol : etre an daol hag ar bank. 4. E gwasked, a-dreñv. Skoachet e oa e pleg ur roc'h. E pleg ur c'hleuz. 5. E-pad. E pleg an dra-se e rankemp kempenn an ti. 6. Tost da. Lavaret udb. da ub. e pleg e skouarn : tost-tre d'e skouarn, en doare ma ne vo nemetañ o klevet. IV. Korf Plegoù ar vouezh*.

Skouerioù istorel : 
54
Kuzhat roll ar skouerioù

goar + pleg

1200
Daveenn : BRPC p323

pleg

1499
Daveenn : LVBCA p165 (ploy)

pleg ar c'hein

1499
Daveenn : LVBCA p22, 111, 165 ('pli du dos -échine ?-')

pleg an gazal

1499
Daveenn : LVBCA p22, 110, 165 (le lieu dessoubz l-esselle)

pleg an c'har

1499
Daveenn : LVBCA p21, 82, 165 (la ploy de la iambe)

pleg

1659
Daveenn : LDJM.1 pg pli, repli

komz e pleg an divskouarn

1659
Daveenn : LDJM.1 pg chucheter aux oreilles

pleg ar mor e Plozeved

1732
Daveenn : GReg pg anse

emañ ar bos gantañ, gwelet a reer ar vurbuenn e pleg e vorzhed

1732
Daveenn : GReg pg (il a la peste, le) charbon (paroît en l'aine)

pleg ar vorzhed

1732
Daveenn : GReg pg aine

pleg an nivorzhed

1732
Daveenn : GReg pg aine

komzañ e pleg ar skouarn

1850
Daveenn : GON.II pg plék, plég

pleg

1850
Daveenn : GON.II pg plék, plég, pléga, skoazel (-blék)

plegoù

1850
Daveenn : GON.II pg plék, plég

e pleg e vrec'h eo bet gwadet

1850
Daveenn : GON.II pg plék, plég

kalz a blegoù a zo en ho koef

1850
Daveenn : GON.II pg plék, plég

plegoù hag eil blegoù ar galon

1850
Daveenn : GON.II pg plék, plég

ur pleg bras en deus evit ar gwin

1850
Daveenn : GON.II pg plék, plég

ur gwall bleg a gemero

1850
Daveenn : GON.II pg plék, plég

pleg

1850
Daveenn : GON.II.HV pg plék, plég

pleg

1850
Daveenn : GON.II p.16, livre premier, "pli".

plegoù

1850
Daveenn : GON.II p.16, livre premier, "des plis".

Evit klask ul louzoù a-enep ar c'hleñved, al leon en e ali, 'lavaras d'al loened : - "Me gred, va mignoned, e vezimp stropet-holl evit hor pec'hejoù; pep rumm a yelo da goll, Ma ne deomp a-benn da sevel ouzh ar groug an torfedour brasañ , pennabeg eus an droug. Evel-se marteze 'torro nerzh ar c'hleñved, Ag unan o vervel, d'ar re all 'teuy yec'hed. Er skridoù e welomp pa c'hoarvez gwalleurioù, E klasker evel-se outo pep seurt louzoù. Kavet eo hon hini, n'hor beus nemet gwelet Piv ac'hanomp bremañ en deus gwashañ pec'hed. N'en em veulomp eta, hep damant diskouezomp Plegoù kuzh hor c'halon hag e pe stad emaomp. Evidon-me lontrek, me am eus dispennet, hep n'o doa graet droug din, un taol bras a zeñved, Hag a-wechoù, zoken em eus ivez debret Ar pastor deñved."

1867
Daveenn : MGK p24

Chom a ris ur pennad er c’hiz-se da c’houzout penaos tennañ ar bravañ va fleg evit mont betek an iliz.

1878
Daveenn : EKG.II p.116

e pleg an daol

1909
Daveenn : BROU p. 410 (entre la table et le banc)

pleg

1909
Daveenn : BROU p. 410 (pli)

e pleg

1909
Daveenn : BROU p. 410 (entre)

e pleg ar prejoù

1909
Daveenn : BROU p. 410 (entre les repas)

«[...]— Adaqi a lakeas he zreid war gein kromm ar vaot ; — Hag e teuas ar vran da gludañ war he skoaz ha da gomz dezhi e pleg he skouarn [12]. »

1923
Daveenn : SKET p.34

En ur pleg berr war an hent, dirak poull-hañvouez ti ar Faven, hep doujañs evit he mestr, Bidoullig hen divarc’has.

1924
Daveenn : BILZ1 Niv. 43-44, p.1033 (Gouere-Eost 1924)

Dre-se e tenn da astenn ha da greñvaat an daou bleg fallañ eus kalon mab-den : ar pleg da ereziñ ha da gevezañ ar re-all.

1924
Daveenn : SKET.II p.20, notenn (1)

pleg (kemerout ar) da

1924
Daveenn : SKET.II p.138 « Geriadurig », "Prendre l’habitude de".

Mar en em santez douget d’ar merc’hed mui eget na zere, kemer ar pleg, er bodadegoù, da sellout ez yen ha digaz ouzh kened ar plac’hed yaouank (5).

1924
Daveenn : SKET.II p.32

Ar seiz ivez hag ar voulouz a sklaerijennfe he liv a c’hlazardenn, ha plegioù hir ha pounner ar mezher arc’hantet a voulfe, dindan he c’horfenn, he ment moan ha mibin.

1925
Daveenn : BILZ2 p.152

Kreñv a gorf hag a spered, hep pleg na displeg, ha, pa zigore warnoc’h e zaoulagad gwer-c’hlas [sic], eeun ha sklaer, ar skiant-vat enne a bare.

1925
Daveenn : BILZ2 p.178

Hag en noz teñval ar Gwennili ac’h a, ac’h a, pounner : kouezhañ a ra en plegioù ar gwagennoù, sevel a ra war o c’hein, pleget dindan an avel, glebiet gant an strinkadennoù.

1925
Daveenn : BILZ2 p.109

An hent a heulie ar gourlen ; en em grommañ a rae en-dro dezhañ : pleg bev war behini ar speredoù dianket o devoa diazezet danevelloù euzhus-meurbet.

1925
Daveenn : BILZ2 p.124

Ur vouezh skiltr evel stok daou houarn A c'harmas din e pleg va skouarn : - "Ez kavell em eus da gavet ; An tres ouzhit din zo plijet Ha dit raktal on dimezet. Ar baourentez eo va anv. War da seuliou me a gerzho, E pep lec'h betek ar marv ! -Mouezh an tonkadur-

1929
Daveenn : SVBV p5

pleg ar vorzhed

1931
Daveenn : VALL pg aine

war bleg e vrec'h

1931
Daveenn : VALL pg (porter un enfant sur le) bras

e pleg

1931
Daveenn : VALL pg (à l')angle (de)

pleg a zo ennañ

1931
Daveenn : VALL pg (il a des) aptitude(s pour)

pleg ar c'harbedenn

1931
Daveenn : VALL pg aine

pleg

1931
Daveenn : VALL pg aptitude, biais (moyen détourné)

E berr gomzoù, dindan renadurezh speredek Breudeur Urzh Maria, kolaj Sant-Charlez a oa, hep brabañsal, ul lec'h brav da vevañ ennañ, ur skol reizhet a veze lezet da ziwanañ enni plegoù mat pep hini, hep re waskañ war an diskard da ober dre heg ar pezh na venne ket : da skouer, kofes ha komuniañ ne oa ret nemet ur wech ar miz ; ez aje aliesoc'h neb a gare ; e kolaj Gwengamp e oa ret kofes bep Sadorn d'abardaez, ar pezh na oa d'an darn vuiañ, dreist-holl da Dregeriz bet a-viskoazh goapaus a-walc'h, nemet un digarez da vont e-maez ar studi, evit kemer aer un tammig.

1944
Daveenn : EURW.1 p52-53

— « Kenkoulz eo deomp mont ac’han[n], » a silas Job e pleg skouarn Lom.

1944
Daveenn : ATST p.36

Plegioù ‘dreñv ar gapotenn a ranke bezañ par ; unan a sache warno keit ha ma skoulmec’h ho kouriz.

1944
Daveenn : EURW.1 p.195

Mont da Roazhon pe da Bariz a vije bet ar pleg berrañ ; mes an traoù a zigouezhas a-hend-all, hag an dra-mañ a oa ivez ur burzhud en un doare bennak.

1944
Daveenn : EURW.1 p77

Neuze e tennas diouzh pleg don e vilgin wenn ur baperennig pleget gant evezh.

1949
Daveenn : SIZH p.55

Ar vaouez a oa en-dro dezhi c'hwez-tan ar bleunioù-noz, hag he mouezh a oa re bar, gant he flegoù-displegoù da delennadeg an eostig, tomm hag heson.

1949
Daveenn : SIZH p.42

Aotrou person, 'maon o paouez / Klevout kuzul 'tre div vaouez, / Ganto kaoz e pleg o skouarn / Eus gwidreoù kamm al louarn.

1960
Daveenn : PETO p29

Ken divent eo ar bae koulskoude, kement a blegoù, a aberioù hag a gorvigelloù a zo ennañ da gargañ, ma vez gant ar mor, d'al lanv ha d'an tre, kas ur stêr veur.

1985
Daveenn : DGBD p48

En abeg d'ar pleg-se e c'hoarveze gantañ alies bezañ an den dereat diwezhañ o taremprediñ ar re a yae d'an emgoll, hag o kaout levezon war o buhez.

2012
Daveenn : DJHMH p9

Souriñ a ra an enkrez warnon pa soñjan ez eus c'hoarvezet un dra bennak gant Adriani rak ar pleg he deus da dreiñ ar c'heleier fall e sorc'henn, ken e ya betek penn he nerzh ha ma chom klañv.

2015
Daveenn : EHPEA p101

Urzh al lizherennoù

Ofis publik ar brezhoneg

Rouedadoù sokial