Dezverkoù all

Distagadur

Stankter implij : 

Testeniekaet e : 
NDBF
GBAHE

Stummoù pleget : 
8
Diskwel ar stummoù pleget

Termenadur :  Kuzhat an termenadur

I. G. A. (en egor) 1. [1499, 1659, 1732, 1850] Poent uhelañ. Barr ar menez. 2. [1499, 1659, 1732] Lodenn uhelañ udb. Barr ar penn. Barr ar blev. Barr ur wezenn. HS. beg, gorre, kern, kribenn, laez, lein. 3. Dre ast. Lodenn war-c'horre udb. Barr an douar, barr an dour. & Tr. adv. War-varr, diwar-varr : war-c'horre, diwar-c'horre. Kas an dour am dalc'he war-varr. 4. Trl. (db. ur renkennad tud) [1927] Bezañ war ar barr : bezañ en unan eus an daou benn. B. 1. Stad leun udb. Ur vuoc'h e barr he laezh, en he barr laezh. Ur wezenn e barr he bleuñv. & Barr ar mor : an uhelvor. & Trl. Kargañ betek ar barr : lakaat leun-tenn udb. & Lakaat war ar barr : lakaat ouzhpenn, ha dre ast., lavaret ouzhpenn. & Tr. adv. Dreist ar barr : kenañ. [1877] Eno e oa person an Aotrou Lejeune, ginidik a Lanniliz, den skiantek-meurbet ha karet dreist ar barr gant e barrezianiz. C. Dre skeud. 1. [1931, 1943, 2012] Derez uhelañ ur stad pe ur saviad. [1931] Barr al levenez. Bezañ en e varr. [1943] E Meurvor Habask ar C'hornog eo avat, emañ an darvoud en e varr. [2012] Ar pourmenadennoù-se a oa evito barr o sizhun. 2. Trl. (db. an dud) [1732, 1850, 1923, 1931] Bezañ e barr e nerzh, e oad, e vrud : bezañ er mare gwellañ eus e vuhez. Ur paotr e barr an oad. [1732] Emañ pelloc'h e barr e oad. [1850] Barr an oad. [1923] C’hwezek paotr e barr o oad & Bezañ war ar barr : bezañ e barr e oad. & Sevel war varr : kemer an tu kreñv ; sevel da vestr. & Bezañ barr, mont war ar barr : bezañ er c'hentañ plas. 3. ARMERZH Barr bevañ : muzul eus aozoù bevañ un den pe ur strollad tud, jedet diouzh roadennoù armerzhel zo. D. 1. (db. an amzer a ra) [1732, 1985] Barrad, kaouad. [1732] Barr avel. [1985] Barroù arnev. 2. (db. santadoù, santadurioù an dud) [1923] [...] da vriata eno, e-kreiz barroù o levenez, o daou vugelig [...]. [1931] Barrad, kaouad. Ur barr laouenidigezh, ur barr levenez. Ur barr karantez. Barroù buanegezh. Ur barr c'hoant kousket. Ur barr riv. Ur barr krenañ. & Ent krenn. Ar re-se a zeu o barr dezho evel ar chas klañv. 3. [1499, 1659, 1732, 1931] Bountad trumm ha rust. [1732] Hep barr nerzh. Ur barr nerzh. 4. MEZEG. [1732, 1850] Diskuliadenn drumm ha taer eus ur c'hleñved. [1732] Ur barr terzhienn en deus bet. [1850] Barroù terzhienn. & Ent krenn. Ne'm eus ket nerzh a-walc'h evit tremen ar barr-mañ. Gant-se em eus diaezamant gant ar barroù am bez. & Kouezhañ e barr : kouezhañ e droug-uhel, ha dre ast., koll e anaoudegezh. II. Tr. adv. [2015] UR BARR : kalz. & (gant un ag. en e zerez-uheloc'h, uhelañ) Ur barr kaeroc'h eo bremañ eget na oa a-raok. [2015] Ar saeriñ a zo kalz gwelloc'h hag ur barr divisoc'h eo ivez.

Skouerioù istorel : 
59
Kuzhat roll ar skouerioù

barr ar penn

1499
Daveenn : LVBCA p22, 33, 161 (la somme de la teste)

ar barr

1659
Daveenn : LDJM.1 pg (ar) bar

barr ar blev

1659
Daveenn : LDJM.1 pg (le haut des) cheveux

barr ar menez

1659
Daveenn : LDJM.1 pg coupeau (de montagne), sommet (de montagne)

hep barr nerzh

1659
Daveenn : LDJM.1 pg (sans) force

barr ar menez

1659
Daveenn : LDJM.1 pg bar (ar menez)

barr follentez

1732
Daveenn : GReg pg entousiasme (fanatisme)

barr goutoù

1732
Daveenn : GReg pg acces

barr terzhienn

1732
Daveenn : GReg pg acces, fievre (Accès de fievre)

barroù avel

1732
Daveenn : GReg pg coup (de vent)

barr avel

1732
Daveenn : GReg pg coup (de vent)

barroù goutoù

1732
Daveenn : GReg pg acces

barroù terzhienn

1732
Daveenn : GReg pg acces, fievre (Accès de fievre)

barr ar glac'har

1732
Daveenn : GReg pg comble (de douleur)

barr ar joa

1732
Daveenn : GReg pg comble (de joie)

emañ pelloc'h e barr e oad

1732
Daveenn : GReg pg age

barr an enor

1732
Daveenn : GReg pg comble (de l'honneur)

barr ar blev

1732
Daveenn : GReg pg (le haut des) cheveu(x)

barr ar menez

1732
Daveenn : GReg pg (la) cime (d'une montagne)

Marv eo e barr e oad.

1732
Daveenn : GReg pg fleur (Il est mort à la fleur de son âge.)

barr an oad

1732
Daveenn : GReg pg fleur (Fleur de l'âge.)

hep barr nerzh

1732
Daveenn : GReg pg force (Sans nulle force.)

Ur barr terzhienn en deus bet.

1732
Daveenn : GReg pg fievre (Il a eu un accès de fievre.)

barr an oad

1732
Daveenn : GReg pg age

barr

1850
Daveenn : GON.II pg bâr, (Sommet. Cime. Comble. Faîte), lein, pg barr (Voyez "bâr"), p.16, livre premier (extrémité), pg barra.

barr ar menez

1850
Daveenn : GON.II pg bâr (Le sommet, la cime de la montagne).

barr

1850
Daveenn : GON.II pg barr, p.16, livre premier (extrémité).

Barroù

1850
Daveenn : GON.II pg bâr (Sommet. Cime. Comble. Faîte. Branche. Pl.) + p.16, livre premier (des extrémités).

barr

1850
Daveenn : GON.II pg bâr ("Bâr" se dit aussi de tout ce qui arrive subitement, avec impétuosité et violence. Accès), barrad.

Barroù terzhienn

1850
Daveenn : GON.II pg bâr (Des accès de fièvre).

Barr an oad

1850
Daveenn : GON.II pg bâr (la fleur de l'âge).

barr

1850
Daveenn : GON.II pg bâr (Enfin, "bâr" s'emploie dans le sens de lustre, éclat, fleur).

barr levenez

1850
Daveenn : GON.II.HV pg bâr-lévénez (Enthousiasme, émotion extraordinaire de l'âme).

« Mat e ve marteze / Digas avel izel war-lerc'h ur barr arnev ? »

1867
Daveenn : MGK p88-89

Eno e oa person an Aotrou Lejeune, ginidik a Lanniliz, den skiantek-meurbet ha karet dreist ar barr gant e barrezianiz.

1877
Daveenn : EKG.I. p.242-243

"barr" g.

1923
Daveenn : SKET p.157, « Geriadur ar "Skelta Segobrani" (an daou levr kenta) » "Surface ; sommet ; paroxysme, maximum".

Salv ha yac’h e voent digaset gant o friedoù en-dro d’o logelloù, da vriata eno, e-kreiz barroù o levenez, o daou vugelig o doa lezet er gêr hag a leñve d’o mammoù.

1923
Daveenn : SKET p.133

Pa guiteis, ez yaouank c’hoazh, bro al Lingoned da heul mab uhelwad Albiorix, ez oa eus an tiad-tud-se, a-gevret gant an tad, c’hwezek paotr e barr o oad a dalveze kement ha kant war an emgannlec’h pe er guzuliadeg, c’hwec’h plac’h ha tregont hogos holl yaouank, gant tost da hanter-kant a vugale.

1923
Daveenn : SKET p.21

Ar mengleuzioù-se a oa neuze en he barr ar c’hounidigezh anezho.

1923
Daveenn : SKET p.157, « Geriadur ar "Skelta Segobrani" (an daou levr kenta) » "Ces mines étaient alors en pleine exploitation".

Ha gant ar barr levenez e taskrenas an draonienn dindan treid gwenn kalet an doueez.

1924
Daveenn : SKET.II p.55

war ar barr

1927
Daveenn : GERI.Ern pg barrer (à l'extrémité).

barr

1927
Daveenn : GERI.Ern pg barr (sommet, cime)

barroù laouenidigezh

1931
Daveenn : VALL pg (accès, transport d')allégresse

barrioù

1931
Daveenn : VALL pg accès

barr levenez

1931
Daveenn : VALL pg (accès, transport d')allégresse

barr an oad

1931
Daveenn : VALL pg age

barr

1931
Daveenn : VALL pg accès, attaque, bouffée

barrioù

1931
Daveenn : VALL pg accès (d'un mal)

barr

1931
Daveenn : VALL pg accès (d'un mal)

en e varr

1931
Daveenn : VALL pg (à son) apogée

e barr e vrud

1931
Daveenn : VALL pg (à son) apogée

E Meurvor Habask ar C'hornog eo avat, emañ an darvoud en e varr, ar renkadenn reishañ hag ar veurdezusañ.

1943
Daveenn : TNKN p86

O Jezuz, marv war ar Groaz, / E barr an anken hag ar c'hloaz, / Evit dasprenañ gouenn mab-den, / Truez Ho pet, ne c'hellan ken !

1960
Daveenn : PETO p77

Ar pezh a zo o tiforc'h ar muiañ barroù arnev ar broioù-se diouzh re hor bro eo e vez kalz muioc'h a gurun, hag e tarzh kalz muioc'h al luc'hed etre ar c'houmoul eget ne ra dre amañ ma weler alies a-walc'h reoù o tarzhañ etre ar c'houmoul hag an douar.

1985
Daveenn : DGBD p17

Hogen stag-tre e oant ouzh ar pourmenadennoù-se, a oa evito barr o sizhun ; hag evit gallout o friziañ diouzh c'hoant ha tennañ anezho o gwalc'h a zudi, n'eo ket hepken dilezel emgavioù plijadurus a raent, hogen ober skouarn vouzar ivez da c'halv an aferioù.

2012
Daveenn : DJHMH p10

Un dolzenn dilhad fank - sed, deus an diaz d'ar barr, ar berniad !

2013
Daveenn : BERNI p.5

Fellout a ra deomp gouzout peseurt den eo, petra eo e varr deskadur, war beseurt micher e c'hell bezañ.

2015
Daveenn : EHPEA p319

An darn vuiañ eus ar filmoù a vez saeret war an urzhiataer hiziv an deiz. Ar saeriñ a zo kalz gwelloc'h hag ur barr divisoc'h eo ivez.

2015
Daveenn : EHPEA p167

Kompren a ran e vo ret din tremen gant ar fed ez eo bev ha n'emañ ken war var[r] e vuhez.

2015
Daveenn : EHPEA p178

Ofis publik ar brezhoneg

Rouedadoù sokial