Dezverkoù all

Distagadur

Stankter implij : 

Testeniekaet e : 
NDBF
GBAHE

Stummoù pleget : 
7
Diskwel ar stummoù pleget

Termenadur :  Kuzhat an termenadur

I. (dirak an ar. e, gant, heuliet gant un ak.) A. (db. an dud, an traoù) 1. O kregiñ (en ub., udb.). Krog e oa ar vugale en o mamm. Krog eo ar c'hi ennañ. Krog eo en e falc'h, en e fuzuilh. [1877] Va c’hrediñ a c’hellit, n’eus ket bet biskoazh falloc’h soudarded, ha n’eo ket hep souezh, rak an darn vuiañ anezho n’oant bet biskoazh krog e fuzuilh ebet. [1924] Amzer n’en devoa ket bet da sellet en-dro dezhañ, ma oa Gargam krog en e golier. 2. Dre ast. (db. an oad) Bezañ krog e : bezañ o kregin gant. Krog eo en e bemzek vloaz. B. Dre skeud. 1. Bezañ krog gant al labour : bezañ o kregiñ d'e ober. N'emeur ket krog gant ar mediñ. 2. Bezañ krog en udb. : bezañ sur d'e gaout. Bremañ eo krog en e arc'hant. & Bezañ krog en e labour : bezañ da vat o labourat. 3. Trl. (db. an dud) Bezañ krog ar c'hwil en ub. : bezañ kouezhet an dichañs warnañ. & Bezañ krog an tan en e benn : bezañ tommet e spered enep ub., udb. & Bezañ krog ar big en he skouarn, bezañ krog ar gelienenn dall en ub. : bezañ gant ar c'hoant dimezin. & Bezañ krog ar c'hi du en ub. : kemer gwarizi ouzh e wreg. & Petra zo krog ennañ ? : petra a c'hoarvez gantañ ? & Ent krenn (db. an dud) Bezañ krog : bezañ da vat gant udb. Pa vezont krog ne ziskrogont ket. 4. (db. ar c'hleñvedoù, ar poanioù, ar santadurioù, ar santadoù, h.a.) Deuet (en ub.). Krog e oa ar c'hlaz en e c'har. Naon du zo krog ennañ. Ar c'hoant c'hoarzhin a oa krog enno. Krog e oa ar garantez en e galon. II. A. 1. (dirak an ar. da heuliet gant un av. pe impl. e-unan) O kregiñ da (ober udb.). Krog eo an avaloù da vreinañ. Krog eo ar glav d'ober. N'eo ket krog ar paotrig da vont d'ar skol c'hoazh. & Krog eo an hent da ziskenn : da vezañ war ziskenn. 2. Bezañ krog ganti : bezañ o kregiñ da ober udb. Krog oc'h ganti ? B. (hep ak. na av. d'e heul, db. an dud, an traoù) 1. Deraouet. Krog eo an diskenn. Krog eo an eost. Krog eo ar skol. 2. Deraouet da vezañ, d'ober udb. Krog eo ar pour. Krog eo an tan : kroget eo da zeviñ. Krog out adarre ? : kroget out da labourat adarre ? 3. Dizoare Bezañ krog : o kregiñ da vezañ dougerez.

Skouerioù istorel : 
26
Kuzhat roll ar skouerioù

krog en

1732
Daveenn : GReg pg épris (ise, saisi, pris)

kroget eo, krog eo, an amourousded ennañ

1732
Daveenn : GReg pg (il est) épris (d'amour)

krog ennañ

1732
Daveenn : GReg pg épris (ise, saisi, pris)

Evidon-me a gar va zud, va yezh, va bro / Ha kement zo enni : reier, brug ha derv, / Me zo gwelloc'h ganen gwelet an heol e Breizh, / Klevet trouz ar mor don o krozañ a-hed an deiz, / Bezañ paour, reuzeudik ken a rankin mervel, / Eget bezañ eürus en ur vro all a-bell, / Ma ve ret din eno mougañ ar garantez / A zo krog em c'halon, evel tan ur fornez.

1867
Daveenn : MGK p21

Ar fur war-c'hed atav, ha graet gantañ e bak, / Atav zo krog er stur, / Dre m'en deus a-bell zo en em gelennet mat, / Eo ret dezhañ mervel abred pe ziwezhat.

1867
Daveenn : MGK p100

tud, c'hwi holl en em gar, Breizhiz eus a bep bro, en em garit bepred, na vezit ket hedro ! E liorzh ar bed poanius, boked ar garantez a vez, seul vui eo kozh, kaeroc'h-kaerañ bemdez. En em harpit noz-deiz, an eil hag egile, ha ne skuizhot en hent, kaer ho pezo bale ; nad it ket eus ho pro, nad it ket pell da gantreal, gant aon na ve anken en hent ouzh ho kedal. Evidon-me a gar va zud, va yezh, va bro ha kement zo enni : reier, brug ha derv, me zo gwelloc'h ganin gwelet an heol e Breizh, klevet trouz ar mor don o krozañ a-hed an deiz, bezañ paour, reuzeudik ken a rankin mervel, eget bezañ eürus en ur vro all a-bell, ma ve ret din eno mougañ ar garantez a zo krog em c'halon, evel tan ur fornez.

1867
Daveenn : MGK p21

— Ya, Filip, darbet eo din kouezhañ. Te ac’h eus graet ur sachadenn warnon en ur gregiñ en da soudard. Bremañ on krog mat adarre ; dalc’h mat ivez.

1877
Daveenn : EKG.I. p.306

Va c’hrediñ a c’hellit, n’eus ket bet biskoazh falloc’h soudarded, ha n’eo ket hep souezh, rak an darn vuiañ anezho n’oant bet biskoazh krog e fuzuilh ebet.

1877
Daveenn : EKG.I. p.309

A-barzh nemeur goude e weljot o tont ar martolod kozh, e vouc’hal war e skoaz ; gant e zorn dehou e oa krog en he zroad, ha gant e zorn kleiz e talc’he, dre ruilhenn e golier, e gi Turk a harzhe, a yude hag a lamme dre ma sante, e-feson, un dra bennak er c’halatrez.

1877
Daveenn : EKG.I. p.138

P’edon krog en trede alc’houez, e liviris adarre ouzhin va-unan : Yann Pennorz, amañ ez ez da c’hoari da vuhez.

1878
Daveenn : EKG.II p.122

Tan-gwall - Ar pemzek deus ar miz-mañ, an tan a zo bet krog en ti an itron Pichon. ‘Barzh ar c’hrignol eo e krogas, da gentañ, o teviñ bernio[ù] greun a oa bet lakaet eno. Ac’hane e savas dre an doenn hag e tiskaras ane[zh]i. Gallet e [v]oe harz ane[zh]añ da grigiñ ‘barzh an tier all. Be[z]añ zo bet, koulskoude, meur a goll.

1898
Daveenn : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.2

krog out ?

1909
Daveenn : BROU p. 220 (arroché ; adjectif de situation, krog out ? Tiens-tu bien ?)

Bilzig, ankouaet ’ta gantañ e le, un devezh, brav an amzer anezhi, aet Izabel en hent, Katellig war e skoaz, Yannig krog en e zorn, ha Madelen war e lerc’h, ac’h eas d’an traezh.

1924
Daveenn : BILZ1 Niverenn 39, p.864 (Miz Meurzh 1924)

Amzer n’en devoa ket bet da sellet en-dro dezhañ, ma oa Gargam krog en e golier. — Ac’hanta ’ta, paotr, tizhet out ! Kroc’hen kurunoù !…

1924
Daveenn : BILZ1 Niv. 45, p.1067-1068 (Gwengolo 1924)

Houp ! ul lamm hag eñ war an hent. Tennet a boan ! Evurus !… Met petra, petra ? Drign ! drign ! baoñ ! baoñ ! ar gastolorenn a lamm war e lerc’h, eus an eil maen d’egile. Ha Pipi da redek. Houp ! houp ! met ar gastolorenn daonet, krog en e lost, ne zistage ket. Houp ! houp ! d’an daoulamm-ruz hag ar vugale war e lerc’h o youc’hal. Ar vein a fron en-dro dezhañ. Buan, buanoc’h c’hoazh !… Pipi diot-nay… Pelec’h ec’h a ?… Drign ! drign !

1924
Daveenn : BILZ1 Niv. 43-44, p.1030 (Gouere-Eost 1924)

Houmañ goustadik a chachas ar paotr betek enni, Mad[a]len ha Yannig a oa krog en he davañjer, Katellig a oa kousket en he c’havell [.]

1924
Daveenn : BILZ1 Niverenn 37, p.813 (Miz Genver 1924)

Pep hini a oa krog : mat per an aotrou person.

1924
Daveenn : BILZ1 Niverenn 39, p.865 (Miz Meurzh 1924)

— Daoust hag hi a vefe krog en ur garreg bennak ?

1925
Daveenn : BILZ2 p.109

Bilzig a deuas war diaraog ar vag, ha chachañ a reas goustadik war e bos : an eor a oa krog mat er garreg.

1925
Daveenn : BILZ2 p.145

krog

1931
Daveenn : VALL pg allumer

E-touez an neuzioù dindanvor emeur krog da zizoleiñ bremañ, ez eus kalz anezho o tennañ d'an traoniennoù a anavezomp war an douar.

1943
Daveenn : TNKN p13

Lavaret am eus a-raok, e oan krog a-vihanik da rimal brezhoneg, goude ma’m boa lennet dre chañs ar « Barzhaz Breizh » ha « Bombard Kerne ».

1944
Daveenn : EURW.1 p.100

Ar mab henañ, Aleksander, a oa krog da labourat ivez war al lizherennadeg.

1944
Daveenn : EURW.1 p85

Ha pa fell din, goude dijuni, mont da ober un azez war ar pont, n'eus douetañs ebet mui : krog eo an droug-mor ennon.

1985
Daveenn : DGBD p10

A-benn neuze emañ pep tra en e blas evit ma fazife an enebourien, evel ma c'hoarvezas e 2009 e Strasbourg da geñver emvod meur an OTAN, pa oa krog ar boliserien da vont e ti an dud evit kemer digante ar bannieloù peoc'hus a oa bet staget ouzh ar pondalezioù-diavaez.

2015
Daveenn : DISENT p146

Marteze peogwir emaomp etre an div. Etre luziasenn girri ar beure hag a zo echu ha hini an enderv ha n'eo ket krog c'hoazh.

2015
Daveenn : EHPEA p17

Ofis publik ar brezhoneg

Rouedadoù sokial