Dezverkoù all

Distagadur

Stankter implij : 

Testeniekaet e : 
NDBF
GBAHE

Stummoù pleget : 
7
Diskwel ar stummoù pleget

Termenadur :  Kuzhat an termenadur

I. Doar./Stn. 1. Muioc'h a hed, a devder, a uhelder, h.a., dezhañ eget an darn vuiañ eus an traoù all zo a seurt gantañ. [1732] Un den bras. Ur park bras-bras : kalz a c'horread dezhañ. Brasoc'h eo e zaouarn eget ma re. Ar brasañ gwez, an hini vrasañ eus ar gwez. Brasat lestr ! brasat eo al lestr ! : pegement a hed, a uhelder, h.a., zo dezhañ ! & Na bras na bihan : a vent etre. DHS. ec'hon, bir, ledan, meur, munut, stumm, tev, uhel. ES. bihan. 2. (db. ar c'hementadoù, an traoù a c'haller niveriñ) Zo kalz anezhañ. An darn vrasañ, an hanter brasañ, ar pep brasañ : al lodenn zo ar muiañ enni. [1878] Tud fall, tud digalon [...] a ginnigas dezhi brasoc’h pae, gwelloc’h bevañs, ma karje dilezer ar pemp minor ha mont d’o c’hêr da labourat. & Gounit a ra arc'hant bras : e-leizh a arc'hant. 3. DIFETIS Termen a dalvez d'ober anv eus un derez uhel war ur skeul talvoudegezhioù a denn d'ur santad, d'un trivliad, h.a. Fiziañs vras en deus en e geneil. Ar poanioù a c'houzañv zo brasoc'h eget da re. [1877] Ken divalav e kavas an dud kement-se, ma klaskjont, evit diskargañ o c’halon, un hanv da reiñ dezhañ hag a vije an dismegañs ar vrasañ. [1878] Judaz, an trubard bras, en amzer gozh, a werzhas e Zoue [...]. [1949] Ar breur Alano, keneil brasañ ar breur Arturo, ha Breizhad eveltañ. & 'M eus aon bras ez eus c'hoarvezet droug. & KOZH (dirak un ak.) E bras tristidigezh. 4. (db. an dud) Ger a dalvez d'ober anv eus ur rumm tud zo koshoc'h eget den pe zen. An dud vras : an dud en o oad gour enebet ouzh ar vugale. Ar re vras : an dud deuet pe ar vugale, ar grennarded koshoc'h eget den pe zen. [1878] [...] ar vugale, abalamour m’o doa aon rak e varv hir, hag ar re vras abalamour d’ar pezh a lavare [...]. & (db. an dud deuet pa gomzont db. ar vugale, ouzh ar vugale) Hor re vras : hor bugale goshañ. Kompren a ri pa vi bras: pa vi deuet koshoc'h. 5. Grevus. Ur fazi bras en deus graet. Ur pec'hed bras. Ober gaou bras ouzh ub. [1878] Ra vezo bet Doue madelezhus en e geñver, evitañ da vezañ graet droug, ha droug bras war an douar. 6. Dre skeud. (db. an dud) Zo stad ennañ diwar e benn e-unan. Honnezh zo ur plac'h vras. HS. balc'h, lorc'hus, otus. ES. gwar, izelek, uvel. 7. Trl. UR BEG BRAS, UR GENOÙ BRAS: den a gomz hep prederiañ hag a lavar sotonioù. HS. genaoueg. II. Stn. 1. (db. ar c'hêrioù) Zo kalz a c'horread dezhañ, kalz tud o chom ennañ. Ur gêr vras eo. & Trl. En e vrasañ : dezhañ ar muzul, al live uhelañ d'ur mare zo. Emañ ar mor en e vrasañ. 2. (db. doareoù an amzer) Zo muioc'h anezhañ eget ar pezh a weler prl. Glav bras, skorn bras. & Bezañ dindan an amzer vras : er-maez, hep bezañ gwarezet gant nep tra. & Ar goañv bras : ar goañ en e yenañ. & Deiz bras eo anezhi : deuet eo sklaer-tre. 3. Muioc'h a hed, a devder, a uhelder, h.a., dezhañ eget udb. all a lakaer a-geñver gantañ. Ar c'hoef* bras. An aoter vras : an hini bennañ zo en un iliz. Gwrizienn vras ur wezenn : an hini a ya a-bik en douar. & Al loar vras : al loargann. Al loar vras a vo er sizhun a zeu. 4. Ger a dalvez da zezverkañ ur seurt loened, plant zo muioc'h a uhelder, a devder, h.a., dezho eget d'ar re zo oc'h ober ar seurt(où) all zo a anv gantañ. Piz-bras. 5. A renk uhel, pouezus e berzh e keñver pe geñver. Ur sant bras. Ne vez nemet tud vras o lojan en ostaleri-se. Anvet eo d'ur garg vras er velestradurezh. & Trl. Ar pennoù bras : an dud o deus pouez er gevredigezh. HS (an) tev. & Ar mevel bras : an hini a fizier ennañ al labourioù pouezusañ. 6. (e buhez ar gevredigezh, en istor) Pouezus. Ur fest bras. Ar sizhun vras : ar sizhun zo a-raok Sul-Fask. & Un dra vras eo ho mennad : un dra a bouez. Darvoudoù bras hon amzer. Un devezh bras en istor hor bro. HS. meur. 7. A zere ouzh ul lid. Distaget en deus ur brezegenn war an ton bras. HS. lidus. 8.(db. an dour) Uhel e live. Dour bras zo bremañ er puñs. & DIFETIS Brezhoneg bras a zeu gantañ : kempenn, dibabet-mat ar c'homzoù anezhañ. 9. (db. an holen) Tev ar greun anezhañ. Lakaat holen bras war ar sardin. DHS. gwenn HS. glas. 10. Trl. (db. ar c'homzoù) Gerioù bras : kunujennoù. Ar gerioù bras a fuc'he ! III. Doar. 1. (db. ar mor) Uhel e live. Bras eo ar mor hiziv. & Dre ast. Rust, uhel e wagennoù. Ar mor zo bras goude ar gorventenn. 2. Dre let. Diaes da zegemer, a feuk (ub.), a ro poan (d'ub.). Bras eo gwelet traoù hudur evel-se ! & Trl. BEZAN BRAS GANT UB. : bezañ feuket (gant udb.), kavout diaes (udb.). Bras e voe gantañ bezañ kenteliet gant ar re a oa dindanañ. Bras eo gantañ plegañ d'ar gourc'hemenn-se. & Trl. KAVOUT BRAS UDB. : kaout poan, bezañ feuket en abeg d'an dra-se. Bras en deus kavet ar goulenn-se. Eñ a gav bras gwelet e verc'h o timezin gant ur mezvier. 3. Trl. DONT BRAS : dont d'e vent, d'e oad gour. Bremañ out deuet bras a-walc'h evit mont diouzh ar gêr. 4. Trl. BEZAÑ BRAS AN TAMM GANT UB., AG UB. : bezañ lorc'h ennañ, bezañ otus. Bras eo an tamm ganeoc'h pa ne saludit ket ho mignon. & Bezañ bras an tamm anezhañ : bezañ lorc'h ennañ. Dont a ra an tieien da vezañ lorc'hus, bras an tamm anezho ! 5. Trl. Bezañ bras e galon : bezañ glac'haret. N'oa ket evit lavaret tra ken, ken bras e oa he c'halon. IV. Adv. A. 1. Tr. adv. ENT BRAS : d'ar mare ma vezer deuet bras. Se ne zeu an dud da c'houzout nemet ent bras. 2. Tr. adv. A vihan* da vras. 3. Tr. adv. DRE VRAS : hep mont dre ar munud. Ne gomzimp peurliesañ eus an abadenn nemet dre vras. 4. (gant ur v.) Kalz. Int a vourre bras oc'h ober chervad. Doujañ bras a ra bale dindan noz. & D'ar mare-se e oa aet bras war an oad : d'ar mare-se e oa deuet da vezañ kozh-mat. B. (en e zerez-uheloc'h ; db. ar c'hementadoù, an niveroù) 1. Ger a dalvez d'ober anv eus ul lieskementadur. Teir gwech brasoc'h eo e lodenn eget ma hini. 2. Zo brasoc'h : zo kaeroc'h*.

Skouerioù istorel : 
338
Kuzhat roll ar skouerioù

skudell vras

1499
Daveenn : LVBCA pp42, 186 ('grande écuelle')

pegen bras

1499
Daveenn : LVBCA pp42, 160 (quant grand)

a gouraj vras

1499
Daveenn : LVBCA pp14, 42, 124 (homme ou beste de grand courage)

aotrou bras

1499
Daveenn : LVBCA pp25, 42 (grand ou puissant)

bras

1499
Daveenn : LVBCA p42 (grand)

debriad bras

1499
Daveenn : LVBCA pp42, 51 (grant mengeur, goillart)

un nebeud bras

1499
Daveenn : LVBCA pp42, 150, 201 (vng pou grand)

tra vras

1499
Daveenn : LVBCA pp42, 195 (grand chose)

Hag ez teuas d'en em varvailhañ en bras war an gened anezhi, maz c'houlennas piv oa, hag ez voe respontet dezhañ gant unan a'n gwerc'hezed, homañ eo Katell peheni a gustumes en amzer dremenet da aznavout[.]

1576
Daveenn : Cath p26

Neuze e c'hourhemenas he c'has d'ar palez, ha gant dilijañs bras he miret[.]

1576
Daveenn : Cath p8

« Da em varvailhañ a rez en bras war an edifis, hag an artifis en templ-mañ, peheni zo gwraet gant douzorn tud ha mecherourien. »

1576
Daveenn : Cath p6-7

Evel ma'z ententas ez komeras darn he zud [eus] he falez hag ez em warnisas gant sin ar groaz, hag ez eas en kêr, hag ez kavas un nombr bras a gristenien, pere a yae da sakrifiañ d'an idoloù rak aon na vient lazhet ma'z voe meurbet nec'het ha keuzet.

1576
Daveenn : Cath p5-6

Hag en em varvailhe ez vras war an prudañs hag an gened anezhi rak meurbet ez oa kazr ha plezant da welet d'an holl re hag ivez grasius.

1576
Daveenn : Cath p8

4. Bras voa ar boan hag an anui / Hag ar glac'har a'n goar Mari, / Pan welas, allas, ar c'hastiz, / He mab[,] hor c'har[,] e Kalvari.

1622
Daveenn : Do. p60

bras

1659
Daveenn : LDJM.1 pg ample, extreme

tachenn vras

1659
Daveenn : LDJM.1 pg (grande) place

rumm bras

1659
Daveenn : LDJM.1 pg multitude

na bras na bihan

1659
Daveenn : LDJM.1 pg mediocre

dibriad bras

1659
Daveenn : LDJM.1 pg (grand) mangeur

dibriad bras

1659
Daveenn : LDJM.1 pg (grand) mangeur

adal ar vihanañ [sic] bete ar brasañ

1659
Daveenn : LDJM.1 pg depuis (le plus petit iusques au plus grand)

bras infinit

1659
Daveenn : LDJM.1 pg immense

seul vrasoc'h eo e boan seul vrasoc'h eo e verit

1659
Daveenn : LDJM.1 pg seul (brassoc'h eo e boan seul brassoc'h eo e verit)

ur rumm bras

1659
Daveenn : LDJM.1 pg (vr) rum (bras)

brec'h bras

1659
Daveenn : LDJM.1 pg brec'h bras

reuz bras

1659
Daveenn : LDJM.1 pg tracas

ar binioù-bras

1659
Daveenn : LDJM.1 pg (le) haubois

Neb a zo bras a-walc'h evit anaout an droug diouzh ar mad.

1732
Daveenn : GReg pg adulte (qui entre dans l'adolescence)

bras

1732
Daveenn : GReg Rakskrid

darempred bras

1732
Daveenn : GReg pg affluence

yenien vras

1732
Daveenn : GReg pg alienation

forzh vras

1732
Daveenn : GReg pg fort-e (Fort grand.)

bras-meurbet

1732
Daveenn : GReg pg enorme (demesurement grand), fort-e (Fort grand.)

na'm eus ket brasoc'h mignon

1732
Daveenn : GReg pg ami

ned eus ket a denner dent brasoc'h gaouiad egetañ

1732
Daveenn : GReg pg (il ment comme un) arracheur de dents

re vras studi da

1732
Daveenn : GReg pg affectation

souezh bras

1732
Daveenn : GReg pg admiration

ul lod bras a dud

1732
Daveenn : GReg pg affluence, concours

un diskar bras a goad

1732
Daveenn : GReg pg abatis

ur garantez vras en deus evidomp

1732
Daveenn : GReg pg affectionné

ker bras hag eñ

1732
Daveenn : GReg pg autant (ker bras hag eñ)

ar saragerez vras

1732
Daveenn : GReg pg bardane (ou glouteron, plante dont les fruits, ou les têtes s'attachent aux habits)

ar stagerez vras

1732
Daveenn : GReg pg bardane (ou glouteron, plante dont les fruits, ou les têtes s'attachent aux habits)

ar billig vras

1732
Daveenn : GReg pg (le grand) bassin

ar vasin vras

1732
Daveenn : GReg pg (le grand) bassin

ul lod bras

1732
Daveenn : GReg pg beaucoup (plusieurs)

ul lue bras a vab ker sot hag e dad

1732
Daveenn : GReg pg (un grand) benet (de fils, aussi sor que son pere)

bandenn vras a zeñved

1732
Daveenn : GReg pg bergerie (troupeau de brebis)

poan vras

1732
Daveenn : GReg pg bien (de la peine)

orañjez vras

1732
Daveenn : GReg pg bigarrade

ar bouzelloù bras

1732
Daveenn : GReg pg (gros) boïau(x)

ur c'hoad bras

1732
Daveenn : GReg pg (un) bois (une forêt, un bois de haute-fûtaïe), (un grand) bois

ned eo ket ken bras e ambision

1732
Daveenn : GReg pg borner (son ambition est bornée)

ar gwad a zeue a vervadennoù bras eus e c'houli

1732
Daveenn : GReg pg (le sang sortoit à gros) boüillon(s de sa plaïe)

cheñchamant bras

1732
Daveenn : GReg pg bouleversement (renversement)

tourmant bras ha prim

1732
Daveenn : GReg pg bourasque (tempête soudaine & violente)

gwespedenn vras

1732
Daveenn : GReg pg bourdon (grosse mouche-guêpe)

gwerzhid vras ar vrec'h

1732
Daveenn : GReg pg (le grand os du) bras

ober trouz bras

1732
Daveenn : GReg pg (faire un grand) bruit

ret e vezo ober un dra evit pehini e santer un erez vras

1732
Daveenn : GReg pg (il faudra boire le) calice

maezeier bras

1732
Daveenn : GReg pg (vaste) campagne

kanol vras

1732
Daveenn : GReg pg (grand) canal (ou fort courant d'eau)

skiant bras

1732
Daveenn : GReg pg capacité (portée de l'esprit)

sujidigezh vras

1732
Daveenn : GReg pg captivité (sujettion), detention (captivité, esclavage)

lizherennoù bras

1732
Daveenn : GReg pg (gros) caractere (lettres majuscules)

ar gwin a zo ur c'hoñfort bras d'ar galon

1732
Daveenn : GReg pg (le vin est un grand) cardiaque

ar gwin a zo ur c'hoñfort bras evit ar galon

1732
Daveenn : GReg pg (le vin est un grand) cardiaque

ar re vras ha galloudus a c'hall okazioniñ kalz a vad, ha kalz a zroug

1732
Daveenn : GReg pg (les Grands peuvent) causer (beaucoup de bien & de mal)

ar re vras a c'hell bezañ kaoz, da galz a vad ha da galz a zroug

1732
Daveenn : GReg pg (les Grands peuvent) causer (beaucoup de bien & de mal)

ar re vras a c'hell bezañ kiriok, da galz a vad ha da galz a zroug

1732
Daveenn : GReg pg (les Grands peuvent) causer (beaucoup de bien & de mal)

ar re vras a c'hell bezañ okazion, da galz a vad ha da galz a zroug

1732
Daveenn : GReg pg (les Grands peuvent causer beaucoup de bien, & de mal)

gwell eo ar santorea vihan egit ar santorea vras

1732
Daveenn : GReg pg (la petite) centaurée (vaut mieux que la grande)

lakaat an houarn bras e treid ar brizonerien

1732
Daveenn : GReg pg (mettre les) cep(s aux pieds des prisonniers)

tommder vras

1732
Daveenn : GReg pg chaleur (excessive)

kambrelan bras

1732
Daveenn : GReg pg (grand) chambellan (premier Officier de la chambre du Roi)

ar gambr vras

1732
Daveenn : GReg pg (grand') chambre

ur chapeled bras

1732
Daveenn : GReg pg chapelet (du Rosaire)

ar pav bras

1732
Daveenn : GReg pg charrue (le manche, ou, la grande branche de la fourche de la charruë)

hent bras

1732
Daveenn : GReg pg chemin (de Roy, grand chemin), grand (Grand chemin.)

brakemard bras

1732
Daveenn : GReg pg cimetterre (grosse Epée & pesante, qui ne tranche que d'un côté, & est recourbé par le bout)

evezh bras

1732
Daveenn : GReg pg circonspection (discretion en ses paroles & en ses actions), discretion (prudence, retenuë en ses paroles & en ses actions)

koulourdrenn vras

1732
Daveenn : GReg pg citrouille (gros fruit rampant sur terre)

ar c'hloc'h bras

1732
Daveenn : GReg pg (la grosse) cloche

ur vertuz ar vrasañ

1732
Daveenn : GReg pg (une vertu) consommée

bras eo

1732
Daveenn : GReg pg (il a de la) corpulence

niver bras

1732
Daveenn : GReg pg diversité (grand nombre)

bras-meurbet

1732
Daveenn : GReg pg extrème (grand au dernier point, excessif, sensible)

ur wech all brasoc'h

1732
Daveenn : GReg pg fois (Une fois plus grand.)

div wech brasoc'h

1732
Daveenn : GReg pg fois (Deux fois plus grand.)

un arc'hant bras

1732
Daveenn : GReg pg force (Force argent.)

ur fortun vras

1732
Daveenn : GReg pg fortun (Une haute fortune.)

fortunioù bras

1732
Daveenn : GReg pg fortune (Une haute fortune, p.)

kleuzioù bras

1732
Daveenn : GReg pg fossé (Des fossez élevez)

Bras voa an ingroez

1732
Daveenn : GReg pg foule (La foule étoit grande.)

Bras e oe er mac'h.

1732
Daveenn : GReg pg foule (La foule étoit grande, Van.)

ur rumm bras a dud

1732
Daveenn : GReg pg fourmiliere (Une fourmiliere de monde.)

Koustoù bras a zo bet.

1732
Daveenn : GReg pg frais (Il y a eu de grands frais.)

e-pad ar brasañ riv

1732
Daveenn : GReg pg froid (Pendant la rigueur du froid.)

a-dog ar brasañ yenien

1732
Daveenn : GReg pg froid (Pendant la rigueur du froid.)

kaout riv bras

1732
Daveenn : GReg pg froid (Avoir grand froid.)

bet riv bras

1732
Daveenn : GReg pg froid (Avoir grand froid, pp.)

endevout un anoued bras

1732
Daveenn : GReg pg froid (Avoir grand froid, Van.)

bet un anoued bras

1732
Daveenn : GReg pg froid (Avoir grand froid, Van., pp.)

graet un trouz bras

1732
Daveenn : GReg pg fulminer (Fulminer, tempêter, &c., pp.)

Re vras tommder en deus noazet ouzh an edoù.

1732
Daveenn : GReg pg gâter (Le grand chaud a gâté les blez.)

Re vras tommder en deus kollet an idoù.

1732
Daveenn : GReg pg gâter (Le grand chaud a gâté les blez.)

Fortun vras a goll meur a hini.

1732
Daveenn : GReg pg gâter (La fortune gâte plusieurs personnes.)

Re vras fortun a ra gwashaat kalz tud.

1732
Daveenn : GReg pg gâter (La fortune gâte plusieurs personnes.)

Neb en deus ur galon vras.

1732
Daveenn : GReg pg genereux (-se, qui a l'ame grande)

Ur jentilded vras he deus ar c'hrweg-hont.

1732
Daveenn : GReg pg gentillesse (Cette femme a beaucoup de gentillesse.)

Ar c'hourlañchenn vras ay oa tad da C'hargantua.

1732
Daveenn : GReg pg gosier (Grand-gousier étoit le Pere de Gargantuas, dit Rabelais.)

bras

1732
Daveenn : GReg pg grand (-e), gros (Gros, grosse, grand.), haut (grand, illustre)

brasoc'h

1732
Daveenn : GReg pg grand (-e), gros (Gros, grosse, grand.), haut (grand, illustre)

brasañ

1732
Daveenn : GReg pg grand (-e), haut (grand, illustre)

brasañ

1732
Daveenn : GReg pg grand (-e), gros (Gros, grosse, grand.)

bras

1732
Daveenn : GReg pg grand (-e, Van.), gros (Gros, grosse, grand, Van.)

un den bras

1732
Daveenn : GReg pg grand (Un grand homme.)

ur c'hrweg vras

1732
Daveenn : GReg pg grand (une grande femme.)

un den bras-meurbet

1732
Daveenn : GReg pg grand (Un grand homme.)

Bras-ouzh-vras ez a an droug.

1732
Daveenn : GReg pg grand (Le mal devient plus grand.)

ar re vras eus ar rouantelezh pe a gêr

1732
Daveenn : GReg pg grand (Les grands du Roiaume, ou d'une Ville.)

Ur spered bras a zen eo.

1732
Daveenn : GReg pg grand (C'est un grand genie que cet homme là.)

bras-onestamant

1732
Daveenn : GReg pg grandelet (-e)

Ned eo ket bras ar vent anezhañ.

1732
Daveenn : GReg pg grandeur (Sa grandeur n'est pas considerable.)

a bouez vras

1732
Daveenn : GReg pg grave (Grave, qui est d'une grande autorité.)

Ar gresim hag al latin o deus flipet un niver bras a c'herioù eveus al langaj a brezeg ar Vretoned en Breizh-Arvorig hag en Breizh-Veur.

1732
Daveenn : GReg pg grec (La langue grecque, & la latine ont pris beaucoup de mots de la langue des anciens Celtes, lorsqu'ils s'appelloient encore Gomariens, & Titans, selon le Reverend Pere Dom Paul Pezron Bernardin, dans son livre, de l'antiquité de la nation & de la langue des Celtes, ou anciens Gaulois.)

sant Gregor, Pab lesanvet ar Bras

1732
Daveenn : GReg pg Gregoire (Saint Gregoire le grand, Pape.)

hon tad santel, ar Pab sant Gregor ar Bras.

1732
Daveenn : GReg pg Gregoire (Saint Gregoire le grand, Pape.)

ul lod bras a daolioù bazh

1732
Daveenn : GReg pg grêle (Une grêle de coups de bâtons.)

Re vras krim eo ur muntr graet a-fetepañs, evit dleout bezañ pardonet.

1732
Daveenn : GReg pg grief (L'assassinat est un crime trop grief, pour être graciable.)

Re vras krim eo ur muntr graet a-fetepañs evit militout lizheroù a c'hras.

1732
Daveenn : GReg pg grief (L'assassinat est un crime trop grief, pour être graciable.)

va brasañ faot

1732
Daveenn : GReg pg grief (Ma très grieve faute.)

brasoc'h

1732
Daveenn : GReg pg gros (Gros, grosse, grand, Van.)

brasañ

1732
Daveenn : GReg pg gros (Gros, grosse, grand, Van.)

brasañ

1732
Daveenn : GReg pg gros (Gros, grosse, grand, Van.)

ur marc'hadour bras

1732
Daveenn : GReg pg gros (Un gros Marchand.)

ur pec'hed bras

1732
Daveenn : GReg pg gros (Un gros peché.)

un arme vras

1732
Daveenn : GReg pg gros (Une grosse armée.)

ur brezeliad bras

1732
Daveenn : GReg pg guerrier (Un fameux guerrier.)

brezelidi vras

1732
Daveenn : GReg pg guerrier (Un fameux guerrier, p.)

Latinerien vras, hag a oar Tertullian dre an evor.

1732
Daveenn : GReg pg habile (En riant on dit : —— , p.)

kaout ur gasoni vras ouzh ur re bennak

1732
Daveenn : GReg pg haine (Avoir une haine mortelle contre quelqu'un.)

dougen ur gasoni vras da ur re

1732
Daveenn : GReg pg haïr (Haïr mortellement quelqu'un.)

douget ur gasoni vras da ur re

1732
Daveenn : GReg pg haïr (Haïr mortellement quelqu'un, pp.)

dougen un droug bras-meurbet da ur re

1732
Daveenn : GReg pg haïr (Haïr mortellement quelqu'un.)

douget un droug bras-meurbet da ur re

1732
Daveenn : GReg pg haïr (Haïr mortellement quelqu'un, pp.)

gant re vras hastifded

1732
Daveenn : GReg pg hâte (Trop à la hâte.)

ul lignez vras

1732
Daveenn : GReg pg haut (Une haute naissance.)

ur follentez vras

1732
Daveenn : GReg pg haut (Une haute folie.)

ur follezh vras

1732
Daveenn : GReg pg haut (Une haute folie.)

ur galon vras

1732
Daveenn : GReg pg hauteur (Hauteur, grandeur d'ame.)

Ur galon vras en devoa.

1732
Daveenn : GReg pg hauteur (Il avoit une hauteur d'ame admirable.)

Herri ar fri bras

1732
Daveenn : GReg pg Henri (Henri IV.)

bet aon bras

1732
Daveenn : GReg pg crainte (Etre penetré de crainte, pp.)

ur vailhantiz vras

1732
Daveenn : GReg pg heroïque (Une action heroïque.)

En digeflusk ar brasañ em eus e gavet.

1850
Daveenn : GON.II pg digéflusk (Je l'ai trouvé dans la plus grande immobilité).

Brav-bras en em glevont.

1850
Daveenn : GON.II pg klévet (Ils s'entendent fort bien, ils sont d'intelligence).

Klevout a rit-hu ar c'hloc'h bras ?

1850
Daveenn : GON.II pg klôc'h (Entendez-vous la grosse cloche ? )

E gavout a reot er glosenn vras.

1850
Daveenn : GON.II pg klosen (Vous la trouverez dans la grande boîte).

Klouedañ a raimp hiziv ar park bras.

1850
Daveenn : GON.II pg klouéda (Nous herserons aujourd'hui le grand champ).

koad bras

1850
Daveenn : GON.II pg koat, koad (Grand bois, bois de haute futaie).

Kolloù bras a zo kouezhet warnomp hevlene.

1850
Daveenn : GON.II pg koll (Nous avons éprouvé de grandes pertes cette année).

Danvez bras en deus.

1850
Daveenn : GON.II pg danvez (Il a de grands biens, beaucoup de moyens).

Un darevell bras a glevan.

1850
Daveenn : GON.II pg darével, dasrével (J'entends un grand brouhaha).

un darn vras anezho

1850
Daveenn : GON.II pg darn (Une grande partie d'eux, plusieurs d'entr'eux).

Torret eo an delez vras.

1850
Daveenn : GON.II pg délez (La grande vergue est cassée).

Eus a un dellid bras eo.

1850
Daveenn : GON.II pg dellit, dellid (C'est d'une grande valeur, d'une grande importance).

denjentil bras

1850
Daveenn : GON.II.HV pg dén-jeñtil-brâz (Paladin, ancien grand seigneur).

Gant un dereadegezh vras en deus komzet ouzhin.

1850
Daveenn : GON.II pg déréadégez (Il m'a parlé avec une grande politesse).

It da ziaskola ar park bras.

1850
Daveenn : GON.II pg diaskola (Allez arracher les chardons du grand champ).

Diforc'hted bras a zo entrezo.

1850
Daveenn : GON.II pg diforc'hted (il y a une grande désunion entre eux).

Un dihet bras em [sic] eus bet o vont di.

1850
Daveenn : GON.II pg dihet (C'a été un grand désagrément pour moi d'y aller).

An douar bras

1850
Daveenn : GON.II pg douar (La terre ferme).

Ar wern-vras

1850
Daveenn : GON.II pg gwern (le grand mât).

ar re vras

1850
Daveenn : GON.II pg ré + p.6 introduction ; les grands.

tirenn vras

1850
Daveenn : GON.II.HV pg tiren (-vrâz)

munudig bras

1850
Daveenn : GON.II.HV pg munudik (-brâz)

youl vras

1850
Daveenn : GON.II.HV pg ioul (-vrâz)

glazennoù bras

1850
Daveenn : GON.II.HV pg glazen-vrâz (dragon, tache ou peau blanche, épaisse, qui vient à la prunelle des yeux des hommes et des chevaux. Pl.)

glazenn vras

1850
Daveenn : GON.II.HV pg glazen-vrâz (dragon, tache ou peau blanche, épaisse, qui vient à la prunelle des yeux des hommes et des chevaux).

forn vras

1850
Daveenn : GON.II.HV pg forn-vrâz (Fournaise, grand four).

Kouezhet eo warnomp gant ur fervder ar [b]rasañ.

1850
Daveenn : GON.II pg fervder (il est tombé sur nous avec la plus grande férocité).

Bras eo ho fazi.

1850
Daveenn : GON.II pg fazi (votre erreur est grande).

bras

1850
Daveenn : GON.II p.22, livre premier, "grand".

Un ever bras eo.

1850
Daveenn : GON.II pg éver (C'est un grand buveur).

brasoc'h

1850
Daveenn : GON.II p.23, livre premier, "plus grand".

ar [b]rasañ

1850
Daveenn : GON.II p.23, livre premier, "le plus grand".

Bras

1850
Daveenn : GON.II p.23, livre premier, "grand".

An ti a zo bras.

1850
Daveenn : GON.II p.60, livre second, "La maison est grande".

N'en deus ket un eürusded vras war an douar.

1850
Daveenn : GON.II pg eurusded (il n'a pas une grande félicité sur la terre).

Bras e voe e estlamm.

1850
Daveenn : GON.II pg estlamm (son étonnement fut grand).

N'on ket ker bras ha c'hwi.

1850
Daveenn : GON.II p.94, livre second, « Je ne suis pas aussi grand que vous ».

An den-se n'eo na bras na bihan.

1850
Daveenn : GON.II p.94, livre second, « Cet homme-là n’est ni grand ni petit ».

An arvoriz a zo peurvuiañ brasoc'h eget an argoaderien.

1850
Daveenn : GON.II pg arvôrad (Les habitants des bords de la mer sont, pour la plupart, plus grands que ceux de l'intérieur des terres).

a-youl vras

1850
Daveenn : GON.II pg a-ioul

Bras e-leizh eo va zi.

1850
Daveenn : GON.II p.89, livre second, « Ma maison est suffisamment grande ».

Re vras oc'h.

1850
Daveenn : GON.II p.88, livre second, « Vous êtes trop grand ».

Ha bras eo ho merc’h ?

1850
Daveenn : GON.II p.86, livre second, « Votre fille est-elle grande ? »

Brasañ den !

1850
Daveenn : GON.II p.84, livre second, " Quel grand homme ! "

Torret eo troad an estell bras.

1850
Daveenn : GON.II pg estel (le pivot, le pied du grand dévidoir est rompu).

ez bras

1850
Daveenn : GON.II p.58, Grammaire bretonne, "grandement, très grand".

herr bras em [sic] boa d'ho kwelout.

1850
Daveenn : GON.II pg err, herr (j'avais grand empressement de vous voir).

Un erez vras em eus outi.

1850
Daveenn : GON.II pg érez, hérez (j'ai une grande antipathie pour elle).

Bras e oa an engroez er marc'had hiriv.

1850
Daveenn : GON.II pg eñgroez, iñgroez (la foule était grande au marché aujourd'hui).

N'eo ket c'hoazh endrammet ar park bras.

1850
Daveenn : GON.II pg eñdramma (on n'a pas encore levé les javelles dans le grand champ).

Un enkrez bras he deus ar vaouez-hont.

1850
Daveenn : GON.II pg eñkrez, iñkrez (Cette femme a un grand chagrin).

N'eo ket amañ eo en em roet an emgann bras.

1850
Daveenn : GON.II pg emgann (Ce n'est pas ici que s'est donnée la grande bataille).

Ne ouien ket ho poa ur mab bras.

1850
Daveenn : GON.II p.64

Brasoc’h vereuri hoc’h eus evidon.

1850
Daveenn : GON.II p.64

Ho ti a zo bras, va hini a zo c’hoazh brasoc’h.

1850
Daveenn : GON.II p.67

Ar re-se a zo re vras.

1850
Daveenn : GON.II p.70

Gant un eeunder bras e ra pep tra.

1850
Daveenn : GON.II pg éeunder, eunder (il fait tout avec une grande justesse, avec droiture).

Ar vrasañ anezho-holl eo.

1850
Daveenn : GON.II p.70

Ar c'holl eus a ur skoed a zo ur c'holl bras evit meur a hini.

1850
Daveenn : GON.II p.60

Ur gaou bras a ra outañ ar balbouzerezh.

1850
Daveenn : GON.II pg balbouzérez (Le bredouillement lui fait très-grand tort).

ur marc'hadour bras

1850
Daveenn : GON.II pg brâz (Un gros marchand).

Ur vaouez vras eo.

1850
Daveenn : GON.II pg brâz (C'est une grande femme).

Pehini ac'hanomp hon-tri eo ar vrasañ ?

1850
Daveenn : GON.II p.72

Ho ti en deus ur baleg bras war va hini.

1850
Daveenn : GON.II pg baleg (Votre maison a une grande saillie sur la mienne. On dit aussi "balir", dans le même sens).

Un doan vras em [sic] eus bet eus a gement-se.

1850
Daveenn : GON.II pg doan (Cela m'a fait un grand déplaisir).

Un dizunvaniezh vras a zo etrezo.

1850
Daveenn : GON.II pg dizunvaniez (Il y a une grande désunion entre eux).

Un disac'h bras en deus graet ar glav er voger-mañ.

1850
Daveenn : GON.II pg dizac'h (La pluie a fait une grande brèche à ce mur).

N'eo ket un divuz bras an dra-se.

1850
Daveenn : GON.II pg divuz (Ce n'est pas là un grand amusement).

Un divoaz bras eo.

1850
Daveenn : GON.II pg divoaz (C'est un grand abus).

N'eo ket ar brasañ eo ar furañ.

1850
Daveenn : GON.II pg brâz (Ce n'est pas le plus grand qui est le plus sage).

Un divlaz bras am eus evit ar c'hig-moc'h.

1850
Daveenn : GON.II pg divlaz (J'ai un grand dégoût pour la chair de porc).

Ur bevezer ar brasañ eo deuet a-nevez zo.

1850
Daveenn : GON.II pg bévézer (Il est devenu grand dissipateur depuis peu).

Un distro bras em eus graet.

1850
Daveenn : GON.II pg distrô (J'ai fait un grand détour).

Peger bras eo deuet !

1850
Daveenn : GON.II pg brâz (Comme il est devenu grand ! )

Un arvestiad bras eo.

1850
Daveenn : GON.II pg arvestiad (c'est un grand observateur).

Ur reuz bras en deus distroet diwarnomp.

1850
Daveenn : GON.II pg distrei (Il a écarté, éloigné un grand malheur de dessus notre tête).

Sant Paol a lazhas pe a veuzas un aerouant bras e Enez-Vaz war a lavarer.

1850
Daveenn : GON.II pg aérouañt (Saint Pol tua ou noya, dit-on, un grand dragon dans l'île de Bas).

Un amzereadegezh vras eo.

1850
Daveenn : GON.II pg amzéréadégez (C'est une grande inconvenance, une grande indécence.)

En displeted ar vrasañ eo kouezhet.

1850
Daveenn : GON.II pg displédder, diplédded (Il est tombé dans la plus grande abjection).

Un ambrouger bras eo.

1850
Daveenn : GON.II pg ambrouger (C'est un grand conducteur).

Un dismegañs vras a zo kouezhet warnezhañ.

1850
Daveenn : GON.II pg dismégañs (Il a reçu un grand affront).

Un dismantr bras he deus graet ar gurun.

1850
Daveenn : GON.II pg dismañt, dismañtr (Le tonnerre a fait un grand ravage).

En disleberded ar vrasañ e vevont.

1850
Daveenn : GON.II pg disléberded (Ils vivent dans le plus grand avilissement).

Re vras eo ho tiskred

1850
Daveenn : GON.II pg diskred (Votre défiance est trop grande).

Un diskarg bras e vezo evidon.

1850
Daveenn : GON.II pg diskarg (Ce sera un grand soulagement pour moi).

Buan bras eo ar plac'h yaouank-se.

1850
Daveenn : GON.II pg buan (Cette jeune fille est bien alerte).

Brasoc'h e vezo eget e vreur.

1850
Daveenn : GON.II pg brâz (Il sera plus grand que son frère).

brasoc'h

1850
Daveenn : GON.II pg brasoc'h, brâz (au comparatif, plus grand).

Un diskar bras a goad a zo.

1850
Daveenn : GON.II pg diskar (Il y a un grand abatis de bois).

brasañ

1850
Daveenn : GON.II pg brâz (Au superlatif, "brasa" le plus grand).

An dirollidigezh a ya bepred war-gresk er c'herioù bras.

1850
Daveenn : GON.II.HV pg dirollidigez (La démoralisation s'étend de jour en jour dans les grandes villes).

En direizh ar vrasañ eo bevet.

1850
Daveenn : GON.II pg direiz (Il a vécu dans le plus grand désordre).

En un dinammded bras o deus bevet.

1850
Daveenn : GON.II pg dinamded (Ils ont vécu dans une grande pureté).

bras-meurbet

1850
Daveenn : GON.II pg brâz (Démesurément grand. Extrême. Excessif).

bras

1850
Daveenn : GON.II pg brasaat, brasder, brasoc'h, brâz (Grand, qui est fort étendu en longueur, ou en largeur, ou en profondeur. Il s'emploie aussi pour gros, par opposition à petit. Considérable), meûr

» Da bareañ dioc'h kozhni eo ul louzoù dispar, / Eme 'r medisin-se, ar brasañ war an douar. »

1867
Daveenn : MGK p105

O-daou ez ejont kuit : hennezh ne voa desket, / Disprizet gant an holl, en dienez vrasañ, / Ne gavas e nep lec'h dor zigor, tamm bara.

1867
Daveenn : MGK p124

Netra, netra er bed gant Doue ned a da goll : / Ul lomm dour er mor-bras, war an douar ur yeotenn / A zo azirazañ ker kaer evel an heol.

1867
Daveenn : MGK p121

Tamm dismegañs ne vije bet / Ha pa vije lakaet [ar gwin] war daol ar roue brasañ ; / Tañvaet e voe diwezhat.

1867
Daveenn : MGK p.39

Rouanez ha re vras, ni pennoù ar c'hêrioù, / Ha ni ive ezhec'h, en hon tiegezhioù, / Ni laka d'ar marv, ni gastiz ar re fall, / Ha ma ve sellet pizh, dreist ar c'hleuz en tu all, / Ve gwelet marteze oc'h ober meur a dra / A lakafe ar vein en-dro domp da ruziañ.

1867
Daveenn : MGK p84-85

Ganto n'edo al louarn, emichañs, dre 'n abeg / Ne gare ar re vras ha ne oa ket losteg.

1867
Daveenn : MGK p104

— « Strafuillet on gant ker bras aon / Ma'z eo din torret-krenn va naon ; / Keuz am beus da'z pezañ kredet / Hag amañ da vezañ deuet.

1867
Daveenn : MGK p128

Demat deoc'h emezi, aotrou ar c'hont ma fried, pell amzer vras a zo abaoe na oamp en em welet.

1874
Daveenn : GBI.II p8

Teñval e oa c’hoazh ar c’hraou, pa voemp dihunet gant gwigour an alc’houez e potailh an nor ; mes kerkent ha ma voe digoret e weljomp e oa deiz bras, hag hor boa graet hor c’housk-mintin.

1877
Daveenn : EKG.I. p.76

Ned aent ket d’ar gêr, rak a-benn un hantereur pe nebeutoc’h, e kouezhent adarre warnomp, ha, kuzhet evel er gwechoù all, a-dreñv ur c’hleuz pe e-kreiz ur vojenn lann, e touarent ac’hanomp hep na c’hellemp ober droug bras dezho.

1877
Daveenn : EKG.I. p.312

Ken divalav e kavas an dud kement-se, ma klaskjont, evit diskargañ o c’halon, un hanv da reiñ dezhañ hag a vije an dismegañs ar vrasañ.

1877
Daveenn : EKG.I. p.309

A-raok an amzer ma komzan anezhi, a-raok an dispac’h [b]ras, pe an dispac’h kentañ, mar kirit, ned’ae da soudard nemet an neb a gare.

1877
Daveenn : EKG.I. p.259

Me a lakaio diskar d’an traoñ tour bras Sant-Tegoneg ha freuzañ hoc’h iliz ker kaer, hag er c’hiz-se, ne chomo netra ganeoc’h evit digas da soñj deoc’h eus ho falskredennoù hag eus a ziotachoù an amzer gozh.

1877
Daveenn : EKG.I. p.171

Piv a zo aze o c’houlenn digor ? — Tud hag o deus ezhomm bras da gomz ur gerig ouzhoc’h, ha dioc'htu zoken, rak n’hellont ket dale.

1877
Daveenn : EKG.I. p.111

Per Kemener en doa c’hoant bras da ziskenn e kêr, rak skuizh [e] oa, ha n’en doa bet, eveldon-me, abaoe ar mintin, nemet un tamm bara ha kig, hag ur banne dour fresk eus a ur feunteun.

1877
Daveenn : EKG.I. p.63

Doue a oar gwell egedomp ar pezh a zo ar gwellañ evit hor brasañ mad ; ret eo en anzav, n’eus forzh peger kriz e c’hellfe bezañ d’hor c’halon, n’eus forzh pegement e ve a-enep hor c’hoant hag hor faltazi.

1877
Daveenn : EKG.I. p.36

Eno e kave din e vije aes din gwalc’hiñ ha distanañ va morzhed, hag ivez evañ ur banne dour, rak sec’hed bras em boa.

1878
Daveenn : EKG.II p.24

Ha neuze, ma ne vijec’h ket bet mignoned, ha mignoned vras zoken, daoust ha c’hwi a vije bet diskiant a-walc’h evit en em lakaat e-tal da goll hoc’h arc’hant hag hoc’h holl danvez evit an aotrou-se ?

1878
Daveenn : EKG.II p.67

— C’hoant ec’h eus ’ta da gas da fuzuilh ganez ? — Ya, ha c’hoant bras.

1878
Daveenn : EKG.II p.113

Judaz, an trubard bras, en amzer gozh, a werzhas e Zoue ; hemañ n’oa ket evit hen ober, rak pell a yoa e oa marvet Jezuz-Krist evidomp war ar groaz, mes gwerzhet en deus gwad tud vat, tud hag a heuilhe lezenn Doue.

1878
Daveenn : EKG.II p.147

Ya, rak evidon da vezañ o chom amañ, va c’halon a ya d’hoc’h heul. Va brasañ levenez eo klevet hoc’h eus kaset d’ar bed all unan bennak eus ar pilpouzed panenn-se ne reont nemet tregasiñ hag inouiñ, pa ne reont gwazh, ar re n’int ket sot a-walc’h evit krediñ o holl sotonioù, ha ne fell ket dezho mont da gontañ, er gofesion, o holl doareoù.

1878
Daveenn : EKG.II p.150

Ur pennad a-raok mervel, terzhienn o mamm a gouezhas ; gervel a reas he merc’h d’he c’haout : « Anna, emezi, gouzout a ran eo ho prasañ c’hoant mont da leanez e kouent Kastell [...] ».

1878
Daveenn : EKG.II p.170

Per ar Sant ha Mari Kreac’h a vevas er brasañ karantez an eil gant egile.

1878
Daveenn : EKG.II p.175

Dre ma’z ae ha dre ma teue, an holl a dec’he en e raok ; ar vugale, abalamour m’o doa aon rak e varv hir, hag ar re vras abalamour d’ar pezh a lavare, hag abalamour m’oa un divroad.

1878
Daveenn : EKG.II p.193

Dont a rejont gant ru ar Skolaj evit sevel dre ar Ru Vras war al leurgêr, el lec’h m’oa bet ar penn-kentañ eus a emgann Kergidu, deiz an tennañ d’ar sort.

1878
Daveenn : EKG.II p.213

Tud fall, tud digalon, digouezhet e Kastell e-pad an dispac’h, a wele gant poan Mari Toulleg o c’hounit bara d’ar pemp krouadur, hag a ginnigas dezhi brasoc’h pae, gwelloc’h bevañs, ma karje dilezer ar pemp minor ha mont d’o c’hêr da labourat. Tud kriz !

1878
Daveenn : EKG.II p.232

Va brasañ kalonad / O kuitaat ar bed-mañ, / Eo ma’z oar ken divat / Ma’z eer da gastizañ / Va madoberourien, / Va brasañ mignoned, / ’Vit va bezañ digemeret.

1878
Daveenn : EKG.II p.251

C’hoant am eus da lavaret deoc’h ez on ker bras mestrez ha c’hwi e Penn-an-Nec’h, hag abalamour da se eo ken nes din-me mont d’ar prizon gant ar soudarded evel ma’z eo deoc’h-c’hwi, rak kement ha c’hwi em eus roet golo d’ar veleien, pa’z eo gwir eo an hanter din amañ.

1878
Daveenn : EKG.II p.258-259

— Perak ne gredit-hu ket ac’hanon ? — Abalamour ma’z out ur gaouiad. — Me gaouiad ? — Ya, ker bras gaouiad ha kêr Vrest en he fezh.

1878
Daveenn : EKG.II p.282

Mat, an aotrou Koarigou en doa desket ivez da Gorintin ar c’hiz-se da bediñ Doue, ar pezh a rae ur vad vras d’e galon hag a verrae kalz hirder an amzer.

1878
Daveenn : EKG.II p.293

‘Barzh ar Groaz neve[z] na gavfet nemet ho prasañ mad : Alioù kristen evit lâret dac’h petra vo ar gwellañ d’ober ; keloioù deus pevar c’horn ar vro ; buhe[zi]o[ù] ha gwerzio[ù] ar Sent da sevel ho kalon war-zu Doue ; kuzulio[ù] ha kelenno[ù] war al labour-douar ; hag, evit diduañ an amzer, sonio[ù] ha marvailho[ù] deus ar re fentusa[ñ].

1898
Daveenn : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 30 janvier 1898, p.1

E tu-hont d'ar c'hambroù ha d'ar salioù bras [e]c'h aer enne 'vit dibriñ, pe 'vit skrivañ, pe 'vit ober un diskuizh, e zo amañ ur chapel vras hag ur chapel vihan : homañ 'zo savet enni ur vreuriezh a nevez zo 'vit diboaniañ an anaon : enni dreist-holl e plijo dimp mont da gaozeal gant an Ao. Doue.

1903
Daveenn : MBJJ p112

Aourusted Iwerzhon a hañval bezañ bet en he brasañ etre ar bloazioù 1500 ha 1.000 kent H.S.

1923
Daveenn : SKET p.19

En tu-hont d’ar mor Enezek, em eus gweladennet an douar-bras anvet Azia hag ar pep brasañ eus ar broioù bet staget ouzh impalaeriezh ar C’hres gant an trec’hour-meur brudet Alexandros, mab Philippos, dre e gadarnded e-unan ha hini e genvrezelourien.

1923
Daveenn : SKET p.14

Ur bras a vrud a zeuas da Vomoros diwar e furnez, e gadarnded, e drec’hioù-brezel.

1923
Daveenn : SKET p.122

Fav, tilh, derv, bras-divent o c’hefioù, bodennek o c’hernioù, a waskede tonenn c’hlas an douar.

1923
Daveenn : SKET p.120

Bras-meurbet, dezho da wareziñ en e hed korf ar brezelour, e veze alies ar skoedoù aozilh lêret.

1923
Daveenn : SKET p.78

E dog erienet-ledan bou[n]tet gantañ war gil e benn, e tresas an Tad gant penn e vazh ur bras a gelc’h-hud en-dro d’ar gov.

1923
Daveenn : SKET p.37

Kaeraet eo ar murioù anezhañ en diavaez gant skeudennoù brezelourien, leñverezed, sonerien, kirri, loened-stern, kizellet er maen ha damzistag dioutañ, ma leverer e teu ar skeudennoù-se, da vareoù zo eus ar bloaz, pa gouezh sklêrijenn al loargann en he brasañ war an ti-kañv, da enaouiñ ha d'en em beurzistagañ diouzh ar maen.

1923
Daveenn : SKET p.14

Herr bras a sav war gas an dour.

1924
Daveenn : SKET.II p.48

— Ur maleur bras, aotrou person, eme Marc’harid… Janedig a zo marvet en noz-mañ… Janedig, Janedig Tangi… — A !

1924
Daveenn : BILZ1 Niverenn 37, p.809 (Miz Genver 1924)

An daou vihanañ er gêr, hi gant Bilzig ha Mad[a]len ac’h aio d’an aod, da vigorneta, da goukousa (1), da veskla, ha, pa vo mareoù bras, da o[u]rmela ha da deureuka (2).

1924
Daveenn : BILZ1 Niverenn 38, p.840 (Miz C'hwevrer 1924)

Kastell Brechou ’ta a save e dourell a-us gwez bras ar c’hoad tilh a c’holoe ar run, adalek an Traezh-Gwenn betek mengleuzioù Keraudren.

1924
Daveenn : BILZ1 Niv. 37, p.807 (Genver 1924)

Hag etre hiraezh an deiz o vont hag enkrez an noz o tont, e-kreiz ar c’heinvor digenvez, e klevas Vindosetlos ur vras a anken o voustrañ e galon, rak seul roeñvadenn a rae, e pellae diouzh an dud a gare, hag an arvest edo o paouez gwelout a oa gantañ evel un diougan a varv.

1924
Daveenn : SKET.II p.39

An aotrou hag an itron a rae eno o ziegezh gant o daou vugel e-pad an hañv ; deut ar goañv ec’h aent da gastell Tremedern, en koadoù bras ar Jaou.

1924
Daveenn : BILZ1 Niverenn 37, p.807 (Miz Genver 1924)

Pa veze bras ha niverus an taol-pesked, e veze kaset kannad da gokanierien Lannuon ha Montroulez da lavaret dezhe dont da brenañ ar pesked.

1925
Daveenn : BILZ2 p.122

Ur gêr vras [an Naoned], mamm Izabel : Montroulez en he c’heñver a zo ur gêrig.

1925
Daveenn : BILZ2 p.182

An deiz war-lerc’h, goude oferenn ar servij bras, ar paotr ac’h eas da gimiadiñ diouzh e gabiten ; hag eno, war e bez, en e galon, graet gantañ al le da heuilh penn-da-benn youl madelezhus e gabiten.

1925
Daveenn : BILZ2 p.175

a-vihan da vras

1927
Daveenn : GERI.Ern pg bihan

holen bras

1927
Daveenn : GERI.Ern pg bras

ar brasañ

1927
Daveenn : Geri.Ern pg añ

ober ar pep brasañ

1927
Daveenn : GERI.Ern pg bras

brasañ

1927
Daveenn : Geri.Ern pg añ

en amzer vras

1927
Daveenn : GERI.Ern pg amzer (-vivre- au grand air)

loar vras

1927
Daveenn : Geri.ern pg bras

bras

1927
Daveenn : Geri.ern pg bras

bragoù bras

1927
Daveenn : GERI.Ern pg bragaoua

un dra vras

1931
Daveenn : VALL pg (une grave) affaire

bras a-walc'h

1931
Daveenn : VALL pg appréciable

arc'hant bras

1931
Daveenn : VALL pg beaucoup

Job ha Lom a oa kendirvi kompez evit o brasañ maleur, rak dre ma oant kerent eo e teujont d’en em zaremprediñ ; evit o brasañ maleur ivez e oant o chom o-daou e kêr Lanurgad, rak, panevet se, marteze, an amzer he dije lakaet fin d’o darempredoù.

1944
Daveenn : ATST p.25-26

Ac'hano ez eas da di mestr de la Monnerie, noter e Montroulez, er Ru Vras, da gentañ gomis.

1944
Daveenn : EURW.1 p11

Mes ur gaou bras o doa lavaret an daou zen, pa azezent ouzh taol, pep hini en e di.

1944
Daveenn : ATST p.38

Gwelout a reer diwar ar gorre ur vro eus ar re gaerañ a vez kavet e Bro-Gernev : ar stêr Aon o treiñ hag o tistreiñ lezirek en un draonienn c’hlas, tour Sant Iduned, war an tu kleiz ; war an tu dehou tour bras hag hini bihan Pleiben ; dirak, du-hont, pell, tuchenn Sant Mikael, ar menez uhelañ e Breizh ; ha, tro-war-dro, douaroù pinvidik evit brasañ plijadur ar gouerion.

1944
Daveenn : ATST p.44

Ne lavarin anv maouez ebet, rak merc’hed ar c’hêriadennoù am eus anvet a oa aet da Garreg-al-Louarn ar buanañ m’o doa gallet ; holl e oant aet di eus an hini vrasañ betek an hini vihanañ, an hini goshañ evel an hini yaouankañ, dre hent[-]bras, dre hent-karr, dre gwenodenn ha kammboulenn, dreist kleuzioir [sic, "kleuzioù"], a-dreuz gwarimier sec’h ha parkeier priellek, holl, holl, d’ar red, eeun gant o hent ar re a c’halle mont, kamm-digamm ar re all, pep hini hervez hirder ha nerzh he divesker.

1944
Daveenn : ATST p.80

Ha setu perak ar baotred a gemeras hent ar maez, ha, goude, hent ar gêr, kerkent ha m’o doa resevet, evit o brasañ damant hag o brasañ displijadur, un testeni start eus buhez bev-buhezek an hini na oa ket beuzet.

1944
Daveenn : ATST p.131

Un enor bras a oa dimp kaout da gabiten-kelenner an aotrou Hayo du Tilly, a oa deuet ‘maez ar Skol a Vrezel gant an niverenn I.

1944
Daveenn : EURW.1 p.195

Ar pezh a dremene e bihan em ostaleri-me a oa e bras war ar blasenn.

1944
Daveenn : EURW.1 p84

— « Te, emezañ din, hag a zo troet gant ar brezhoneg, a dlefes ober anaoudegezh gant ma breur Fransoù, disket-bras war hor yezh. »

1944
Daveenn : EURW.1 p54

Lavaret a reas din neuze e oa an evaj, brasañ si ar Vretoned.

1944
Daveenn : EURW.1 p55

Lom a zigoras e zaoulagad ar brasañ ma c’hellas, hag a sellas. Mes ne respontas ket diouzhtu.

1944
Daveenn : ATST p.18

Ar sulvezh-se, sulvezh d’abardaez ha deiz pardon bras Lotei-Landremel, an amzer a oa klouar, ha, peogwir e oa bras an dour er stêr, Lukaz, skluzier Penn-ar-Pont, en doa kavet gwelloc’h kemer e higenn ha mont da besketa eget mont d’an tu all da bardonañ.

1944
Daveenn : ATST p.11-12

An hent bras a ya di n’en deus nemet dek rahouenn a ledander, ha c’hoazh an hanter anezho a zo goloet gant letonenn ar c’hostezioù.

1944
Daveenn : ATST p.9-10

Deiz bras eo c'hoazh, er-maez, ha tomm, e bleuniadeg limestra ar c'huzh-heol, a-zioc'h torgennoù ar c'hornog.

1949
Daveenn : SIZH p.65

D’an ampoent e oa ur manac’h bihan, echu gantañ diboultrennañ an aoterioù rikamanet gant aour, o hastout dre ar vali greiz, davet traoñ an iliz, da serriñ dor vras ar straed.

1949
Daveenn : SIZH p.37

Degouezhet e oa ivez ur manac'h yaouank all, ar breur Alano, keneil brasañ ar breur Arturo, ha Breizhad eveltañ.

1949
Daveenn : SIZH p.44

E gefridi a oa prezeg Komz ar Wirionez d'ar bobl fidel, en argoll er Bed Bras, Ha petra a ouie, eñ, diwar-benn ar Bed Bras ?... Milligañ pec'hedoù ar C'hig ?...

1949
Daveenn : SIZH p.64

« Daoust ha m'am boa kas ouzh Renan, biskoazh brezhoneger n'am eus klevet e-tailh da gaozeal ha da farsal ken dudius hag eñ, ha bete vitam aeternam e vijen chomet gant va genou bras ouzh e selaou ».

1954
Daveenn : VAZA p.17

Hemañ a c'hoarie un dra bennak gant e c'har, hag o vezañ ma'z oa ivez Jakez e anv badez, pa veze ezhomm d'ober un diforc'h etrezo o-daou, em c'herentiezh hag ivez er barrez a-bezh, e veze graet diouto Jakez Vras ha Jakez Vihan, hag aliesoc'h c'hoazh Biz Kamm ha Gargamm.

1954
Daveenn : VAZA p.9

Daoust hag-eñ ne dennan ket un nebeudig da vrasañ oristal em c'herentiezh ?

1954
Daveenn : VAZA p.24

Kent na zimezas, mont a rae bemdeiz da labourat da di an Aotrou Goaster, marc'hadour gwin dre vras e Landreger.

1954
Daveenn : VAZA p.17

Etre ar presbital hag an hent bras dirazañ, ur porzh klozet gant ur vurig vein.

1960
Daveenn : PETO p27

Setu eñ 'ta adarre d'an ospital davet ar medisin. Hemañ a voe bras gantañ, pa lavaras dezhañ kement-se : ne c'helle ket an nadoz bezañ lous, hag ar c'hlañvdiour a oa hep e bar evit ober pikadennoù.

1985
Daveenn : DGBD p80

Heñvel int ouzh diaouled da welout gant o daoulagad vras deut er-maez eus o fenn, ken gwazh ha kerniel, o angelloù dreinek, unan savet a-bik war o c'hein, ha div all vihanoc'h a bep tu.

1985
Daveenn : DGBD p59

N'eo ket a-walc'h d'o gwrizioù chom da gorvigellañ a-zioc'h al lec'hid, hogen an had ne gouezhont ket ur wech dare, diwan eo a reont er frouezhenn hag, e-lec'h kreskiñ war-zu an nec'h evel ar pep brasañ eus ar plant all, nevezennoù hag a chom stag ouzh ar blantenn-vamm e doare ma vezont holl luziet en un doare souezhus.

1985
Daveenn : DGBD p60

Stankañ chanterioù, tourterien, chadennoù-frammañ, kefioù ar gourmarc'hadoù, gichedoù, tier-gar, trenioù a gas lastez nukleel, bagoù gant o marc'hadourezh -pa'z erruont er porzh, pa vezont diskarget-, privezioù un aerborzh pe un embregerezh; stankañ al lastez pe al lizheroù pa zegouezhont peotramant pa'z eont kuit; stankañ dour pe bourvezioù -boued...- ur c'huzuliadeg etre pennoù bras ar bed; stankañ ar pratikoù, an embregerezhioù-pourveziñ, prenañ douaroù e-lec'h ma vo staliet ur raktres noazhus [noazus]; stankañ mont ha dont al lizhiri; stankañ ar c'hreizennoù pellgehentiñ; implijout stank-ha-stank standardoù pellgomz, servij al lizhiri, ar gichedoù, ar faksoù hag ar boestoù posteloù; paeañ an tailhoù hag an taolioù kastiz tamm-ha-tamm, paeañ gant fazioù dister graet a-fetepañs -evel paeañ un nebeut kentimoù re, ar pezh a lak an enebourien da goll amzer hag arc'hant-; troc'hañ an tredan, ar pellgomz, Internet...

2015
Daveenn : DISENT p58-59

Un tamm diaesoc'h eo ar "c'hoariva-traktiñ" e-lec'h ma vez leurennet ar pezh a vez diskuliet, evel ur varnadenn c'hoariet war an ton bras.

2015
Daveenn : DISENT p55

Er c'hontrol eo bet kendrec'het ar saotrerien industriezhioù lous, al labourvaoù a-du gante, al lobioù gwallus, ar soudarded kuzhet a-drek o sekredoù hag ar pennoù bras tapet e gwall pa'z aent a-enep interestoù ar brasañ niver e vefe bet gwashoc'h dezhe reiñ muioc'h a bouez d'an obererezhioù-se o reiñ astenn dezhe gant prosezioù.

2015
Daveenn : DISENT p156

Ofis publik ar brezhoneg

Rouedadoù sokial