1. [1659, 1732, 1850, 1909, 1927, 1931, 1985, 2013] El lec'h-hont, pell pe belloc'h, a c'haller gwelet, diskouez.
[1659] Amañ hag ahont
[1732] Emañ ahont oc'h ober he mitouig. [1732] Ur plas kreñv a zo ahont.
[1850] Emañ ahont, n'e welit-hu ket ? [1850] Kalz bagoùigoù a welan ahont.
Emañ o chom en ti a weler ahont. Ahont e lugern ar stered.
2. [1659, 1732, 1850, 1909, 1927, 1931, 1985, 2013] El lec'h-hont na c'haller ket gwelet, diskouez.
[1732] Un dro gaer en deus graet ahont.
Daou viz omp bet er gêr-se ; ahont edomp brav.
DHS. eno.
HS. du-hont.
3. G. pouez. (goude un ak.)
Termen a dalvez da bouezañ war un anv a denn d'ul lec'h zo pell pe belloc'h diouzh ar c'homzer.
En enez, ahont, e kempennemp hor bagoù hon-unan.
4. Tr. adv.
Dre ahont : takad diresis a reer anv anezhañ ha na c'haller na gwelet na diskouez.
[1850] Dre ahont.
&
Amañ ... ahont : e meur a lec'h, un tammig e pep lec'h.
Kavout a ris tamm amañ, tamm ahont. Ar vugale - hini amañ, hini ahont - a zeue da heul.
&
Amañ, ahont : e meur a lec'h, un tammig e pep lec'h.
Nad it ket amañ, ahont.
&
[1659, 1732, 1931, 1985, 2013] Amañ hag ahont : e meur a lec'h, un tammig e pep lec'h.
[1659] Amañ hag ahont.
[1732] Amañ hag ahont.
[1985] Pa 'z eo bet devet an divarradurioù, ez eo chomet ar c'hefioù a-strew amañ hag ahont, a-dreuz hag a-hed, setu ma ranker pignat, c'hoari kempouezig, gaoliata ha lammat, sankañ er pri chomet da boulladañ, ha neuze bezañ flemmet puilh gant un doare linad hag a gresk paot a-walc'h el lec'hioù dizolo.
[2013] An arz gotek 'zo ur grouadenn a Vro-C'hall, ijinet e-tro ar bloavezhioù 1140 e chantele iliz abati Sant-Denez, harp e Pariz, diwar elfennoù amprestet amañ hag ahont, e meur a vro, eus ar bed saoz-ha-norman betek ar broioù arab.
&
Dre amañ ha dre ahont : e meur a lec'h, un tammig e pep lec'h.
Lakaet e voe plant avaloù dre amañ ha dre ahont.
Daveenn :
GON.II
p.92, livre second, (Voilà la lune qui se lève).
ahont
ahoñt
1850
Daveenn :
GON.II
pg ahoñt (Là, en parlant d'un lieu éloigné, mais que l'on aperçoit), azé, dî, énô.
Setu ahont ur park hag a zo glas.
Sétu ahoñd eur park hag a zô glâz.
1850
Daveenn :
GON.II
p.91, livre second, (Voilà un champ qui est vert).
Emañ ahont, n'e welit-hu ket ?
Ema ahoñt, n'héñ gwélit-hu két ?
1850
Daveenn :
GON.II
pg ahoñt (Il est là, ne le voyez-vous pas ? )
kalz bagoùigoù a welan ahont
kalz bagouigou a wélann ahoñt
1850
Daveenn :
GON.II
pg bagik
ahont
a-hoñt
1850
Daveenn :
GON.II
pg ahoñt
— « Paourkaezh houadig, eme ur giez, / » A voa gant he chas o tremen, / » Da vamm zo ahont war al lenn / » Oc'h da c'hortoz, ha te amañ. »
— « Paour keaz houadik, eme eur giez, / » A voa gant he chas o tremen, / » Da vamm zo a-hont war al lenn / » Oc'h da c'hortoz, ha te ama. »
1867
Daveenn :
MGK
p134
Ar re all a yoa, hini amañ, hini ahont, demdost evelato an eil d’egile.
Ar re-all a ioa, hini aman, hini a-hount, dem-dost evelato an eil d’egile.
1878
Daveenn :
EKG.II
p.98
En ur sellet en-dro din, e kavis tamm amañ tamm ahont, stlapet e-kichen ur poull-dour ; ennañ, me ’gred, e oa taolet an tammoù all.
Enn eur zellet enn dro dign, e kaviz tamm aman tamm a-hount, stlapet e kichen eur poull dour ; ennhan, me gred, oa taolet an tammou all.
1878
Daveenn :
EKG.II
p.37
ahont
a hount
1909
Daveenn :
BROU
p. 251 (là-bas)
Da ziluziañ e hent d’al lenner a-dreuz d’ar Sketla, e kavor e dibenn al levr pe amañ hag ahont war ar pajennoù anezhañ : 1° taolennoù-douaroniezh [...]
Da ziluzia e hent d’al lenner a-dreuz d’ar Sketla, e kavor e dibenn al levr pe aman hag ahont war ar pajennou anezan : 1° taolennou-douaroniez [...]
1923
Daveenn :
SKET
p.6
ahont
1927
Daveenn :
GERI.Ern
pg ahoñt (là-bas)
amañ hag ahont
1931
Daveenn :
VALL
pg ça (et là)
« Sell ouzh ar re all ahont, sell ouzh Aogust, Pol, Iwan, n'eus ket keloù ganto da vont d'ar gêr war o c'hiz ».
« Sell ouz ar re all ahont, sell ouz Aogust, Pol, Iwan, n'eus ket kelou ganto da vont d'ar gêr war o c'hiz ».
1944
Daveenn :
EURW.1
p30
Me 'zo ahont o chom e Maner-ar-Glesker, me lavaro d'am gwreg aozañ deoc'h pep a vannac'h soubenn ha pep a wele, ha warc'hoazh ec'h eot kuit adarre ».
Me 'zo ahont o chom e Maner-ar-Glesker, me lavaro d'am gwreg aoza d'eoc'h pep a vannac'h soubenn ha pep a wele, ha warc'hoaz ec'h eot kuit adarre »,[.]
1944
Daveenn :
EURW.1
p36
Da gentañ e sko an heol war ho penn, hag e-kreiz an deiz ne vez mouch[-]avel ebet e neblec'h ha neuze, pa 'z eo bet devet an divarradurioù, ez eo chomet ar c'hefioù a-strew amañ hag ahont, a-dreuz hag a-hed, setu ma ranker pignat, c'hoari kempouezig, gaoliata ha lammat, sankañ er pri chomet da boulladañ, ha neuze bezañ flemmet puilh gant un doare linad hag a gresk paot a-walc'h el lec'hioù dizolo.
1985
Daveenn :
DGBD
p58
An arz gotek 'zo ur grouadenn a Vro-C'hall, ijinet e-tro ar bloavezhioù 1140 e chantele iliz abati Sant-Denez, harp e Pariz, diwar elfennoù amprestet amañ hag ahont, e meur a vro, eus ar bed saoz-ha-norman betek ar broioù arab.
