I.
V.k.e.
A. (db. an dorioù, an traoù damheñvel outo)
1. Lakaat da vont diwar e lec'h orin.
Pa serrer ha pa zigorer an nor e tro war he mudurun. N'eus den da zigeriñ an nor. Digeriñ ar stalafioù. Digeriñ ar prenestri. Digeriñ dor ar gaoued. Digeriñ dor an armel. Digoret eo bet an nor ganin.
&
Ent krenn
Digorit buan ! Digor 'ta !
2. Trl.
Digeriñ an nor da ub. : reiñ dezhañ tu da zont tre.
Digorit an nor din, mar plij. Digeriñ an nor da floc'hig ar Roue.
&
Ent krenn
Skeiñ a raen war he dor hag e tigore din.
It da zigeriñ dezhañ.
3. Digeriñ (un dorikell, h.a.) war ub. : he lakaat e doare da welet an hini zo en tu all.
4. (db. ar savadurioù foran, ar stalioù, h.a.)
Reiñ tro d'an dud da zaremprediñ al lec'h, da labourat eno.
Digeriñ en-dro al labouradegoù. Digeriñ ur stal nevez. Evit digeriñ un davarn e ranker kaout un aotre.
&
Ent krenn
Ne zigor ket d'ar Sadorn.
B. (db. an endalc'herioù, binvioù ha traezoù zo)
1. Lemel ar golo, ar stouv diwarnañ.
Digeriñ ur voest, ur pod, un arched. N'it ket da zigeriñ ur voutailhad win evidomp. Ur beajour a zigoras ur valizenn.
HS. digeriñ ul lizher, ur pakad.
DHS. distouvañ, dizoleiñ.
2. Dispakañ.
Ret e oa bet dezho digeriñ o disglavier. Digeriñ e gontell : dispakañ al lavnenn anezhi.
3. (db. an traoù skoulmet pe serret gant ur skoulm)
Digeriñ ur skoulm : e zizober.
&
Dre ast.
Digeriñ ur yalc'h.
HS. diskoulmañ.
4. (db. al levrioù, ar c'haieroù, h.a.)
Displegañ.
Digoret em boa al levr dirazo. Digeriñ e gazetenn.
C. (db. organoù, izili an dud, al loened)
1. Lakaat digor.
Alan ha Fañch a zigoras pep a zaoulagad vras.
&
Trl.
Digeriñ e zaoulagad war ub. : sellet outañ pizh pe bishoc'h. Pa zigore warnoc'h e zaoulagad eeun ha sklaer, e pare ar skiant-vat enno.
&
Dre ast.
Digeriñ e lagad, e zaoulagad : dihuniñ.
Souezhet on pa zigoran da vat ma daoulagad o welet ez eo kreisteiz.
&
(gant gerioù all o skeudenniñ an daoulagad)
« Petra zo ? petra zo ? » emezi o tigeriñ he leternioù pikouzet
2. Trl. skeud.
Digeriñ e zaoulagad (a welet udb.) : dont da gompren.
Komañs a ra ma daoulagad digeriñ. Ar re a zigoras o daoulagad o welet e oberoù, a estlamme, a rae marzh.
&
Digeriñ daoulagad ub. : e lakaat da welet sklaer an traoù, da gompren ar wirionez.
Mamm Ivona a zigoras daoulagad he merc'h ha homañ da fuloriñ.
3. Digeriñ e c'henoù : disrannañ e garvanoù.
Digeriñ frank e c'henoù da dennañ e anal.
&
(en doare-gourc'h.)
Digorit ho kenoù !
&
Trl. skeud.
Digeriñ e c'henoù : dic'henaouiñ dirak udb.
Da betra e chomez aze da zigeriñ da c'henoù ?
&
Digeriñ e c'henoù, e veg : komz.
N'en deus ket digoret e c'henoù.
4. Lakaat da vezañ brasoc'h eget boas.
E varc'h a zigore e fronelloù evel dor ur forn.
5. Digeriñ e zorn : displegañ e vizied pa vez serret an dorn.
Digor da zorn.
6. Pellaat (daou ezel) an eil diouzh egile.
Ar wennili a zigor frank he divaskell. Digeriñ e zivrec'h : o fellaat an eil diouzh eben, evit degemer, evit saludiñ ub., prl.
7. Trl.
Digeriñ e vrec'h, e c'har : gweañ ur gigenn enni o strivañ re.
Me am eus digoret ma brec'h o troc'hañ bezhin.
8. Dre skeud.
Digeriñ e galon (da ub.) : anzav traoù prevez (dezhañ).
Da biv e tigorfen ma c'halon ?
&
(rener : anv tra)
Digeriñ ar galon : reiñ naon.
Ar boued-aod zo mat da zigeriñ ar galon.
&
(gant gerioù all o skeudenniñ ar galon)
An aer-vor zo yac'hus, digeriñ a ra ar skrin.
9. Dre skeud.
Digeriñ e zivskouarn : lakaat e evezh evit klevet, selaou pizh.
Ne'm eus nemet digeriñ ma divskouarn.
&
Digeriñ e zivskouarn d'udb. : e selaou.
Digor da zivskouarn da hiboud an dour.
D. (db. an dud, o obererezhioù)
1. Kregiñ gant.
Piv en doa digoret ar gaoz-se ? Digeriñ un dalc'h. Piv a zigoro an abadenn ? : piv a gano, a c'hoario da gentañ ? An izili en em vodas hag a zigoras kuzul.
&
Trl.
Digeriñ ar boulc'h : kregiñ gant ur gaoz.
DHS. boulc'hañ.
2. Plediñ gant al lidoù a vez evit kregiñ gant ur gouel, un diskouezadeg, h.a.
Dont a ray ar prezidant da zigeriñ an diskouezadeg. An tennoù kanol-se a oa evit digeriñ ar gouel.
3. Trl.
Digeriñ trouz : kregiñ d'ober trouz. Ar re yaouank zo o tigeriñ trouz evit kaout labour.
4. Digeriñ ar spered : lakaat da zegemer mennozhioù liesseurt.
Ar bale bro a zigor ar spered.
5. Digeriñ ur gant : fiziout e arc'hant en ur bank evit ma vefe meret.
ES. klozañ.
E. Ober un troc'h en ur c'horf gant ur benveg lemm.
Digorit ha divouzellit ar pesk. Ez an da zigeriñ da gof gant ur gontell-eeun.
F. (db. an dilhad)
Dispartiañ, pellaat lodennoù ur pezh dilhad an eil diouzh eben.
Digeriñ a reas e vantell hag e tiskouezas ur bugelig koant.
DHS. dibrennañ.
G. (db. an hentoù)
1. Digeriñ un hent, hentoù : lakaat un hent, hentoù, da vezañ el lec'h ma ne oa ket a-raok.
Reiñ a rejont o ger dezhañ e lakajent digeriñ hentoù-houarn dre ar vro.
2. Dre skeud.
Digeriñ an hent : balee penn a-raok.
&
Bezañ bet da gentañ oc'h ober udb.
Laenneg en deus digoret an hent d'ar vezegiezh a-vremañ.
&
Digeriñ hent : ober lec'h da dremen (en un engroez, en ur c'hoad stank, h.a.).
Daou zen a oa en e gichen evit digeriñ hent.
H. GOUNEZ.
1. Difraostañ, arat.
Digeriñ douar. Digeriñ antoù. Krogomp e pav an arar ha digoromp an erv.
&
Ent krenn
Digeriñ a reomp a-raok hadañ.
&
(rener : anv tra)
An oged a zigor an douar.
2. Trl. skeud.
Digeriñ an erv : bezañ an hini kentañ oc'h ober udb.
DHS. terriñ.
3. Trl.
Digeriñ klaz, digeriñ troc'h : troc'hañ an ed e tro diabarzh ur park evit reiñ hent d'an dornerez.
&
Dre skeud.
Kregiñ gant ul labour, bezañ an hini kentañ oc'h ober ul labour.
Gouzout a rae e teuje, abred pe ziwezhat, re all da gemer e lec'h, hag evit ar re-se edo o tigeriñ klaz. Hiziv ne rin nemet digeriñ troc'h.
1. Freuzañ.
Digoret en doa e vag war ar c'herreg.
II.
V.g.
A.
1. Dont da vezañ digor.
Klevet a reas an nor o tigeriñ. Bremaik e tigoro an dorikell. Kloued al leur o tigeriñ hag o serriñ.
[1878] Mes kaer em boa hortañ an nor, ne zigore ket.
2. (db. ar savadurioù foran, ar stalioù, ar skolioù, h.a.)
Mont endro.
Stal ebet ne zigoro warc'hoazh e-pad an deiz. Ar skol zo war-nes digeriñ. Da eizh eur e tigor ar baraer.
B.
1. (db. organoù, izili an dud)
Dont e galon da zigeriñ : dont naon dezhañ.
Dre forzh bale, e c'hallit krediñ, e oa deuet hor c'halon da zigeriñ.
He beg a zigoras hag he zeod a zeuas er-maez.
2. (db. ar goulioù)
Digeriñ (en-dro) : gwadañ a-nevez.
Goulioù e dreid a zigore. Ne oa ket bet lienet ar gouli ha setu ma tigor en-dro gant ar striv ha ma tiwad.
3. (db. spered an dud)
Gwellaat.
Emichañs e tigoro e spered gant an oad.
4. (db. ar prantadoù, an traoù a bad)
Kregiñ.
Ur brezel spontus a ya da zigeriñ etre an div vro-se. Emañ an nevezamzer o tigeriñ. Pa zigor an noz. D'ar mare ma tigor hon istor. Hiziv e tigor an troc'hañ bezhin. Gouarnour Breizh, pa zigoras ar freuz, a lakaas herr da zistreiñ da Roazhon.
5. (db. ar c'hoarioù kartoù, domino, h.a.)
Kregiñ.
Din me eo da zigeriñ.
C.
1. (db. ar bleunioù, an delioù, h.a.)
Diglorañ.
An delioù zo o paouez digeriñ er faou. Ne zigor ket bleunioù e geot-ar-Werc'hez.
DHS. diflukañ.
2. (db. an deiz)
Hiraat e bad.
Mont a ra an deiz da zigeriñ.
3. (db. ar c'herreg, h.a.)
Bezañ dizoloet gant ar mor.
Erru eo prest an erv da zigeriñ : tu a vo da vont warnañ war droad. Ar Roc'h-Wenn n'he deus ket digoret hiziv : n'eus ket tu da vont betek enni war droad.
ES. serriñ.
D. (db. ar mor)
1. Bremañ emañ ar mor o tigeriñ : ar mareoù-mor a vez brasoc'h-brasañ.
ES. menel.
2. Dont da vezañ plaen, pa vez bet taolet un danvez druz bnk.
Pa vez taolet boued, stronk, e weler ar mor o tigeriñ, ne beg ket an avel war-c'horre.
E.
1. (db. ar mogerioù)
Dont faoutoù enno.
Gwaskoù zo o tigeriñ er mogerioù.
2. (db. ar gorreennoù)
En em astenn.
Ar mor a zigore dirak al lestr e zomani glas diharz. Dres dirak an nor-dal e tigore ur vali ledan.
III.
V.k.d.
1. Digeriñ d'udb. : tommañ d'an dra-se.
Mui-ouzh-mui a dud a zigore d'an emgann evit ar frankiz.
2. Digeriñ war ul lec'h bnk. : skeiñ war al lec'h-se.
Ar prenestr a zigore war al liorzh. Ar porrastell a zigore war porzh ar c'hastell.
3. Digeriñ war ub. : digeriñ an nor da ub. a oa prennet warnañ.
4. Digeriñ war udb. : tennañ ar pezh a stank.
Pa veze re lous an dour e veze digoret war ar poull-kanañ.
5. (db. an dourredennoù)
Digeriñ e : dinaouiñ en un dourredenn all.
HS. dibrennañ.
ES. klozañ, serriñ.
Daveenn :
GReg
pg dissequer (faire l'anatomie d'un corps)
a zigor kalon an den
a zigor caloun an dèn
1732
Daveenn :
GReg
pg appetissant
deuit da zigeriñ an nor din
deûd da zigéri ann ôr d'in
1850
Daveenn :
GON.II
pg digéri
divragez é oa pa m'eûz digored ann ôr
divragez é oa pa m'eûz digored ann ôr
1850
Daveenn :
GON.II
pg divragez
alc'houez a zigor pep dor
alc'houez a zigor péb dôr
1850
Daveenn :
GON.II.HV
pg grimandel
Ret eo digeriñ ur wazhienn dezhañ.
Réd eo digéri eur wazien d'ézhañ.
1850
Daveenn :
GON.II
pg gwazien (Il faut lui ouvrir une veine).
Ne c'hellan ket digeriñ ar c'houlm-mañ
Né hellann kéd digéri ar c'houlm-mañ.
1850
Daveenn :
GON.II
pg koulm (Je ne puis pas défaire ce nœud).
Gwaskit war ar vranell hag e tigoro an nor.
Gwaskid war ar vranel, hag é tigôrô ann ôr.
1850
Daveenn :
GON.II
pg branel (Appuyez sur le loquet, et la porte s'ouvrira).
Hastit a-fo en em vragezañ, evit digeriñ an nor.
Hastid affô en em vragéza, évid digéri ann ôr.
1850
Daveenn :
GON.II
pg bragéza (Dépêchez-vous de vous culotter pour ouvrir la porte).
digeriñ
digéri
1850
Daveenn :
GON.II
pg digéri, digor
digoriñ
digori
1850
Daveenn :
GON.II
pg digéri, digori
digoret
digored
1850
Daveenn :
GON.II
pg digéri
n'en deus ket digoret e c'henoù
n'en deûz kéd digored hé c'hinou
1850
Daveenn :
GON.II
pg digéri
Ar goulm, pa voe distro, / A lavar petra zo ; / Hag an tri-mañ a-fo / 'Zigor kuzul etrezo.
Ar goulm, pa voe distro, / A lavar petra zo ; / Hag ann tri-man affo / 'Zigor kuzul etre-z-ho.
1867
Daveenn :
MGK
p47
Eno, ganto raktal kuzul a zigoras ; / Hag ar priñs d'an tri all diwar-benn ar re vras, / Diwar-benn ar poanioù a stag outo bemdez, / Lavaras meur a dra.
Eno, gant-ho rak-tal kuzul a zigoraz ; / Hag ar prins d'ann tri all diwar-benn ar re vraz, / Diwar-benn ar poaniou a stag out-ho bemdez, / Lavaraz meur a dra.
1867
Daveenn :
MGK
p79
Brezel a zigoras ha, gwelloc'h evit den, / E tiskouezas anat eo an deskadurezh / Talvoudusoc'h evit danvez.
Brezel a zigoraz ha, gwelloc'h evit den, / E tiskouezaz anat eo ann deskadurez / Talvoudusoc'h evit danvez.
1867
Daveenn :
MGK
p124
Lavaret a ra d'ar bobl digeriñ e spered, / Selaou an alioù mat, o heuliañ hed-da-hed ;
Lavaret a ra d'ar bobl digeri e spered, / Selaou ann aliou mad, ho heuilla hed-a-hed ;
1867
Daveenn :
MGK
p1
Digorit ho spered ha taolit evezh mat, ez eus ur gwallarnev warnoc'h hoc'h horjellat.
Digorit ho spered, ha taolit evez mad, ez euz eur gwall-arne war-n-hoc'hoc'h horjellat.
1867
Daveenn :
MGK
p3
Eno, en-dro d'ar marc'h, setu c'hoari ha freuz o tigeriñ 'vit an arc'hant. Hor gwazed vat ha dizamant, evit sachañ moneiz d'o beg, a grog e moue al loen lorc'hek
Eno, enn dro d'ar marc'h, setu c'hoari ha freuz o tigeri 'vit an arc'hant. Hor goazed vad ha dizamant, evit sacha mouniz d'ho bek, a grog e moue al loen lorc'hek
1867
Daveenn :
MGK
p6
Ur gwall bennad e kave dezhañ e ranke gedal hag e tigoras ar gambr.
Eur goall bennad e kave d’ezhan e ranke gedal hag e tigoraz ar gampr.
1877
Daveenn :
EKG.I.
p.14
Ar manac’h a zebras e soubenn ha, war-lerc’h, un tamm bara hag amann : e nozvezh wenn hag e c’haloupadenn vintin o doa digoret e galon dezhañ.
Ar manac’h a zebraz he zoubenn ha, varlerc’h, eun tamm bara hag amann : he nozvez venn hag he c’haloupadenn vintin o doa digoret he galoun d’ezhan.
1877
Daveenn :
EKG.I.
p.46
Klask a rejont an digor, ha ne voe ket diaes dezho her c’haout, rak an nor n’oa prennet nemet gant ul liked koad, ha c’hoazh, allas ! he frenn a yoa e lost er-maez eus ar porzh, ha n’oa nemet chachañ warnezhañ evit digeriñ.
Klask a rejont an digor, ha n’oe ket diez d’ezho her c’haout, rag an nor n’oa prennet nemed gand eul liket-koat, ha c’hoaz, allas ! he frenn a ioa he lost er meaz euz ar porz, ha n’oa nemed chacha varnezhan evit digeri.
1877
Daveenn :
EKG.I.
p.38
Eno, gourvezet e-touez an teil, e zaou benn stok-ouc’h-stok, rodellet evel ur c’hi, e krene, evel ur bern delioù, pa gleve an tennoù fuzuilh o s[tl]akal hag an armelioù o tigeriñ a-flav.
Eno, gourvezet etouez an teil, he zaou benn stok-ouc’h-stok, rodellet evel eur c’hi, e krene, evel eur bern deliou, pa gleve an tennou fuzil o sklakal hag an armeliou o tigeri a-flao.
1877
Daveenn :
EKG.I.
p.125
Kerkent e voe klevet stalaf ar gwele o tigeriñ en ur strakal hag ar sakrist oc’h ober ul lamm plom war ar bank.
Kerkent e oue klevet stalaf ar guele o tigeri en eur strakal hag ar zakrist oc’h ober eul lamm ploumm var ar bank.
1877
Daveenn :
EKG.I.
p.111
Digorit ho kalon ker bras ha ma kerfot, savit ho spered uhelañ ma c’hellfot, ha lavarit din ha c’hwi hoc’h eus klevet ur c’han ken dudius, gwelet un dra ker burzhudus ?
Digorit ho kaloun ker braz ha ma kerfot, savit ho spered huella ma c’helfot, ha lavarit dign ha c’houi hoc’h euz klevet eur c’han ken dudiuz, guelet eun dra ker burzuduz ?
1877
Daveenn :
EKG.I.
p.99-100
Reiñ a ris dezhi neuze un taol penn-skoaz hag e tigoras a-flav. Trouz an nor o tigeriñ a reas aon din.
Rei a riz d’ezhi neuze eun taol penn-skoaz hag e tigoraz a-flao. Trouz an or o tigeri a reaz aoun dign.
1878
Daveenn :
EKG.II
p.41
Kement-mañ ne vir ket ouc’h an Aotrou Doue da vezañ digoret gant laouenidigezh dor e varadoz da Janed ha da Vanuel, eñ hag a lavar ar pezh a zo graet d’an dud ezhommek a zo evel graet dezhañ e-unan.
Kement-man ne vir ket ouc’h an Aoutrou Doue da veza digoret gant laouenidigez dor he varadoz da Jannet ha da Vanuel, hen hag a lavar ar pez a zo great d’an dud izommek a zo evel great d’ezhan he-unan.
1878
Daveenn :
EKG.II
p.75
Mes kaer em boa hortañ an nor, ne zigore ket.
Mez kaer em boa horta an or, ne zigore ket.
1878
Daveenn :
EKG.II
p.118
Digor ar gleud ha da zaoulagad... Na petra 'ta ! Na rannez gir ?
1898
Daveenn :
KZVR
Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.1
Anat dezhañ diwar-se ez oa spesoù, nemet ez oant spesoù dinoaz, e nac’has klask adarre e nep doare digeriñ emziviz ganto ; e venoz a reas, avat, d’o skorañ kement ha ma c’hellje den krouet hen ober.
Anat d’ezan diwar ze ez oa spezou, nemet ez oant spezou dinoaz, e nac’has klask adarre e nep doare digeri emziviz ganto ; e venoz a reas, avat, d’o skora kement ha ma c’hellje den krouet hen ober.
1923
Daveenn :
SKET
p.115
Hinoniñ a rae an neñv ; glas e oa ar geot hag an delioù ; dindan va c’hammedoù e pep lec’h e tigore bleunioù ; war ar skourr e kane an evn, ha d’am diskouarn e voude drantik ar gwenan.
Hinoni a rae an nenv ; glas e oa ar geot hag an deliou ; dindan va c’hammedou e pep lec’h e tigore bleuniou ; war ar skourr e kane an evn, ha d’am diskouarn e voude drantik ar gwenan.
1923
Daveenn :
SKET
p.22
Ariomanos eo a eostas kentañ trevad heiz taolet gant douar-stuz, ha kentañ park aret e voe an hini a zigoras-eñ e Manoialos (frankizenn Manos) (1).
Ariomanos eo a eostas kenta trevad heiz taolet gant douar-stuz, ha kenta park aret e voe an hini a zigoras-hen e Manoialos (frankizenn Manos) (1).
1923
Daveenn :
SKET
p.53
E gerent hag e vignoned en em c’hronne war e dro da reiñ dezhañ gourc’hemennoù : « Digor da ene d’al levenez holl-zistrafuilh, emezo ; rak setu emaout digouezhet e lec’h ar Peur-ehan, ma vez kaset da vat pep taol ennañ aes ha diboan, ma teu pep tra digoust-kaer, ma na sav harz ebet ouzh kammedoù ha mennad mab-den. »
E gerent hag e vignoned en em c’hrounne war e dro da rei d’ezan gourc’hemennou : « Digor da ene d’al levenez holl-zistrafilh, emezo ; rak setu emout digouezet e lec’h ar Peur-ehan, ma vez kaset da vad pep taol ennan aes ha diboan, ma teu pep tra digoust-kaer, ma na sav harz ebet ouz kammedou ha mennad mab-den. »
1923
Daveenn :
SKET
p.75
Evel-se, dre skeiñ taolioù ha skignañ spont, e tigorjont an hent dirazo betek lenn an Heol, an Albis, ar Visuria, an Amisios, hag e savjont war o glannoù seizh rouantelezh a zo manet war goun an dud an anvioù anezho ha darvoudennoù o buhez.
Evel-se, dre skei taoliou ha skigna spont, e tigorjont an hent dirazo beteg lenn an Heol, an Albis, ar Visuria, an Amisios, hag e savjont war o glannou seiz rouantelez a zo manet war goun an dud an anoiou anezo ha darvoudennou o buhez.
1923
Daveenn :
SKET
p.140
Dirak an aotrou person, abaf an div blac’h, ken abaf ha na gredent digeriñ o ginou.
Dirak an ôtrou person, abaf an diou blac’h, ken abaf ha na gredent digeri o ginou.
1924
Daveenn :
BILZ1
Niverenn 37, p.808 (Miz Genver 1924)
Aet int o div d’ar presbital. Tok ! tok ! war an nor, hag ar garabasenn da zigeriñ. — Petra a c’hoarvez ganeoc’h, Marc’harid ?… Petra a fell d’eoc’h ?… — Er gêr emañ an aotrou person, Frañseza ?
Aet int o diou d’ar prespital. Tok ! tok ! war an nor, hag ar garabasenn da zigeri. — Petra a c’hoarvez ganeoc’h, Marc’harid ?… Petra a fell d’eoc’h ?… — Er gêr eman an ôtrou person, Franseza ?
1924
Daveenn :
BILZ1
Niverenn 37, p.808 (Miz Genver 1924)
Izabel ’ta a heulio ar pardonioù ; en-dro devezhioù ar pardon (derc’hent ar pardon, deiz ar pardon ha deiz an adpardon), an ozhac’h hag ar wreg a zigor frankoc’h ar yalc’h, an arc’h hag an armel.
Izabel ’ta a heulio ar pardoniou ; en-dro devejou ar pardon (derc’hent ar pardon, de ar pardon ha de an adpardon), an ôc’h hag ar wreg a zigor frankoc’h ar yalc’h, an arc’h hag an armel.
1924
Daveenn :
BILZ1
Niverenn 40, p.897 (Miz Ebrel 1924)
Kreñv a gorf hag a spered, hep pleg na displeg, ha, pa zigore warnoc’h e zaoulagad gwer-c’hlas [sic], eeun ha sklaer, ar skiant-vat enne a bare.
Krenv a gorf hag a spered, hep pleg na displeg, ha, pa zigore warnoc’h e zaoulagad gwer-c’hlas, eeun ha sklêr, ar skiant-vat enne a bare.
1925
Daveenn :
BILZ2
p.178
Plijadur en devoa, laouen e oa e galon, pa wele an dimezellig : levenez an hini, a wel ur vleuñvenn gaer o parañ el liorzh, pehini ne zigoro biken evitañ he [d]or.
Plijadur an nevoa, laouen e oa e galon, pa wele an dimezellig : levene an hini, a wel eur vleuenn gaer o para el lïorz, pehini ne zigoro biken evitan e zor.
1925
Daveenn :
BILZ2
p.179
Ac’hanta ! Bilzig, dit da leviat ! Digor da zaoulagad ha frank, paotr. Krenañ a ra da zorn.
Ac’hanta ! Bilzig, d’it da leviat ! Digor da zaoulagad ha frank, pôtr. Krena a ra da zorn.
1925
Daveenn :
BILZ2
p.107
Ha sed an naer vras o tigeriñ he geol glaourek ha dantek, hag o tigorvigelliñ he c'helc'hioù gweadennek ha skantek, hag o tapañ al loenig kaezh etre kef ar wezenn ha hi en ur sutal.
Ha sed an naer vras o tigeri he geol glaourek ha dantek, hag o tigorvigelli he c'helc'hiou gweadennek ha skantek, hag o tapa al loenig kaez etre kef ar wezenn ha hi en eur sutal.
1929
Daveenn :
SVBV
p.19
Hep reiñ dimp amzer da zigeriñ hor begoù, ar « vleuien » ac’hanomp, ar pleustriñ war an embregañ a zeraouas diouzhtu.
Hep rei d’imp amzer da zigeri hor begou, ar « vleuien » ac’hanomp, ar pleustri war an embrega a zeraouas dioustu.
1944
Daveenn :
EURW.1
p.194
Lom a zigoras e zaoulagad ar brasañ ma c’hellas, hag a sellas. Mes ne respontas ket diouzhtu.
1944
Daveenn :
ATST
p.18
Ha Lom a grogas adarre da lavarout : — « O moereb ! O, moereb !… » — « Peoc’h, en anv Doue ! » eme ar voereb, hep digeriñ ul lagad ; « poan-benn a rit din. »
1944
Daveenn :
ATST
p.35
Pe, ma oa deuet unan bennak da welout anezhi ken diwezhat-se, en dije skoet war an nor, ha goulennet digor.
1944
Daveenn :
ATST
p.50
Koulskoude, pa zeuas an aotrou Vallée da zigeriñ ar c'hlas kentañ brezhonek a zo bet graet biskoazh en hor bro a Vreizh, — en ur sal skol, e-pad an ehan-labour —, e oamp nav war ar bankoù : Emil Abéré a Blougastell-Daoulas ; Loeiz Ar Borgn, a Vrest ; Loeiz Coniac, a Landerne ; Loeiz Gautier, a Sant-Brieg ; Jozeb Guyot, a Sant-Brieg ; Frañsez Jafrenoù, a Garnoed ; Jul Olivier-Henry, a Sant-Brieg ; Frañsez Le Page, a Sant-Brieg ; Olier Sagory, a Sant-Brieg ; hag Olier Vallée, a Sant-Brieg.
Koulskoude, pa zeuas an Aotrou Vallée da zigeri ar C'hlas kenta brezonek a zo bet graet biskoaz en hor Bro a Vreiz, — en eur sal skol, e pad an ehan-labour —, e oamp nao war ar bankou : Emil Abéré a Blougastell-Daoulas ; Loeiz Ar Borgne, a Vrest ; Loeiz Coniac, a Landerne ; Loeiz Gautier, a Sant-Brieg ; Joseb Guyot, a Sant-Brieg ; Frañsez Jaffrennou, a Garnoet ; Jul Olivier-Henry, a Sant-Brieg ; Frañsez Le Page, a Sant-Brieg ; Olier Sagory, a Sant-Brieg ; hag Olier Vallée, a Sant-Brieg.
1944
Daveenn :
EURW.1
p58-59
Pa zigoras ar c'hlasoù, da viz Here 1896, e komzis d'an aotrou Lebon, rener, eus ma mennozh.
Pa zigoras ar c'hlasou, da viz Here 1896, e komzis d'an Aotrou Lebon, rener, eus ma mennoz.
1944
Daveenn :
EURW.1
p58
Ar « ravolt » a veze leuskel a-gevret, war ar renkoù, bep a c'hwitelladenn ; er studi, skeiñ a-gevret gant ar botoù-koad war ar pleñchod ; er refektouer, pa zisplije ar boued, boudal pe vouboual hep digeriñ ar genoù, evel un hed-gwenan o sevel.
Ar « ravolt » a veze leuskel a-gevret, war ar renkou, bep a c'houitelladenn ; er studi, skei a-gevret gant ar botou-koad war ar pleñchod ; er refektouer, pa zisplije ar boued, boudal pe vouboual hep digeri ar genou, evel eun hed-gwenan o sevel.
1944
Daveenn :
EURW.1
p40
Un nor er goueled a c'heller digeriñ war du kleiz treuzell ul lestr-karg bremañ.
Un nor er goueled a c'heller digeriñ war du kleiz treuzell ul lestr-karg bremañ.
1949
Daveenn :
LLMM
niv. 14, p67
Digoret he doa Palmira trumm hec'h aveler e framm-olifant, ha, kent en em aveliñ, he doa spinet flour chink ar manac'hig gant bevenn ar seiz limestra.
1949
Daveenn :
SIZH
p.50
Ha pezh n'oa ket bet anzavet gant ar breur Arturo, kennebeut, re gizidik e elevez, a oa an evezhiadenn a luc'he, a-daolioù, en e spered, evel ma splamme, pa veze digoret ganti, mohera avelaouer Palmira (...).
1949
Daveenn :
SIZH
p.56
Bez' e voe war-nes degas war o enep ar Werc'hez Vari benniget-dreist, ha Dinamm, met ne zigoras ket e c'henou.
1949
Daveenn :
SIZH
p.41
Digeriñ a ra e zaoulagad. Nann ! N'eo nemet ul labous o kanañ el liorzh kloz.
1949
Daveenn :
SIZH
p.38
Dilammat a ra ar person da zigeriñ.
Dilammat a ra ar person da zigeri.
1960
Daveenn :
PETO
p35
Sevel a ra da vont d'an nor, met, kerkent, e teu ar soudard da virout outañ d'he digeriñ, en ur c'hourdrouz skeiñ gant e vaionetez.
Sevel a ra da vont d'an nor, met, kerkent, e teu ar soudard da virout outañ d'he digeri, en eur c'hourdrouz skei gant e vaionetez.
1960
Daveenn :
PETO
p43
Honnezh eo bet al lodenn eus ar Gabon an diaesañ da zigeriñ d'ar vuhez vodern.
1985
Daveenn :
DGBD
p187
Berr eo bet gwalenn ar c'hastiz, avat ; hag antronoz vintin n'emañ mui ar vatimant o ruilhal war houlennoù hir ha gorrek mor Biskaya, hogen o lakaat gwagennoù berr ha rust da eonenniñ dirak beg-douar Finisterre, a c'heller gwelout an tornaodoù sonn anezhañ war an tu kleiz, an tu m'emañ va c'hambrig; hag, en ur zigeriñ ar prenestr e c'hellan gwelout rannoù uhelañ Bro-C'halikia hanterguzhet er vogidell.
1985
Daveenn :
DGBD
p11
Gant un amezegez. Skoet he deus ouzh an nor met n'eus bet den o tigeriñ.
2015
Daveenn :
EHPEA
p13
Deizioù hag eurioù digoradur al lec'h, deoc'h da c'houzout da bet eur e vez digoret ha serret an dorioù, pegoulz e vez diaesoc'h d'ar vijiled evezhiañ al lec'h abalamour d'an niver bras a dud a zo ennañ, pegoulz e c’hall an dud bezañ degemeret e-barzh al lec'h a fell deoc'h tizhout, hag all, hag all...