Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Variantes historiques ou dialectales attestées : 
1
Afficher les variantes

Formes fléchies : 
5
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

I. V.k.e. 1. (renadenn : traoù) Degemer (udb.) da wir. Biken ne gredin kement-se ! Krediñ a ra pep tra. Ret e oa bezañ diskiant evit krediñ hevelep marvailhoù. Ha krediñ a rit ar pezh a lavar ? & Trl. Reiñ (udb.) da grediñ : lakaat (ub.) da zegemer (udb.) da wir. Ne root ket da grediñ se din. 2. (renadenn : tud) Degemer komzoù (ub.) da wir. Me ho ped da'm c'hrediñ. Perak ne'm c'hredez ket ? II. (dirak un av. pe ur verb displeget) 1. (dirak un islav. degaset gant ar rn. v. "e") Degemer da wir ha, dre ast., soñjal. Me a gred ez eo gwir. Poan he doa o krediñ ne veze nemet brezhoneg ganimp er gêr. Arabat krediñ emañ an holl a-unan. & Trl. skeud. Reiñ da grediñ e vez noz da greisteiz : livañ gevier. & Trl. Me 'gred : troienn a verk n'eo ket sur ar c'homzer eus ar pezh a embann. Me 'gred e welan ur bannig gouloù. & Tr. av. Da grediñ eo, ret eo krediñ : abegoù zo da soñjal. Da grediñ eo e teuy a-benn eus e labour. & Tr. adv. (distag diouzh e genarroud) A gredan : a gav din, a soñj din. A-benn emberr da noz, a gredan, e vo glav. & E c'hallez krediñ, e c'hallit krediñ : troiennoù a reer ganto, en un diviz, da reiñ pouez d'ur bromesa, d'un disklêriadenn. Ne ray ket skol louarn ken, e c'hallez krediñ. 2. (dirak un av.) Bezañ kalonek a-walc'h, hardizh a-walc'h evit (ober udb.). Krediñ a rez ober an dra-se ? Ne grede ket mont er-maez eus e di. Na grediñ lavaret eo e revr dezhañ : na grediñ lavaret an disterañ tra, bezañ lent-kenañ. [1878] Etrezomp e kaozeemp, ha c’hoant hor boa da c’houlenn petra a rae kement a nec’hamant dezhañ ; mes hini ne grede goulenn. & Ent krenn Mar kredfen, ho tislavarfen. III. V.k.d. 1. KREDIÑ E (UB., UDB.) : kemer da wir ez eus eus (ub., udb.). An dud a grede en Aotrou Doue. Krediñ a ra er gorriganed. Ne gred nag e Doue nag en diaoul : e netra. & Ent krenn Krediñ : krediñ e Doue, bezañ kristen. 2. KREDIÑ DA (DB., UDB.) : kaout fiziañs e (ub., udb.). Na gredit ket d'e gomzoù. Ne zlefen ket krediñ dit. 3. KREDIÑ OUZH (DB.) : kaout fiziañs e (ub.). Krediñ a ra ouzhoc'h. IV. V. dic'hour. (dirak un islav. degaset gant ar rn. v. e) KREDIÑ DA UB., GANT UB. : kavout da ub., soñjal da ub. Krediñ a ra din e klevan trouz. Me a gred din eo gwir. Bez' ez eus tud a gred ganto on un den all. Krediñ a ra ganti hoc'h eus lavaret kement-se. [1949] Koulskoude, e kred dezhañ eo morzet e izili...

Exemples historiques : 
171
Masquer la liste des exemples

me gred bepred en Doe an tad

1456
Référence : ISYK.I p108

kridiñ

1499
Référence : LVBCA p125 (croire)

Eozen Roperzh[,] kredet kerzh[,] a Gerdu / En kompozas[,] ur paz ne fallas tu / Bede 'n isu[,] hag en kontinuas

1499
Référence : LVBCA p15, 21, 34, 71, 72, 94, 103, 113, 119, 121, 125, 149, 157, 200, 201 ('Eozen Roparzh, croyez certainement, à partir de décembre / Le composa, sans une fois faillir / Jusqu'à la fin et le continua')

En hanv a'n Tad, ha'n Mab abred, / Roue ha krouer, ha'n Glan Spered [;] / Un Doe anavet drez kredan [dre a gredan]/ Pere en personoù kaougant, / Zo tri fier ha diferant / Ha se prezant a asantan

1575
Référence : M. p34

En eil poent e joenter hag e komzer serten / A ur fin infinit, kredit, na doutit ken : / Penaos diouzh plom ha skuezr, / E varnher [varnfer] pec'herien / Dre'n fin-mañ kredet [kredit] lemm, ho tremm a renk [rank] tremen

1575
Référence : M. p36

[«]C'hoazh ne zlefen ket krediñ dit dre mui rezon [o w-] gwelet nad out nemet ur wreg frajil[.»]

1576
Référence : Cath p10

« [H]ogen ar verc'h yaouank-mañ, pe dre heni ez komps ar speret a Zoue, hevelep omp lakaet ganti en admirasion na gredomp ha na c'hellomp e nep feson lavaret tra erbet a-enep he doue Jezuz-Krist. »

1576
Référence : Cath p14

22. Pan tistroas an impalaer ez eure he frezantañ dirazañ ha pan he gwelas ken kaer ha ken resplañdisant ha maz oa-hi, peheni a estime a vefe kastizet ha tourmantet dre an yunoù hag an abstinasion a grede he devoa graet, ez teuas da estimiñ ez oa bezet repuet ha maget gant ur re er prizon.

1576
Référence : Cath p18

M. Petra a zleomp-ni da grediñ eus an Iliz katolik ? D. 1. Ez eo unan, da lavaret eo, nend eus nemet un Iliz wirion hepmuiken. 2. Ha penaos er-maez anezhi nend eus ket a salvasion. 3. Ha pehini zo gouarnet gant ar Spered santel, ha rak-se ne c'hell ket faziañ.

1622
Référence : Do. p16

M. Livirit gourc'hemennoù Doue. D. 1. En un Doue parfet ez kredi, / Hag a veuli hepmuiken. 2. Dre'n hanv anezhañ ne doui ket, / Didan boan pep lec'h a bec'hed. 3. An Suliaoù hag an goueliaoù din / A observi ker anterin.

1622
Référence : Do. p26

M. Piv eo an heni a zle bezañ galvet kristen ? D. An hini pehini, goude bezañ badezet, a gred hag a ra profesion eus an doktrin kristen.

1622
Référence : Do. p6

M. Petra a gredit-hu dre ar feiz ? D. Kement a zelc'h hag a gred hor mamm sant[el an] Iliz katolik, Apostolik ha roman, ha spesialamant an artikloù zo aretet er Gredo.

1622
Référence : Do. p10

M. Livirit-hu ar Gredo en latin. D. Credo in Deum etc. M. Livirit-hi en brezhoneg. D. 1. Me gred en Doue an Tad hollc'halloudek, krouer d'an Neñv ha d'an Douar.

1622
Référence : Do. p10

8. Ar werc'hez santel a welas / He c'her mab e poan el lanngroaz. / Kredit serten, pan dremenas, / Gant poan daeroù e kañvaouas.

1622
Référence : Do. p61

kredet

1659
Référence : LDJM.1 pg croire

kridiñ

1659
Référence : LDJM.1 pg croire

gred

1659
Référence : LDJM.1 pg creta

M. Petra a gredit-hu sommeramant eus hon Aotrou Jezus-Krist? D. Me gred ez eo Mab da Zoue an Tad Hollgalloudek ker gouiziek ha ker mat hag an Tad ; en deus en em graet den evidomp e kof ar Werc'hez glorius Vari, hag evel-henn ez eo gwir Doue ha gwir den.

1677
Référence : Do. p15

M. Piv eo an hini a dle bezañ galvet kristen? D. An hini pehini, goude bezañ badezet, a gred hag a ra profesion eus an doktrin kristen.

1677
Référence : Do. p7

M. Leveret-eñ [ar c'hredo] e brezhoneg. Me gred e Doue an Tad Hollgalloudek, krouer an neñv hag an douar. Hag e Jezus-Krist e vab unik, hon Aotrou. Pehini zo bet koñsevet eus ar Spered santel, ha ganet gant ar Werc'hez. En deus gouzañvet didan Poñs Pilat, zo bet krusifiet, marv, ha sebeliet. Zo bet diskennet d'an ifern, ha resusitet an trede deiz a-douez ar re varv. Zo pignet en neñv, hag azezet en tu dehoù da Zoue an Tad Hollc'halloudek. Ahane e teuy da varn ar bev hag ar marv.

1677
Référence : Do. p11-13

kredet ec'h arruo un dra

1732
Référence : GReg pg flater (Se flater de quelque chose, pp.)

kridiñ ec'h arruo un dra

1732
Référence : GReg pg flater (Se flater de quelque chose.)

fin war a gred

1732
Référence : GReg pg finet (qui fait le fin & qui ne l'est gueres.)

bez' e roer ar pezh a garer dezhañ da gridiñ

1732
Référence : GReg pg accroire

kredet

1732
Référence : GReg pg ajouter, croire (avoir opinion), foi (Ajoûter foi, pp.)

kridiñ da gomzioù ur re

1732
Référence : GReg pg ajouter

kridiñ ur re bennak

1732
Référence : GReg pg ajouter

en amzerioù dremenet ez eus bet kredet penaos…

1732
Référence : GReg pg ancienneté

Neb a ro traoù faos da gridiñ.

1732
Référence : GReg pg garder (Celui qui en donne à garder.)

roet da gridiñ

1732
Référence : GReg pg garder (En donner à garder, pp.)

ned eo ket aes reiñ dezhañ da grediñ

1732
Référence : GReg pg accroire

Disklêriañ war e le penaos ez kreder, kement a gred hag a zesk da gridiñ, hon mamm santel an Iliz katolik, abostolik ha romen.

1732
Référence : GReg pg confession (faire sa confession de foi)

kridiñ

1732
Référence : GReg pg croire (avoir opinion), (donner) dedans (croire), estimer (penser, croire), foi (Ajoûter foi.)

krediñ

1732
Référence : GReg pg croire (avoir opinion)

krediñ

1732
Référence : GReg pg croire

kridiñ

1732
Référence : GReg pg croire

kridiñ e Doue

1732
Référence : GReg pg croire (en Dieu)

Kridiñ kement a gred, hag a zesk da gridiñ hon mamm Santel an Iliz Katolik, Abostolik, ha Roman.

1732
Référence : GReg pg croire (tout ce que croit & enseigne nôtre Mere Sainte Eglise)

kridiñ ur re

1732
Référence : GReg pg croire (quelqu'un)

kridiñ da ur re

1732
Référence : GReg pg croire (quelqu'un)

n'er c'hredan ket

1732
Référence : GReg pg (je ne le) crois (pas)

ne gredan ket anezhañ

1732
Référence : GReg pg (je ne le) crois (pas)

ne gredan ket dezhañ

1732
Référence : GReg pg (je ne le) crois (pas)

reiñ un dra da gridiñ da nep a ouier a zo kredus

1732
Référence : GReg pg (faire) croire (quelque chose à une personne crédule)

din da vezañ kredet

1732
Référence : GReg pg croyable

o kridiñ penaos ez aen

1732
Référence : GReg pg croyant (que j'irois)

n'er c'hredan, na n'er diskredan

1732
Référence : GReg pg (je ne le crois, ni le) decrois

kredet en deus

1732
Référence : GReg pg (il a donné) dedans

tud da vezañ kredet

1732
Référence : GReg pg foi (Un homme digne de foi, p.)

evel a gredan

1732
Référence : GReg pg (comme j') estime (comme je crois)

tud din da vezañ kredet

1732
Référence : GReg pg foi (Un homme digne de foi, p.)

un den din da vezañ kredet

1732
Référence : GReg pg foi (Un homme digne de foi.)

un den da vezañ kredet

1732
Référence : GReg pg foi (Un homme digne de foi.)

Dre ar feiz e kreder ur wirionez pehini ned eo ket aznat.

1732
Référence : GReg pg foi (La foi est un consentement à une verité qui n'est pas évidente.)

reiñ a reer dezhañ da grediñ kement a garer

1732
Référence : GReg pg accroire

reiñ da gridiñ

1732
Référence : GReg pg garder (En donner à garder.)

reiñ da grediñ

1732
Référence : GReg pg accroire

reiñ da grediñ

1732
Référence : GReg pg accroire

Ha c'hwi a gredhe hep mezh e souten ?

1732
Référence : GReg pg front (Auriez-vous le front de le soûtenir ?)

krediñ start

1732
Référence : GReg pg assurer (s'assurer, tenir pour certain)

kredet start

1732
Référence : GReg pg assurer

krediñ ferm

1732
Référence : GReg pg assurer (s'assurer, tenir pour certain)

kredet ferm

1732
Référence : GReg pg assurer (s'assurer, tenir pour certain)

din da vezañ kredet

1732
Référence : GReg pg acide, aigret, authentique (qui merite que l'on y ajoûte foi)

baradoz ar Baianed. war a gredent siwazh dezho

1732
Référence : GReg pg (les) champs (Elisées)

kridiñ e jeneral kement tra a gred an Iliz e detailh

1732
Référence : GReg pg (avoir la foi du) charbonnier

war a gredan

1732
Référence : GReg pg (a mon) compte

nebeut a dud a gred hiziv en ankelc'hien

1850
Référence : GON.II pg añkelc'herien

Ne greder nemeur hiriv er bamourion.

1850
Référence : GON.II pg bamour (On ne croit guère aux sorciers aujourd'hui).

kredet

1850
Référence : GON.II pg krédi, kridi (Croire, tenir une chose pour vraie. Penser, avoir opinion. Ajouter foi à quelqu'un. Se fier).

Krediñ a ran e Doue.

1850
Référence : GON.II pg krédi, kridi (Je crois en Dieu).

Biken na gredin kement-se.

1850
Référence : GON.II pg krédi, kridi (Jamais je ne croirai cela).

Ne gredan ket dezhi.

1850
Référence : GON.II pg krédi, kridi (Je ne la crois pas).

Ha c'hwi a gred[f]e en ober ?

1850
Référence : GON.II pg krédi, kridi

Me a gred eo argilus ho marc'h.

1850
Référence : GON.II pg argiluz (Je crois que votre cheval est rétif).

Ne gredan ket e teuoc'h da zianzavout an dra-mañ.

1850
Référence : GON.II pg diañsavout (Je ne crois pas que vous désavouiez ceci).

Diaesoc'h eo eget na gredit.

1850
Référence : GON.II pg diez (Il est plus difficile que vous ne le pensez).

Ne gredan ket e ve un den dihegar.

1850
Référence : GON.II pg dihégar (Je ne crois pas qu'il soit dur, cruel).

Ne gredan ket ez afe.

1850
Référence : GON.II pg é, éz (Je ne crois pas qu'il aille).

Dre ar feiz e kreder ur wirionez pehini ned eo ket anat.

1850
Référence : GON.II pg feiz (La foi est un consentement à une vérité qui n'est pas évidente.)

krediñ

1850
Référence : GON.II pg fisiout, krediñ (Croire, tenir une chose pour vraie. Penser, avoir opinion. Ajouter foi à quelqu'un. Se fier).

flachit, mar kredit

1850
Référence : GON.II pg flacha

ur gaouiad eo, na gredit ket dezhañ

1850
Référence : GON.II pg gaouiad

Kredet [e]m eus koulskoude.

1850
Référence : GON.II pg krédi, kridi (J'ai cependant osé).

Azdimiziñ a raio, a gredan.

1850
Référence : GON.II pg asdimizi (Je crois qu'il se remariera).

Ha c'hwi a gred en arc'houereed ?

1850
Référence : GON.II pg arc'houéré (Croyez-vous aux génies familiers ?)

Ne gredan ket dit.

1850
Référence : GON.II p.95, livre second, « Je ne te crois pas ».

Me a gred e Doue.

1850
Référence : GON.II p.95, livre second, « Je crois en Dieu ».

kridiñ

1850
Référence : GON.II pg krédi, kridi (Croire, tenir une chose pour vraie. Penser, avoir opinion. Ajouter foi à quelqu'un. Se fier. [...] s'emploie aussi pour signifier oser, avoir la hardiesse de faire, de dire quelque chose).

Me a grede e oa bas an dour amañ ; hogen don eo.

1850
Référence : GON.II pg bâz (Je croyais que l'eau était peu profonde ici ; mais elle l'est beaucoup).

Koulm baour, gwelet e voe gant ur gup krabanek o sachañ war e lerc'h, evel ul laer tec'het, ur pennad reun torret. Ar gup a ya dezhi, digor ha lemm e veg, pa gouezh warnañ, d'e dro, evel ur maen pounner, eus a-greiz an neñvoù, ur pezh labous, un er. E-pad m'edo an daou-mañ oc'h en em gribinat, ar goulm a ya kuit e-biou. Diwar nij e tiskenn e liorzh un tiig-soul oa eno e-kichen, o krediñ evit mat oa er wech-mañ diouti distag he gwallstropad, pa deu ur c'hozh tamm paotr, dezhañ pemp pe c'hwec'h vloaz - d'an oad-se ur bugel ne oar pe zroug ra c'hoazh - da sinklañ eeun outi ur maen gant e vatalm.

1867
Référence : MGK p20

Mard eo ret e varvin, 'velato e kredan E tle en em damall eveldon pep unan, Rak evit bezañ leal, hennezh a dle mervel en deus war e goustiañs brasañ pec'hed mervel."

1867
Référence : MGK p25

An olifant, d'e dro, hag eñ fur koulskoude, 'vel ar re all gomzas ivez. Krediñ a rae, a lavaras, 'oa ar morvac'h un tamm re vras. Hag Itronig ar verienenn a gave, dioc'h he ment, re vistrik ar fubuenn.

1867
Référence : MGK p11

Ganto vo graet stignoù, d'ho pakañ 'zruilhajoù, lasoù-rikl d'ho mougañ, e berr : kant ha kant tra, a vo, war an diskar, ho toan hag ho klac'har, a vezo, marteze, kiriek eus ho marv. Tec'hit eta a-fo, diouzh ar gaoued, ar ber ! Gwelloc'h oufec'h d'ober, mar fell deoc'h va c'hrediñ, eme ar wennili, eo dibriñ 'n had kanab.

1867
Référence : MGK p14

Neuze oc'h laouen en ho stad ? Perak ne vefen-me ket ! Ne'm eus-me pevar droad a zo koulz ha re pep chatal ? An ourz avat n'eo kevatal; n'en deus a-vec'h an tres kentañ ha, mar kred ac'hanon ned ay d'en em bentañ

1867
Référence : MGK p11

O klevet e c'hervel, e kredas an Ankoù / E vije an den kaezh[,] / Pa deuje[,] laouen-bras.

1867
Référence : MGK p66

An aer a stag gantañ [an tamm dir] o krediñ e grignat.

1867
Référence : MGK p72

Ar c'hentañ lavaras mougañ ar baourentez, / Miret oc'h ar beorien da ziskouez o lorgnezh, / Hag eñ a voa manac'h, ha roet en doa d'ar paour / Kement mad en devoa : e leve hag e aour ? / Ha dre garantez eo e komze an den-se ? / Kredet neb a garo !...

1867
Référence : MGK p118

O youl a gouezhe zoken war draoù ha n’o doa talvoudegezh ebet evito : N’o doa ken c’hoant, a gredan, nemet da zistrujañ kement tra a c’hellfe digas da soñj dezho eus un Doue en neñv hag a roio da bep hini hervez e oberoù.

1877
Référence : EKG.I. p.30

Dre amañ eo c’hoazh sot a-walc’h an dud evit krediñ eus un Doue hag a gas traoù ar bed-mañ en-dro hervez e faltazi.

1877
Référence : EKG.I. p.159

Chom a rae c’hoazh boutailhadoù gwin da evañ ; ar sakrist a selle outo a-gorn ; keuz en doa o vont kuit diouto, mes evelato ne gredas ket chom en ti war-lerc’h ar chouanted, hag e tistroas d’ar gêr p’edo ar re-mañ o vont kuit.

1877
Référence : EKG.I. p.124

Ouc’hpenn m’hoc’h eus kalz diskuliet, / Darn anezho ’zo bet tizhet/ Dre ar bac’h, ha dre an armoù/ Pa ne gredent d’ho kentelioù.

1877
Référence : EKG.I. p.103

Me 'gred e oa an daou Aotrou kalonek-se en em glevet evit tennañ an Aotrou Le Mintier de Saint-Andre eus a gêr Landreger.

1877
Référence : EKG.I. p.27

En tu pe du, me gred, e kavin frankiz da astenn ur guchenn golo da gousket, rak ne c’hellan ket krediñ o defe ar republikaned diskaret kement ti a yoa e Sant-A[l]bin, hag ouc’hpenn, an disterañ kraou a vezo mat evidon-me.

1877
Référence : EKG.I. p.50

— Lavar din e pelec’h emañ, rak krediñ a ran e vank dezhañ meur a dra en e guzh ; hag e-pad m’en devezo ar c’habiten Jaouen un tamm bara, ar veleien vat o devezo ivez.

1877
Référence : EKG.I. p.214

— Setu me barnet d’ar marv. E galon a rannas, me 'gred, rak antronoz e rentas e ene d’e Grouer, goude bezañ chomet start en e feiz hag en e relijion.

1877
Référence : EKG.I. p.10

— Ha kalon hoc’h eus ? — Ya, me gred, va zad, em eus kalon, ha n’on ket den da dec’het a-raok va skeud.

1877
Référence : EKG.I. p.19

Etrezomp e kaozeemp, ha c’hoant hor boa da c’houlenn petra a rae kement a nec’hamant dezhañ ; mes hini ne grede goulenn.

1878
Référence : EKG.II p.100

Me ’gred ne ouient ket anaout an Aotrou Krenn, rak anez o divije er c’haset ganto.

1878
Référence : EKG.II p.83

Ar soudarded a gredas e oa hennezh ar beleg a glaskent.

1878
Référence : EKG.II p.188

En ur zont en ti, Anna a yeas war-eeun d’ar gambr da gaout gwele he breur Per, hag, en ur gregiñ en e zorn gant un aer kalonek hag hanter laouen : — Me ‘gred, va breur Per, emezi, eo achu hon dizeur.

1878
Référence : EKG.II p.172

Doue en deus krouet pep den hervez m’en deus bet c’hoant, me 'gred.

1878
Référence : EKG.II p.122

Me zo diwar rank ma faeron, sant Tomaz, na gredas ken na welas. Pa'm [b]o gwelet e kredin.

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.1

Yannig, nemedec’h na glemmet / Mar oc’h er giz-se gwall c’hraet : / Brasañ torfed, ‘me hon zado[ù], / Laerezh arc’hant en ilizo[ù] ; / D’ar Sent, koulz ha dimp, na dere / E vo graet foar gant o danve[z]. / ‘N [a]otro[u] sant Pêr, ‘vit an dro-mañ, / Na vo ket re rust, a gredan, / Nemet miret don ‘n ho spered / Ar gentel ‘zo bet de[o]c’h roet. /

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.2

[A]et Yann en-dro, ‘n [a]otro[u] person / ‘N eus c’hoarzhet e-leizh e galon : / Evidon kozh, biskoazh ‘klevis / ‘Ve c’hoarvezet tra ken iskis ; Evit krediñ, ret en gwelet : / Ul laer gant al laerezh tapet ! /

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.2

Un den, Rousseau e hanv, bet martolod, a zo bet kavet e gorf marv war an hent, entre Plouezeg hag an Traezh, en parrouz Keriti. Skoet e oa bet, war ar greder, gant un taol-gwad deut de[zh]añ gant ar yenien. Oajet e oa a seizh vla ha hanter-kant. Doue da vo gant e ine.

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.2

Sell, Job, kred ac'hanon, te ha me ac'h anve neubet-kaer a dra er Politik !

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.1

Koulskoude, gwechall, ne oa ane[zh]añ nemet ur c'hozh tamm min, ur veskailhez lous ha dizoare : bec'h e vije bet krediñ d'an neb en dije en gwelet evel-se, e vije bet eno danve[z] un tamm houarn

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.1

Krediñ a reer ez omp flastret, netraet, disneuziet, aet da C'hallaoued.

1911
Référence : PSEP p III

Hag-eñ bec’h her c’hrediñ, emañ an dra anavezet-mat gant kement hini o deus ergerzhet broioù ar C’hreisteiz.

1923
Référence : SKET p.100

[...] ; Taximagus, ar roue meurbet doueüs, difraoster lanneier ha saver gwenan, ha, da glozañ, Dêvokatus a gredas, ken nerzhek ha ma ’z oa, mont a-c’houren ouzh un doue.

1923
Référence : SKET p.141

An holl stourmadoù-se, ar baotred hag ar merc’hed skoaz-ouzh-skoaz o dizarbennas ; diskaret e voe kement a gredas enebiñ outo a-dost.

1923
Référence : SKET p.140

Diwar gement-se e teuis da grediñ start ez eo ar vro-se, en tu-hont d’ar Vistula, ar vro end-eeun m’o deus bevet Manos ha Bena.

1923
Référence : SKET p.47

Diskiantez, emezañ, a gred leuskel gourdrouzoù gant da aotrou, da vestr, da zoue ! Nemet em eus truez ouzhit, diboellet ma ’z out gant ar garantez hag ar glac’har.

1923
Référence : SKET p.112

Dit eo da grediñ.

1924
Référence : SKET.II p.118 « Geriadurig », "Tu dois croire".

Deomp-ni eo sentiñ.

1924
Référence : SKET.II p.118 « Geriadurig », "Nous devons obéir".

Dirak an aotrou person, abaf an div blac’h, ken abaf ha na gredent digeriñ o ginou.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 37, p.808 (Miz Genver 1924)

Janedig eta, evel ma’m eus deoc’h lavaret un tammig uheloc’h, a oa bet en kêr o peur[z]iskiñ he micher, met n’eo ket ar boan deoc’h krediñ penaos Janedig he devoa disket ar vicher a gemenerez, evit mont bemdez war devezh, eus an eil ti d’egile.

1925
Référence : BILZ2 p.152

Met den er maner ne grede fiñval dirak un hevelep arvest, dirak un niver ken bras a dud.

1925
Référence : BILZ2 p.159

Met, e gwirionez, me ’gred din penaos Herve Yann ne oa ket bet betek ar chapel : spontet eo bet moarvat gant ur c’hornandon pe un teusk bennak war an hent.

1925
Référence : BILZ2 p.134-135

- A ! Mard eo evel-se eo emañ an traoù, Yann ! Me ne gredan ket e ve gwir pater kement tra a leverer din ; trawalc'h em eus da ober o krediñ ar pezh a welan ! - Na me, kennebeut all, keneil, ne gredan ket holl an traoù [sic], pell ac'hano ! Evelato, un tammig bihan e kredan hag e tiskredan war an traoù a leverer din. E-doug ar wech on bet evel-se hag, hep mar, e chomin er c'hiz-se betek va eur diwezhañ !

1929
Référence : SVBV p10

dont a reas hag e krede

1931
Référence : VALL pg arriver (il en arriva à croire)

a gredan

1931
Référence : VALL pg à2 (à ce que je crois)

war a gredan

1931
Référence : VALL pg à2 (à ce que je crois)

reiñ da grediñ

1931
Référence : VALL pg accréditer (faure croire une nouvelle, etc), (faire) accroire

me er c'hredfe a-walc'h

1931
Référence : VALL pg (je le croirais) bien

me 'gredfe a-walc'h

1931
Référence : VALL pg (je le croirais) bien

krediñ

1931
Référence : VALL pg ajouter (foi)

dont ha reas ha krediñ

1931
Référence : VALL pg arriver (il en arriva à croire)

Ha tro-dro da Vreizh, ne gaver ket nemeur a draoù a rofe da grediñ en ur giladenn kalz brasoc'h eus ar mor.

1943
Référence : TNKN p28

Arabat e vije krediñ o doa ar serjanted hag ar gaporaled an disterañ doujañs ouzh ar « vibien d’o zadoù » a raed ouzhimp ‘drek hor c’hein.

1944
Référence : EURW.1 p.196

Setu aze pehini 'oa giz krediñ an holl vourc'hizien, e Breizh-Izel, pa oan-me o stagañ da gerzhout war hent ar vuhez dishual.

1944
Référence : EURW.1 p84

Me, petra bennak ma'z on disfizius ouzh an traoù dreistnatur pa n'o c'homprenan ket, a gred e c'hall burzhudoù c'hoarvezout gant an dud o deus feiz a-walc'h.

1944
Référence : EURW.1 p77

Na gredit ket emaon oc’h ober fae war va bro ; pell ac’hano.

1944
Référence : ATST p.10

Ha Job, imoret ha fuloret dre ma krede dezhañ e oa graet fae war nerzh e gorf, a lammas war Lom, a grogas ennañ dre vriata, a zibradas anezhañ diouzh an douar ha, dre nerzh ar vezventi, e kouezhjont o-daou, mell-divell, er foz.

1944
Référence : ATST p.21

Koulskoude, e krede din e oa ar c’hizhier loened fin, mes e pep gouenn e vez kavet, emichañs, loened sotoc’h eget ar re all, hag, e feson, hemañ a oa unan anezho.

1944
Référence : ATST p.63

Lom a c’houlenne digant Job : — « Ha krediñ a ra deoc’h, Job, e teuimp a-benn eus hon taol ? » — « Ha ma kred din ? Ha ma kred din ! Sur e kredan hag e kredan start ! ha, c’hwi, ne gredit ket mui ? » — « Eo, krediñ a ran, mes… »

1944
Référence : ATST p.73-74

« E c’hellit krediñ start ha hardi ! Ha pa soñjan en doa c’hoant ar paour kaezh Herri reiñ din da grediñ e oa houarn kozh en e armel ! Soñjit : houarn kozh ! » — « Ha ! ha ! ha ! »

1944
Référence : ATST p.77

Mari a gredo dezhi e vezo bet spontet an holl dud er c’hêriadennoù tro-war-dro, pa ne gredo hini ebet anezho tostaat.

1944
Référence : ATST p.77

Krediñ a ra deomp en deus kollet e holl skiant vat gant an traoù spontus en deus gwelet.

1944
Référence : ATST p.124

– « Petra, mamm, te 'oar se ivez ? » – « Ya, me 'gred me 'm eus klevet alies a-walc'h ar rimoustadennoù-se ».

1944
Référence : EURW.1 p41

Mar hor bijemp kredet lavarout e jeu d'ezan...

1944
Référence : EURW.1 p38

Me n'am boa gwelet nemet chapelioù hor Sent kozh, houmañ ne greden ket e oa ur chapel anezhi ; gant he bankoù koad stok-ouzh-stok, he mogerioù gwerniset, he chantele kempenn hag hec'h aoter wenn evel ur menaj merc'hodenn, he delwennoù plastr, en ur ger, ne oa ket graet al lec'h-mañ da hadañ devosion en eneoù, ha ma hini-me a oa gwidal-mat, ha techet da vont e-maez an arroudennoù pleustret gant an holl.

1944
Référence : EURW.1 p32

An « de » a oa dirak e anv a c’halle touellañ diwar-benn e orin, ha reiñ da grediñ d’ar gumun e oa denjentil. Din-me ne oa ket kevrinus : de Lauwer a oa ur Flamank, hag e anv, e yezh e vro gozh, a c’hallje bezañ par d’ar saozneg The Lover, ar C’harer.

1944
Référence : EURW.1 p.193

Hag anaout a rit « La Mujer Desnuda » gant Blasco Ibañez?... Un heug. Gwashoc'h eget loustonioù Zola, ma ranker krediñ...

1949
Référence : SIZH p.47

Krediñ a reas goulenn : - Lavarit din hoc'h anv, mar plij !

1949
Référence : SIZH p.46

C'hwi, ha krediñ a ra deoc'h 'z eus ur sant ac'hanoc'h ?

1949
Référence : SIZH p.61

- Ha krediñ a ra dit, Abgrall, - « te » a lavarent an eil d'egile, hag en em envel a raent dre o anvioù tud, a-enep ar Reolenn, pa vezent o-daou ; - ha krediñ a ra dit eo ken fall-se ar merc'hed ?

1949
Référence : SIZH p.53

Trec'hwezhañ a ra ar breur Arturo, mont a ra tro en e gorf, ha, koulskoude, e kred dezhañ eo morzet e izili...

1949
Référence : SIZH p.52

Ne gredan ket e ve da zen all ebet, na deoc'h kennebeut all.

1950
Référence : LAWI p168

Seurt tra alies a goust ker : / Ma c'hrediñ ' c'hellez war ma ger.

1960
Référence : PETO p52

Lirit-eñ [abeg ar gefridi] din, hervez ma c'hoant, / Rak youlet-mat on d'ho kridiñ.

1960
Référence : PETO p57

O touiñ 'kreden, netra ken, / E oa d'am farrez 'vit he mad, / Mad ar gristenien 'm eus da ren ; / Nep abeg all n'em boa d'am grad.

1960
Référence : PETO p28

Abaoe 'n eur ma kredis reiñ / Ma ger da virout urzhiou strizh, / Ur c'hleñv em c'halon 'vez o skeiñ / Taolioù ganas d'he gloazañ kriz.

1960
Référence : PETO p27

N'o deus ket kredet ar C'hamached tennañ gant aon da dizhout o c'henseurted kroget da c'houren ouzh an Hir.

1960
Référence : PETO p51

Diskuishoc'h eo an doare-se da vont, emezo, ha ret a-walc'h e vez o c'hrediñ o vezañ ma kendalc'hont da vont evel-se e-pad meur a eurvezh en ur ober tost da ziv lev an eur.

1985
Référence : DGBD p35

Ma ne gredan diskuliañ tra dezhi koulskoude, neuze e forc'han anezhi eus diawelad un dazont skañvoc'h met diwall a ran anezhi ivez diouzh ur gerseenn a c'hellfe bezañ.

2015
Référence : EHPEA p25

Ar fed ma santer ivez e vez graet un dra fetis, ha pa vefe dister an dra-se, ar fed da gas an traoù war-raok ha sikour da zistabilaat enebourien hon dije kredet hollc'halloudus...

2015
Référence : DISENT p52

Er c'hontrol, ma ne oar ket an dud ez eo ur pezh-c'hoari -krediñ a reont eo ar wirionez... da skouer, c'hoari harzadeg un den dibaper e-barzh un ti-gar, gant stourmerien o c'hoari ar boliserien ha lod all hini [sic] an dud dibaper- e vez graet "c'hoariva diwelus" deus an dra-se.

2015
Référence : DISENT p55

Luc'hañ a ra an ti, da grediñ e felle da bPatsi, a oa o chom ennañ, e lezel naet ha kempenn war he lerc'h.

2015
Référence : EHPEA p14

Goulenn neuze [da vare an eil furchadeg] gwelet ar gefridi atersiñ ha gwiriañ emañ e-barzh ar chomlec'h da vezañ furchet, displegadenn an torradennoù a zo kaoz d'an dra-se, hag an elfennoù a ro da grediñ ez bet deus an torradennoù-se.

2015
Référence : DISENT p171

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux