Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Variantes historiques ou dialectales attestées : 
1
Afficher les variantes

Formes fléchies : 
58
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

I. V.k.e. A. 1. Lakaat sonn, en e sav, ub. pe udb. a oa kouezhet, astennet war an douar, stouet. Sav ar plac'hig zo kouezhet. Emaint o sevel peulioù tredan. Sevel e benn, e gein. [1878] Alo, paotred, peger buan e sav an tamm bara an den war e dreid ! Bremaik edoc’h o vont da gouezhañ war ho penn, ha bremañ emañ adarre an tan en ho lagad. ES. diskar, pilat, stouiñ. & Dre ast. Sevel e gein : ober un diskuizh berr. 2. Dre skeud. Sevel e gein : trec'hiñ d'e ziaesterioù ha dont a-benn d'ober berzh en e aferioù. Ar re-se o deus savet o c'hein er gêr-se. & Sevel e gein da ub. : e skoazellañ d'en em dennañ eus an dienez. & Na grediñ sevel e benn : kaout mezh. & Sevel e zaoulagad etrezek an neñv : soñjal e Doue, e silvidigezh e ene. B. 1. Lakaat (udb.) da uhelaat, da vezañ uheloc'h. Sevel e zorn. Sevel pouezioù un horolaj. Sevel ur sac'had d'ar c'hrignol. Sav da loeroù zo kouezhet ! ES. diskenn. & Sevel udb. ouzh ar skourr : e istribilhañ. 2. ROUEZ (db. an diri) [1924] Sevel pazennoù : pignat war derezioù evit mont uheloc'h. [1924] [N]’eo ket bet evit dougen an Dukez nag evit ganti sevel pazennoù ar feunteun. 3. Dre ast. Lemel (udb.), lakaat (udb.) da vont kuit diouzh ul lec'h bnk. Sevel ur c'horf marv : e lemel diwar ar varvskaon. & Sevel (ar) seziz diwar ul lec'h bnk. : lakaat ar soudarded zo ouzh e c'hronnañ da vont kuit eus al lec'h-se. 4. Trl. skeud. Sevel ar bec'h diwar ub. : e zivec'hiañ. & Sevel e loaioù da ub. : reiñ ur gentel dezhañ, diskouez ez eur trec'h dezhañ. Me zo gouest da sevel da loaioù dit ! & Sevel e dreid da ub. : e gas kuit dre droukrañs. & Sevel ub. d'ur garg : e envel d'ur garg uheloc'h eget a-raok. & Sevel e fri : bezañ ranell. C. Dre ast. 1. Gorren, dastum (udb.). Sevel rouedoù. Sevel bezhin. & Trl. [1732] Sevel al leuriad : teuler ar plouz er vann ur wech dornet an ed. 2. Sevel ub. en e garr : e gemer en e garr evit e gas pelloc'h. 3. Sevel an daol : distaliañ an daol. 4. Sevel ur c'had : he diskoachañ. 5. Prenañ traoù en ur stal. Savet e voe diouzhtu an holl skouerennoù eus al levr-se. 6. Gounit arc'hant dre labourat, dre arboellañ. Pegement a sav an dud-se er bloaz-mañ ? Ar c'houer a sav arc'hant mat diwar werzh e voc'h. 7. Dastum arc'hant. Sevel telloù, gwirioù diwar an dud. D. 1. Ober, aozañ (udb.) dre genstrollañ elfennoù, dafar, h.a. Sevel un ti, ul lestr, ur gwele. Sevel ur c'hleuz. 2. Trl., dre ast. Sevel stal : diazezañ ur c'henwerzh, un embregadenn. & Sevel tiegezh gant ub. : mont da vevañ a-gevret gantañ pe ganti. & Sevel un arme : bodañ ha kenurzhiañ soudarded. 3. Ijinañ (udb.). Sevel un istor farsus, ur ganaouenn. Sevel gevier diwar-benn ub. 4. Muzuliañ live, derez (udb.). Deuet eo da sevel an dour. Ar mezeg en deus savet gwask ar gwad. 5. Termen a dalvez da c'heriañ un ober. Sevel un dezev : ober e vennozh da ober udb. Sevel klemm ouzh ub. : reiñ dezhañ da c'houzout en deus graet gaou ouzhoc'h. Sevel prosez da ub. : tamall udb. dezhañ ha mont dirak al lez-vam en abeg d'an dra-se. Sevel klask da ub. : lakaat an archerien d'e glask. Sevel un deiz : dibab un deiziad evit un emgav, h.a. E. (db. an dud) 1. Sevel e gorf : ober e gresk. 2. Dre ast. Sevel e vouezh : komz kreñvoc'h evit enebiñ ouzh ub., prl. [1732, 1877, 1923, 1925] [1877] Ar sakrist a sav e vouezh evit an eil gwech : — Klevet a rit ac’hanon, Aotrou person ? [1923] [N]a aotreit ket [...] e savfe e vouezh e kuzuliadegoù an tiegezh, e bodadegoù ar boblad. [1925] [D]en biskoazh na glevas Saig Jelvest, memes e-kreiz ar gwashañ degouezh, o sevel e vouezh ur wech uheloc’h eget eben [...]. F. 1. (db. an dud) Desevel (ub.). Savet o deus pevar bugel. HS. diorren. 2. Magañ loened, gounit plant evit tennañ e vad eus kement-se. Sevel kezeg, moc'h, yer, gwez. 3. Trl., dre ast. Sevel (ub.) diouzh e zorn : deskiñ dezhañ sentiñ. Savet en deus an ebeulez-se diouzh e zorn. G. Dre skeud. (en tu gouzañv) Mervel. Pell zo ne oa ket kreñv e yec'hed, met den ne soñje e vije savet ken buan. HS. mont, pakañ. II. V.k.d. Trl. SEVEL GANT : pignat war. Sevel gant an diri, gant an hent. [1924] Ar person n’emañ ket er gêr, gwelet am eus anezhañ, eñ hag e gure, o sevel gant ar c’hra. III. V.g. 1. Mont en e sav diwar e c'hourvez pe diwar e goazez. Sevel eus e wele, diwar ur gador. Sevel en e goazez, war e ilin : uhelaat al lodenn eus e gorf zo a-uc'h e zargreiz evit koazezañ, evit en em harpañ war e ilin. & Trl., diw. c'hoap Sevel war e dach(où), war e elloù : mont en e sav-sonn. 2. Dre ast. Mont war sav diwar e wele. Peurliesañ e savent da seizh eur. Sevel a reont abred. & Sevel a wilioud : dont en-dro war-sav goude gwilioudiñ. & Dre ast. Sevel (ar) gward : bezañ war-sav oc'h eveshaat ar pezh a c'hoarvez. 3. Dont en ul lec'h uheloc'h, mont d'an nec'h. Sevel a ra ar neuñver en-dro war-c'horre an dour. Sevel a ra an dour el lenn, sevel a ra ar moged en aer. Ar mor zo o sevel : lanv zo. & Dre ast. Ar gwad a sav d'e benn : deredek a ra en e benn. & Dre skeud. Sevel udb. da benn ub. : dont c'hoant dezhañ da ober an dra-se. Savet eo d'he fenn skrivañ ur barzhoneg. 4. Pignat. Sevel war ur c'hleuz, en un tour. & Sevel war ul lestr : mont ennañ (evit ober un droiad, ur veaj). 5. (db. ar blev) Dont da vezañ reut, sonn, en abeg d'ar yenijenn, d'an aon. Sevel a ra e vlev war e benn. 6. Kreskiñ. & Trl. kv. Sevel evel raden : kreskiñ buan-kenañ. Ar vugale-mañ a sav evel raden. & [1924] D’an traoñ, Jañ Glaudadig a roas dezhañ un taol troad en e reor ken reut, ken a gavas, ar paotr kaezh, a-dra-sur, e oa savet dezhañ divaskell. 7. Sevel da vezañ : dont da vezañ. Pa savont da vezañ bras. 8. Tizhout ur renk uheloc'h er gevredigezh. An dud klañv gant ar c'hoant sevel. 9. (db. an dud) SEVEL A (UB., UDB.) : dont da vezañ (ub., udb.). Sevel a ra kañfarded anezho. 10. (db. ar stered, al Loar) Dont war wel a-uc'h an dremmwel. Emañ an heol o sevel. Savet eo al loar. 11. (db. an amzer) Sklaeraat. Sevel a ray an amzer bremaik. & (db. ar vrumenn, ar glizh) Steuziañ dre wered an avel, ar wrez. 12. Trl. skeud. (db. an traoù) SEVEL DA : diraeziñ (un derez, ur stad bnk.). E c'hopr a sav da zaou-c'hant mil lur ar bloaz. N'eo ket savet an abadenn d'an trede arvest c'hoazh. 13. Dre skeud. (db. ar perzhioù, ar santadoù) Dont. Setu ur barr amzer o sevel. Sevel a ray kalon, skiant dezhañ. Sevel a ra aon, keuz dezhañ. Sevel a ra droug gantañ : mont a ra kounnar ennañ. Sevel a reas tabut etrezo. [1877] [...] hag e soudarded a yoa digalonekaet ; mes bremañ, p’eus en em gavet ganto tri mil pevar-c’hant soudard all, e sav kalon dezho [...]. 14. Stummañ, dont a-wel. Sevel a ra un dant d'ar c'hrouadur. Ne savo ket buan an amanenn war al laezh. Sevel a ra kof dezhañ : dont a ra da vezañ kofek. 15. Trl. [1931] SEVEL (A-DU) GANT, EVIT UB. : dont da vezañ a-du gantañ. Aze e savan ganeoc'h. Sevel a ra evit an dispac'herien. 16. Sevel etre (daou zen) : dont helebini, tabut (kenetrezo). Hep pell dale e savas etrezo o daou. A-wechoù e save un nebeud etrezo, evit netra. IV. V. dibers. PEMDEZ SEVEL DA (UB.). : Dont e galc'h, he ellig, da sonnañ. Mar sav d'ar plac'h e ray d'ar paotr ivez. & Diren. Sevel a ra serzh. V. V. rag. EN EM SEVEL. 1. V. em. (db. an dud) Mont a-enep ub., o nac'h sentiñ outañ, o stourm outañ. En em savet int ouzh o gwaskerien. [1878] Ar soudarded, evel emaon o paouez lavaret deoc’h, ne garent ket enebiñ ouc’h ar re en em save outo. 2. V. kenem. Kemer lec'h an eil egile, labourat a-bep-eil. En em sevel a reont bemdez da beder eur. VI. Impl. da ak. AR SEVEL : an ober, al labour a ranker ober evit seveniñ udb. Ar sevel tiez : ar saverezh tiez ha, dre ast., hollad ar micherioù hag an embregerezhioù a denn d'ar saverezh tiez.

Exemples historiques : 
319
Masquer la liste des exemples

sevel

1499
Référence : LVBCA p182 (soy leuer, sourdre)

sevel kent an deiz

1499
Référence : LVBCA p21, 52, 112, 182 (leuer auant iour)

Orezon d'an ael mat pan saver a'r gwele ha pan eer ennañ.

1622
Référence : Do. p57

Petra a dle ur gwir Gristen da ober bemdez pan sav [ag] e wele ?

1622
Référence : Do. p50

sevel oc'h

1659
Référence : LDJM.1 pg (se) reuolter

sevel adarre

1659
Référence : LDJM.1 pg restablir

sevel tud a armoù

1659
Référence : LDJM.1 pg leuer (des gens d'armes)

diouzh ma sav an heol

1659
Référence : LDJM.1 pg deuers (l'Orient)

sevel

1659
Référence : LDJM.1 pg eriger, hausser, herisser, leuer, souleuer, trousser

savet

1659
Référence : LDJM.1 pg leuer

kentizh ma sivis

1659
Référence : LDJM.1 pg quentis (ma siuis)

sevel oc'h enep ur re bennak

1659
Référence : LDJM.1 pg susciter (a quelqu'vn accusateur)

sevel a ra e galon

1659
Référence : LDJM.1 pg 'sou coeur se) surhausse

[M.] Petra a dle ur gwir gristen da ober diouzh ar mintin pa sav ? D. Dleout a ra en em lakaat d'an daoulin devotamant e-kichen e wele dirak un imaj bennak, hag eno da gentañ rentañ grasoù da Zoue eus a gement tra en deus resevet digantañ.

1677
Référence : Do. p51

tout ez oant savet outañ

1732
Référence : GReg pg pg bander (ils étoient tous bandez contre lui)

saviñ al leriad

1732
Référence : GReg pg aire

savet

1732
Référence : GReg pg aire, herisser (se herisser, Van., pp.)

savet

1732
Référence : GReg pg aire, amasser, ancre, batir (construire), cultiver, dresser (lever une chose, & la mettre droite), elever (hausser) (dresser, ériger), herisser (se herisser, pp.)

sevel ar bann

1732
Référence : GReg pg aire

sevel a ra ur gor

1732
Référence : GReg pg apostume

sevel al leuriad

1732
Référence : GReg pg aire

sevel an eor

1732
Référence : GReg pg ancre

sevel un dra

1732
Référence : GReg pg amasser

ur gor a sav

1732
Référence : GReg pg apostume

sevel

1732
Référence : GReg pg batir (construire), dresser (lever une chose, & la mettre droite), elever (hausser) (dresser, ériger), (s') elever (de terre), enlever (lever en haut ce qui est à terre), eriger (élever, dresser), établir (dresser), herisser (se herisser)

un ti kaer en deus savet

1732
Référence : GReg pg batir (il a bâti une belle maison)

sevel war e elloù dres evel ur c'hefeleg

1732
Référence : GReg pg (se redresser, se tenir droit sur ses pieds, comme une) beccasse

savet war e elloù dres evel ur c'hefeleg

1732
Référence : GReg pg (se redresser, se tenir droit sur ses pieds, comme une) beccasse

sevel ar sklotouer

1732
Référence : GReg pg bonde (grande pale d'étang pour en faire écouler l'eau), debonder (ôter la bonde d'un étang)

sevel a ra va c'halon

1732
Référence : GReg pg bondir (le coeur me bondit, me soulève)

sevel ur boulouard

1732
Référence : GReg pg (faire un) boulevart

sevel ur somm diwar pep hini

1732
Référence : GReg pg boursiler (fournir sa quote part d'une somme pour achever ce qu'on a entrepris), (se) cotiser

lakaat ur marc'h da sevel war e zaou droad a-dreñv

1732
Référence : GReg pg (faire) cabrer (un cheval)

sevel war e zaou droad a-dreñv

1732
Référence : GReg pg (se) cabrer (parlant d'un cheval)

savet war e zaou droad a-dreñv

1732
Référence : GReg sevel var e zaou droad a-dre (sevel war e zaou droad a-dreñv)

sevel gwir ar champard

1732
Référence : GReg pg champarter (lever la dixième, la treizième, ou, la quinzième gerbe dans la moisson de ses tenanciers)

sevel deog ar c'hamparzh

1732
Référence : GReg pg champarter (lever la dixième, la treizième, ou, la quinzième gerbe dans la moisson de ses tenanciers)

sevel an divskouarn

1732
Référence : GReg pg chauvir (dresser les oreilles, parlant des ânes, & des mulets)

sevel un abid

1732
Référence : GReg pg coupper (un habit chez le marchand)

sevel un abid

1732
Référence : GReg pg coupper (un habit chez le marchand)

saviñ un abid

1732
Référence : GReg pg coupper (un habit chez le marchand)

saviñ ar gustum

1732
Référence : GReg pg (lever la coûtume)

sevel an daol

1732
Référence : GReg pg (lever le) couvert, desservir (la table)

sevel gwez

1732
Référence : GReg pg cultiver (des arbres)

sav

1732
Référence : GReg pg debout (leve-toi ?)

sav

1732
Référence : GReg pg debout (leve-toi ?)

sav

1732
Référence : GReg pg debout (leve-toi ?)

savit

1732
Référence : GReg pg debout (levez-vous ?)

savit

1732
Référence : GReg pg debout (levez-vous ?)

sevel ar siell

1732
Référence : GReg pg deceller (ôter le sceau)

sevel un douet, un difelkud

1732
Référence : GReg pg decider (determiner, resoudre une question)

sevel a-blom

1732
Référence : GReg pg dresser (élever)

saviñ

1732
Référence : GReg pg elever (hausser), herisser (se herisser, Van.)

sevel

1732
Référence : GReg pg elever (hausser)

sevel an daoulagad

1732
Référence : GReg pg elever (les yeux)

mogedennoù a sav eus an douar

1732
Référence : GReg pg (il s') éleve (des exhalaisons de la terre), évaporation (élévation des vapeurs)

sevel a-enep, monet a-enep, al lezennoù

1732
Référence : GReg pg (s') élever (contre les loix)

sevel enep

1732
Référence : GReg pg (s') élever (contre les loix)

sevel dreist ar re all

1732
Référence : GReg pg (s') élever (au-dessus des autres)

sevel a ra tourmant

1732
Référence : GReg pg (il s') éleve (une tempête)

tourmant a sav

1732
Référence : GReg pg (il s') éleve (une tempête)

sevel un all

1732
Référence : GReg pg emporter (peser plus)

ur c'hostez a sav egile

1732
Référence : GReg pg (un côté de la balance) emporte (l'autre)

sevel gant ur re

1732
Référence : GReg pg épouser (les intêrets de quelqu'un)

sevel un ti

1732
Référence : GReg pg fonder (faire la fondation d'un bâtiment.)

savet un ti

1732
Référence : GReg pg fonder (faire la fondation d'un bâtiment, pp.)

Savet eo an ti-hont war bilochoù.

1732
Référence : GReg pg fonder (Cette maison est fondée sur pilotis.)

sevel un ospital hag e rentañ

1732
Référence : GReg pg fonder (Fonder un Hôpital, & lui assigner un fond de revenus.)

savet un ospital hag e rentañ

1732
Référence : GReg pg fonder (Fonder un Hôpital, & lui assigner un fond de revenus, pp.)

sevel un ospital hag e argoulaouiñ

1732
Référence : GReg pg fonder (Fonder un Hôpital, & lui assigner un fond de revenus.)

savet un ospital hag e argoulaouiñ

1732
Référence : GReg pg fonder (Fonder un Hôpital, & lui assigner un fond de revenus, pp.)

Ar gêr a Rom a zo bet savet gant Romulus, ha Kemper gant Korus deuet eus ar gêr a Droa, war a lavarer.

1732
Référence : GReg pg fonder (La ville de Rome a été fondée par Romulus, & celle de Quimper par Corus Troyen.)

Ar gurun en em furm eus ar vogedennou pere a sav eus an douar.

1732
Référence : GReg pg former (Le tonnerre se forme des exhalaisons.)

sevel truajoù e foulañs ar bobl

1732
Référence : GReg pg fouler (Fouler le peuple , le surcharger d'impôts, &c.)

savet truajoù e foulañs ar bobl

1732
Référence : GReg pg fouler (Fouler le peuple , le surcharger d'impôts, &c., pp.)

Ar c'hrakdijentil-hont a zo diskennet, savet, war e veno, rag-enep eus ar Roue Sant Loeiz ? Koantañ [sic] tra !

1732
Référence : GReg pg (il semble que ce gentilâtre soit descendu de la côte de Saint-Loüis)

Paotred ar brezelidi a zo gwir servijerien, rak sevel a raer koad outo ; paotred ar veleien a zo o c'hamaraded ; ha paotred ar venec'h a zo mistri dezho.

1732
Référence : GReg pg garçon (Les gens de guerre font les bons garçons; les Prêtres font des égaux; & les Religieux font des maîtres : c'est un proverbe très veritable compris en ces deux vers Latins. Servos serviles facit omni tempore miles ; Prasbiter aquales, Monachus facit imperiales.)

sevel ar gward

1732
Référence : GReg pg garde (Relever la garde.)

savet ar gward

1732
Référence : GReg pg garde (Relever la garde, pp.)

sevel uheloc'h

1732
Référence : GReg pg haussement (parlant d'un mur, de la voix &c.)

savet uheloc'h

1732
Référence : GReg pg haussement (parlant d'un mur, de la voix &c, pp.)

saviñ

1732
Référence : GReg pg hausser (élever, rendre plus haut, Van.)

sevel uheloc'h ur voger

1732
Référence : GReg pg hausser (Hausser un mur.)

sevel ur bec'h

1732
Référence : GReg pg hausser (Hausser un fardeau.)

sevel an divrec'h

1732
Référence : GReg pg hausser (Hausser un fardeau.)

sevel e vouezh

1732
Référence : GReg pg hausser (Hausser la voix.)

Sevel a ra war e elloù e-c'hiz da ur c'hefeleg.

1732
Référence : GReg pg hausser (Il se hausse sur le bout des piez, comme une beccasse.)

E-keit ma vez ar verdeidi o tijuniñ e teu an amzer da sevel.

1732
Référence : GReg pg hausser (Pendan que le Matelot déjeune le temps se hausse.)

Ar pezh a wellan a zo ken euzhik, ma sav va blev em fenn gantañ.

1732
Référence : GReg herisser (Ce que je vois est si horrible, qu'il me fait herisser les cheveux à la tête.)

an enebarzh a saver war an douar-mañ

1850
Référence : GON.II pg énébarz

Un ti douar a savin el liorzh.

1850
Référence : GON.II p.62

savet sonn

1850
Référence : GON.II.HV pg sével (-sounn)

sevel sonn

1850
Référence : GON.II.HV pg sével (-sounn)

Er gristeniezh eo bet savet

1850
Référence : GON.II.HV pg kristéniez

savet

1850
Référence : GON.II pg sével

sevel uheloc'h er vertuzioù

1850
Référence : GON.II pg sével

sevel gant ur re

1850
Référence : GON.II pg sével

lakaet en deus sevel un ti nevez

1850
Référence : GON.II pg sével

Bez' e savan kerkent ha ma eo deiz.

1850
Référence : GON.II p.80

Sevel a reas c’hoant enni da guitaat bro ar Voabited, evit distreiñ d’he hini, gant he div verc’h-kaer ; rak klevet he devoa penaos en doa an Aotrou sellet a-druez ouc’h e dud ha roet boued dezho.

1850
Référence : GON.II p.98

kaer oc'h eus sevel war beg ho treid

1850
Référence : GON.II pg sével

beure mat e savin

1850
Référence : GON.II pg sével

savit ho taoulagad

1850
Référence : GON.II pg sével

n'hellan ket sevel ar maen-mañ

1850
Référence : GON.II pg sével

savi

1850
Référence : GON.II pg sével

sevel

1850
Référence : GON.II pg séouel, sével

saviñ

1850
Référence : GON.II pg saouein, sével

sevel

1850
Référence : GON.II pg uhélaat, uc'hélaat, saouein, séouel, sével

uhel e sav ar flamm

1850
Référence : GON.II pg flamm, saô, sav

savit ho taoulagad etrezek an eñvoù

1850
Référence : GON.II pg éñv

sevel war e elloù

1850
Référence : GON.II pg ell

darev eo bet dezho bezañ mouget gant an drougavel a save eus an toull

1850
Référence : GON.II pg droug-avel

savit an driked

1850
Référence : GON.II pg driked

n'hellan ket sevel an drezenn

1850
Référence : GON.II pg drézen, dreizen

na sav ket kalz a zienn war al laezh-se

1850
Référence : GON.II pg dienn

ret eo dibennañ ar wezenn-mañ, re uhel e sav

1850
Référence : GON.II pg dibenna

gwerzhit div goadenn din evit sevel va zi

1850
Référence : GON.II pg koaden

ann alc'houédéred a zâv huel meûrbéd enn éar

1850
Référence : GON.II pg alc'houéder

ar voger-se n'eo ket savet a-darzh

1850
Référence : GON.II pg adarzou

Beure mat e sav atav.

1850
Référence : GON.II pg beûré (Il se lève toujours de grand matin).

Daou vomm-douar a savot.

1850
Référence : GON.II pg bom (Vous ferez deux élévations ou levées de terre).

Un aezhenn skañv a sav alese.

1850
Référence : GON.II pg aézen (il s'élève de là une vapeur légère)

Un azvoger en deus savet evit skoaziañ ar c'hraou.

1850
Référence : GON.II pg asvôger (Il a fait bâtir un contre-mur pour soutenir l'étable).

sevel an ankoue

1850
Référence : GON.II pg añkoué

Ret eo sevel, chetu an amheol.

1850
Référence : GON.II pg amhéol (Il faut se lever, voilà le crépuscule).

Ret eo sevel ar vaoz a-zirak an nor.

1850
Référence : GON.II pg baoz (Il faut enlever la litière qui est devant la porte).

Ur baled en deus savet a-ziouc'h an nor.

1850
Référence : GON.II pg a-ziouc'h, baled (Il a construit un auvent au-dessus de la porte).

Kalz a araskl a sav eus al lin-se.

1850
Référence : GON.II pg arak (Il s'élève beaucoup de duvet ou de fétus de ce lin).

Setu ahont al loar o sevel.

1850
Référence : GON.II p.92, livre second, (Voilà la lune qui se lève).

Sevel a reont a-enep din.

1850
Référence : GON.II p.97, livre second, "Ils se déclarent contre moi".

Sevel a ra dreist ar re all.

1850
Référence : GON.II p.97, livre second, "Il surpasse les autres".

Sevel a rin ganti.

1850
Référence : GON.II p.97, livre second, "Je la soutiendrai".

Va zad en deus graet sevel tiez kaer.

1850
Référence : GON.II p.62, "Mon père a fait bâtir de belles maisons".

Evit e sevel.

1850
Référence : GON.II p.10, introduction, "pour le lever".

Me am eus da savet.

1850
Référence : GON.II p.10, introduction, "je t'ai levé".

Anezhi 'rejont goap; nemet re a beadra er parkeier ne oa. Deuet glas ar ganabeg, ar wennili ouiziek 'lavaras a-nevez d'al laboused disent, penn-skañv ha dievezh : tennit 'ta breunenn ha breunenn, ar pezh a sav war pep greunenn, pe ez afoc'h hep mar da goll, hep na chomo unan a gement ma'z oc'h holl.

1867
Référence : MGK p14

Evit klask ul louzoù a-enep ar c'hleñved, al leon en e ali, 'lavaras d'al loened : - "Me gred, va mignouned, e vezimp stropet-holl evit hor pec'hejoù; pep rumm a yelo da goll, Ma ne deomp a-benn da sevel ouzh ar groug an torfedour brasañ , pennabeg eus an droug. Evel-se marteze 'torro nerzh ar c'hleñved, Ag unan o vervel, d'ar re all 'teuy yec'hed"

1867
Référence : MGK p24

O welet ar c'hanab o sevel tro-war-dro, ar wennili 'lâras : "Ned a ket mat ar stal, kreskiñ buan a ra ar greun fall".

1867
Référence : MGK p15

Ha war an daol al louarn a sav / Gantañ lemm ha krak e lagad.

1867
Référence : MGK p140

Un neizh eostig 'oa e vaner ; bemnoz, bemdez e kaned eno ; pa dave an tad e save mouezh ar vugale, ha klevet a ran c'hoazh unan eus e verc'hed o kanañ ker flour : "Peger kaer eo Kerzaoulaz, Pa zeu an noz da guzhat, Er gwez pa vez an delioù glas, Pa vez skedus ar stered ! "

1867
Référence : MGK Rakskrid VIII

Gwechall Sokrat, den a furnezh, / Lakeas sevel un ti nevez, / Ha pep hini a dremene / Er pezh-labour a rebeche.

1867
Référence : MGK p59

En eur vro bell, 'tre daou vourc'hiz / Gwechall-gozh e savas diviz.

1867
Référence : MGK p122

« Gortozit c'hoazh, mar plij, ma teui va grweg ganen : / Va mab a zo yaouank, gedit ma vezo den ; / Roit din-me amzer da sevel / Talbenn va zi a-raok mervel. »

1867
Référence : MGK p101

An azen, deuet e dro, a lavar evel-henn : "Ned eus ket pell, soñj am eus, ur wech, en ur dremen, Dre ur prad glas a oa, me 'gav din, d'ur manac'h, An naon, ar geot flour ha, m'en diskuilh hep nac'h, Dre ali Paol gornek o sutal em fenn sot, e peurjon er prad-se ledander va zeod. Me n'edon ket em zra, evit lavaret gwir. Diouzhtu e voe ar vlej war al loen blevek hir. Ur bleiz, den a studi, a ziskouezas displeg e oa deuet ar c'hleñved diwar ar skouarneg, hag e tleit, 'mezañ, sevel hed e livenn Al loen-se divalo, rognek-fall, diskroc'hen. Laerezh tra e nesañ, ne oa gwashoc'h torfed ! Nemet dre ar marv ne vije ket gwalc'het ; ur vezh e oa e welet : d'ar bed-holl evit skouer 'Oa ret e vije roet. Lazhet e voe ar c'houer.

1867
Référence : MGK p26

ur werz nevez a zo savet, d'ur plac'hig yaouank ec'h eo graet; he deus bet un abid lien gwenn a gouste pemp skoed ar walenn. Pa oa an abid nevez graet, d'ar plac'hig yaouank eo plijet

1874
Référence : GBI.II p528

Kerkent an eor a voe savet, al lien a voe astennet war ar gwernioù, hag al lestrig bihan a droas penn war-zu Bro-Saoz ha kein da zouar Breizh-Izel.

1877
Référence : EKG.I. p.24

Ar bagoù a horjelle hag a vrañskelle, a save hag a ziskenne, pep hini d’he zro, gant ar gwagennoù.

1877
Référence : EKG.I. p.99

Ar sakrist a sav e vouezh evit an eil gwech : — Klevet a rit ac’hanon, Aotrou person ?

1877
Référence : EKG.I. p.118

Neuze e savas un tamm aon gant ar C’houilh.

1877
Référence : EKG.I. p.132

Mes e Montroulez [ez] eus bet tud a feiz, tud a galon a-hed ar wech. An holl en em savas a-enep an dispac’herien, hag iliz Itron-Varia-ar-Vur a chomas en he sav.

1877
Référence : EKG.I. p.156

Savit, Aotrou, roit dorn deomp ha tennit ac’hanomp a zaouarn hon enebourien evit diskouez peger bras eo hoc’h anv.

1877
Référence : EKG.I. p.163

Lavaret a reer ez eus savet ur renkad gwez eus ar re gaerañ el lec’h m’oant lakaet en douar.

1877
Référence : EKG.I. p.204

An Aotrou Poullaoueg a savas e bourzh ar Maris-Stella. Kerkent e klevj[od] ar poleoù o c’hrigoñsal, o wigourat, hag, en un taol, al lestr, goloet a lian, a soublas gant nerzh an avel, hag a droas penn war-eeun da Vro-Saoz, en u[l] lezel, er mor, un aridennad eonenn war e lerc’h.

1877
Référence : EKG.I. p.227

Nann, den n’en em savas ; pep hini a chomas sioul ha didrouz en e di.

1877
Référence : EKG.I. p.233

Ne vioc’h ket souezhet eta ma lavaran deoc’h e save krozmol e-touez an dud, ha ma klevet hiniennoù o lavaret, a vouezh uhel, e oa poent derc’hel penn ouzh ar republikaned, ha kas an divroidi d’o bro.

1877
Référence : EKG.I. p.259

Lakaat a reas sevel teltoù e-kreiz al leurgêr evit lojañ e soudarded.

1877
Référence : EKG.I. p.265

Kefestet mat e oa bet Canclaux ganeomp a-raok, hag e soudarded a yoa digalonekaet ; mes bremañ, p’eus en em gavet ganto tri mil pevar-c’hant soudard all, e sav kalon dezho, hag holl e pignont a-unan, dre an hent-bras, hag ar parkeier, betek Tosenn-Fantig, Krec’h-Moieg ha Begavel.

1877
Référence : EKG.I. p.286

Kaout a rae dezhañ e rae vad deomp, hag, e gwirionez, me gav din son an drompilh a lakae ac’hanomp da sevel war hon treid.

1877
Référence : EKG.I. p.299

Ker buan e savas kri en o zouez, rak anat e oa dezho e oant kouezhet war daou enebour, pa’z eo gwir edo e soudanenn gant an Aotrou Breton, hag e fuzuilh war e skoaz gant Filip Kerangevenn.

1877
Référence : EKG.I. p.301

Er bloaz 1830 e voe savet un arme a vourc’hizien er c’hêrioù, a goueriaded war ar maez, hanvet Gard nasional.

1877
Référence : EKG.I. p.309

Ar veleien a-bezh en em savas a-enep urzhoù ken direol : kuitaat a rejont o farrezioù evel m’her lavarin deoc’h bremaik.

1877
Référence : EKG.I. p.4

— Her lavaret a zo bet graet deoc’h a-raok bremañ ; abalamour ne fell ket deoc’h sentiñ ouc’h lezennoù ar c’houarnamant. Alo ! savit diwar ho kador, ha deuit ganeomp.

1877
Référence : EKG.I. p.14

Neuze e savas kabal e-touez an archerien : dont a rejont holl er gambr ; furchañ a rejont kement kogn a yoa...

1877
Référence : EKG.I. p.14

Savit d’an nec’h, azezit e kichen an tan da c’hedal ma vezo aozet deoc’h un tamm boued all gwelloc’h eget hor yod-ni, rak marteze hoc’h eus naon ?

1877
Référence : EKG.I. p.44-45

Kerkent ha ma welas ar manac’h ar montr-se, e savas ar gwad d’e benn.

1877
Référence : EKG.I. p.59

Neuze avat e vezo gwelet ar micherour o krial, oc’h en em sevel hag o razailhiñ war ar re vat.

1877
Référence : EKG.I. p.66

Kerkent ha ma lavar ar beleg ar c’homzoù kentañ-mañ eus an oferenn : "Introibo ad altare Dei", kant ha kant mouezh all a sav dudius ha kalonek war-zu an eñv en ur ganañ kantik an oferenn a ganed er mareoù-se : Ofromp da Zoue ar sakrifis, Ne zo netra a ger kaer priz Eget Jezuz krusifiet En oferenn reprezantet.

1877
Référence : EKG.I. p.99

Ker buan va daou soudard a savas en o sav ; unan a yeas a-gleiz hag un all a-zehou, prez warnezho, evel pa vijent bet o c’haloupat abaoe m’oant savet d’ar garidoù.

1878
Référence : EKG.II p.131

Ar varrikenn a yoa divoulc’h : lakaat un duellenn enni a yoa re hir : savet e voe en he sav, ha ker buan didalet.

1878
Référence : EKG.II p.71

Mont a ris d’en em harpañ ouc’h ar puñs kozh, sevel a ris zoken war ar [v]ardell, rak n’oan ket evit chom em sav.

1878
Référence : EKG.II p.47

Ar soudarded, evel emaon o paouez lavaret deoc’h, ne garent ket enebiñ ouc’h ar re en em save outo.

1878
Référence : EKG.II p.81

Sevel a ris ouc’h [ouzh] ar c’hleuz, gourvez a ris war e c’horre, astenn a ris va gouzoug evit taoler un taol-lagad a bep tu war an hent-bras.

1878
Référence : EKG.II p.115-116

— Ac’hanta, ac’hanta, emeve e ginou ar puñs ; savit er-maez, va den mat.

1878
Référence : EKG.II p.50

Evit en em sevel a-enep ar c’hoarzh, e tistroas da gaout Janed, da flourañ he fenn dezhi, evel evit ober goap.

1878
Référence : EKG.II p.70

Neuze ar c’habiten, dinec’het, a savas mouezh dezhañ adarre.

1878
Référence : EKG.II p.62

— Alo, paotred, peger buan e sav an tamm bara an den war e dreid ! Bremaik edoc’h o vont da gouezhañ war ho penn, ha bremañ emañ adarre an tan en ho lagad.

1878
Référence : EKG.II p.5

Al loar a yoa o sevel p’edon oc’h en em lakaat en hent : digoc’henn e oa an amzer.

1878
Référence : EKG.II p.21

O klevet kement-se, e savas ar gwad d’hor penn. Holl hor boa c’hoant da vont dioc’htu war-lerc’h an div vandenn-se, da lammet warnezho, an eil war-lerc’h eben, ha d’o douarañ o-div, a-raok m’en divije klevet den edomp war o lerc’h.

1878
Référence : EKG.II p.14

An Ao. 'n Eskob en em hastas d'er sevel en e sav en ur ouelañ hag o soñjal pegen dister ec'h en em lakae un den ker santel.

1889
Référence : SFA p120

Pehini ac'hanoc'h, ma lennerien, en ur lakaat an tan war un alumetezenn, d'an noz, er devalijenn, na'n neus ket gwelet, o sevel diwar e voest chimikez, evel ur vogedenn lugernus ?... Se a c'hoarvez peurvuiañ pa ve[z] gleb an amzer ha mouest an alumetez.

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.1

Chetu aze, Job, ma folitik ; na'm eus, ha na'm bo nemeti [sic]... Mes selaou, Job, ma mignon a bell zo, rak savet omp a-damdost an eil d'egile.

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.1

Tan-gwall - Ar pemzek deus ar miz-mañ, an tan a zo bet krog en ti an itron Pichon. ‘Barzh ar c’hrignol eo e krogas, da gentañ, o teviñ bernio[ù] greun a oa bet lakaet eno. Ac’hane e savas dre an doenn hag e tiskaras ane[zh]i. Gallet e [v]oe harz ane[zh]añ da grigiñ ‘barzh an tier all. Be[z]añ zo bet, koulskoude, meur a goll.

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.2

tostaat a ra ouzh an Aoter, / Lec’h emañ kuzhet hon Salver ; / Betek an tabernakl santel . E sav neuze gwellañ ma c’hell. / Pa eo savet betek eno, / Goustad war an norig e sko, / En ur lâret gant kalz a fe[iz] : / "Jezuz, ha n’emaoc’h ket aze ?"

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 30 janvier 1898, p.1

Disadorn diwezhañ e savas trabas etre daou bried eus kêr Rancennes, dimezet bloaz zo.

1906
Référence : KZVR Niv. ar 16 a viz Kerzu

savet ez eus etrezo

1909
Référence : BROU p. 420 (il s'est élevé de la mésintelligence entre eux)

me a savo da frailhoù dit en aer

1909
Référence : BROU p. 239

Sav en da sav

1909
Référence : BROU p. 417 (lève-toi)

Kavout a ra deomp eo poent deomp en em sevel eneb d'ar gwaskerezh trubard-se ha reiñ penn d'an touellerezh.

1911
Référence : PSEP p V

O welout o c’hoar o tont tre en ti, e savjont en o c’hoazez hag e tirolljont da skuilhañ daeroù puilh. « Oh ! emezo o-div, n’oamp ken en gortoz d’az kwelout mui ! »

1923
Référence : SKET p.107

O sevel a reas, evel m’hel lavar e-unan, diouzh skouer Danevelloù Herodotos, mab Luxès, hag ec’h anvas anezho er yezh keltiek Skelta Segobrani.

1923
Référence : SKET p.9

Ha setu neuze o skiltrañ ar fleütadeg, garmadeg al leñverezed o sevel hag ahel ar c’hirri o wigourat : ambroug-kañv roue ar Garianed, o voustrañ ur wech ouzhpenn an douar genidik, eo a zibun dre ar maezioù didud.

1923
Référence : SKET p.14

E Brigantion e savis war lestr da c’hounit Korbilo, hag eus ar gêr-se, en aber al Liger, e rann gornok Galia, e teuis en-dro da Vriganis ha bro al Lingoned, goude un diankadenn a nav bloaz.

1923
Référence : SKET p.19

Hag ec’h eilgerias ar gov : « N’hellan nac’h netra ouzh an den-meur brudet ma pleg pep tra dirazañ, ar c’hadour doujet ma sav ha ma tav outañ an doueed zoken.

1923
Référence : SKET p.36

Hag e savas Adaqi en he sav, hep lavarout grik, ha gant he daouarn hec’h-unan e reas ur mell keuz.

1923
Référence : SKET p.36

Pa welas an harz dirazañ o virout outañ da vont war-raok, e savas droug ennañ.

1923
Référence : SKET p.43

Taolennet e vez dudius, flourik ha tener gant kanenn Vopiskos ar garantez o sevel e Bena ouzh Manos hag e Manos ouzh Bena.

1923
Référence : SKET p.44

Pallennet e vez leurenn an douar, kerkoulz ha pep bodenn, a vleunioù gwenn, a vleunioù ruz, a vleunioù melen-aour, ma vez balzamet an aer gant ar c’hwezh-vat diouto, ouzh en em veskañ gant ar frond o sevel a-ziwar rusk ha deil ar gwez pin, derv, bezv ha tilh.

1923
Référence : SKET p.48

Kement-mañ c’hoazh a glot dereat-tre gant ar pezh a lavar hor c’hanennoù hag hon danevelloù eus meurded, kened ha sioulded al lec’hioù glasvezus-hont ma voe ganet Manos ha Bena ; an deliaoueg digenvez ma tremenjont o bugaleerezh dienkrez hag o yaouankiz ; ar gouelec’hiou bleuñvek m’en em garjont ha ma savjont enno engroez o mibien hag o merc’hed ; ar c’hoadoù ma weljont o tremen, ur wech ha pevar-ugent lerc’h-ouzh-lerc’h, koroll ar pevar c’houlz-bloaz ; ar gwezegoù e-lec’h a-nebeudoù, a viz da viz, a noz da noz, e kannder ar beurevezhioù, e sioulder ar c’hreistevezhioù, e ruzder an abardaevezhioù, e tibunas red o buhez.

1923
Référence : SKET p.48-49

Na roit dezhañ da bried nag ho c’hoar, nag ho merc’h, nag ho karez, ha na aotreit ket e veskfe e wad gant hoc’h hini, e trofe da fall an dud yaouank dre brezegennoù ha largentezioù, e savfe e vouezh e kuzuliadegoù an tiegezh, e bodadegoù ar boblad.

1923
Référence : SKET p.53

Dre ma nesae deiz donedigezh an doue hag an doueez e save darbaradeg dre ar vro.

1923
Référence : SKET p.59

Dre voudañ o mouezh e save laz-kanañ ar gwenan hag an evned ur vouskanadeg kompez-flour ha c’hwek-dispar.

1923
Référence : SKET p.60

Da reiñ bod d’ar Breur ha d’ar C’hoar ur c’haer a di a oa bet savet e kreiz bro-Vanos.

1923
Référence : SKET p.64

Ar baotred, diouzh o zu, a oa e-keñver ar plac’hed yaouank leal ha leun a enor ; ne glaskent nag o zouellañ nag o gwallañ ; ha ne save etrezo na droug na kenoaz diwar-benn merc’hed.

1923
Référence : SKET p.68

Kerkent ha peurdavet mouezh sklintin-arc’hant ar werc’hez heolel, mouezh don ha boud ar Rener, o sevel d’he zro, a lavare ar gerioù-mañ : [...].

1923
Référence : SKET p.72

Ur youc’hadeg a savent d’e zigemerout en o zouez

1923
Référence : SKET p.74

E gerent hag e vignoned en em c’hronne war e dro da reiñ dezhañ gourc’hemennoù : « Digor da ene d’al levenez holl-zistrafuilh, emezo ; rak setu emaout digouezhet e lec’h ar Peur-ehan, ma vez kaset da vat pep taol ennañ aes ha diboan, ma teu pep tra digoust-kaer, ma na sav harz ebet ouzh kammedoù ha mennad mab-den. »

1923
Référence : SKET p.75

Ezhomm ebet dezho sevel en o sav, pa vezent en o c’hoazez, ha dilec’hiañ da vont d’o c’herc’hat ; anezho o-unan e teue ar binvioù daveto.

1923
Référence : SKET p.76

Kent-se, ur geriennoù a livirin diwar-benn ar meuriadoù all, en abeg d’ar gelennadur[ezh] a sav eus ar vuhez anezho.

1923
Référence : SKET p.88 (p.198, "Da reiz[h]a[ñ]" : "p, 88, lin. 7 kent an dibenn, e lec’h « kelennadurez[h] » kentoc’h « kelennadur »).

Sevel kevredadoù gant ar broadoù estren a rejont ; o merc’hed aour-vlev a rojont d’ar wazed a ouenn estren ; en eskemm, e kemerjont o-unan, da briedoù reizh, c’hoarezed ha merc’hed ar re-se.

1923
Référence : SKET p.89

Hag int izel a-walc’h, e c’heller diwar hini pe hini anezho merzout, dre waskoù ar c’hlasvez, en diabell diouzh tu ar c’hornog, mor ar Goularz hag an arvor noazh a sav e vonnoù dezhañ.

1923
Référence : SKET p.95

Ker skiantek ha poellek ez oant ha ma ’z oant kaer, ma kavas dezho na vije ket difur sevel kevredad gant an diavaezidi o tont eus a bell-vro ha stumm dezho kaout c’hoant da chom ur pennad el lec’h-se.

1923
Référence : SKET p.99

Ha Derkeia sevel evel un tenn ha lammat er-maez.

1923
Référence : SKET p.104

Sevel a reas an avel hag, o c’hwezhañ taer, o zaolas er c’hornog.

1923
Référence : SKET p.109

Diwar he c’halon d’he diweuz e savas eilgeriadenn Derkeia, nemet n’he doe ket amzer d’he mouezhiañ.

1923
Référence : SKET p.113

Un deiz, erfin, e mare an unanvet beleg-meur ha pevar-ugent war-lerc’h an hini en doa savet ar profadoù d’an teir « Kassiteras », e tigouezhas kemm en o stad.

1923
Référence : SKET p.115

Ar re-mañ, o welout an darbaroù a raed en aod, a zifreas morañ o listri ha sevel e-barzh.

1923
Référence : SKET p.117

Distrouezhañ al leur a rejont, stummañ logelloù-annez ha sevel un difenn a voe graet anezhañ an anv a Vanobriga « kreñvlec’h Manos ».

1923
Référence : SKET p.119

Krugelloù a savent ha war al leinoù anezho e stumment pep a azeuldi, sked-holl gant aouradur ha livadurioù.

1923
Référence : SKET p.120

Teir savenn a oa war ar grec’hienn-se (2). En drede, war ar gern uhelañ anezhi, e save ti ar santual.

1923
Référence : SKET p.124

D’al labour sevel e greñvlec’hioù e lakeas ar brizonidi kemeret gantañ diwar ar Skaled hag a save an niver anezho da veur a zek-kant.

1923
Référence : SKET p.127

Dre greiz nozvezh al lazhadeg, ul leñvadeg a boan, a gasoni, hag a vallozh a savas a-ziwar an holl ranndir etre an Albis hag ar Visuria hag a bignas d’an neñv.

1923
Référence : SKET p.128

Edo o paouez teurel e zourgon d’an douar hag en em astenn war ar geot e-kreiz an enezenn ; setu ma klev, a-greiz-holl, ur c’halvadeg hag ur vlejadeg a ra dezhañ sevel evel un tenn.

1923
Référence : SKET p.134

Eno end-eeun, etre ar Visuria hag an Amisios, ha war glann an div stêr-se e savas bagad Atekingos e annezlec’h.

1923
Référence : SKET p.137

Dre ma renkan termeniñ va mennad da sevel danevell-veur Geltia an hini eo, ha kroaziañ, dre-se, war skrivañ pep a zanevell, dre ar munud, da gement kevrennad a zo eus hor Gouenn-dud.

1923
Référence : SKET p.140

Ar galon en devoa bet da sevel e zaoulagad, ha, dirakañ, euzhus, euzhus un den — n’oa ket un den evel just — e benn gantañ hanterguzhet en ur valkenn du.

1924
Référence : BILZ1 Niv. 41, p.948 (Mae 1924)

Herr bras a sav war gas an dour.

1924
Référence : SKET.II p.48

Bep beure, pa zeu bannoù an heol da skeiñ ar rec’hier m’emañ diazezet warno, e sav diouto un hesonadenn don ha leun a veurdez (2).

1924
Référence : SKET.II p.74

Pa veze al lusenn-noz o teraouiñ sevel e gwrimenn ar c’hoad hag er pradeier, p’en em zastume ar brini er gwez en ur goagal, neuze e kemere an doueez ar bugel en eil dorn, ar c’hroc’hen arzh en dorn all, hag e luske da zistreiñ d’ar gêr.

1924
Référence : SKET.II p.14

Kastell Brechou ’ta a save e dourell a-us gwez bras ar c’hoad tilh a c’holoe ar run, adalek an Traezh-Gwenn betek mengleuzioù Keraudren.

1924
Référence : BILZ1 Niv. 37, p.807 (Genver 1924)

— Ya, aotrou person. — Evelato savit anezhañ en doujañs [a]n Aotrou Doue. — Ya, ya, aotrou person. — Ha gras dezhañ na heulio ket roudoù e berc’henn ! Grit dioutañ, dre ho kelennadurezh, ar pezh n’eo bet nag e dad nag e vamm. — Kalet ar blanedenn, aotrou person ! — Petra a fell deoc’h !… Pep hini ac’hanomp a steu e hini, dindan dorn ha skoazell an Aotrou Doue.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 37, p.809 (Miz Genver 1924) ("en doujans an Aotrou Doue" & "dindan dourn" reizhet e Niv. 38, "ERRATA" p.846).

Hag o-daou, Kola hag Izabel, o devoa graet d’o mamm ar bromesa da vagañ ar paotr ha da sevel anezhañ evel unan eus o bugale…

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 37, p.812 (Miz Genver 1924)

Gra da lorc’h eus en em zibab da-unan-penn. Ra vo da armoù, da vinvioù, da zilhad-labour da zaouarn. Sav da di. Aoz da voued. N’az pez mevel nemedout. Na zigemer skoazell den. Na zeuet ez kerz road digant den !

1924
Référence : SKET.II p.32

— Deomp, eme Fieg ar Moal, deomp da dañva anezho !… Ar person n’emañ ket er gêr, gwelet am eus anezhañ, eñ hag e gure, o sevel gant ar c’hra. Aet int, moarvat, da leinañ d’ar maner.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 39, p.864 (Miz Meurzh 1924)

Herve Yann a zo kreñv, met, hervez ma'm eus klevet, nan eo ket bet kreñv a-walc’h, nan eo ket bet evit dougen an Dukez nag evit ganti sevel pazennoù ar feunteun.

1924
Référence : BILZ1 Niv. 41, p.947 (Mae 1924)

Neuze e save trumm en he c’hoazez, e starde anezhañ etre he divrec’h hag e roe tro d’ar pokoùigoù, d’an allazigoù hep ehan.

1924
Référence : SKET.II p.14

« Kênos eo, eme ar c’hrennard, en deus lemet da vab, ha kement-se n’en deus graet nemet war c’hourc’hemenn Bodiakos a venn m’en defe ar bugel ar gelennadurezh a roer da vugale an doueed. Moarvat, mennadoù-meur en deus savet an Tad war da vab, o Kamula. »

1924
Référence : SKET.II p.12

D’an traoñ, Jañ Glaudadig a roas dezhañ un taol troad en e reor ken reut, ken a gavas, ar paotr kaezh, a-dra-sur, e oa savet dezhañ divaskell.

1924
Référence : BILZ1 Niv. 42, p.973 (Even 1924)

Mar n’houlez ket dastum terzhienn, n’i ket da sevel da logell er geunioù, e-lec’h m’emañ chag an dour ha ma teu da verniañ ha da vreinañ en o strad delioù ha barroù gwez ha korfoù-marv.

1924
Référence : SKET.II p.28

En deiz-se, rust ar mor, mareoù bras anezhi, ar vugale ’ta a oa eno unanet a-raok ar gourlen, ur pennad mat a-raok, ha palioù, marrioù, pigelloù da doullañ, ha da sevel, da gempenn, da bentañ tier, tourioù, bagoù ha listri.

1924
Référence : BILZ1 Niv. 47, p.1123 (Miz Du 1924).

Ar mor, e-barzh ar porzh, a sav, a c’hwezh ; en em astenn, en em ledañ a ra war an traezh, en-dro dezhi ur c’houriz wenn dantelezet, dantelezet gant ar wagennoù pere en em blege, en em zisplege, a frege, a zifarlee, en ur diruilhañ o [g]arlantezennoù eonennus.

1924
Référence : BILZ1 Niv. 47, p.1123 (Miz Du 1924).

Hag, en ur sevel he biz-yod, e lavaras : « Laka don ez spered kement-mañ, Tekos, evit a-benn ma vezi deut en oad-gour. [...] »

1924
Référence : SKET.II p.27

A-nerzh o c’horf o deus chachet. — Ya, va, distag eo…, deomp eo… sevel a ra d’an nec’h !… Ho ! ho ! ho ! Setu ar perch war c’horre an dour.

1925
Référence : BILZ2 p.110

Goulou-deiz a save : bremañ e weled anezhe evel ur blojad merien e-barzh an drag, deut war c’horre an dour.

1925
Référence : BILZ2 p.111

Stagit eus groñch Saig un troc’had barv, louet ivez, ledan evel ur bal, rust evel sekrep, hir ha fonnus evel foenn er prad dourek ; ur jod dezhañ, peurvuiañ e jod kleiz, koeñvet gant ur chik ken tev hag ho piz-meud, ha, pa'm bo lavaret deoc’h penaos den biskoazh na glevas Saig Jelvest, memes e-kreiz ar gwashañ degouezh, o sevel e vouezh ur wech uheloc’h eget eben, ec’h anavefet perc’henn ar Gwennili kerkoulz ha me.

1925
Référence : BILZ2 p.105

Ha Bilzig a zavas n’ouzon ket pet troatad en istim e genvroïz.

1925
Référence : BILZ2 p.149

Ha deus pep kalon e savas un huanadenn a frealzidigezh, pa eo bet gwelet ar vag c’hoazh war c’horre an dour.

1925
Référence : BILZ2 p.145

Hag e save e zivskoaz. — Ober un hevelep keflusk evit un tamm jolori, un tamm jabadao !

1925
Référence : BILZ2 p.164

An Deureugenn, dizilhet gant pep taol-mor, a sav he zammoù diframmet war ar beg garreg hag a ro dezhe c’hoazh en he angoni un tammig skoazell a-raok mervel.

1925
Référence : BILZ2 p.144-145

Ha war he mennozh e savas evel un aezhenn a zouster : koun ar poanioù kri he devoa eno bet gouzañvet, koun al levenez dibaot met kuñv ha ken dous c’hoazh d’he c’halon he devoa bet eno tañvaet.

1925
Référence : BILZ2 p.177

Ar gwellañ mignoned, o fenn trelatet, o daoulagad lizennet gant derzhienn ar vezventi, en em save an eil enep egile, skrignet gante o dent.

1925
Référence : BILZ2 p.123

Bilzig hag an daou gefeleg all a oa eta war beg ar Roc’h Krenn o c’hortoz ar mor da sevel.

1925
Référence : BILZ2 p.143

beureaat da sevel

1927
Référence : GERI.Ern pg beure(aat) (da zevel) (devenir ou rendre plus matinal) (pour se lever).

Sevel a ris a-ziwar va gwele hag ez is, a-gevret gant tri Vreizhad [sic] all da ober un droig e kêr : da aveliñ hor penn ha pa vefe ken.

1929
Référence : SVBV p.19

sevel er vann

1931
Référence : VALL pg (lever la main en l')air (jeter en l'air)

youl sevel

1931
Référence : VALL pg ambition

sevel war e elloù

1931
Référence : VALL pg cabrer (se) au fig.

en em sevel ouzh

1931
Référence : VALL pg cabrer (se) au fig.

aze e savan ganeoc'h

1931
Référence : VALL pg (je suis en cela d')accord (avec vous)

savet

1931
Référence : VALL pg batir

sevel

1931
Référence : VALL pg ameuter (agiter, soulever), batir

sevel an eor

1931
Référence : VALL pg (lever l')ancre

sevel uheloc'h e karg

1931
Référence : VALL pg avancement

Da serr-noz e tremenas en o c'heñver kirri skoazellerien-ganolierezh hag an daou gañfard a voe aotreet da sevel en unan anezho ; dezouget e voent evel-se betek Melun. Ar c'hirri ned aent ket larkoc'h : ha setu Yann ha Pêr war ar straed da hanternoz.

1941
Référence : ARVR niv.6, p4

Da darzh-an-deiz e oant savet hag ur c'hardeur da c'houde o devoa kavet repu war ar plouz en un ti-skol.

1941
Référence : ARVR niv.6, p4

Da serr-noz e tremenas en o c'heñver kirri skoazellerien-ganolierezh hag an daou gañfard a voe aotreet da sevel en unan anezho ; dezouget e voent evel-se betek Melun. Ar c'hirri ned aent ket larkoc'h : ha setu Yann ha Pêr war ar straed da hanternoz.

1941
Référence : ARVR niv.6, p4

Ma savje e spered unan bennak ar youl da lenn al labourioù hon eus meneget, da vont donoc'h er c'hudennoù eget ar re all, hor befe diwezhatoc'h marteze al levenez da welout ur Breizhad o vrudañ e Vro dre wellaat hon anaoudegezh eus ar Bed war ar poentoù-se. Ha neuze ne vije ket difrouezh hol labourig.

1943
Référence : TNKN p92

Ur skouer dispar eo eus ar c'hartennoù resis a c'heller sevel diwar ar sontañ dre an heklev.

1943
Référence : TNKN p49

Sevel a ran gwerzioù ha sonioù evit peurober ma levr « Barzhaz Taldir », a vezo embannet e ti Champion, quai Voltaire, e Pariz, dre aked Charlez ar Goffig hag Anatol ar Braz, ma faeroned.

1944
Référence : EURW.1 p.211

E oa ur genseurtiezh Breizhiz vrudet, a anved Anatol ar Braz, Charlez Ar Govig, Loeiz Tiercelin, René de Kerviler, René Grivart de Kerstrad, Léon Durocher, o kinnig sevel ur gevredigezh nevez gant un anv nevez : 'régionaliste' ; ar gevredigezh-se a vije badezet « Union Régionaliste Bretonne », he mennozh : saveteiñ Breizh a oa o vont da veuziñ evel gouenn ha bro ; saveteiñ war un dro ar yezh en ur adlakaat en enor an teatr pe c'hoariva poblus.

1944
Référence : EURW.1 p65

Hag e krogis da sevel, dre guzh, e-pad studioù hir an abardaez, rimadelloù ha kontadennoù brezhonek, a lennen e-barzh ar porzh, hag e-pad ar baleadegoù, d'am c'hendiskibien.

1944
Référence : EURW.1 p42

Hor mammoù hor frealze, mes kaer o doa d'ober [sic, ober], an dour a groge da sevel d'hon daoulagad dija : petra 'vije 'benn emberr, ma zud keizh... pa vije ret dimp kousket an nozvezh kentañ er-maez ar gêr, en ur gwele kalet, e-kichen paotredigoù dizanvez... drouk marteze... ?

1944
Référence : EURW.1 p31

N'eus ket ul lec'h all dereatoc'h da soñjal ha da sevel an ene, unan muioc'h peoc'hus d'ar galon.

1944
Référence : EURW.1 p17

Da zibenn 1871, kamp Conlie a voe stlabezet, ha ma zad, c'hoant dezhañ brezeliñ hag ober un dra bennak a dalvoudus [sic, dalvoudegezh], a yeas gant e gompagnunezh da ginnig e servijoù d'ar jeneral Cathelineau, a oa o kemenn en Añje war ur c'horf savet gantañ, e anv « Les Volontaires de Cathelineau », stag ouzh arme al Loire.

1944
Référence : EURW.1 p12

E oad o sevel un arme anvet « Arme Vreizh », en he fenn an Aotrou de Keratry, ha Glaoda a voe lakaet da gabiten war eur gompagnunez savet e kanton Uhelgoad.

1944
Référence : EURW.1 p11

E vamm intañvez en dizalias start, kement ha ken bihan, ma sentas outi ; mes ne oa ken e soñj gant al labour-douar ; uheloc'h en doe c'hoant da sevel.

1944
Référence : EURW.1 p11

Pêr Jafrenoù a oa unan eus ar re a savas a-enep ar Re C'hlas e 1792 : prizoniet e voe pell e Karaez.

1944
Référence : EURW.1 p9

« Kement tra a savo a-us d'an douar a vezo dit, tier, girzhier, gwez, trevadoù : me ne c'hallin ket da gas kuit anez paeañ dit talvoudegezh da beadra ha da labourioù. »

1944
Référence : EURW.1 p9

Ar GOTTFREUNDED a savas ti e Keforc'h ; ar HROTBERTHED en Hilwern, war ribl ar Stêr-Aon, hag ar WINNMANNED e Kergrec'h.

1944
Référence : EURW.1 p8

Ma breur-mager a veze graet Jozeb anezhañ ; bet omp savet asambles, ha dalc'het darempred an eil gant egile ; Jozeb a zo bremañ keginer en un ostaleri e Pariz.

1944
Référence : EURW.1 p7

« Chomit amañ ! » a lavaras ar marichal, « me a yelo va-unan da zilojañ Satanaz, ha da deurel dreist e benn al lerenn-mañ ["lêrenn-mañ"]. » Hag ar marichal a ziskouezas al l[ê]renn en doa degaset gantañ hag a servije dezhañ, er c’hovel, da sevel treid ar c’hezeg evit o houarnañ.

1944
Référence : ATST p.116

Gortoz a reas ur pennadig mat. Unnek eur a oa gant an heol, un den a oa o vale en hent ; Job a savas e benn.

1944
Référence : ATST p.71-72

Me ma-unan, e oa gourc'hemennet din sevel ur barzhoneg e brezhoneg a-zivout Emgann Hohenlinden, en Alamagn, ma oa 'n em c'holoet a c'hloar ar rujumant enni (1800).

1944
Référence : EURW.1 p.202

-« Ul lizher-kelc’h, emezon-me, a-berzh ar ministr Traoù an Diabarzh, a zifenn ouzh ar veleien implijañ ar brezhoneg en o sarmonioù hag er c’hatekizoù. Daoust ha gouzañv a raimp hevelep dismegañs ? » -« Nann, nann, » a youc’has ar bobl en ur vouezh. « Hag ali oc’h holl da sevel hor mouezh, ha da nac’h sentidigezh ? » - « Ya, ya » a huchas ar bobl.

1944
Référence : EURW.1 p.207

Dimeziñ a ri, sevel a ri tiegezh, hag eürus e vi er barrez vihan-mañ.

1944
Référence : EURW.1 p.209

Argoadiz o doa savet amañ ur santual drouizek, bremañ ‘z eus [sic] 2 000 bloaz.

1944
Référence : EURW.1 p.211

Hag, an eil goude egile, e savent o mouezh hag e krozent hag e yudent.

1944
Référence : ATST p.56

Job eta, pa voe debret gantañ e bred, a savas diouzh taol, hag a gemeras hent ar porzh, en ur lakaat en e c’henou ur moñsad butun karot.

1944
Référence : ATST p.40

Mari a savas war he c’hoazez. — « Ouf ! » emezi, « n’on ket evit chom e repoz. »

1944
Référence : ATST p.36

Diskouezet e voen gant Vallée, lorc'h ennañ gant e « ebeul », d'an Aotrounez Ar Braz hag Ar Govig, a oa daou vañsoner pennañ an ti e oad o vont da sevel.

1944
Référence : EURW.1 p67

N'eo ket gant al langiz [sic, langis] e oa ar breur Arturo, gant an hiraezh, ar c'hleñved-se, a vez kemennet d'ar gloer yaouank disfiziout dioutañ, peogwir e sav diwar an Drouk-Spered.

1949
Référence : SIZH p.47

Avi a savas er breur Arturo a fiziañs disaouzan e geneil.

1949
Référence : SIZH P.56

N'eo ket al lean a bede, n'eo ket ar barzh a gane. Savet a oa un den all er breur Arturo; un den dianav, a lakae an daou all da souzañ.

1949
Référence : SIZH p.65

Sevel a reas ar paotr e zaoulagad, ha kejañ a reas e sell gant bizaouenn bounner he skouarn vunut, ha gant un uhel a grib olifant, o vousluc'hañ dindan rouedenn ar vantilh, en he blev du-pod.

1949
Référence : SIZH p. 42-43

Sevel a ra da vont d'ar prenestr.

1949
Référence : SIZH p.39

Klozet ganti he daoulagad, flastrañ a reas he diweuz gant un dic'hwezhadenn drivliet, war genou Hor Salver. Hag e savas da vont.

1949
Référence : SIZH p.38

- Breur Arturo, savit en ho sav ! eme mouezh sioul an Tad-Mestr.

1949
Référence : SIZH p.39

Sevel a reas ar bederez he fenn.

1949
Référence : SIZH p.37

- « Jezuz Dios ! » Ur c'hwenenn !... Sevel a reas prim he broz (sic) du, hag hi d'ober ur skrab trumm d'he glin dehou, an hini tostañ d'al lean. Noazh ha gwenn e oa ar c'hofkar (sic, ar c'hof-gar), neuziet-blot. Difoupat a reas ar gwad da benn ar paotr, ha dont a reas ruz betek e c'houzoug, dre ma stoue e valvennoù gant elevez.

1949
Référence : SIZH p.43

A-raok mont da ziboultrañ an aoterioù eta, ar breur Arturo a oa savet c'hoant dezhañ en em gempenn ivez. Un drugar a oa dezhañ an dour o tiflukañ, yen hag herrus - miz Mae n'oa ken - dre e gorzhenn [sic « gorzenn »] houarn, el laouer vaen, diouzh kalon an douar.

1949
Référence : SIZH p.43

Ar paotr a save d'e fronelloù frond pounner al lili hag an elestr voulouz a wiske al leurenn en he fezh, gant o fetis a ballenn liesliv.

1949
Référence : SIZH p.44

Tennañ a reas un dic'hwezhadenn. Diwisket he devoa ur vanegenn. He gwalinier a daolas skleuroù. Ar breur Arturo a selle ouzh he brennid o sevel hag o tiskenn, hervez anal ar vaouez.

1949
Référence : SIZH p.46

Ober a rae Palmira ur prenn d'he muzelloù : edo o sevel da vont kuit.

1949
Référence : SIZH p.50

Evit lakaat urzh vat en-dro, / Chouanted Breizh ' zo 'n em savet, / Ha brezel kriz ' reno er vro / A-raok ma vo ar peoc'h kavet.

1960
Référence : PETO p59

HINIENNOU EUS AR SOUDARDED -o sevel o mouezh ha pep hini o c'harmiñ e boz-

1960
Référence : PETO p51

E 1967 e voe kaset e-maez ar vro 62 000 tonellad kaoutchouk[g], hag e 1970 e savas da 67 000.

1985
Référence : DGBD p21

Doare mat da gregiñ gant ur veaj, kaout droug-mor en ur sevel eus e wele en devezh kentañ diouzhtu !

1985
Référence : DGBD p11

Da ziwezhañ ez eus fellet din komz diwar-benn an dra-se pa'z eo gwir ez eo alies ar goulenn kentañ a vez savet ouzhin

2013
Référence : LLMM Niv. 399, p. 23

Evel-se [gant bezañ hardizh] e vo miret ouzh goulennoù diaes a c’hallfe bezañ savet gant un den en degemer, ur vijil pe ur poliser bennak, dreist-holl ma seblantit bezañ e kreizig-kreiz ur gaozeadenn ouzh ho pellgomzer-hezoug…

2015
Référence : DISENT p74

Gallout a reer ober goap ouzh an enebourien oc'h ober van da sevel a-du gante met en un doare lu, en ur vont kalz re bell ganti, evit sikour an dud da gompren e vez diskuliet tra pe dra e gwirionez.

2015
Référence : DISENT p55

An eil re [skeudennoù] war-lerc'h ar re all a vo evel rannoù un teulfilm skrivet ha savet war-eeun ganeoc'h...

2015
Référence : DISENT p79

Pa vez raksoñjet er frejoù-se ez eus tu d'en em aozañ o sevel sonadegoù skoazell da skouer [...]

2015
Référence : DISENT p86

Un nebeudig tud o deus savet anezhi [anezhañ, raktres an obererezh] dija.

2015
Référence : DISENT p86

Met kredapl e vo ezhomm stourmerien all evit pouezañ peotramant tud gouest d'ober traoù ha n'eo ket barrek ar re gentañ d'ober -da skouer krapat, sevel ur film, ober war-dro ar mediaoù...-.

2015
Référence : DISENT p86

Laouenaat a ray neuze rak, ma savan e karg evit gwir, ne vo ket ret dezhi ken kontañ an arc'hant gwenneg ha gwenneg bemdez.

2015
Référence : EHPEA p25

Evit a sell ouzh ar vraventez ez eo koulz ha Koula met evit a sell ouzh an hoalusted e tenn kentoc'h d'un tamm prenn. "E-barzh emañ," a lavar din teuc'h, hep sevel he fenn, pa dremenan dirazi, pezh a zeu da stardañ ma deznaou.

2015
Référence : EHPEA p20

Kelc'hiadoù tud, didrouz pe pas, kerzhadegoù diouzh an noz gant etivi, sevel leurenn un torfed e-giz ma vez gwelet er Stadoù-Unanet bevennet gant ur seizenn-surentez...

2015
Référence : DISENT p56

Ar "stourmerien-furlukined"-se a c'hall disentiñ a-wechoù, pa vez anv da dremen ur stankell savet gant ar polis da skouer.

2015
Référence : DISENT p55

Sevel enselladennoù keodedel war tachennoù e-lec'h ma vez tennet misiloù nukleel.

2015
Référence : DISENT p58

Ne vint [obererezhioù zo] ket lakaet e pleustr nemet goude bezañ savet hor mouezh ha klasket tabutal gant doareoù hengouneloc'h d'ober.

2015
Référence : DISENT p71

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux