Dezverkoù all

Distagadur

Stankter implij : 

Testeniekaet e : 
NDBF
GBAHE

Adstummoù istorel pe rannyezhel testeniekaet : 
1
Diskwel an adstummoù

Termenadur :  Kuzhat an termenadur

I. (gant ur v.) 1. Kontrol. Enep emaint. 2. Tr. adv. En enep : kontrol. En enep emaon. Aet e oant en enep. 3. Tr. adv. En enep : er c'hontrol. Bihan eo Pêr ; Yann, en enep, zo bras-kenañ. 4. Trl. Deuet eo, ganet eo en enep : enep e izili. II. Stn. 1. (db. tuioù ar pezhioù danvez, ar follennoù, an dilhad) Gin. Tro an doubier war an tu enep. Lakaet ec'h eus da stammenn war an tu enep. [1877] ES. mat. & War enep : war an tu gin. Ur sae war enep. 2. (db. lec'hiadur an traoù) Zo rag-enep (d'udb.). War an aod enep emañ o zi. 3. Kontrol. Daou dra enep int. Gant un tenn enep e oa aet ar vell er pal. & Enep tra, an dro enep : ar c'hontrol. Enep tra eo a c'hoarvezas. An dro enep eo zo gwir. 4. (db. ar breudoù) Ar gevrenn enep : an den, ar stroll tud a eneber outañ. Ma c'hevrenn enep. 5. Fall. Aet ez eus un tamm kreun e toull enep e c'houzoug. En aer enep emañ o zi : durc'haet eo d'an hanternoz. & (db. lec'hiadur ar bigi e-keñver an avel) Bezañ en aer enep : bezañ a-dreñv ur vag all e-keñver al lec'h ma teu an avel.

Skouerioù istorel : 
42
Kuzhat roll ar skouerioù

30. Neuze e taolas señtañs [en] he enep hag ez c'hourc'hemennas ez vefe dibennet.

1576
Daveenn : Cath p23

enep

1659
Daveenn : LDJM.1 pg contre, rebours

an tu enep

1659
Daveenn : LDJM.1 pg (a) rebours

voar an tu enep

1659
Daveenn : LDJM.1 pg (a) rebours

kevrenn enep

1732
Daveenn : GReg pg adverse

kevrennoù enep

1732
Daveenn : GReg pg adverse

e lec'h ma ez eus evit, hag enep

1732
Daveenn : GReg pg disputable (où il y a des raisons de part & d'autre)

enep

1732
Daveenn : GReg pg adverse

treiñ war an tu enep, erep

1732
Daveenn : GReg pg (tourner à l') envers (une étoffe)

an tu enep

1732
Daveenn : GReg pg envers (le vilain côté de l'étoffe)

erep

1732
Daveenn : GReg pg (à) contre-poil, contre (le sens ordinaire)

an tu enep

1732
Daveenn : GReg pg (le) côté (de l'envers)

an tu erep

1732
Daveenn : GReg pg (le) côté (de l'envers), envers (le vilain côté de l'étoffe)

sevel gant unan a enep un all

1732
Daveenn : GReg pg (se mettre du) côté (de quelqu'un, contre un autre)

an enepañ hent

1732
Daveenn : GReg pg (le plus) droit (chemin)

enep kaer

1732
Daveenn : GReg pg droit (directement, tout droit)

an hent enep

1732
Daveenn : GReg pg (le droit) chemin

an enepañ hent

1732
Daveenn : GReg pg (le plus droit) chemin

hent kaer

1732
Daveenn : GReg pg (beau) chemin

heñchoù kaer

1732
Daveenn : GReg pg (beau) chemin

hent lous

1732
Daveenn : GReg pg chemin (sale)

enep

1732
Daveenn : GReg pg (à) contre-poil, contre (le sens ordinaire)

enep

1850
Daveenn : GON.II.HV pg énéb

enep

1850
Daveenn : GON.II pg énébi, énébour, énep, érép, gîn

an tu enep

1850
Daveenn : GON.II pg énép

enep

1850
Daveenn : GON.II pg énep, érép

gwidre-enep

1850
Daveenn : GON.II.HV pg gwidré (-énep)

mare-enep

1850
Daveenn : GON.II.HV pg maré (-énep)

E-pad m’edo an Aotrou Poullaoueg o vont war-zu Larred, ar soudarded a zebre, a eve hag a lakae ar presbital war an tu enep.

1877
Daveenn : EKG.I. p.209

P’hel lavarfen e berr gomzoù, ne anavez Kreisteiziz eus ar garantez nemet ar perzhioù a zo izel, douarel, loenel, hag ez int dizanaoudek eus ar perzhioù a zo, en enep, uhel, neñvel, doueel, hag a zo ur gwir vad diouto o-unan d’ar baotred ha d’ar merc’hed a ouenn Vanos.

1923
Daveenn : SKET p.100

Dont a ra an teir alarc’hez er mor, da c’houlou-deiz, o hirstrivañ da ziraez an aod enep.

1923
Daveenn : SKET p.114

(1) [...] Ejiptiz, en enep, a oa gwriziennet don enno ar gredenn-se.

1923
Daveenn : SKET p.72

Edo war e zistro davet e vag, gantañ daou zourgi war e skoaz, pa zeuas dezhañ mouezh Ambia ha Kinge a oa oc’h en em ziwiskañ war ar c’hlann enep.

1923
Daveenn : SKET p.134

Dre-se, n’int nepred na teñval, na moredus, na tavedek, hogen, en enep, heoliet-mat ha leun, e-doug an hañv, a vouderezh skrilhed ha geiz evned.

1923
Daveenn : SKET p.95

Sevel en enep da red ur stêr

1924
Daveenn : SKET.II p.140 « Geriadurig », "Remonter le courant d’une rivière".

enep

1931
Daveenn : VALL pg adversaire, adverse

lec'h douar enep

1931
Daveenn : VALL pg antipode

kevrenn enep

1931
Daveenn : VALL pg (partie) adverse

enep-kaer

1931
Daveenn : VALL pg antipode (tout à fait contraire)

Siwazh dezhañ ! ne oa ket evit ober un disterañ diskuizh, rak an dour a oa bras hag an tizh a vounte dalc’hmat ar vag war an tu enep.

1944
Daveenn : ATST p.108

Ar marc'hadourezh a vez c'hoant lestrañ a vez neuze diskennet ac'hano war skafioù diwar-bouez palankoù, stlejet betek al lestr ha karget adarre en hevelep doare ; hag evit kas en douar e vez graet hevelep tra war ar penn enep.

1985
Daveenn : DGBD p19

Ar plac'h en degemer a daol ouzhomp ur sell kurius hag enep war un dro hag a c'hortoz, diseblant he neuz, ma tostaimp outi.

2015
Daveenn : EHPEA p40

Urzh al lizherennoù

Ofis publik ar brezhoneg

Rouedadoù sokial