Dezverkoù all

Distagadur

Stankter implij : 

Testeniekaet e : 
NDBF
GBAHE

Adstummoù istorel pe rannyezhel testeniekaet : 
4
Diskwel an adstummoù

Stummoù pleget : 
58
Diskwel ar stummoù pleget

Termenadur :  Kuzhat an termenadur

I. V.g. 1. Ober un trouz sklintin evel hini ur c'hloc'h. Sonet en deus an horolaj. Klevet em eus an taol kentañ a greisteiz o seniñ. HS. tintal. & Dre ast. (rener : anv a verk an eur) Sonet eo nav eur. N'eo ket sonet kreisteiz, ar c'hreisteiz c'hoazh. Ar c'hard eo zo o seniñ. 2. Skeiñ ar c'hleved en un doare heverk. He mouezh a sone evel mouezh un oanik o c'helver e vamm. 3. Tregerniñ. Er chapel-se e son an douar evel ur c'hloc'h. & Trl. skeud. Ne son ket heñvel din em skouarn : ne gomprenan ket heñvel ar pezh a glevan. 4. Kanañ. Sonet o deus izili al laz-kanañ e-pad div eur. 5. (db. an dour) Trouzal. Seniñ a ra dour ar wazh. Klevet a ran an dour o seniñ er gitell : o sourral dres a-raok birviñ. II. V.k. A. V.k.e. 1. (db. ar c'hleier dh.) Lakaat da dregerniñ. Seniñ glaz, ar c'hlaz. Seniñ ar c'hloc'h-galv. [1878] Ar c‘herdin-mañ, emeve, a zo bet evit seniñ ar c’hleier a-raok m’oant laeret gant ar Republik. & Ent krenn Deoc'h-c'hwi, tud yaouank, eo lakaat seniñ. 2. (db. ar benvegoù sonerezh) Lakaat da deuler sonioù. Seniñ telenn, an delenn. HS. c'hoari (gant). 3. (en est. nac'h pe goude "hep") Lavaret. Ne sonas grik (ebet). Mont kuit hep seniñ grik (ebet). HS. faoutañ, rannañ. 4. Trl. skeud. Seniñ e gloc'h : fougasiñ e-unan. & Reiñ da gompren ar pezh a venner ober, hep krediñ e zisklêriañ, o soñjal e c'hallo lakaat tud all da asantiñ d'ar mennad evel-se. B. V.k.d. (db. ar benvegoù sonerezh) SENIÑ GANT : lakaat da deuler sonioù. Seniñ gant ar binioù, gant ar vombard. HS. c'hoari (gant).

Skouerioù istorel : 
60
Kuzhat roll ar skouerioù

sonañ

1499
Daveenn : LVBCA p186 (sonuer)

Pan soner an Ave Maria diouzh ar mintin, da greisteiz ha diouzh an noz e tleer lavaret Angelus Domini etc.

1622
Daveenn : Do. p57

seniñ

1659
Daveenn : LDJM.1 pg sonner

son gant ar vombard

1732
Daveenn : GReg pg haut-bois (Joüer du haut-bois.)

soniñ gant an herp

1732
Daveenn : GReg pg harpe (Joüer de la harpe.)

sonet gant an telenn

1732
Daveenn : GReg pg harpe (Joüer de la harpe, pp.)

son gant an telenn

1732
Daveenn : GReg pg harpe (Joüer de la harpe.)

Seniñ a ra un eur.

1732
Daveenn : GReg pg heure (Une heure sonne.)

son an añjeluz da vintin ha da greisteiz

1732
Daveenn : GReg pg angelique (Sonner l'angelus au matin, & à midy)

sonet

1732
Daveenn : GReg pg angelique, chanter (à danser)

senet

1732
Daveenn : GReg pg agonie

seniñ an angoni

1732
Daveenn : GReg pg agonie

seniñ ar basion

1732
Daveenn : GReg pg agonie

senet

1732
Daveenn : GReg pg angelique

seniñ an añjeluz

1732
Daveenn : GReg pg angelique (Sonner l'angelus au matin, & à midy)

seniñ keulfe

1732
Daveenn : GReg pg angelique

son

1732
Daveenn : GReg pg chanter (à danser)

son ar c'hloc'h

1732
Daveenn : GReg pg (sonner la) cloche (les cloches)

ne soner ket ar c'hleier d'ar Wener-ar-Groaz, pehini eo deiz kañvoù hon Salver ; rak gwechall n'edo ket ar c'hiz en Iliz da seniñ glaz

1732
Daveenn : GReg pg cloche (le jour du Vendredi Saint on ne sonne point les cloches ; parce qu'anciennement on ne les sonnoit point pendant le dueil)

son ar c'hlec'h en naou du

1732
Daveenn : GReg pg cloche (sonner les cloches à la volée, ou en branle)

seniñ ar c'hloc'h, ar c'leier

1732
Daveenn : GReg pg (sonner la) cloche (les cloches)

seniñ ar c'hloc'h, ar c'hleier

1732
Daveenn : GReg pg (sonner la) cloche (les cloches)

seniñ diwar-benn

1732
Daveenn : GReg pg cloche (sonner à coups, ou tinter)

seniñ ar c'hleier gant kadañs

1732
Daveenn : GReg pg (carillonner les) cloche (s)

senet diwar-benn

1732
Daveenn : GReg pg cloche (sonner à coups, ou tinter)

son gant ar binioù

1732
Daveenn : GReg pg haut-bois (Joüer de la veze.)

sonet gant ar vombard

1732
Daveenn : GReg pg haut-bois (Joüer du haut-bois, pp.)

sonet

1850
Daveenn : GON.II pg seni

klevout a ran seniñ glaz

1850
Daveenn : GON.II pg glâz

seniñ

1850
Daveenn : GON.II pg seni, son, soun, soni

sonet

1850
Daveenn : GON.II pg seni

seniñ a ra ar c'hleier

1850
Daveenn : GON.II pg seni

sonet eo ar c'hloc'h ganen

1850
Daveenn : GON.II pg seni

soniñ

1850
Daveenn : GON.II pg soni

E Landreger, toull an nor-dal, / En iliz-veur Sant-Tudual, / Pa son klemmus an hanternoz, / E oa daoulinet un den kozh.

1877
Daveenn : EKG.I. p.25

Komzoù er c’hiz-se a skuilh nerzh ha zoken un tamm levenez e kalon ar soudard paour a wel neuze, hep en em glemm, eur ar marv o seniñ evitañ, pell diouzh e vro.

1877
Daveenn : EKG.I. p.296

Kaer a voe soniñ ar c’hloc’h ha gervel an dud, den na deuas war-dro.

1877
Daveenn : EKG.I. p.231

Ar beleg a ra sin ar Groaz evit komañs an oferenn ; ar martolod kozh a son e gloc’h bihan ; an holl a zo daoulinet en o bagoù dizolo o fenn, tro ouc’h ar vag vras.

1877
Daveenn : EKG.I. p.99

En un taol-kont, etre unnek eur hag hanternoz, e kleved, e-kreiz ar mor, ur c’hloc’h o seniñ ; dont a rae eus a gostez enezen Vriad, kêr Pempol pe Landreger, hag e son a yae a-hed an aod.

1877
Daveenn : EKG.I. p.94

Ne ouzoc’h ket petra am boa soñjet ? Setu-eñ amañ : Ar c‘herdin-mañ, emeve, a zo bet evit seniñ ar c’hleier a-raok m’oant laeret gant ar Republik.

1878
Daveenn : EKG.II p.133

— Herve Soutre ! Herve Soutre ! Kaer am boa krial, netra ne responte ac’hanon, nemet atav dre an avel, hag evel pa vije e-touez ar gwez, un tammig klemm bihan hag ankenius, evel, ma kav din, e klever klemmoù an Anaon, da ouel an Hollsent, dioc’h an noz, pa vez ar c’hleier o seniñ glaz.

1878
Daveenn : EKG.II p.44

Klevet a ran ar c'hloc'h o son d'an ofer[e]nn-bred e Babilon

1909
Daveenn : BROU p. 420

O roeñvat hag o seniñ ar c’horn-boud da gelenn ha da heñchañ e genvrezelidi, e renas an argasadenn betek ar penn, hag eñ gloazet hag o redek e wad dre veur a c’houli.

1923
Daveenn : SKET p.135

— Perak e son hiziv ar c’hloc’h evel derc’hent ur gouel-berz ? a lavare ar person, souezhet-meurbet, d’e garabasenn, hag [a] fredone da heul ar c’hloc’h : Un arc’hael, a-berzh an Aotrou, A ziskennas eus an Neñvoù D’annoñs da Vari ’oa choazet Evit mamm da Salver ar bed.

1924
Daveenn : BILZ1 Niverenn 37, p.810 (Miz Genver 1924)

Ar sakrist en devoa sonet an "Angelus" goude diwez ar vadeziant, graet en deus d’ar c’hleier kanañ ginivelezh ar bugel dinamm evel hini ar gristenien all.

1924
Daveenn : BILZ1 Niverenn 37, p.810 (Miz Genver 1924)

Hemañ a oa deut d’ar presbital, da ober petra ?… kent mont da son an Añjeluz.

1924
Daveenn : BILZ1 Niverenn 39, p.865 (Miz Meurzh 1924)

seniñ evel s

1931
Daveenn : VALL pg assibiler

Ar c'hloc'h a sonas, ar re « añsien » a heñchas ar re nevez war ar pezh a oa d'ober.

1944
Daveenn : EURW.1 p32

Mont d'an oferenn-bred : selaou ar c'han war an ton krampouezh gwinizh, selaou ar seurezed o kanañ kantikoù brezhonek ; selaou ar sakrist kozh o son an ofikleid, pa gane e vleje evel ur c'hole ; selaou ar person, an aotrou Pinson, pe ar c'hure, an aotrou Kozaned, pe an tad Jouan, oc'h ober o sarmon e brezhoneg ; ar c'hleier bihan o tiñsal, ar c'hleier bras o vrallañ, holl e oant brav da glevout ; ha goude an oferenn-bred, selaou an embannoù, « war ar groaz ».

1944
Daveenn : EURW.1 p26

« Feiz ! » eme Lukaz, « kanañ a rit d’hoc’h eontr un interamant a gentañ klas ! Mes arabat eo seniñ ar c’hañv re abred, rak marteze hoc’h eontr a zo yac’h-pesk, ha ker buan e vefe gwelet o tont amañ da c’houlenn diganin ur chopinad sistr. »

1944
Daveenn : ATST p.15

An horolaj a skoas unnek taol. Unnek eur ! Bremaik e sono hanternoz !

1944
Daveenn : ATST p.50

Ar biniawoù hag ar bombardoù, deuet diouzh Karaez ha Langoned a son e penn an ambrougadeg o vont d'an iliz kozh ; houmañ a zo leun-kouch a dud pedet.

1944
Daveenn : EURW.1 p.167

Da seizh eur abardaez, e sonen ar c’hloc’hig ouzh dor an aotrou de Malleray, war blasenn Sant-Salver.

1944
Daveenn : EURW.1 p.202-203

C'hoari stuf. Unan a roe « stuf » d'un all, (touch dezhañ gant e viz) ; an hini stufet a rede war-lerc'h un all, da reiñ stuf dezhañ, hag an dra-se a c'helle padout pell, betek ma sone ar c'hloc'h, pe an añjelus, pe me oar ; an diwezhañ stufet a veze mezhus o vont d'ar gêr.

1944
Daveenn : EURW.1 p23

Mallozhioù, hudurniezh, blejadeg, breugeudoù, brammoù, ur sonadeg dibaouez betek ma son ar c’hleroner « lazhañ ’r gouloù » da 10 eur. Hini ha hini, e serront o genou hag o daoulagad…

1944
Daveenn : EURW.1 p.193

Nann ! emezi, N'ouzez ket petra eo karout... Neuze, petra a ouzez ? Ha gouzout a rez dañsal ... Ha seniñ gant ar gitar ?...

1949
Daveenn : SIZH p.50

Hogen na fiziit ket re war an ano, rak n'eo ket ret bezañ badezet evit kemer un ano hag en devo bet plijet da unan evit un abeg bennak, pe e sono brav d'an divskouarn, pe e vo bet ano un den en devo plijet.

1985
Daveenn : DGBD p174

Er-maez e son akordeon un enbroad unan eus ar valsennoù-se a veze c'hoariet gwezhall evit kregiñ gant koroll an dud-nevez.

2015
Daveenn : EHPEA p11

Ne soner grik neuze en Ilias diwar dro-gamm "Marc'h-Koad Troia" da skouer

2016
Daveenn : ILIAS p. 6

Ouzh an akordeoñs e sone an den, kanañ a rae ar plac'h. N'he doa ket ezhomm Kathrine da lenn ar pezh a oa skrivet war an tamm kartoñs a oa dirazo war al leur, e-kichen un asiedig, evit gouzout e oant o tont eus Rusia.

2023
Daveenn : DREAM p. 68

Ofis publik ar brezhoneg

Rouedadoù sokial