Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Définition :  Masquer la définition

I. Ag. niv. A. Ag. peg. 1. (dirak an anvioù-kadarn unan a dalvez da aroueziñ traoù niveradus) Niver zo par da nav mui unan. Dek bugel. Dek dar. Dek gwezh. Dek ti. Er vro-se e kouezh ouzhpenn dek metrad dour ar bloaz. & Un dek lur, (un) dek lur bennak : war-dro dek lur. 2. Trl. Dek gourc'hemenn* Doue. B. Ag. pet. 1. (goude un ak.) Dekvet. Ar bajenn dek. Al levrenn dek. 2. (dirak ar ger eur) Dekvet. Dek eur eo. Dek eur ha kard. II. Rag. niv. A. Rag. peg. (e-unan, dirak un ag., ur rn. disk., pe dirak an ar. a heuliet gant un anv lies pe stroll) 1. Niver zo par da nav mui unan. Un dek bennak a vugale. Gwelet a reas war al lenn un houadez, dek vihan d'he heul. Dek war un dra. Dek bep gwezh, dek bep tro. 2. Trl. Unan a zek, dre zek, diwar zek, bep dek, seul dek : un elfenn eus un teskad a zek den, loen pe dra, a zigemmer diouzh an elfennoù all zo strollet ganti. B. Rag. pet. (evit merkañ ar renk, an deiziadoù) Dekvet. An dek a viz Gwengolo. III. Niv. peg. 1. Termen a dalvez da sevel anvioù-gwan niveriñ, raganvioù niveriñ pe adverboù niveriñ zo brasoc'h eget nav ha tri-ugent. Dek (gwezh) ha tri-ugent. Dek (ki) ha pevar-ugent. Dek (den) ha kant, kant dek (den). Dek ha c'hwec'h-ugent. 2. (dirak kant, mil, milion, miliard) Termen a dalvez da sevel kantadoù, miliadoù, milionadoù, miliardoù. Dek milion en deus gwerzhet e di. Dek mil den a oa eno. & Dek-kant : mil. Dek-kant den. Ur prof a zek-kant lur. & ROUEZ Dek-kant mil : ur milion. & ROUEZ Dek-kant milion : ur miliard. 3. Impl. da ak. Niveron. Niver anterin a zeu da heul nav. An niver dek. EVEZH. Kemm. blot. goude "dek" rag. peg.

Exemples historiques : 
71
Masquer la liste des exemples

dek ha tri-ugent

1499
Référence : LVBCA p52, 94, 198 (septante)

dek

1499
Référence : GAVH p18

dek vloaziad

1499
Référence : LVBCA p39, 52 (de dix ans)

dek

1499
Référence : LVBCA p52 (dix)

32. Homañ a c'houzañvas marv en amzer an impalaer Maksentius, pe hervez un re arall Maksiminus an tirant, peheni a gomañsas regnañ war-dro an bloaz [eus] hor Salver tri-c'hant ha dek.

1576
Référence : Cath p25

dek

1659
Référence : LDJM.1 pg dix

e-tro dek mil

1732
Référence : GReg pg a

Bez' en deus bet evit e vab un abatiaj a zek mil lur leve.

1732
Référence : GReg pg abbaye

evit dek livr ar walenn

1732
Référence : GReg pg à (dix livres l'aulne)

nav pe zek mil

1732
Référence : GReg pg a

war-dro dek mil

1732
Référence : GReg pg a

ur pezh a zek diner

1732
Référence : GReg pg carolus (monnoye sous Charles VIII. qui valoit dix deniers)

dek karrad ed

1732
Référence : GReg pg (dix) charretée(s de blé)

dek karg ed

1732
Référence : GReg pg (dix) charretée(s de blé)

dek devezh kerzhed

1732
Référence : GReg pg (dix journées de) chemin

dek ha daouzek-ugent

1732
Référence : GReg pg chiffre (K. Deux cens cinquante)

dek

1732
Référence : GReg pg chiffre (X. Dix), dix (nombre)

dek mil

1732
Référence : GReg pg chiffre (Dix nul)

dek vloaz zo

1732
Référence : GReg pg depuis (dix ans)

an niver a zek

1732
Référence : GReg pg (le nombre de) dix

dek-ha-dek

1732
Référence : GReg pg dix (à dix)

a zek-e-dek

1732
Référence : GReg pg (de) dix (en dix)

a zek unan

1732
Référence : GReg pg (de) dix (l'un)

a zek vloaz ac'hann

1732
Référence : GReg pg (de) dix (ans d'ici)

dek gwech

1732
Référence : GReg pg dix (fois)

dek war un dro

1732
Référence : GReg pg dix (à la fois)

dek en un dro

1732
Référence : GReg pg dix (à la fois)

dek en un taol

1732
Référence : GReg pg dix (à la fois)

dek bewech

1732
Référence : GReg pg dix (à chaque fois)

dek da bep tro

1732
Référence : GReg pg dix (à chaque fois)

eizh-dek

1732
Référence : GReg pg dix(-huit)

un dek bennak

1732
Référence : GReg pg dizaine

un dek

1732
Référence : GReg pg dizaine

un dek pistol bennak

1732
Référence : GReg pg (une) dizaine (de Pistoles)

un dek skoed

1732
Référence : GReg pg (une) dizaine (d'Ecus)

Me laka dek skoed, ned eo ?

1732
Référence : GReg pg gager (Je gage dix écus que non.)

Me a laka dek skoed e klaoustle, ned eo ket ?

1732
Référence : GReg pg gager (Je gage dix écus que non.)

Me gouch dek skoed, ned eo ?

1732
Référence : GReg pg gager (Je gage dix écus que non.)

N'en em gavas anezho nemet dek en holl.

1732
Référence : GReg pg gros (Il ne s'en trouva que dix tout en gros.)

Grit deomp un alumenn a zek vi.

1850
Référence : GON.II pg alumen (Faites-nous une omelette de dix œufs).

dek war un dro

1850
Référence : GON.II pg dék, dég

dek devezh gopr a dleit din

1850
Référence : GON.II pg dévez-gôbr

dek skoed em eus bet evit va digoll

1850
Référence : GON.II pg digoll

E-pad dek dervezh dioc'htu

1850
Référence : GON.II.HV pg diouc'htu (Pendant dix jours consécutifs).

dek skoed distro en deus roet din

1850
Référence : GON.II pg distrô

dek

1850
Référence : GON.II p.12, introduction, "dix".

dek vloaz

1850
Référence : GON.II p.12, introduction, "dix ans".

Dek hag unnek-ugent

1850
Référence : GON.II p.24, livre premier, "deux cent trente (dix et onze vingts)".

Nav pe zeg em eux gwelet.

1850
Référence : GON.II p.90, livre second, « J'ai vu neuf à dix ».

Dek bloaz zo abaoe m’hoc’h anavezan.

1850
Référence : GON.II p.84, livre second, (Il y a dix ans que je vous connais).

Pegement a root-hu deomp ? Dek skoed a roin deoc’h, hag unan d’ho mab.

1850
Référence : GON.II p.61, "Combien nous donnerez-vous ? Je vous donnerai dix écus, et un à votre fils".

Dek buoc’h

1850
Référence : GON.II p.63

Chom a rejont eno dek vloaz.

1850
Référence : GON.II p.98 (Ils y vécurent dix ans [avec leurs femmes]).

grit deomp un alumenn a zek vi

1850
Référence : GON.II pg alumen

Dek gwenneg a zegouezh d'ar c'hloc'her.

1850
Référence : GON.II pg klôc'her (Il revient dix sous au sonneur).

dek

1850
Référence : GON.II pg pg dék, dég

dek

1850
Référence : GON.II pg dék, dég

a-benn dek vloaz ac'hann

1850
Référence : GON.II pg dék, dég

komz a reas evel dek ha den n'er selaoue

1867
Référence : MGK p1

Delande 'vel m'en deus klevet, abijoù gwarnizon en deus gwisket ha 'trezek Plouilio eo aet gant nav pe dek eus e baotred

1874
Référence : GBI.II p212

Dek soudard, o c’hontet mat em eus, a dro beg o fuzulioù war-zu ennañ ; krediñ a raen edont o vont d’e zrailhañ... ha va c’halon a zaouhantere etre ar spont hag al levenez !...

1877
Référence : EKG.I. p.186

E Landeboc’her, paotred Gwilhoù Berthou hag o amezeien, da c’hedal anezho da vont kuit, a yoa en em guzhet a-dreñv ur c’hleuz, e kichen an ti, ha p’edo ar soudarded, leun o c’hof, o vont a-biou dezho, a-hed an hent, a laoskas warnezho pep a denn hag a ziskaras un dek pe zaouzek.

1878
Référence : EKG.II p.16

deut d'e zek, d'e ugent vloaz

1931
Référence : VALL pg age (âgé de dix, vingt ans)

en e zek vloaz, e ugent vloaz

1931
Référence : VALL pg age (âgé de dix, vingt ans)

en e zek vloaz

1931
Référence : VALL pg à2 (à l'âge de dix ans)

d'e zek vloaz

1931
Référence : VALL pg à2 (à l'âge de dix ans)

bugel dek vloaz

1931
Référence : VALL pg age

Tosenn Sant-Weltaz a zo ur voudenn ront a zek troatad uhelder, savet gant brezelidi gent war lein menez Kenekilheg, hag a servijas dezho da gastell-kreñv.

1944
Référence : EURW.1 p16

D'an abardaez e vezemp distro d'ar gêr, hag ar vuhez skol a gendalc'he, didrouz, didrabas, betek graet ganin ma fask kentañ, d'am dek vloaz.

1944
Référence : EURW.1 p28

Er bañsion genta, an hini 500 lur, e oa bugale an noblañs ; ne oant ket dek etre holl.

1944
Référence : EURW.1 p32

Ne welis ket eta en taol-se an hentoù dour strizh pe ledan hon eus heuliet hag ur wech hepken on bet dihunet : aet e oa ar vag, en ur gemer re verr ur gilblegenn, da dourtañ ar papurus, hag un dek munut bennak a voe ret goude evit he disac'hañ ac'hano.

1985
Référence : DGBD p29

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux